1. Қайси усулда Аюп Йәһвани техиму яхширақ тонуған?

 АЮП пәйғәмбәр өмридә башқилар билән нурғун сөһбәтләрдә болған. Бирақ униң Йәһва Худа билән өткүзгән сөһбити алаһидә муһим болған. Йәһва Аюпқа Өзиниң яратқан әҗайип мәвҗудатлириға нәзәр селишни ейтқан. Бу Аюпниң Яратқучи Йәһваниң әқил-параситини көрүп йетишигә вә Униң Өз хизмәтчилиригә ғәмхорлуқ қилишқа қадир екәнлигигә ишәнчисини күчәйтишкә ярдәм бәргән. Мәсилән, Худа Аюпқа Өзиниң һайванатларни озуқ-түлүк билән тәминләйдиғанлиғини әскәртиш арқилиқ Аюпқиму ғәмхорлуқ қилидиғанлиғини көрсәткән (Аюп 38:39—41; 39:1, 5, 13—16). Аюп яритилған нәрсиләр һәққидә чоңқур ойлиниш арқилиқ өз Худасиниң пәзиләтлири һәққидә нурғун нәрсиләрни үгәнгән.

2. Немә үчүн Йәһваниң әсәрлирини тәкшүрүп тәтқиқ қилиш қийин болуши мүмкин?

² Бизму Йәһва Худаниң яратмилирини тәкшүрүп көргинимиздә, У һәққидә техиму көп нәрсиләрни үгинәләймиз. Амма ундақ қилиш биз үчүн һемишә асан болмаслиғи мүмкин. Әгәр шәһәрдә яшисақ, күндилик турмушимизда Йәһваниң әсәрлирини көрүш пурситимиз аз болуши мүмкин. Тәбиәткә йеқин яшисақму, бәлким Йәһва яратқан нәрсиләрни күзитишкә вақтимиз наһайити аздәк һис қилимиз. Ундақта, һазир бираз вақит чиқирип, немә үчүн мәвҗудатларни күзитишкә вақит чиқиришқа әрзийдиғанлиғини муһакимә қилип бақайли. Биз Йәһва Худа вә Әйса Мәсиһниң яритилған нәрсилиридин пайдилинип, қандақ тәлим бәргәнлигини вә тәбиәткә нәзәр селип, техиму көпирәк нәрсиләрни үгиниш үчүн немә қилалайдиғанлиғимизни көрүп чиқайли.

3. Йәһва Худа Адәм атиниң яратмилардин һузурлинишини халиғанлиғи немини көрситип бериду?

³ Йәһва Худа тунҗа инсанниң яритилған мәвҗудатлардин һузур елишини үмүт қилған. Худа Адәм атини яратқанда, уни җәннәткә орунлаштурған вә җәннәтни пәрвиш қилип, уни кәңәйтиш хизмитини тапшурған (Ярит. 2:8, 9, 15). Уруқларниң бихлинип, гүлләрниң чечәк ачқинини көргәндә, Адәм ата қанчилик һаяҗанланғанлиғини тәсәввур қилип көрүң. Ерәм бағчисидин хәвәр елиш Адәм ата үчүн нәқәдәр чоң имтияз-һә! Йәһва Худа Адәм атиға һәртүрлүк һайванатларға исим қоюшни буйриған (Ярит. 2:19, 20). Йәһва Өзи һәрбир нәрсигә исим қоялатти, лекин У бу вәзипини Адәм атиға тапшурған. Шәк-шүбһисизки, Адәм ата һайванатларни немә дәп аташни қарар қилиштин илгири уларниң өзгичә алаһидилиги вә һәрикәтлирини әстаидил күзәткән. Адәм ата чоқум бу ишидин һузурланған. Бу җәзмән униңға Өз Яратқучисиниң әқил-парасити, сәнъәтхумарлиғи вә иҗатчанлиғиға болған миннәтдарлиғини ашурушниң пурситини бәргән.

4. а) Мәвҗудатларни тәкшүрүшимиздики бир сәвәп немә? ә) Қайси яритилған нәрсини сиз алаһидә қәдирләйсиз?

⁴ Яратмиларни әстаидил күзитип тәкшүрүшимизниң бир сәвәви, Йәһва бизниң шундақ қилишимизни халайду. У бизгә мундақ дәйду: «Көзлириңларни әршкә көтирип қараңлар». У йәнә биздин: «Ким буниң һәммисини яратти?»— дәп сорайду. Җавави интайин ениқ (Йәшая 40:26). Йәһва пәқәт асманнила әмәс, йәр йүзи вә деңизни Өзи яратқан мәвҗудатлар билән толдурған. Шуларниң һәммиси бизгә Яратқучи һәққидә ейтип бериду (Зәб. 104:24, 25). Худаниң бизни қандақ яратқанлиғи һәққидә ойлап көрүң. У тәбиий гөзәлликкә болған миннәтдарлиқ һис-туйғусини қәлбимизгә сиңдүргән. У йәнә бизгә көрүш, аңлаш, тегиш, дәм тетиш вә пураш қатарлиқ бәш сәзгүмиз арқилиқ һәртүрлүк нәрсиләрдин һузурлиниш мүмкинчилигини бәргән.

5. Римлиқларға 1:20-айәткә асасланғанда, Йәһваниң яратқанлирини тәтқиқ қилишниң биз үчүн қандақ пайдиси бар?

⁵ Муқәддәс китап яритилған нәрсиләрни тәкшүрүшимизниң йәнә муһим бир сәвәвини ашкарилайду. Шундақ қилғинимизда, Йәһваниң пәзиләтлирини техиму яхширақ үгинәләймиз (Римлиқларға 1:20ни оқуң). Мәсилән, Йәһва Худа яратқан нәрсиләргә нәзәр селип, уларниң әҗайип лайиһиләнгәнлигини көрүң. Улар Худаниң чәксиз әқил-парасәткә толғанлиғини көрситиду. Биз өзүмиз яхши көридиған һәрхил йемәкликләрни ойлап көрәйли. Бу Униң инсанийәткә көрсәткән муһәббитиниң рошән испати. Биз Йәһваниң пәзиләтлирини У яратқан нәрсиләрдин көрүп йәткинимиздә, Уни техиму яхширақ тонуймиз вә Униңға йеқинлишишқа һәрикәт қилимиз. Һазир Йәһваниң мәвҗудатлардин пайдилинип, инсанларға муһим нәрсиләрни үгитиш үчүн қайси усулларни қолланғанлиғини көрүп бақайли.

6. Асманда учуватқан пәсил қушлири бизгә немини үгитиду?

⁶ Йәһва Өз ирадисиниң әмәлгә ашидиған вақит-саатини бәлгүлигән. Һәр жили иккинчи айниң ахиридин бәшинчи айниң оттурилириғичә исраиллар шималға учуватқан ләйләк қушларни көрәтти. Худа исраилларға асмандики ләйләк қушлириму өзиниң пәсиллирини билидиғанлиғини ейтқан (Йәр. 8:7). Йәһва улар үчүн бу вақит җәдвилини бәлгүлигинигә охшаш, Өз һөкүмини иҗра қилидиған вақит-саатниму бәлгүлигән. Бүгүн башқа йәргә көчүп учуватқан қушларни көргинимиздә, Йәһваниң бу рәзил дунияни бәлгүлигән вақит-саатта чоқум йоқ қилидиғанлиғини әсләймиз (Һаб. 2:3).

7. Қанатлирини йейип учуватқан куштин немини үгинәләймиз? (Йәшая 40:31)

⁷ Йәһва Худа Өз хизмәтчилиригә күч бериду. Йәшая пәйғәмбәр арқилиқ Йәһва хәлқи өзини аҗиз яки үмүтсиз һис қилғанда, уларни күчләндүрүп, бүркүттәк Өз қанити үстигә алидиғанлиғини вәдә қилған (Йәшая 40:31ни оқуң). Исраиллар бүркүтниң интайин аз күч сәрип қилип, һава еқиминиң тәсиридә жуқуриға өрләватқанлиғини дайим көргән. Йәһва әшу қушларға күч-қувәт бәргинигә охшаш, Өз хәлқиниму күчләндүрәләйду. Бу биз үчүн әҗайип бир әскәртиш. Асманда қанатлирини кәң йейип егизгә өрләп учуватқан қушни көргиниңиздә, шуни әскә елиң: Йәһва Худа сизниңму қийинчилиқлириңиз үстидин ғәлибә қилишқа күч берәләйду!

8. Аюп Худаниң яратмилири һәққидә чоңқур ойлинип немиләрни үгәнгән вә биз немиләрни үгинәләймиз?

⁸ Йәһва Униңға ишәнч қилишимизға әрзийду. Йәһва Аюпниң Униңға болған ишәнчисини ашурушиға ярдәм бәргән (Аюп 32:2; 40:6—8). Аюп билән өткүзгән сөһбитидә, Худа Өзи яратқан нурғун нәрсиләрни тилға алған. Уларниң ичидә юлтузлар, булутлар, чақмақлар бар еди. Йәһва йәнә явайи кала вә атлар қатарлиқ башқа һайванлар һәққидиму сөзлигән (Аюп 38:32—35; 39:9, 19, 20). Уларниң һәммиси Худаниң әҗайип күч-қудритинила әмәс, бәлки Униң сөйгү-муһәббити вә чәксиз әқил-параситиниму испатлап бәргән. Бу сөһбәтниң нәтиҗисидә, Аюп илгирикигә қариғанда, техиму бәкирәк Йәһваға ишәнч бағлиған (Аюп 42:1—6). Худди шуниңға охшаш, бизму яратмилар тоғрилиқ тәтқиқ қилип үгәнгәндә, Йәһваниң биздин нәқәдәр чәксиз әқиллиқ вә күч-қудрәтлик екәнлигини есимизгә алимиз. У йәнә барлиқ қийинчилиқлиримизни йоқ қилалайду вә пат арида йоқ қилиду. Бу һәқиқәт Униңға болған ишәнчимизни күчәйтишкә ярдәм берәләйду.

9, 10. Қуяш вә ямғур Йәһва һәққидә бизгә немиләрни үгитиду?

⁹ Әйса Мәсиһ тәбиәт һәққидә нурғун нәрсиләрни билгән. У худди уста һүнәрвәндәк аләмниң яритилиш ишида Атиси билән биргә хизмәт қилиш имтиязиға еришкән (Пәнд н. 8:30). Кейинирәк Әйса йәр йүзидә болғанда, у мәвҗудатлардин пайдилинип, өз шагиртлириға Атиси һәққидә тәлим бәргән. Шулардин бирқанчисини көрүп бақайли.

¹⁰ Йәһва һәммисигә сөйгү-муһәббитини көрситиду. Әйса Тағдики вәз-нәсиһитидә шагиртлириниң диққитини нурғун кишиләр сәл қарайдиған яритилишниң икки тәрипигә қаратқан: қуяш нури вә ямғур. Уларниң һәр иккиси һаятниң давам қилишида интайин муһим. Йәһва Өзигә ибадәт қилмиған кишиләрниң шу нәрсиләрдин һузурлинишини тосуп қалалатти. Әксичә, У меһрибанлиқ билән һәммисигә қуяш вә ямғурни бәргән (Мәт. 5:43—45). Әйса бу мисални ишлитип, Йәһва Худаниң биздин һәммә кишигә меһир-муһәббәт көрситишимизни үмүт қилидиғанлиғини өз әгәшкүчилиригә үгәткән. Биз кишини һаяҗанландуридиған күн петиш мәнзирисидин һузурланғанда яки кишигә арамбәхш һис қилдуридиған ямғурни көргинимиздә, Йәһва сөйгү-муһәббитини һәммисигә көрситидиғанлиғи һәққидә ойлиналаймиз. Һәртүрлүк инсанларға вәз қилиш арқилиқ Йәһваниң сөйгү-муһәббитидин үлгә алалаймиз.

11. Асмандики қушларни күзитиш бизгә қандақ ярдәм берәләйду?

 ¹¹ Йәһва Худа җисманий еһтияҗимизни қамдайду. Әйса әшу тағдики вәз-нәсиһитидә мундақ дегән: «Асмандики қушқачларға қарап беқинлар: улар теримайду, ормайду һәм амбарларға жиғмайду, лекин асмандики Атаңлар уларни бақиду». Еһтимал, Әйса: «Силәр улардин баһалиғарақ әмәсму?»— дәп сориғанда, улар асманда учуп жүргән қушларни көргән болуши мүмкин (Мәт. 6:26). Әйса Мәсиһ меһрибанлиқ билән шу сөзләрни қилиш арқилиқ Йәһваниң бизгә ғәмхорлуқ қилидиғанлиғини көрүп йетишимизгә ярдәм бәргән (Мәт. 6:31, 32). Яритилиштин үгәнгән бу һәқиқәтләр садиқ хизмәтчиләргә давамлиқ илһам бериду. Испаниядики яш бир пионер қериндаш туридиған мувапиқ бир җай тапалмай үмүтсизләнгән еди. Амма қушларниң уруқларни вә мевиләрни йәп, қосақ тойғузғанлиғини көргәндә, у көңли тәсәлли тапқандәк һис қилған. У мундақ дәйду: «Бу қушлар маңа Йәһваниң уларға ғәмхорлуқ қилидиғанлиғини вә Униң маңиму ғәмхорлуқ қилидиғанлиғини есимгә салди». Шуниңдин узун өтмәй, әшу қериндаш туридиған мувапиқ бир җайни тапқан.

12. Мәтта 10:29—31 айәтләргә асасланғанда, қушқачлар Йәһва һәққидә немиләрни көрситип бериду?

¹² Йәһва Худа шәхсән һәрбиримизни қәдирләйду. Әйса әлчилирини вәз ейтишқа әвәтиштин бурун уларға қарши чиққучилардин қорқуш һис-туйғусини йеңишигә ярдәм бәргән (Мәтта 10:29—31ни оқуң). У бундақ қилиш үчүн Исраилда әң көп учрайдиған қушни мисалға алған. Әйсаниң заманида шу қушқачниң һечқандақ қиммити йоқ еди. Лекин у шагиртлириға мундақ дегән: «Уларниң һечқайсиси Атаңларниң хәвирисиз йәргә чүшүп кәтмәйду». У йәнә мундақ дегән: «Силәр көплигән қушқачлардинму қиммәтликтур». Әйса шагиртлириға Йәһваниң һәрбирини шәхсән қәдирләйдиғанлиғи, шуңлашқа уларниң зиянкәшликтин қорқуши үчүн һечбир сәвәп йоқлиғиға ишәндүргән. Шагиртлар йеза қишлақларда, мәһәллиләрдә вәз қилғанда, әшу қушқачларни көрүп, Әйсаниң сөзини әскә алған. Сизму кичик бир қушни көргиниңиздә, Йәһваниң шәхсән сизни қәдирләйдиғанлиғини әскә елиң. Сәвәви, сиз нурғун қушлардин қиммәтлик. Қаршилиқларға дуч кәлгәндә, қорқушиңизниң һаҗити йоқ (Зәб. 118:6).

13. Мәвҗудатлардин Йәһва һәққидә үгиниш үчүн немиләрни қилалаймиз?

¹³ Биз мәвҗудатлардин Йәһва һәққидә йәнә башқа нурғун нәрсиләрни үгинәләймиз. Униң үчүн немә қилалаймиз? Биринчи, мәвҗудатларни күзитиш үчүн вақит чиқиришимиз керәк. Иккинчи, күзәткән нәрсиләрдин Йәһва һәққидә немиләрни үгинәләйдиғанлиғимиз һәққидә ойлинишимиз керәк. Бундақ қилиш биз үчүн һемишә асанға тохтимаслиғи мүмкин. Камерундики Джеральдин исимлиқ бир қериндаш мундақ дәйду: «Мән шәһәрдә чоң болдум, шуңа тәбиәттики нәрсиләрни күзитиш үчүн көпирәк вақит чиқиришқа тиришишим керәклигини һис қилдим». Альфонсо исимлиқ бир ақсақал чүшәндүрүп мундақ дәйду: «Мән Йәһва яратқан мәвҗудатларни күзитиш вә улар маңа немиләрни үгитидиғанлиғи һәққидә ялғуз қелип ойлиниш үчүн вақит орунлаштурушум керәклигини тонуп йәттим».

14. Мәвҗудатлар үстидә чоңқур ойланғинида, Давут немиләрни үгәнгән?

 ¹⁴ Давут пәйғәмбәр Йәһваниң яратқанлири һәққидә чоңқур ойланған. У Йәһваға мундақ дегән: «Асманлириңға, бармақлириңниң ишиға, Сән орнатқан ай билән юлтузларға қариғанда, мундақ ойлаймән: у чағда адәм балиси у ким? Сән уни есиңға алидиған инсан оғли у ким?» (Зәб. 8:3, 4). Дәрвәқә, Давут кечә асминиға нәзәр салғанда, пәқәтла юлтузларға қарап һузурланмиған, у йәнә юлтузлар униңға Яратқучи Худа һәққидә немиләрни ашкарилайдиғанлиғини чоңқур ойлиған. У Йәһваниң нәқәдәр улуқ екәнлигини үгәнгән. Башқа вақитларда Давут анисиниң қосиғида өз тениниң қандақ тәрәққий қилип шәкилләнгәнлиги үстидә ойланған. У мошу әҗайип тәпсилатлар үстидә ойланғинида, Йәһваниң әқил-параситигә болған миннәтдарлиғи техиму ашқан (Зәб. 139:14—17).

15. Йәһваниң әсәрлиридин Униң пәзиләтлирини қандақ көрүп йәткәнлигиңизни мисал арқилиқ дәп бериң (Зәбур 148:7—10).

¹⁵ Бәлким, Давутқа охшаш мәвҗудатлар үстидә чоңқур ойлиниш үчүн бәк жираққа қарашниң һаҗити йоқ. Әтрапиңизға қарисиңиз, нурғун нәрсиләр Йәһвани яхширақ тонушиңизға ярдәм бериду. Мәсилән, қуяштин кәлгән иссиқлиқни сәзгәндә, Йәһваниң күчини тонуп-йетәләйсиз (Йәр. 31:35). Қушниң уга селиватқанлиғини байқиғиниңизда, Худаниң чәксиз әқил-параситидин һәйран болисиз. Күчүк өз қуйриғини қоғлаватқанлиғини көргиниңиздә, Йәһваниң юмористик һис-туйғусини ойлаң. Ана өз балиси билән ойнаватқанлиғини көргиниңиздә, Йәһваниң сөйгү-муһәббити үчүн рәхмәт ейтиң. Йәһва Худа һәққидә үгинишимиз үчүн нурғун пурсәтләр бар. Чүнки У яратқан чоң-кичик, йеқин-жирақтики барлиқ мәвҗудатлар Уни мәдһийиләйду (Зәбур 148:7—10ни оқуң).

16. Биз немә қилишқа бәл бағлишимиз керәк?

¹⁶ Худайимиз һәқиқәтән интайин әқиллиқ, көйүмчан, сәнъәтхумар вә күч-қудрәтлик. Әтрапимиздики барлиқ мәвҗудатларға диққәт билән нәзәр салсақ, Униң булардин башқа йәнә нурғун пәзиләтлирини көрүп йетәләймиз. Һәммимиз дайим вақит чиқирип яритилиштин һузур елип, униң Йәһва һәққидә немиләрни үгитидиғанлиғи һәққидә ойлинип көрәйли. Шундақ қилиш арқилиқ Яратқучимизға техиму йеқинлишимиз (Яқуп 4:8). Кейинки мақалидә ата-анилар балилириға Йәһваға йеқинлишишқа ярдәм бериш үчүн мәвҗудатлардин қандақ пайдилиналайдиғанлиғини көрүмиз.