Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 12

Jehovapa rurashcacunata ricushpa paita ashtahuan rijsipashunchi

Jehovapa rurashcacunata ricushpa paita ashtahuan rijsipashunchi

“Taita Diosta na ricui ushashpapash, cai mundota imashina rurashcata yachajushpami paita rijsita ushashcanchi. Shinallata, Taita Dios imacunatalla rurashcata yachajushpami, pai imashina cajtaca yachai ushanchi” (ROM. 1:20).

CÁNTICO 6 Jahua pachata ricushpami Jehovata alabani

CAITAMI YACHAJUPASHUN a

1. Jehová Diosta ashtahuan rijsichunga, Job runagutaca ¿imata ayudarca?

 JOB runaguca paipa causaipica ashtaca gentecunahuanmi parlarca. Shinapash Jehová Dioshuan parlashcacunami ashtahuan importante tucurca. Jehová Diosca pai rurashca huaquin cosascunata ricuchunmi Jobtaca mandarca. Y chai rurashcacunata ricunaca Jehová Dios ali yachaita charishcata yachachun, paipa sirvijcunata Jehová Dios cuidanapi confiachunmi ayudana carca. Por ejemplo, Jobca Jehová Dios animalcunaman tucui minishtirishcaguta cujtami ricurca. Chaimandami paitapash shinallata cuidanapi confiarca (Job 38:39-41; 39:1, 5, 13-16). Jehovapa rurashcacunata ricushpaca Job runaguca Jehová Dios imashina cashcataca ashtahuanmi yachajui usharca.

2. ¿Imamandata Jehovapa rurashcacunata ricunaca na siempre fácil can?

2 Jehová Diospa rurashcacunata ricushpaca ñucanchicunapashmi paimanda ashtahuan yachajuita ushapanchi. Shinapash chaita ruranaca na siempreca fácil canllu. Por ejemplo, ciudadpi causashpaca Jehovapa rurashca cosascuna na yapa tiashcamandami na fácil ricuita ushapanchi. Cutin campopi causashpapash Jehovapa rurashcacunata ricungapaj tiempo illanshnami sintirita ushapanchi. Shinaca imamanda Jehovapa rurashcacunata ricungapaj tiempota llujchina importante cashcata ricupashunchi. Shinallata Jehovapa rurashcacunata utilizashpa Jehová Diospash y Jesuspash importante cosascunata yachachishcatami ricugripanchi. Ashtahuanbash Jehovapa rurashcacunamanda yachajushpa catingapaj imata rurana cashcatapashmi ricugripanchi.

¿IMAMANDATA JEHOVAPA RURASHCACUNATA RICUNA CAPANCHI?

Jehová Diosca paipa rurashcacunahuan Adán cushilla sintirichun y animalcunamanbash shutita churachunmi munarca (Párrafo 3​ta ricupangui).

3. Jehová Dios paipa rurashcacunahuan Adán cushijushpa causachun munashcataca ¿imashinata yachapanchi?

3 Callaripica Jehová Diosca Adán paipa tucui rurashcacunahuan cushijushpa causachunmi munarca. Chaimandami Adandaca paraíso alpagupi causachun churarca. Shinallata chai paraisota cuidachunbashmi mingarca (Gén. 2:8, 9, 15). Caipi pensaripai: Adanga plantagucuna viñajta, sisajta ricushpaca ¿imashinashi sintirishcanga? Paraíso alpaguta cuidanaca shuj jatun bendicionmi carca. Jehová Diosca Adandaca tucui animalcunata shutita churachunbashmi mandarca (Gén. 2:19, 20). Jehová Diosllatami animalcunamanga shutita churai ushanman carca. Shinapash Adán rurachunmi mandarca. Y Adanga cada animalta shutita churangapaca, imashina cajta, imashina comportarijtami ali ali ricushcanga. Chaita rurashpaca Adanga ninandami cushijurianga. Shinallata Jehová Dios ali yachaita charishcata y paipa rurashcacuna juyaillapacha cashcatapashmi cuenta japishcanga.

4. a) ¿Imamandata Jehová Diospa rurashcacunata ricuna capanchi? b) Jehovapa rurashcacunamandaca ¿imatata ashtahuan gushtapangui?

4 Jehová Diosca paipa rurashcacunata ricuchunmi munan. Chaimandami Jehová Diospa rurashcacunataca ricuna capanchi. Jehová Diosca: “Cai tucuita pi rurashcataca, cangunapaj ñavihuan vichai alsarishpa ricuichi” ninmi (Is. 40:26). Jehová Diosca jahua cielopi, cai alpapi y mar yacucunapipashmi tucuita rurarca. Chaicunata ricushpami Jehová Diosmandaca ashtacata yachajuita ushapanchi (Sal. 104:24, 25). Jehová Dios ñucanchicunata imashina rurashcapi pensaripashunchi. Jehová Diosca gentecunataca pai rurashcacunata ricushpa cushilla sintirichunmi rurarca. Jehová Diosca gentecunamanga ñavita, rinrita, singata, shimita, maquicunatapashmi carashca. Chaimandami ñucanchicunaca Jehovapa rurashcacunata ricushpa, tacarishpa, saborcunatapash sintishpa cushilla sintiripanchi.

5. Romanos 1:20​pi nishcashnaca ¿imamandata Jehová Diospa rurashcacunata ricunaca ali can?

5 Bibliapica Jehová Diospa rurashcacunata ricushpa pai imashina cashcata ashtahuan ali yachai ushashcatapashmi nin (Romanos 1:20ta liipangui). Por ejemplo, Jehová Diospa tucui rurashcacunaca Jehová Dios ali yachaita charishcatami ricuchin. Shinallata Jehová Diosca shuj shuj sabor micunagucunata carashpaca ñucanchita juyashcatami ricuchin. Jehová Diospa rurashcacunata ricushpaca pai imashina cashcataca ashtahuan alimi yachai ushapanchi. Shinami paiman ashtahuan quimirinchi. Cunanga, importante cosascunata yachachingapaj Jehová Diosca paipa rurashcacunata imashina utilizashcatami ricugripanchi.

JEHOVÁ DIOSCA PAIMANDA YACHACHINGAPAMI PAIPA RURASHCACUNATACA UTILIZAN

6. Pajarogucuna shuj ladoman causangapaj rishcata ricushpaca ¿imatata yachajui ushapanchi?

6 Jehová Diosca imatapash rurangapaca shuj tiempota agllashcallami charin. Israelitacunaca cigüeña nishca pajarogucunaca cada huata entre febrero, mayo quillacunapica shuj ladocunaman causangapaj rin cashcatami ricun carca. Jehová Diosca israelitacunamanga: “Cigueña nishca animalpash, jahua pachata ricushpaca, ima quillapi shuj ladoman rinata yachanmi” nircami (Jer. 8:7). Jehová Diosca cigüeñas nishca pajarogucunamanbash shuj ladoman richunga shuj tiempota señalashcallami charin. Shinallatami Jehová Diospa punlla chayamuchunbash paica shuj punllata agllashcalla charin. Shinaca pajarogucuna shuj ladoman causangapaj rijta ricunaca, Jehová Dios cai nali mundota tucuchingapaj shuj punllata agllashcalla charijtami yarichin. Jehová Dios chaita ruranataca tucui shunguhuanmi confiai ushapanchi (Hab. 2:3).

7. Pajarogucuna volajta ricushpaca ¿imatata yachajupanchi? (Isaías 40:31).

7 Jehová Diosca paita sirvijcunamanga fuerzata cushpami ayudan. Jehová Diosca paita sirvijcuna fuerza illa o desanimado sintirijpica paicunata ayudanatami nirca. Chaimandami Isaiastaca cashna escribichirca: “Jahuata rij jatun angashna jatarishpa calpashpapash, na shaijungachu” nishpa (Isaías 40:31ta liipangui). Israelitacunaca angagucuna huaira shamujpi alasta alzashpalla facillla volajtami ricun carca. Caita ricunaca imashinami angaguta volachun Jehová Dios ayudan, shinallata paita sirvijcunatapash Jehová Dios shinllichishpa ayudajtami pensachin. Shinaca angagucuna alastapash casi na cuyuchishpa jahua jahuata volajta ricushpaca Jehová Diosta ñucanchitapash llaquicunata aguantashpa catichun fuerzata cushpa ayudanata pensaripashunchi.

8. a) Jehovapa rurashcacunamandaca, Job runaguca ¿imatata yachajurca?b) Cutin ñucanchica ¿imatata yachajupanchi?

8 Jehová Diospica confiaita ushapanchimi. Jehová Dios Job runaguhuan parlashpaca paipi ashtahuan confiachunmi ayudarca (Job 32:2; 40:6-8). Jehová Diosca estrellacunamanda, fuyucunamanda, rayocunamandami parlarca. Shinallata búfalo nishca huagramanda, caballomanda, shuj animalcunamandapashmi parlarca (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20). Jehová Diospa cai rurashcacunaca Jehová Dios ninan poderta, juyaita, ali yachaitapash charishcatami Jobmanga ricuchirca. Chai viaje Jehová Dioshuan parlashca jipaca Job runaguca Jehová Diospica ashtahuanmi confiarca (Job 42:1-6). Shinallata cunanbipash ñucanchicuna Jehová Diospa rurashcacunata ricushpaca Jehová Dios ñucanchita yali, ali yachaita charishcata, poderta charishcatami cuenta urmapanchi. Jehová Diosca tucui ñucanchi problemacunataca tucuchingami. Chaicunapi pensarinami Jehová Diospi ashtahuan confiachun ayudan.

JESUSCA JEHOVAPA RURASHCACUNATA UTILIZASHPAMI JEHOVÁ DIOSMANDACA YACHACHIRCA

9, 10. Indita, tamiata ricushpaca ¿imatata Jehová Diosmandaca yachajupanchi?

9 Jesusca Jehová Diospa rurashcacunataca ali alimi rijsirca. Paica “tucui chaicunatami, Dioshuan” pacta trabajashpa ayudana bendicionda charirca (Prov. 8:30). Jipamanga Jesús ña cai alpapi cashpaca Jehová Diospa rurashcacunata utilizashpami paipa discipulocunamanga Jehová Diosmanda yachachirca. Caimanda huaquin ejemplocunata ricupashun.

10 Jehová Diosca tucui gentecunata juyashcatami ricuchin. Gentecuna indita, tamiata yangata cuenda ricujpipash Jesusca Sermón del Monte nishca discursopica indimanda, tamiamanda parlashpami paipa discipulocunamanga yachachirca. Cai indi, tamiaca causaipaca minishtirishcapachami can. Na tucui gentecuna Jehová Diosta sirvijpipash paica juyaj Dios caimandami indita, tamiataca paicunamanbash caran (Mat. 5:43-45). Jesús cai cosascunata yachachishpaca Jehová Dios tucui gentecunata juyachun munashcatami yachachirca. Shuj juyailla punllagupi ña indi huashajujujta ricushpa o tamiajujta ricushpaca Jehová Dios tucuicunata juyashpa, igual tratashcata yaripashunchi. Jehová Dios tucuicunata juyashcata yarishpaca, ñucanchicunapash tucui gentecunaman predicashpami paicunata juyashcata ricuchingapaj munapashun.

11. Pajarogucunata ricunaca ¿imashinata animarichun ayudaita ushan?

11 Causangapaj tucui minishtirishcatami Jehová Diosca caran. Jesusca Sermón del Monte nishca discursopica: “Jahua cielota volaj pajarogucunata ali ali ricupaichi. Chai pajarogucunaca ima muyugutapash na tarpunllu, cozechaitapash na cozechanllu, granocunata tandachina huasicunapipash granocunataca na alichinllu. Shinapash, jahua cielopi cangunapa Taita micunaguta carajpimi micun” nircami. “¿Nachu cangunaca chai animalgucunatapash yali, ashtahuan valishca canguichi?” nishpa Jesús yachachijujpica paita uyajcunaca talvez pajarogucuna volashpa rinajujtaca ricuriangami (Mat. 6:26). Cashna yachachishpaca Jehová Dios ñucanchicuna causachun tucui minishtirishcata carajushcataca juyaihuanmi Jesusca yachachirca (Mat. 6:31, 32). Jesuspa cai yachachishcacunaca Jehová Diosta sirvijcunataca cunangamanmi animashpa catin. Por ejemplo, España llactamanda shuj precursora paniguca pai causangapaj shuj ali pushtuguta na tari ushaimandami desanimado sintirijurca. Pero shuj pajarogucuna imapash muyugucunata, frutasgucunata micunajujta ricushpami paica ashtahuan tranquilo sintiri callarirca. Chai paniguca: “Jehová Dios chai pajarogucunata shina cuidashcata ricunaca, ñucatapash shinallata cuidanatami yarichihuarca” nircami. Asha tiempo jipallami paniguca maipi causana ali pushtuguta tarirca.

12. Mateo 10:29-31​pi nishcashnaca, gorrión nishca pajarogucunahuanga ¿imatata Jehová Diosmandaca yachajupanchi?

12 Jehová Diospa ñaupapica cada unomi valishca capanchi. Jesusca paipa apostolcunataca nara predicangapaj cachashpallatami, gentecuna jarcaicunata churajpipash ama manllachun ayudarca (Mateo 10:29-31ta liipangui). Chaipaca Jesusca Israel llactapi rijsishca gorrión nishca pajarogucunamandami parlarca. Chai tiempopica gorriongunaca barato baratomi carca. Shinapash Jesusca: “Jahua cielopi cangunapa Taita Diosca, shuj uchilla pajarogu cai alpaman tiarijtapash alimi yachan” nircami. Shinallata: “Cangunaca ashtaca pajarogucunatapash yali valishcami canguichi” nircami. Cai shimicunata nishpami Jesusca Jehová Diospa ñaupapica cada uno valishca cashcata ricuchirca. Shinami jarcaicunata charishpapash ama manllachun ayudarca. Jesuspa discipulocunaca maipi predicanajushpapash cai gorrión animalgucunata ricushpaca seguromi Jesuspa yachachishca shimicunata yuyaririanga. Shinallata shuj pajaroguta ricushpaca Jehová Dios quiquindapash ninanda valorajtami yarina capangui. Porque quiquinga “ashtaca pajarogucunatapash yali valishcami” capangui. Jehová Diospa ayudahuanmi jarcaicunata na manllashpa mishaita ushapangui (Sal. 118:6).

JEHOVAPA RURASHCACUNAMANDA YACHAJUSHPA CATINGAPACA ¿IMATATA RURANA CAPANCHI?

13. Jehovapa rurashcacunamanda yachajushpa catingapaca ¿imatata rurana capanchi?

13 Jehová Diospa rurashcacunata ricushpami paimandaca ashtahuan yachajuita ushapanchi. Chaipaca paipa rurashcacunata ricungapaj, chai rurashcacuna Jehová Diosmanda imata yachachijta pensaringapami tiempota llujchina capanchi. Shinapash chaita ruranaca na siempreca fácil canllu. Camerún llactamanda Géraldine shuti paniguca ninmi: “Ciudadpi viñashca caimandami Jehovapa rurashcacunata ricuna costumbretaca na charimanda ricungapaca esforzarina tucushcani” ninmi. Alfonso shuti anciano huauquiguca: “Ñucataca ñucalla cangapaj tiempota llujchinami, Jehová Diospa rurashcacunapi pensaringapaj, chai cosascuna Jehová Diosmanda imata yachachishcapi pensaringapaj ayudahuashca” ninmi.

Davidca Jehová Diospa rurashcacunapi pensarishpami paimandaca ashtacata yachajurca (Párrafo 14​ta ricupangui).

14. Jehovapa rurashcacunapi pensarishpaca, Davidca ¿imatata yachajurca?

14 Rey Davidca Jehová Diospa rurashcacunapica ashtacatami pensarirca. Chaimandami paica Jehová Diostaca: “Jahua pachata ricushpaca, cambaj maqui rurashcatami ricujuni. Lunatapash, luzerocunatapash, canmi rurapashcangui. Chaimandami cashna yarijuni: Runaca, ¿ima cajpita paitaca yariangui?” nirca (Sal. 8:3, 4). Davidca tutapi estrellacunata ricuitallaca na ricurcachu. Ashtahuangarin paica chai estrellacuna Jehová Diosmanda imata yachachishcapimi pensarirca. Estrellacunata ricushpaca Jehová Dios ali yachaita charishcata, ashtaca poderta charishcatami cuenta japirca. Shinallata shuj viajecunaca Davidca paipa mamapa vijsapi cashpa paillata imashina viñashcacunapimi pensarirca. Jehová Dios ali yachaita charishcamanda paipa cuerpota alipacha rurashcata pensarishpami, Davidca Jehová Diostaca ashtahuan agradicirca (Sal. 139:14-17).

15. Jehovapa rurashcacunata ricushpaca ¿imatata Jehovamandaca yachajupashcangui? Huaquin ejemplocunamanda parlapai (Salmo 148:7-10).

15 Jehová Diospa rurashcacunaca tucui ladopimi tian. Chaimandami ñucanchipash, rey Davidshnallata Jehová Diospa rurashcacunapica pensarita ushapanchi. Ñucanchi causajuj pushtupillata Jehovapa rurashcacunata ricushpami pai imashina cashcata yachajui ushapanchi. Por ejemplo, indita ricushpami Jehová Dios ashtaca poderta charishcata ricui ushapanchi (Jer. 31:35). Jehová Dios ali yachaita charishcataca shuj urpigu paipa tazinda rurajujta ricushpapashmi ricui ushapanchi. Shinallata shuj alcugu paipa chupaguhuanllata pugllajujta ricushpami Jehová Dios shuj cushi Dios cashcata ricuita ushapanchi. Shuj mamaca paipa llullu huahuaguhuan pugllashpaca, paipa huahuata juyashcatami ricuchin. Jehová Diospash ñucanchita shinallata juyaita ricuchishcamandami agradicita ushapanchi. Jehovapa tucui rurashcacunaca Jehová Dios ninan poderta charishcata, ali yachaita charishcata, juyaita charishcatami ricuchin (Salmo 148:7-10ta liipangui). Chaimandami Jehovapa rurashcacunata ricushpaca paimandaca ashtacata yachajui ushapanchi.

16. ¿Imatata rurangapaj esforzarina capanchi?

16 Jehová Diosllami ali yachaita charij, juyaj, tucuita ali ruraj, tucui ushaita charij Dios can. Jehová Dios chai cualidadcunata y shuj cualidadcunatapash charishcatami paipa tucui rurashcacunapi ricuita ushapanchi. Shinaca Jehová Diospa rurashcacunahuan cushijungapaj y paipa rurashcacuna paimanda imata yachachishcata pensaringapaj tiempota llujchipashunchi. Chaita rurashpaca, Jehová Diosmanga ashtahuanmi quimirita ushapashun (Sant. 4:8). Cati temapica, Jehová Diosman quimirichun taitacuna Jehová Diospa rurashcacunata utilizashpa huahuacunaman imashina yachachita ushashcatami ricugripanchi.

CÁNTICO 5 Taita Diospa rurashcacunaca alipachami can

a Jehová Dios indita rurashcata, sisagucunata, shuj shuj cosascunata rurashcata ricushpaca manllarishcami quidapanchi. Jehová Diospa tucui rurashcacunaca Jehová Diostallata ashtahuan ali rijsichunmi ayudan. Cai temapica Jehová Diospa rurashcacunata ricungapaj imamanda tiempota llujchina cashcatami ricugripanchi. Y tiempota llujchina imashina Jehová Diosman quimirichun ayudajtapashmi ricugripanchi.