Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 12

Weyongere Kwega Hali Yahwe Kuraba omu Byahangirwe

Weyongere Kwega Hali Yahwe Kuraba omu Byahangirwe

“Baitu ebye ebitarukurorwa okuruga ha kuhangwa kwensi, nibirolerwa kimu, nibimanyirwa hali ebi ebyahangirwe.”​—BAR. 1:20.

EKIZINA 6 Iguru Niryoleka Ekitiinisa kya Yahwe

EBITURAYEGA a

1. Mulingo ki ogumu ogwakonyiire Yobu kumanya kurungi Yahwe?

 OMU bwomeezi bwe bwona Yobu akabaza n’abantu baingi, baitu ebigambo Yahwe yamugambiire nibyo bisobora kuba byakizireyo kumukwataho. Omu bigambo ebi, Yahwe akooleka Yobu amagezi ge n’obusobozi obw’okurolerra abaheereza be kuraba omu kumwoleka bimu ha bintu eby’amaani ebiyahangire. Ekyokurorraho, Ruhanga akaijukya Yobu ngu n’arolerra ebisoro, nahabweki nauwe akaba n’asobora kumurolerra. (Yob. 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Yobu akeega bingi ebirukukwata ha miringo ya Ruhanga we, kuraba omu kwecumiitirizaaho ebintu yahangire.

2. Habwaki obwire obumu nikisobora kutugumira kwetegereza kurungi ebyahangirwe?

2 Naitwe nitusobora kweyongera kwega hali Ruhanga waitu obutwetegereza kurungi ebintu ebiyahangire. Baitu, obwire obumu nikisobora kutugumira kukikora. Obuturaaba nitwikara omu rubuga nitusobora kurora ebyahangirwe bike. N’obutwakuba nitwikara omu kiikaro nambere hali ebyahangirwe bingi, nitusobora kwehurra ngu titwine obwire oburukumara obw’okubyegaho. Nahabweki leka tubazeeho ensonga habwaki kiri kikuru kutunga obwire, n’okuteekamu amaani kwetegereza kurungi ebyahangirwe. Nitwija kubazaaho omulingo Yahwe na Yesu baakozeseze ebyahangirwe kwegesa, naitwe ebitusobora kukora kweyongera kwega kuruga omu byahangirwe.

HABWAKI TUSEMERIIRE KWETEGEREZA KURUNGI EBYAHANGIRWE?

Yahwe akaba n’agonza Adamu ayegondeze omu byahangirwe n’okuruka ebisoro byona amabara (Rora akacweka 3)

3. Kiki ekirukwoleka ngu Yahwe akaba n’agonza Adamu ayegondeze omu bintu ebiyahangire?

3 Yahwe akaba nagonza Adamu na Hawa begondeze omu bintu ebiyahangire. Obuyahangire Adamu, akamuha orugonjo orurungi muno kandi yamuha obujunanizibwa obw’okururolerra n’okurugalihya. (Kub. 2:8, 9, 15) Tekerezaaho okusemererwa Adamu yatungire obu yaroraga embibo nizimera n’ebyakyo nibyakya. Adamu k’akaba n’omugisa gw’amaani ogw’okurolerra orugonjo rwa Adeni! Ekindi, Yahwe akamuha omugisa ogw’okuruka ebisoro byona amabara. (Kub. 2:19, 20) Yahwe akaba n’asobora kuruka ebisoro ebi byona amabara, baitu omugisa ogu akaguha Adamu. Hataroho kugurukyagurukya Adamu atakahaire ebisoro byona amabara, yabanzaaga kubyetegereza kurungi, n’arora engeso zabyo, n’omulingo birukwetwazaamu. Adamu aine kuba yayegondiize omu mulimo ogu. Mali omulimo gunu gukamuha omugisa ogw’okweyongera kusiima Yahwe habw’amagezi ge n’ebintu byona ebirungi kandi ebirukusemeza ebiyahangire.

4. (a) Nsonga ki emu habwaki tusemeriire kurora n’obwegendereza ebyahangirwe? (b) Byahangirwe ki ebikira muno kukusemeza?

4 Emu ha nsonga habwaki tusemeriire kurora ebintu byona Yahwe ebiyahangire n’obwegendereza niyo ngu nagonza tukikole. Natugambira ati: “Muimukye amaiso ganyu haiguru, murole.” Hanyuma nakaguza ati: ‘Nooha ayahangire ebi?’ Eky’okugarukamu nikyeyoleka kurungi. (Is. 40:26) Yahwe atagarukire ha kuhanga ebintu omu iguru honka baitu omu nsi n’omu nyanja akaijuzaamu ebintu ebirungi muno ebisobora kutukonyera kumwegaho. (Zab. 104:24, 25) Kandi tekerezaaho omulingo Ruhanga yatuhangiremu. Akatuhanga n’ekihika eky’okugonza kurora ebintu byona ebirungi ebiyahangire. Atuhaire obusobozi obw’okurora, kuhurra, kukwata, kuroza, hamu n’okukaga ebintu ebitusobozesa kwegondeza omu byahangirwe.

5. Kusigikirra ha Abarumi 1:20, tugasirwa tuta obutwetegereza kurungi ebyahangirwe?

5 Baibuli n’eyoleka ensonga endi habwaki tusemeriire kwetegereza kurungi ebyahangirwe. Bitwegesa emiringo ya Yahwe. (Soma Abarumi 1:20.) Ekyokurorraho, wetegereze kurungi ebintu Yahwe yahangire kandi orole nk’oku byakozerwe kurungi. Mali tibirukwoleka amagezi ga Yahwe? Kandi tekerezaaho obwingi bw’ebyokulya ebirukwahukana ebitwegondezaamu. Nibyolekera kimu kurungi okugonza okwainiire abantu. Obuturora emiringo ya Yahwe omu bintu ebiyahangire, tweyongera kumumanya kurungi kandi kinu kituleetera kumwirra haihi. Hati, leka turole emu ha miringo Yahwe eyakozesezeemu ebyahangirwe kwegesa abantu amasomo amakuru.

RUHANGA AKOZESA EBYAHANGIRWE KUTWEGESA EBIRUKUMUKWATAHO

6. Isomo ki eritusobora kwega kuruga omu kurora ebinyonyi ebifuruka?

6 Yahwe ataireho obwire obw’ebintu kubaho. Buli mwaka kuruga ha kumalirra kwa Febwali kuhika hagati y’okwezi kwa Maayi, Abaisaleri baaroraga ebidongodongo nibiharruka nibigenda omu matemba. Ruhanga akagambira Abaisaleri ati: “Ekidongodongo ekya haiguru kimanyire akasumi kakyo akatairweho.” (Yer. 8:7) Nk’oku Yahwe yataireho obwire obw’ebinyonyi ebi, omulingo nugwo gumu ataireho obwire obw’okucwa emisango ye. Kasumi kanu obuturora ebinyonyi nibifuruka, kitwijukya ngu nitusobora kwesiga ngu Yahwe aine ‘akasumi akataireho’ ak’okuhwerekereza ensi enu embi.​—Hab. 2:3.

7. Kiki ekitusemeriire kwijuka obuturora ekinyonyi nikihurruka? (Isaya 40:31)

7 Yahwe aha amaani abaheereza be. Kuraba omu Isaya, Yahwe akaraganiza ngu yakuhaire abantu be amaani ‘bahurruke n’amapapa nkisamba’ obubarukuba bahoirwemu amaani. (Soma Isaya 40:31.) Abaisaleri baikaraga nibarora amasamba nigaseyeeya omu mwanya gatarukuteekamu amaani maingi kuharruka. Kinu nikitwijukya ngu Yahwe n’asobora kutuha amaani nk’oku agaha ebinyonyi ebi. Obw’orora ekinyonyi eky’amaani nikiseyeeya omu mwanya kitarukuteekamu amaani maingi, ijuka ngu naiwe Yahwe n’asobora kukuha amaani kuraba omu bizibu byawe.

8. Kiki Yobu ekiyayegere omu kwetegereza kurungi ebyahangirwe, kandi kiki ekitusobora kwega?

8 Tusemeriire kwesiga Yahwe. Yahwe akakonyera Yobu kweyongera kumwesiga. (Yob. 32:2; 40:6-8) Obwakaba nabaza na Yobu, Ruhanga akabazaaho ebintu bingi ebiyahangire, nk’enyunyuuzi, ebicu, n’emirabyo y’enkuba. Ekindi, Yahwe akabazaaho ebisoro nk’embogo n’embaraasi. (Yob. 38:32-35; 39:9, 19, 20) Binu byona tibigarukira ha kwoleka amaani ga Ruhanga amaingi muno, baitu byoleka okugonza kwe n’amagezi ge amaingi. Ebigambo Yahwe yagambiire Yobu bikamukonyera kweyongera kumwesiga. (Yob. 42:1-6) Omu mulingo nugwo gumu, obutwetegereza kurungi ebyahangirwe, twijukibwa ngu Yahwe aine amaani maingi muno n’amagezi kutukira. N’asobora kandi naija kumarraho kimu ebirengo byaitu byona. Kumanya eki, nikisobora kutukonyera kugumya obwesige bwaitu omuluwe.

YESU AKAKOZESA EBYAHANGIRWE KWEGESA HALI ISE

9-10. Enjura n’omusana bitwegesa ki hali Yahwe?

9 Yesu akaba amanyire bingi ebirukukwata ha byahangirwe. “Nkomukozi omukuru,” akatunga omugisa ogw’okukora na Yahwe kuhanga iguru n’ensi. (Nfu. 8:30) Hanyuma Yesu obwakaba ali omu nsi, akakozesa ebyahangirwe kwegesa abegeswa be hali Ise. Tekerezaaho gamu ha masomo agayayegeseze.

10 Yahwe ayoleka buli omuntu wena okugonza. Omu Kwegesa kwe okwa ha Rusozi, Yesu akakonyera abegeswa be kuteeka omutima ha byahangirwe bibiri abantu ebibatwaraga nk’ebitali bikuru kandi ebi nibyo izooba, hamu n’enjura. Ebintu binu byona bikuru muno ha kulinda obwomeezi. (Mat. 5:43-45) Yahwe akaba n’asobora kwima abantu abatarukumuheereza ebintu binu, baitu habw’okugonza kwe, boona abaha omusana n’enjura. Yesu akakozesa isomo linu kwegesa abegeswa be ngu Yahwe n’agonza twoleke buli muntu wena okugonza. Buli murundi twegondeza omu kurora izooba nirigwa rundi kurora enjura ey’erukuheheera n’egwa kituleetera kutekerezaaho okugonza Yahwe okwainiire abantu boona. Omu mulingo nugwo gumu, ekyokurorraho kye eky’okugonza kituleetera kutebeza abantu boona.

11. Kurora ebinyonyi nikitugarramu kita amaani?

11 Yahwe atuha ebyetaago byaitu eby’omubiri. Ekindi, omu Kwegesa kwe okwa ha Rusozi, Yesu akagamba ati: “Murole enyonyi ezomu mwanya: tizisiga, tizigesa, nobukwakuba okuhunika omu nguli; kandi Isinywe ali omu iguru azirisa.” Nikizooka ngu abakaba nibahuliiriza Yesu bakarora ebinyonyi nibiharruka omu iguru nambere Yesu yabakaguliize ati: “Inywe timurukukira muno ezi?” (Mat. 6:26) Kinu nikitugumya ngu Yahwe naija kuturolerra omu byetaago byaitu eby’omubiri. (Mat. 6:31, 32) Isomo linu eritwegera omu byahangirwe nirikyagumizaamu kugarramu amaani abaheereza ba Yahwe abesigwa. Munyaanya itwe omuto kuruga Spain ow’arukuheereza nka payoniya akaba ahoirwemu amaani habwokuba atasobole kutunga ekiikaro ekirungi eky’okwikaramu. Baitu hanyuma y’okurora ebinyonyi nibirya ebijuma, akahurra agarwirwemu amaani. N’agamba ati: “Ebinyonyi ebi bikanyijukya ngu Yahwe n’abirolerra kandi ngu nanyowe naija kundolerra.” Kandi mali omu kaire kake, munyaanya itwe akatunga ah’okwikara.

12. Kusigikirra ha Matayo 10:29-31, ebisirya nibitwegesa ki hali Yahwe?

12 Yahwe atwara buli omu haliitwe nk’ab’omuhendo. Yesu atakasindikire abakwenda be kugenda kutebeza, akabakonyera kuleka kutiina abantu abaakubahakaniize. (Soma Matayo 10:29-31.) Eki akakikora obuyabalizeeho kimu ha binyonyi ebikaba bimanyirwe muno omu Isaleri, kandi eki nikyo ekisirya. Ebinyonyi ebi bikaba biri by’omuhendo muke omu kasumi ka Yesu. Baitu akagambira abegeswa be ati: ‘Kandi ekitaahi kyabyo kimu tikirigwa hansi Isinywe atamanyire.’ Hanyuma akongeraho ati: “Inywe nimukira muno ebisirya bingi.” Yesu akagumya abegeswa be ngu Yahwe yatwaraga buli omu halibo nk’ow’omuhendo hali uwe, nahabweki bakaba bataine ensonga yoona ey’okutiina okuhiiganizibwa. Hataroho kugurukyagurukya, abegeswa ba Yesu baijukaga ebigambo ebi obubaroraga ebisirya nibatebeza omu tawuni n’omu byaro. Obworaroraga akanyonyi akataito, ijuka ngu Yahwe n’akutwara nk’ow’omuhendo habwokuba ‘n’okira muno ebisirya bingi.’ Habw’obusagiki bwe, naiwe n’osobora kuraba omu kuhakanizibwa kwona n’obumanzi.​—Zab. 118:6.

NITUSOBORA TUTA KWEYONGERA KWEGA HALI RUHANGA KURABA OMU BYAHANGIRWE?

13. Kiki ekiratukonyera kwega amasomo kuruga omu byahangirwe?

13 Nitusobora kwega amasomo agandi maingi muno agarukukwata hali Yahwe kuruga omu byahangirwe. Omu mulingo ki? Eky’okubanza, tusemeriire kutunga obwire tuketegereza kurungi ebyahangirwe. Ekindi, nitwetaaga kutekerezaaho ekibirukutwegesa hali Yahwe. Obwire obumu, nikisobora kutatwanguhira kukora ebintu ebi. Munyaanya itwe Géraldine kuruga Cameroon n’agamba ati: “Nkakurra omu rubuga, nahabweki nkakyetegereza ngu nkaba nyiine kutamu amaani kwetegereza kurungi ebyahangirwe.” Omugurusi w’ekitebe arukwetwa Alfonso n’agamba ati: “Nyegere ngu ninyetaaga obwire kuba nyenka kusobora kwetegereza kurungi ebyahangirwe n’okwecumiitirizaaho amasomo agandukubyegeraho.”

Daudi obuyaroraga ebintu ebimwetoroire, yayecumiitirizaahoga amasomo agarukwega hali Yahwe kuruga omu byahangirwe (Rora akacweka 14)

14. Kiki Daudi ekiyayegere obu yayecumiitirizeeho ebyahangirwe?

14 Daudi akecumiitirizaaho muno ha byahangirwe. Akagambira Yahwe ati: “Obuntekereza iguru lyawe, emirimo eyenkumu zawe, nokwezi nenyunyuzi, ebiwataireho; omuntu kiki, iwe okumuijuka?” (Zab. 8:3, 4) Ego, Daudi obuyaroraga haiguru omu bwire bw’ekiro, tiyagarukiraga ha kwegondeza omu kurora enyunyuuzi kyonka, baitu yayecumiitirizaahoga amasomo agarukwegera ha nyunyuuzi ezi agarukukwata hali Yahwe. Obwire obundi Daudi yayecumiitirizaahoga omulingo omubiri gwe gwakuzire omu nda ya nyina. Obu yatekerizeeho ebintu binu byona ebirukuhuniiriza, kikamuleetera kusiima Yahwe habw’amagezi ge.​—Zab. 139:14-17.

15. Bazaaho ebyokurorraho ebirukwoleka nk’oku osobora kurora emiringo ya Yahwe omu byahangirwe. (Zabuli 148:7-10)

15 Nka Daudi, tikirukukwetaagisa kuserra hara muno kutunga ebyahangirwe eby’osobora kwecumiitirizaaho. Kakuba orora ebintu ebikwetoroire, n’osobora kwega bingi muno hali Yahwe. Ekyokurorraho, n’osobora kwetegereza amaani ga Yahwe obw’ohurra obutagasi bw’izooba ha mubiri gwawe. (Yer. 31:35) Tekerezaaho amagezi ga Ruhanga obw’orora akanyonyi nikombeka ekiju kyako. Tekerezaaho omulingo Yahwe agonza ebintu ebirukusekesa obw’orora akaana k’embwa nikairukya omukira gwako. Tekerezaaho okugonza kwa Yahwe obw’orora nyina w’omwana nazaana nauwe. Twine emigisa nyingi muno ey’okwegaho Yahwe habwokuba ebyahangirwe kabibe bikooto rundi bitaito, biri haihi rundi hara byona nibimuhaisa ekitiinisa.​—Soma Zabuli 148:7-10.

16. Kiki ekitusemeriire kucweramu kimu kukora?

16 Ruhanga waitu aine amagezi maingi muno, okugonza, amaani, kandi buli kimu kyona ekyakora kiba kisemiire muno. Nitusobora kwega ha miringo enu hamu n’endi kakuba tutunga obwire bw’okwetegereza kurungi ebyahangirwe byona ebitwetoroire. Leka itwena butoosa tutunge obwire obw’okwegondeza omu byahangirwe n’okwecumiitirizaaho amasomo agaturukwega hali Yahwe kuruga omu byahangirwe ebi. Obuturakora eki, nitwija kweyongera kwirra haihi n’Omuhangi waitu. (Yak. 4:8) Omu kicweka ekirukuhonderaho, nitwija kurora omulingo abazaire basobora kukozesa ebyahangirwe kukonyera abaana babo kwirra haihi na Yahwe.

EKIZINA 5 Emirimo ya Ruhanga ey’Erukuhuniiriza

a Ebintu Yahwe yahangire nibihuniiriza muno. Kurugira kimu h’amaani maingi muno ag’izooba kuhikira kimu ha kyakyo ekiceke, emirimo ye yoona n’etuhuniiriza. Ebintu ebiturukwega kuruga omu bintu Yahwe yahangire nibisobora n’okutukonyera kwega emiringo ye. Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho habwaki tusemeriire kutunga obwire tukecumiitirizaaho ebyahangirwe bya Yahwe n’omulingo kukikora kisobora kutukonyera kwirra haihi na Ruhanga waitu.