1. Saida mak dalan ida neʼebé Job koñese liután Jeová?

 ITA bele fiar katak Job nunka haluha tempu neʼebé nia konversa ho Jeová. Iha tempu neʼebá, Jeová haruka Job atu hanoin kona-ba buat furak oioin neʼebé nia kria ona. Neʼe ajuda Job atu hatene katak Jeová mak matenek no hametin Job nia fiar katak Jeová bele fó buat neʼebé ninia atan sira presiza. Porezemplu, Maromak fó-hanoin Job katak nia tau matan ba animál sira, entaun nia mós bele tau matan ba Job. (Job 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Job aprende buat barak kona-ba Maromak nia hahalok sira bainhira nia hanoin kona-ba kriasaun.

2. Tanbasá dala ruma susar atu haree didiʼak ba Jeová nia kriasaun?

² Ita mós bele aprende buat barak kona-ba Maromak bainhira ita haree buat neʼebé nia kria. Maibé dala ruma susar atu halo ida-neʼe. Se ita hela iha sidade, karik loroloron ita la haree buat barak neʼebé Jeová kria ona. Maski ita hela iha foho, karik ita sente katak ita la iha tempu atu haree didiʼak Jeová nia kriasaun. Entaun mai ita koʼalia kona-ba benefísiu neʼebé ita hetan bainhira uza tempu atu hanoin kona-ba kriasaun. Ita sei aprende oinsá Jeová no Jesus uza kriasaun atu hanorin ita no lisaun saida mak ita bele aprende husi natureza.

3. Saida mak hatudu katak Jeová hakarak Adão haksolok ho ninia kriasaun?

³ Jeová hakarak ema primeiru atu haksolok ho ninia kriasaun. Bainhira Maromak kria Adão, Maromak fó ba nia paraízu furak atu hela no fó knaar ba nia atu tau matan no halo luan paraízu neʼe. (Gén 2:8, 9, 15) Imajina toʼok Adão nia ksolok bainhira nia haree fini sira moris no  ai-funan sira buras. Adão iha duni priviléjiu furak atu tau matan ba jardín Eden! Jeová mós husu Adão atu fó naran ba animál oioin. (Gén 2:19, 20) Jeová bele fó rasik naran ba animál ida-idak, maibé duké halo nuneʼe, nia fó knaar neʼe ba Adão. Klaru katak antes Adão fó naran ba animál sira, nia haree didiʼak animál sira-neʼe nia modelu no jeitu. Ita bele fiar katak Adão kontente ho knaar neʼe. Neʼe ajuda nia atu komprende liután katak Jeová mak matenek no ninia kriasaun sira mak furak no kmanek.

4. (a) Saida mak razaun ida atu haree didiʼak ba Jeová nia kriasaun? (b) Ita rasik admira Maromak nia kriasaun ida-neʼebé?

⁴ Razaun ida atu haree didiʼak ba Jeová nia kriasaun mak tanba Jeová hakarak ita atu halo nuneʼe. Nia dehan: “Foti matan ba lalehan no haree bá.” Tuirmai nia husu: “Sé mak kria buat sira-neʼe?” Resposta mak klaru. (Isa 40:26) Jeová halo nakonu lalehan, rai no mós tasi ho kriasaun furak oioin no buat hotu neʼe bele hanorin ita kona-ba nia. (Sal 104:24, 25) Hanoin toʼok kona-ba dalan neʼebé Jeová kria ita. Nia kria ita ho abilidade atu hafolin buat furak oioin iha natureza. Nia fó ita sentidu atu haree, rona, kona, koko, no horon, ida-neʼe ajuda ita atu haksolok ho buat neʼebé nia kria ona.

5. Tuir Roma 1:20, ita hetan benefísiu saida bainhira haree didiʼak ba Jeová nia kriasaun?

⁵ Bíblia fó sai razaun importante seluk tanbasá ita presiza haree didiʼak Jeová nia kriasaun. Kriasaun sira hanorin ita kona-ba Jeová nia hahalok sira. (Lee Roma 1:20.) Porezemplu, hanoin kona-ba buat neʼebé Jeová kria no haree oinsá nia halo buat sira-neʼe ho didiʼak. Neʼe hanorin ita katak Maromak matenek tebes. Hanoin kona-ba ai-han gostu oioin neʼebé ita bele han. Neʼe hatudu katak Maromak hadomi ema. Bainhira ita haree Jeová nia hahalok liuhusi buat neʼebé nia kria, ita sei koñese nia liután no neʼe book ita atu hakbesik liután ba nia. Agora ita sei haree dalan balu neʼebé Jeová hanorin lisaun importante ba ema liuhusi kriasaun.

6. Saida mak ita bele aprende bainhira haree manu sira?

⁶ Jeová sempre tuir tempu neʼebé nia deside ona. Tinan-tinan husi fulan-Fevereiru nia rohan toʼo fulan-Maiu nia klaran, ema Izraél haree manu-segoña semo liu rai-Izraél hodi bá parte norte.  Maromak hatete ba ema Izraél: “Manu-segoña iha lalehan deʼit mós hatene ho loloos ninia tempu.” (Jer 8:7) Hanesan Jeová deside ona tempu ba manu sira-neʼe, nia mós deside ona tempu atu kumpre ninia tesi-lia. Ohin loron, bainhira ita haree manu sira semo ba fatin seluk, ita bele fiar metin katak Jeová mós sei halakon mundu aat neʼe “tuir tempu neʼebé hili tiha ona”.​—Hab 2:3.

7. Saida mak ita aprende husi dalan neʼebé manu sira semo? (Isaias 40:31)

⁷ Jeová fó kbiit ba ninia atan sira. Liuhusi profeta Isaias, Jeová promete katak nia sei hametin ninia povu neʼebé sente fraku ka laran-kraik atu “semo aas hanesan manu-makikit”. (Lee Isaias 40:31.) Ema Izraél toman atu haree manu-makikit semo ba leten hodi aproveita anin no la presiza baku makaʼas sira-nia liras. Neʼe fó-hanoin ita katak Jeová bele fó ita kbiit, hanesan nia mós fó kbiit ba manu sira-neʼe. Bainhira ita haree manu sira-neʼe semo aas iha lalehan no la baku makaʼas sira-nia liras, hanoin-hetan bá katak Jeová bele fó ita kbiit atu tahan ita-nia problema sira.

8. Saida mak Job aprende bainhira hanoin kona-ba Jeová nia kriasaun, no saida mak ita aprende?

⁸ Ita bele tau fiar ba Jeová. Jeová ajuda Job atu tau fiar liután ba Nia. (Job 32:2; 40:6-8) Bainhira Jeová konversa ho Job, nia temi buat barak neʼebé nia kria ona, inklui fitun sira, kalohan no rai-lakan. Jeová mós koʼalia kona-ba animál sira hanesan karau-aman no kuda. (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20) Buat hotu neʼe fó prova katak Maromak iha forsa boot, iha matenek no mós domin. Job nia fiar ba Jeová sai metin liután depois konversa tiha ho Jeová. (Job 42:1-6) Nuneʼe mós bainhira ita haree didiʼak ba kriasaun sira, neʼe fó-hanoin ita katak Jeová mak matenek no kbiit boot liu fali ita. Nia mós bele no sei halakon ita-nia susar hotu. Lia-loos neʼe bele ajuda ita atu tau fiar liután ba Jeová.

9-10. Loro-matan no udan hanorin saida mai ita kona-ba Jeová?

⁹ Jesus hatene didiʼak kona-ba natureza. Nuʼudar “badaen neʼebé matenek”, Jesus iha priviléjiu atu serbisu hamutuk ho ninia Aman hodi kria universu. (Prov 8:30) Bainhira Jesus iha rai, nia hanorin ninia dixípulu sira kona-ba ninia Aman liuhusi kriasaun. Hanoin toʼok kona-ba lisaun balu neʼebé nia hanorin.

¹⁰ Jeová hatudu domin ba ema hotu. Iha Jesus nia diskursu iha foho, nia koʼalia ba ninia dixípulu sira kona-ba loro-matan no udan, no baibain ema barak la preokupa ho buat sira-neʼe. Maibé buat rua neʼe importante atu ita bele kontinua moris. Tuir loloos, Jeová bele hanetik buat sira-neʼe ba ema neʼebé la serbí nia. Duké halo nuneʼe, nia hatudu domin hodi fó loro-matan no udan ba ema hotu. (Mt 5:43-45) Jesus uza ida-neʼe atu hanorin ninia dixípulu sira katak Jeová hakarak ita atu hatudu domin ba ema hotu. Bainhira ita haree loro-matan tun neʼebé furak ka sente fresku tanba udan tau, ita bele medita kona-ba Jeová nia domin neʼebé la todan ba sorin. Ninia ezemplu bele book ita atu hatudu domin neʼebé la todan ba sorin hodi haklaken ba ema hotu.

11. Oinsá mak hateke ba manu sira bele anima ita?

¹¹ Jeová fó buat neʼebé ita presiza. Iha diskursu neʼebé hanesan, Jesus hatete: “Haree didiʼak ba manu sira iha lalehan. Sira la kari fini, la koʼa, no la halibur ai-han ba armazén, maibé imi-nia Aman iha  lalehan fó ai-han ba sira.” Karik rona-naʼin sira haree daudaun manu sira semo bainhira Jesus husu ba sira: “Imi mak folin-boot liu fali sira, loos ka lae?” (Mt 6:26) Ho domin, Jesus ajuda ita komprende katak Jeová sei tau matan ba ita-nia presiza. (Mt 6:31, 32) Jesus nia hanorin neʼe kontinua anima Jeová nia atan sira toʼo agora. Irmán pioneiru ida iha rai-España sente laran-kraik tanba nia labele hetan hela-fatin neʼebé diʼak. Maibé depois haree tiha manu sira han, nia sente kmaan. Nia hatete: “Manu sira-neʼe fó-hanoin haʼu katak Jeová tau matan ba sira no nia mós sei tau matan mai haʼu.” Neʼe akontese duni, ikusmai irmán neʼe hetan hela-fatin.

12. Tuir Mateus 10:29-31, manu-liin sira hanorin saida ba ita kona-ba Jeová?

¹² Jeová hafolin ita ida-idak. Antes haruka apóstolu sira atu bá haklaken, Jesus ajuda sira atu la sai taʼuk ba ema neʼebé kontra sira. (Lee Mateus 10:29-31.) Nia halo nuneʼe liuhusi esplika kona-ba manu-liin sira neʼebé barak loos iha rai-Izraél. Iha Jesus nia tempu, manu-liin sira la iha folin. Maibé Jesus hatete ba ninia dixípulu sira: “Imi-nia Aman hatene kuandu sira ida monu ba rai.” Tuirmai nia dehan: “Imi folin-boot liu fali manu-liin barak.” Jesus ajuda ninia dixípulu sira atu fiar katak Jeová hafolin sira ida-idak, tan neʼe sira la presiza taʼuk ba ema neʼebé kontra sira. Klaru katak dixípulu sira hanoin-hetan fali Jesus nia liafuan bainhira sira haree manu-liin kuandu sira haklaken iha sidade no knua sira. Entaun kuandu Ita haree manu neʼebé kiʼik, hanoin-hetan bá katak Jeová hafolin Ita ida-idak tanba Ita mós “folin-boot liu fali manu-liin barak”. Ho Jeová nia ajuda, Ita la presiza taʼuk ema neʼebé kontra Ita.​—Sal 118:6.

13. Oinsá ita bele aprende lisaun husi kriasaun sira?

¹³ Ita bele aprende lisaun barak kona-ba Jeová liuhusi kriasaun. Oinsá? Primeiru, ita presiza uza tempu atu haree ba kriasaun sira. Tuirmai, hanoin kona-ba saida mak ita bele aprende kona-ba Jeová liuhusi kriasaun sira-neʼe. Dala ruma la fasil atu halo hakat sira-neʼe. Irmán Géraldine husi rai-Kamaroins hatete: “Haʼu boot iha sidade, tan neʼe haʼu presiza hakaʼas an liután atu haree didiʼak ba natureza.” Katuas kongregasaun ida naran Alfonso esplika: “Haʼu aprende katak haʼu presiza buka tempu atu mesamesak hodi haree ba Jeová nia kriasaun no medita kona-ba saida mak kriasaun sira-neʼe hanorin ba haʼu kona-ba Jeová.”

14. David aprende saida bainhira nia medita kona-ba Maromak nia kriasaun?

¹⁴ David hanoin kleʼan kona-ba Maromak nia kriasaun. Nia koʼalia ba Jeová: “Bainhira haʼu haree lalehan neʼebé Ita  kria ona, no serbisu neʼebé Ita halo ho Ita-nia liman-fuan, fulan no fitun sira neʼebé Ita halo ona, haʼu hanoin: Ema iha folin saida hodi Ita nafatin hanoin nia?” (Sal 8:3, 4) Sin, bainhira David hateke ba lalehan iha kalan, nia admira universu nia kmanek no mós hanoin kleʼan kona-ba saida mak fitun sira hanorin ba nia kona-ba Jeová. Nia aprende katak Jeová mak matenek tebes no iha forsa boot. David mós hanoin kona-ba oinsá nia komesa moris iha ninia inan nia knotak. Bainhira nia medita kona-ba buat kmanek neʼe, nia hafolin liután Jeová nia matenek.​—Sal 139:14-17.

15. Fó toʼok ezemplu kona-ba oinsá Ita bele komprende Jeová nia hahalok sira liuhusi kriasaun. (Salmo 148:7-10)

¹⁵ Hanesan David, karik fasil deʼit ba Ita atu hetan buat ruma iha natureza hodi hanoin kleʼan. Iha buat barak neʼebé bele ajuda Ita atu koñese Jeová diʼak liután. Porezemplu, Ita bele komprende Jeová nia forsa bainhira Ita sente loro-matan nia manas. (Jer 31:35) Ita bele hanoin kona-ba Maromak nia matenek bainhira haree manu halo knuuk. Ita bele hanoin kona-ba Jeová nuʼudar Maromak neʼebé kontente bainhira haree asu-oan halai bá-mai. No bainhira Ita haree inan ida halimar ho ninia bebé, Ita bele aprende katak Jeová hadomi Ita no Ita fó obrigadu ba ida-neʼe. Ita iha oportunidade barak atu aprende kona-ba Jeová tanba ninia kriasaun hotu fó glória ba nia maski neʼe kiʼik ka boot, dook ka besik.​—Lee Salmo 148:7-10.

16. Ita hakarak halo saida?

¹⁶ Ita-nia Maromak mak matenek liu hotu, nia tau matan ba ita, halo buat hotu ho furak, no mós iha forsa boot. Ita bele hetan ninia hahalok sira-neʼe no hahalok sira seluk liuhusi kriasaun sira se Ita haree didiʼak ba ida-neʼe. Entaun mai ita hotu uza tempu beibeik atu haree didiʼak ba kriasaun no hanoin kona-ba saida mak ita bele aprende kona-ba Jeová liuhusi kriasaun sira. Hodi halo nuneʼe, ita sei hakbesik liután ba ita-nia Kriadór. (Tgo 4:8) Iha lisaun tuirmai, ita sei aprende oinsá inan-aman sira bele ajuda sira-nia oan hakbesik ba Jeová liuhusi kriasaun.