1. Ginipai rengbe ka undo rani ani wiriki wai kaa gbia ngbarago ti wisigo gu sangbaanebi nga ga Baibiri?

 PARANGA wirina nga Ben aya: “Mi nagbia ngbarago ti wisigo mi gu sangbaanebi nga ga Baibiri.” Ya mo mo idi kuti gupai ko apehe re? Watadu mo nabihe nga pa giarogo sangbaanebi yo ima mbu? Mo ima rengba ka bihe a nga wisigo sangbaanebi nga kungbo gbarasa regbo. Ono tie, ho mo nika wirika ndu gupai ni Yekova aidihe ti ni i kehe kurogo Fugoko yo, mo ima rengba ka tona ka kpinyemuhe.

2. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

² Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa ndu gupai si aida ani wirikipai ti ni tipa gu sangbaanebi nga ga Baibiri, na wai rengbe ani ka wisigoho. Ani nika sakapai tipa gu sangbaanebi ue du rogo gu kitabu nga ga Daniere na ki bi wai pa gia ani rogoyo narengbe ka undo rani awere.

3. Ginipai si aida ani mangihe ka si du nga ani naida ka giarogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri?

³ Si naida ani sanahe tipa undo ka si du nga ani naida ka giarogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri. Oni bingo gi kpiapai re. Mo berẽnga gupai nga mo ndu kurogo gu ba mo ainidonga tiro na ni wenengai ya, ono gu bakureamo oni andu na ni kurogo gu rago re ima ino gu rago re wenengai. Ni ima ino gu ba du oni rogoyo na ni ki ima ino agu aba agu agene du rogo gu ba re andu kurogo yo dunduko. Zanga kapa, mo ima rengba kadu na ngbarago nga bakureamo idi gupai nga oni ndu na ni wa sa! Wakina gure, Yekova wakina gu bakurearani re, ko ima ino gupai du kumbatayo wenengai. Sidu, tipa ka giarogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri, si naida ani du na umbasitise na ki sana Yekova tipa undo.—Dan. 2:28; 2 Pet. 1:19, 20.

4. Tipagine Yekova asia gupai ti ni nga i ke sangbaanebi kurogo Fugoko yo? (Yeremaya 29:11) (Oni bi sura a.)

 ⁴ Wakina wene vunguagude, Yekova naida awiriko du na ngbarago kumbatayo. (Oni gedi Yeremaya 29:11.) Ono Yekova kia ti vungugude mbiko, ko ima rengba ka pe gupai ni kina ruruhe nika manga kumbatayo. Yekova asia akumba tipa i ke sangbaanebi kurogo Fugoko yo tipa gupai nga ani ini gu nyanyakipa pai nika manga mbata fu si mangi. (Yes. 46:10) Gu sangbaanebi nga ga Baibiri nga bawene gamahe be gu Barani du ngbangbaturũ yo. Ono waigu tie rengbe ani kadu na gu kido nga gupai Baibiri apehe nika manga amanga nzunzu?

5. Ginipai rengbe paranga boro ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga Max?

⁵ Gaani rukutu agude sukuru yo dagba agu aboro nga aguyo du na kina bete irisa watadu adunga na irisa tipa Baibiri ya. Ti gu kura aregbo, agu apai i pehe na kini mangihe ima rengba ka sa rukutu awirani nga aDezire Yekova tipa i tona kadu na kapa kuti gayo idapase. Oni bingo gu kpiapai nga ga gu wirina du rimoko nga Max. Ko aya; “Ho mi adu ni sukuru yo, mi atona ka kapa singia gupai avungure aayugoho fere angia ndikidi pambori na singia Baibiri aye nzunzu be Mbori.” Ginipai avunguko amangihe? Ko aya: “I amangipai zezeredi, wa vura duhe nga mi aima ino gupai nga i adu na bakabangirise.” Avungu Max akaragapai fuko vuru Baibiri yo kuti gako asanahe. Max aima mangapai a. Ko aya: “Mi awisigi sangbaanebi nitire na kini saki gupai mi awirikihe na kura paranga agude.” Sangbana gipai re angia gine? Max aya: “Tingbafuo gure, mi ada kuti gu digisopai nga Baibiri aye be Mbori!”

6. Ginipai si aida mo mangihe ka si du nga mo na kapa, na tipagine?

⁶ Wakina Max, mo ima rengba ka tona ka kapa singia agu apai du rogo Baibiri yo nga rengo, kangia wo duhe, ka zee mangi ro ya. Ono si naida aida mo mangipai tipaha niipo. Kapa wakina zaza. Ka i amanganga pai tipaha ya, yeeye si ima rengba ka gbarasapa nyanyakipa he. Tipa ka dia kapa kusayo nga gu rengbe ka gbarasa gamo idapase, si naida mo sana tiro nga, ‘Ya mo mi idi kuti gupai Baibiri apehe tipa gupai du kumbatayo?’ Ka mo aakapa akapa tipa gipai re, si naida mo wisigi gu sangbaanebi naima digisotihe. Waigu rengbe mo ka manga gipai re?

7. Gini kpiapai Daniere amoihe nibipa wisigo sangbaanebi? (Daniere 12:10) (Oni bi sura a.)

⁷ Daniere amoi wene kpiapai nibipa wisigo sangbaanebi. Ko awisigi sangbaanebi na wene ndupai nga ko aaida ka ino rengo. Daniere adu na umbasitise a, ko aima ino gupai nga tipa Yekova undoko ko girogo sangbaanebi yo, si naida ko nye mbembedi na ko na kini gisangbako. (Dan. 2:27, 28; oni gedi Daniere 12:10.) Daniere ayugu gupai nga ko na umbasitise ni kido ko kuti Yekova tipa undo. (Dan. 2:18) Daniere amangi gako wisigopai sirisiri. Ko agbata akaragapai rogo gu papara Ziazia Kekeapai nadu ho ti gu regbo ko adu ni unga ko. (Yere. 25:11, 12; Dan. 9:2) Waigu rengbe mo ka wirika Daniere?

8. Tipagine gu kura aboro awisigo sangbaanebi ti ni, na ginipai si aida ani mangihe?

⁸ Mo berẽpa ndu gupai mo awisigo sangbaanebi ti ni. Ya mo ndu gupai mo aida ka wisigo  gu sangbaanebi nga ga Baibiri ti ni nga mo naida ka ino rengo? Ka singia wo du duhe, Yekova nika undo ro aundo. (Yo. 4:23, 24; 14:16, 17) Gini kura ndupai berewe rengbe boro ka wisigo sangbaanebi ti ni? Gu kura aboro nawisigo sangbaanebi tipa ka gbia gu ndupai nika yugo na ni nga Baibiri aayengo be Mbori te. I naberãha nga ka si du nga Baibiri aayengo be Mbori te, i ima rengba ka diaberã tipa gupai du ni ruruhe na gu du ni irairaha ni tiyo. Ono tie, si naida ani wisigi sangbaanebi na ruru ndupai. Kurigure, gu kura nyanyakipa sino kinaho si aidaha tipa ka giarogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri.

9. Gini sino si aidaha tipa ani girogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri? Oni sakingo rogoyo.

⁹ Mo du na umbasitise. Yekova nakidohe ka undo aboro umbasitise. (Yak. 4:6) Sidu, si naida ani kpari fuko Ko undo rani tipa ani girogo gu sangbaanebi yo nga ga Baibiri. Ka ani du na umbasitise, ani nika dia gu undo kugume naye be ruru kangara moyambu nga agu aboro Yekova amangasunge na yo ka fu gu riahe furani nga ga toro ti regboho. (Rk. 12:42) Yekova nga gu Mbori namanga apai ti genehe, ruhe aru tie ani dakuti gupai nga ko namangasunge na bangisa gene sa tipa si undo rani ani girogo agu arengo yo du rogo Fugoko.—1 Kor. 14:33; Ef. 4:4-6.

10. Ginipai mo awirikaha ti gu kpiapai nga ga Esther?

¹⁰ Mo mangi wetekapai. Mo tonaha na wisigo gu sangbaanebi nga gu mo nakpinyemuhe. Gere nga gupai gu kura wirina du rimori nga Esther amangihe. Ri adu na nyemu ka inopai tipa gu sangbaanebi nafura tipa ye Masiya. Ri aya: “Ho garã re adu ni 15, mi atona ka manga wetekapai tipa ka bi gu gopai nayugo gupai nga i aima ke gi sangbaanebi re mbata fu Yesu ye.” Gupai ri awirikihe ho ri aagedapai ni tipa gu kaikai waraga i abihe Baime Tikpo yo asa ri ri idi kuti gipai re. Ri aya: “Gu sangbaanebi re, i akehe mbata fu regbo Kristo na si aima du nirengo nga agu apai naadu rogo gi sangbaanebi re si aye be Mbori.” Esther aya: “Mi agedihe bara dunguhe tipa ka giarogoyo.” Ono ri adu na ngbarago nga ri amangi gu ome re. Tingbafuo ri wisigi dungu sangbaanebi sirisiri, ri aya: “Mi aima bihe ni tire nga gupai Baibiri apehe nga rengo!”

11. Tipagine duhe ti ni ni wenepai ka ida kuti gupai nga agu apai du rogo Baibiri yo nga rengo?

¹¹ Ho ani abi wai ni bete gu kura sangbaanebi rogo Fugo Mbori yo adigisitihe, ani na sonosa bakere kido kuti Yekova na kuti gu gene ko angerafuo rani ngbaha. Kurigure, gu sangbaanebi nga ga Baibiri naundo rani ani du na ruru bipai tipa gu maabangirise du kumbatayo, ka ani vura kaa gbiatirani na kina gini asada vurũ awere. Ani wisigingo pai tooni tipa sangbaanebi nga gu Daniere akehe nga gu nadigisotihe awere. Pa gia ani rogoyo ima rengba ka undo rani ani mangi agu adiaberã nga ga tatamana.

12. Ginipai ndue ni “marã ni kodikodi he na gbedegbede pere” aru kubaha? (Daniere 2:41-43)

¹² Oni gedi Daniere 2:41-43. Rogo gu musumo yo Daniere asaki rogoyo fu Bakindo Nebukadenesara, ndu gu kpiahe bakindo abihe angia “marã ni kodikodi he na gbedegbede  pere.” Ka ani ringbisi gu sangbaanebi nga gu du rogo gu kitabu nga ga Daniere na gu du rogo Yugoti, ani ima rengba ka dakuti gu digisopai nga gu ndue re naru kuba gu zogorago nga ga aNgirisi na Amerika kurii zegino, nga aguyo namangasunge wa sa na kidu na bakere ome ti gi gaani regbo re. Nibipa agi angbi du na ome ti ni kurii zegino re, Daniere ape gupai nga, “kina wo ngbi ka du na bete ome, ni mburumburu he a.” Tipagine du betehe ti ni ni mburumburu he? Bambiko agu aboro, naru kuba pere nasa gupai nga ka si mangingo pai na gu ome nga ga marã ya. b

13. Gini nyanyakipa arengo ani awirikaha bambiko ani ima giatirani na rogo gi sangbaanebi yo re?

¹³ Ani nawirika nyanyakipa arengo ti gu kpiahe Daniere asakipai tipaha re, ani ima rengba ka wirika dungu arengo ti ndu gu kpiahe re. Ni bambataha, gu zogarago nga ga aNgirisi na Amerika kurii zegino ima yugo tihe nga si na bakere ome ti ni. Ni kpiapai, Amerika na aNgirisi adu dagba agu aringara yo naadu na diabese ti regbo gu Bambata Vura Nga ga Zegino na gu Ue Vura Nga ga Zegino. Ono tie, gi ringara du na bakere ome ti ni re nandu kumbatayo kindi kaa rungbura bambiko gaha aboro nasovura dagbatiyo na kuti gaha zogarago. Ni uehe, gi zogarago nga ga aNgirisi na Amerika du na ome ti ni kurii zegino re, si nika ngia gu yangada zogarago du na ome ti ni mbata fu ga Mbori Kindo ye ka digiso gu zogarago nga ga wiri aboro. Wa vura duhe nga gu kura aringara nikaa soga gu zogarago nga ga ANgirisi na Amerika kurii zegino, i adianga ha kusayo te. Ani ini gipai re bambiko gu “mbia” naru kuba ga Mbori Kindo si nika kuo ndu gu kpiahe re nga papara gu kpiahe naru kuba gu zogarago nga ga aNgirisi na Amerika.—Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Waigu pa giarogo gu sangbaanebi yo du tipa ndue ni marã na pere narengbe ka undo rani ani mangi wene adiaberã?

¹⁴ Ya mo mo idi kuti gupai nga gu ga Daniere sangbaanebi nabipa ndue rogo marã ni kodikodihe na pere nga rengo? Ka singia wo duhe, gipai re nika du na ome kurii gu gene mo araka gamo raka ngbaha. Mo amaanga berãro ka gbata bakere marã watadu bakere aũkumuko te, bambiko mo ima ino gupai nga i nika gbarasaha gi gbegberẽ zegino re agbarasa. (Rk. 12:16-21; 1 Yo. 2:15-17) Giarogo gu sangbaanebi yo re a nika undo ro mo ini gupai nyakipa tungusapai na yugopai ti ni. (Mt. 6:33; 28:18-20) Tingbafuo mo mangi wisigopai tipa gi sangbaanebi re, tipagine ka mo asananga tiro ti ni na gi sanahe re ya, ‘Ya mo agu adiaberã mi amangaha nayugo gupai nga mi ima ida kuti gupai nga ga Mbori Kindo nika digiso gu zogarago nga ga wiri aboro barambeda?’

15. Da nga “gu bakindo du ku nodiyo” na “gu bakindo du ku sudiyo” areme? (Daniere 11:40)

¹⁵ Oni gedi Daniere 11:40. Daniere kapita 11 nafura tipa azogarago ue nga gu namanga abaangirã dagba tihe. Ni ringbisa ani gi sangbanebi re na agu akuraha rogo Baibiri yo, ani ima ino gupai nga, areme, “gu bakindo du ku nodiyo” nga Russia na agu azogarago nangbe na “gu bakindo du ku sudiyo” nga Gu Zogarago Nga ga ANgirisi na Amerika Kurii Zegino. c

16. Waigu “gu bakindo du ku nodiyo” amanga ga Mbori aboro?

¹⁶ Gu ga Mbori aboro nga aguyo naraka tii gu zogarago nga ga “gu bakindo du ku nodiyo” nagbiatiyo na arungosiro be gu bakindo re. I  ima ta gu kura aDezire Yekova na ki ba yo ku bambukiso yo tipa gayo idapase. Kuba gupai nga gi mangapai nga ga “gu bakindo du ku nodiyo” re bagunde ti awirina, si nanyakasa kina gayo idapase kuti Fugo Mbori. Tipagine? Bambiko awirinarani ima ino gupai nga pa rungosi yo ga Mbori aboro nadigiso gu sangbaanebi Daniere apehe. d (Dan. 11:41) Pa ino ani gipai re ima rengba ka undo rani ani banda gaani maabangirise ni nyanyakihe na gaani padu ni ruruse fu Yekova.

17. Gini akpakarapai ga Mbori aboro nagbiatiyo na ni tii gu zogarago nga ga “gu bakindo du ku sudiyo”?

¹⁷ Rogo agu agarã naadu mbata kusayo, “gu bakindo du ku sudiyo” aima zubo ga Yekova aboro. Ni kpiapai, bara bebere 20 kama agarã, i aima ba dungu awirina ku bambukiso yo na ki do awiriyo sukuru yo bambiko gupai nga i akparatiyo kusayo ti agu apai nga ga birĩ-zogarago. Rogo agu agarã susi barambeda kusayo, gu padu niruruse nga ga ga Yekova aboro fuko aima du ni asadi asadihe be gu bakindo nga ga sudiyo ngba kura agene. Ni kpiapai, ti regbo gu tua nga ga bawaraga, Kristano ima rengba  kadu ni asadiasadi ni ka songoda gu kura birĩ-zogarago ku kpotoni yo watadu ka songoda gu kura boro nga guni naida kadu ni bazogo. Wa vura duhe nga ni arengbanga ka ndu ka ba waraga te, ono kpotoni yo, ni ima rengba ka bi gupai nga gu kura birĩ-zogarago ngba ti gu kuraha. Sidu tie, tipa ani kpara tirani kusayo ti agu apai nga ga birĩ-zogarago si ni nyanyakipa pai tipa ani du na rubangirise tipa agu apai ani amangaha, gaani bipai gbiati agu apai ani aberãha!—Yo. 15:18, 19; 18:36.

18. Waigu ani amangapai kuti gu sogote du dagba “gu bakindo du ku nodiyo” na “gu bakindo du ku sudiyo”? (Oni bi sura a.)

¹⁸ Agu aboro adu nga na idapase kuti gu sangbaanebi nga ga Baibiri ya nika du na bakere bakabangirise ho “gu bakindo du ku sudiyo” nika zubo “gu bakindo du ku nodiyo” ni. (Dan. 11:40) Agu abakindo re dunduko na kikindigi abundu beyo na abombu nga gu naima rengba ka imo aboro rogo zegino nabaha. Ono tie ani ima ino gupai nga ka Yekova mbunga gipai re si mangi te. (Yes. 45:18) Kuba gupai nga ani nabaka bangirani tipa gupai nika manga kumbatayo, si naida gu rungosiro naye be “gu bakindo du ku nodiyo” na “gu bakindo du ku sudiyo” naanyakasa gaani idapase. Gipai re nayugo gupai nga digido gi sino raka re ima mbeda.

19. Ginipai si aida ani inihe tipa gu sangbaanebi nga ga Baibiri?

¹⁹ Ani ainongo wai kura sangbaanebi nga ga Baibiri nika digiso tihe te. Zavura gu nebi nangia Daniere aruganga tiko na rogo agu apai yo dunduko ko akehe te. (Dan. 12:8, 9) Bambiko gupai gbua nga ani ainongo wai gu kura sangbaanebi nga ga Baibiri nika digiso tihe te, ayugongo gupai nga si adigisongo tihe te te. Zanga kapa, ani na gu kido nga Yekova nika yugo gupai ayugo furani si aida ani inihe kina boro ti wene regbo kina wai ko amangihe bakuru kusayo.—Amosa 3:7.

20. Gini bawene sangbaanebi nga ga Baibiri ani ka bihe si nidigisitihe barambeda, na ginipai si aida ani naandu kindi kumbatayo kaa mangaha?

²⁰ I nika manga gu takapande nga ga “zereda, ngba barani angba.” (1 Tesa. 5:3) Barambeda agbia ngbii nika zubo ziree pambori na ki gbarasihe. (Yugo. 17:16, 17) Tingbafuo gure, i ki zubo ga Mbori aboro. (Yeze. 38:18, 19) Na, gu yangara vura nga ga Aramegido ki tona. (Yugo. 16:14, 16) Ani ima rengba kadu na gu kido nga agi apai re nika manga amanga barambeda. Da kina ti gu regbo re, ani naandunga andu kindi kumbatayo kaa yugo tambuahe fu gu Barani du ngbangbaturũ yo ni maa ani berãrani kuti gu sangbaanebi nga ga Baibiri na kini undo kura aboro i nimangi kina gu bangisapai re.