1. Kūö yòh öi ṙamlōn yěi hanôl yip tarik tö īnu tö ngam manööyö?

 ṘÒKHÖRE in ayī-ö ööire tö yip tarik tö īnu tö manööyö. Kūö yòh? Pò cha nö öt ilöö tāiny yěn hööka hēk öthō min inrē nö yīhi lanīnö yěn vīlöng tanāinyö. Yē hī ṙung öt ilööṙen akah elnang tö nup ṙô, ngaich īnu inrē ayī-ö tö ngam manööyö. Ik sā hī öi istötī ngaich lohten ayī-ö öi öt akah elnang tö minë kanô-en aṅmat Paipöl hēk kihngen lohten inrē öi asīnkö minë haköp re. Hòṅ ha-öiny tī öp prötör hēk sistör pöri ayī-ö tö kūö inlahen cha nö haköpten hī pön īnu tö ngam manööyö. Mööhē pöri öi hòṅ ha-öiny tī Yāvē pön möi anga-aṅ nö in hī!—Rōm. 2:4.

2. Ihē öi kò-òren kihngen hameuktö ngam manööyö?

² Ṙamlōn in yěi meuk yip holre tö īnu tö ngam manööyö, yē hī pöri öi ṙôtöre ngaich kihngen lohten ayī-ö öi hameuktö ngam manööyö. Tö sā hī yěi öt talööku el ngam trāfik ngaich hēk öi haṅ-en tö kūö e, lohten ayī-ö öi kihngen öi hamööyöre hēḵ yěi hakihtuṙen ngaich ötkô ayī-ö min öi ṙapöre. Lohten inrē ayī-ö öi kihngen öi hökkö yanīhi öp tufömngöre panam. Hö-ö hòng më-eṅ hòṅ lōnu töre öm īnu tö ngam manööyö? In ngih ātiköl min öi mikahtökūöre tö manah ngam manööyö hēk kūö yòh inrē öi hòṅ īnu tö ngam manööyö. Kakkö nup tahëng inrē min ayī-ö inlahen re öi hòṅ īnu tö ngam manööyö.

3. Sitih inlahen ang ngòh tarik tö īnu tö ngam manööyö yěn vīlöng tanāinyö?

³ Töi chumkūöṙen öi ngëichkö inlahen ngòh tarik tö īnu tö ngam manööyö, ngaich ngëichkö nup töfën min ayī-ö tinrīken ò. Raneh, ngòh tarik tö īnu tö manööyö nö “töt veūtö lanīnö”  öthō inrē anga-aṅ nö ilöö tainy. Yěn ōt öp vamī-il tanāinyö ò hēk yěn īnu anga-aṅ tö kanihngen re, ngaich öthō min anga-aṅ nö havalvah re pön īnu tö ngam manööyö. Im chūök Yāvē nö vënyu nö tö ‘tööḵlö tö miṙēlōn neūkölōn inrē, töt veūtö lanīnö, tö pōyen miṙēlōn i tö köṅnyu aṙēlö’ angū-ö ön raneh chūök kinūichngö ngam ṙô “töt veūtö lanīnö” nö imat ngam Paipöl.—Man. 34:6.

4. Sitih inlahen ang ngòh tarik tö īnu tö manööyö yēḵ ò nö hööka?

⁴ Innëtö, ngòh tarik tö īnu tö manööyö, möi min anga-aṅ nö hööka. Yēḵ öp la-en ò nö marô-òten nö öt asā öp lōn ò, öthō min anga-aṅ nö yīhi lanīnö pön īnu tö ngam manööyö. (Mët. 18:26, 27) Ōt nup mihôiṅ inrē chūök hī öi hòṅ īnu tö ngam manööyö. Tö sā hī öi hòṅ hangihtöṙô öp holre yěn ṙò-òv ötkô min öi höng kaknyöre. (Yōp 36:2) Lohten min öi hòṅ īnu tö ngam manööyö yěi haköpten yip istötī re tö ṙô ngam Paipöl hēk hayööken cha inrē nö ṙāngö nup tötlöng tinrīken re.

5. Asuh öp inrē inlahen ngòh tarik tö īnu tö ngam manööyö?

⁵ Linūöyö, ngòh tarik tö īnu tö manööyö öt kurāten min anga-aṅ nö īnup la-enre. Kô-en in ṙung hòṅ haveutngen re in nup la-enre. Ngòh tarik tö īnu tö manööyö, öthō min anga-aṅ nöng kurāten nö keuheūtngen nup töt ṙanāngen la-enre. Pön urěh sin min anga-aṅ nö fēkö rô-òten re nö in ngam la-enre, ngaich ngatī ṙôken kahëti min anga-aṅ tö ṙētakre nö in ngam la-enre.

6. Sitih inlahen ang ngòh tarik tö īnu tö ngam manööyö hē el kanihngen?

⁶ Finënö, ngòh tarik tö īnu tö ngam manööyö öthō min anga-aṅ nö uyëḵ-a hē el kanihngen. Pòrô öp tö sitih ṙôken kanihngen ò höng möi anga-aṅ, ṙamlōn inrē nö la-al u. Pi-a in ṙung hòṅ vë-eny nang yip holre tö mufē ellōnre yěi kihngen. Öt tö vāich angū-ö nö inlahen hī. Yēḵ hī pöri öi tö īnu tö ngam manööyö, ngaich öthō min ayī-ö öi höng fēkö minë kanihngenre, pöi chumkūöṙen min öi ngëichngö nup tölöök ṙô hēk ṙamlōn inrē min öi i linöökölōn Yāvē.  (Kòl. 1:11) Ngaich in öi meuk minë kamngö chūök ngòh Kristīön nö hòṅ hameuktö ngam manööyöre. Kūö yòh öng rih nö töt ṙanāngen ngam inlahen hī öi möi? Ta-a töi ngëichken minë lāinyngen u.

7. Sā ṙô ngam Yāköp 5:7, 8 kūö yòh nö töt ṙanāngen ngam inlahen hī hòṅ īnu tö ngam manööyö? (Ngëichkö ngam nyat.)

⁷ Teūngen in min tö ngam nômö tö örheūheu aṅ yěi īnu tö ngam manööyö. Ngatī inlahen yik urěh tarik ngam Tēv nö hökkö ngam kinlēḵngô ò. Ngatī ṙēngen inrē ayī-ö öi hòṅ īnu tö ngam manööyö. (Hep. 6:11, 12) Vënyu nang in tö ngam Paipöl tö hī öi sā ṙēngen öp vamī panò-òṅ. (Vë-evkūö Yāköp 5:7, 8.) Löktökūö im tineūchtö kulöl söl im rinöstö ngam mak ngam yōm panò-òṅ nö kalēḵ alaha nö la-evṙen. Öt akahakūö pöri anga-aṅ tö ṙētak öp sanīöpö e. Höng möi pöri anga-aṅ nö hööka. Ṙatö-ellōnre anga-aṅ tö e min nö öthō nö öt ṙôngu. Ngatī ṙēngen ayī-ö töngamuh yěi löklōn Yāvē pòrô öi ‘öt akahalōn tö yanihih sakāmö ngam Mā.’ (Mët. 24:42) Īnu in tö ngam manööyö ngaich ṙatö-ellōnre inrē tö Yāvē min nö öthō nö öt hateungngö ngam kinlēḵngôre. Yēḵ hī pöri min öt īnu tö ngam manööyö ngaich kihngen min ayī-ö öi hökkö öp ha-ökköre ngaich mihôiṅ min ayī-ö öi marôvat tö Yāvē. Lohten inrē min ayī-ö öi fachuhrit nup chehen nup tö ṙamlōn tī mihôiṅ tö lōn hī. Yēḵ hī pöri min öi īnu tö ngam manööyö, ngaich söl manā-aṅ min ayī-ö öi möi hēk teūngen inrē tö inyöökenre.—Mai. 7:7; Mët. 24:13.

8. Sitih inlahen öi min i holre yěi tö īnu tö ngam manööyö? (Kòlòsi 3:12, 13)

⁸ Vai ngam innôlö hī min öi in yip tahëng yěi īnu tö ngam manööyö. Chumkūöṙen inrē min öi hangihtöṙô yip holre. (Yāk. 1:19) Köp inrē ngam lanāmö nö ihôi hī. Yē hī min öi īnu tö nup kanihngenre ngaich öthō min ayī-ö öi höng lök inlahen re hēk öthō inrē öi lēkôre töp holre. Rö-ö nöng angū-ö pöi öthō inrē min veūtö tanāinyö yěn haṙivlōn tī öp hol hī tö hī öthō inrē min öi havalvah re öi in ò. Pò hī min öi “kö ṙāpö höö, kö aṙēlen höö.”—Vë-evkūö Kòlòsi 3:12, 13.

9. Sitih inlahen öi min löngö atöllö yěi īnu tö ngam manööyö? (Inchōḵ-oṙô 21:5)

⁹ Löngö atöllö min ayī-ö yěi īnu tö ngam manööyö. Öthō inrē min öi höng veut alaha inup la-enre. Pöi kēnyö ṙētakre min öi hatöntöre hēk fēkö öp tö mihôiṅ inrē min inlahen re. (Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 21:5.) Tö sā ngih töhěng inchōḵ elmat, yēḵ hī öre öi chöh kinmānöre ngaich lohten min öi höng hō öi kē nup kinmānö pòrô anū-ö nö öt ṙētakvö tī tö hī öi chuh el mīting hēk ahānga inrē. Yē hī pöri min öi īnu tö ngam manööyö, ngaich kēnyö ṙētakre min ayī-ö öi fēkö ngam inlahen re öi iṙôken kahëti tö ṙētakre hēk irô-òlkūö min ayī-ö öi chuh im kinmānöre, asuh min öp lanökngöre ngam mikūönö hī hēk ngam innôlö hī inrē tö Yāvē. Yēḵ hī pöri öi īnu tö ngam manööyö, ngaich öthō min ayī-ö fē unôich yěi löngö kahë tö nup atöllö re.

10. Asūp inlahen ngòh tö hěngtak Kristīön yēḵ ò nö hòṅ köpö inlahen nö hameuktö ngam manööyö?

¹⁰ Asīöp ngam manööyö löktö in ngam vinë-ekūötēv. Ṙòng ngam töhet fanöinylö ön ngam manööyö. (Kal. 5:22, 23) Lokten ayī-ö öi havëkö kūö Yāvē tö ngam töhet kumlēḵ ngaich havëkö kūö ò tö ngam manööyö. Mihôiṅ man iṙūöhen havëkö ngam töhet kumlēḵ yēḵ meh kihngen öm hameuktö ngam manööyö. (Lūk. 11:9, 13) Mihôiṅ inrē öi havëkö kūö Yāvē tö inyööken re öi sā mat ò ngëichkö minë kanihngen re. Unôichrit ṙô hī inrē vë-ekūötēv ngaich mihôiṅ öi pītnyöre īnu tö ngam manööyö. Yēḵ hī min örheūheu vë-ekūötēv öi havëkö inlahen re öi īnu tö ngam manööyö ngaich köp min ngam inlahen hī öi īnu tö ngam manööyö.

11-12. Sitih inlahen ang Yāvē nö hameuktö ngam manööyö?

 ¹¹ Fēkö minë inchōḵ elmat aṅmat ngam Paipöl. Vënyu inlahen yip tarik nö imat ngam Paipöl yip tö holtö manööyöre nö kēken minë la-enre. Yēḵ hī min öi haköp minë inlahen cha hēk fēken u, ngaich ngatī inlahen min ayī-ö mihôiṅ öi īnu tö ngam manööyö öi kēken nup la-enre. Ta-a chěi töi chumkūöṙen öi ngëichkö minë inchōḵ-elmat. Urěh pöri öi chumkūöṙen ngëichkö inlahen Yāvē nö sitih inlahen anga-aṅ nö vai nö inchōḵ elmat nö im manööyö.

¹² El ngam panò-òṅ Ēten ngam Sī-ö nö sūöchkö inlahen Yāvē nö tötlöngö tī nö hayöng hēk öt hangenlōn inrē anga-aṅ tö tarik. Mihôiṅ öre ang Yāvē nö ha-etngen ngam Sī-ö yěn lōnu. Ṙapöre pöri anga-aṅ nö holtö manööyö re, pön akahakūö anga-aṅ tö ngam inyööngöre nö öt ilööṙen nö hameuktö ngam tökô-en inyööngö töre. Ngaich fēkö inlahen Yāvē ayī-ö nö samyeūheu rô-òten nö īnu tö ngam manööyö hēk hökngö ngam minë-enyre inrē anga-aṅ nöt lēkaṙen. Ṙën ang Yāvē nö īnu tö ngam manööyö hòṅ më taṙòkhöre tarik nö teūngen tö ngam nômö. (2 Pīt. 3:9, 15) Angū-ö lāinyngen më tö lāku ṙôken tarik nö akahakūö tö ò. Yē hī min chumkūöṙen öi ngëichken minë yanöölenre öi löktö in ngam manööyö Yāvē ngaich öt kihngen min ayī-ö öi hökken öp ṙētak yēḵ ò min nö ha-etngen ngih tötlöök panam.

13. Sitih inlahen ang Yēsū nö sā ngam yöngre nö īnu tö ngam manööyö? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹³ Sā ngam yöngre ang Yēsū nö īnu tö ngam manööyö. Lökten anga-aṅ nö pōyen hameuknyi tö nup inlahen re ik sā ò nö ing panam. Öt tö lööṙen pöri ngam inlahen ò nö hameuktö ngam manööyöre mööḵhë nö in yip kamūich hēk tö yik feresī. (Yôh. 8:25-27) Sön pöri ang Yēsū nö sā ngam yöngre nö öt veūtö tanāinyö. Ik sā ò nö öt lēkaṙen hēk vīlöng tanāinyö tö yik tö kunyaha  elamat tö ò ngaich öt havalvah re anga-aṅ. (1 Pīt. 2:23) Ötrēhěn inrē ang Yēsū nö siṙös ṙô re ik sā ò nö yīhiv tö minë kanihngen. Pön īnu anga-aṅ tö ngam manööyö. Lökten ngam Paipöl nö ngöṙô, “ngëichken ò ngam kameun nup insahṙô vē tö köölö fālen nöng lā-alre cha-a”! (Hep. 12:2, 3) Höng löktö i inyöökenre in tö Yāvē öi īnu tö ngam manööyö hēk mihôiṅ inrē öi la-al minë yamih kanihngenre.

14. Asuh öp haköplö hī in Aprahām nö īnu tö ngam manööyö? (Heprāi 6:15) (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁴ Ōt yip in hī tö marô-òten nö hökkö yanīhi ngam manāngen. Ngaich ngölōn pöri ayī-ö hēk tö e nöng öt yanīhiv irô-òten hī öi aṅ. Asūp mihôiṅ mahayööken hī öi īnu tö ngam manööyö? Töi chumkūöṙen tö ngih inlahen Aprahām. Ik sā ò nö 75 samyeūheu öt kūönu anga-aṅ, kilēḵngôre pöri ang Yāvē nö in ò nö ngöṙô: “Vīlen meh Chū-ö min tökiröng mumā-aṅ tarik.” (Ran. 12:1-4) Meuk taneungtökūö ngih kinlēḵngô hòng ang Aprahām? Hö-ö öp nö keuheūtlöre mat nö meuk minë kinlēḵngô. Unôichrit ò nö chööḵngö öp tahël Yufratīs ngaich 25 samyeūheu anga-aṅ nö hööka. Ngaich löktö in ngam tī re pinngangkūö ang Yāvē nö kētö kūön Aprahām tö Isāk. Unôichrit tö 60 samyeūheu anga-aṅ nö yōmu tö nā Isô hēk Yāköp. (Vë-evkūö Heprāi 6:15.) Öt meuklö ṙôkö ngam mikūönöre ang Aprahām hēk öt teunghöt inrē nö im Kinlēḵngô Panam. Sön pöri anga-aṅ nö chiplö nö in Yāvē lökten ò nö kaheūkö nö hol ò. (Yāk. 2:23) Fē-a man yēḵ Aprahām min nö hachohlöng ngaich iṙôken ṙanamlōn min anga-aṅ yēḵ ò nö akahalōn tö yip tamaṙôngö nö teungen tö inkòlò re tö kūö ò nö īnu töm manööyö hēk ṙinatö-ellōnre inrē! (Ran. 22:18) Asūp haköplö hī löktö in e? Lohten in ayī-ö inrē öi öt uroh öi meuk minë kinlēḵngô Yāvē im ṙô-òten re öi aṅ. Yēḵ hī pöri min öi sā Aprahām öi īnu tö ngam manööyö ngaich  mihôiṅ min öi ṙatö-ellōnre tö Yāvē nöng rö-ö nö ing töngamuh nö kē-ěkūö hī tö raneushö, pön ip yamih tufömngöre panam inrē min anga-aṅ nö kētö minë tö pōyen inkòlô hī.—Māk. 10:29, 30.

15. Asuh nup mihôiṅ haköp hī yěi kahngenre haköp?

¹⁵ Pōyen nun minë inchōḵ elmat imat ngam Paipöl inlahen yip tarik tö īnu manööyö. (Yāk. 5:10) Mihôiṅ inrē ayī-ö yěi kahngenre haköp öi risöörch inlahen cha hēk haköp inrē? b Tö sā hī mihôiṅ haköp inlahen Tāvit. Ik sā ò nö ṙömöng nyīö, hēten tö e anga-aṅ nö hachāmö elkui ngaich vīlöng inrē nö rācha më Israel. Samyeūheuv rô-òten pöri anga-aṅ nö hökkö ngam inlahen re nö vīlöng nö rācha. Samyeūheu rô-òten inrē nā Simôn nā Hëna nö hökkö yanīhi Kristū ngatī inlahen cha-a nö marô-òten nö chiplö im linökölōn Yāvē. (Lūk. 2:25, 36-38) Yēḵ hī öi haköp inlahen cha ngaich mihôiṅ ayī-ö hatönöre tö në intöönö: Kūö yòh cha-a nö īnu tö ngam manööyö? Asuh ök Yanöölen cha tö kūö cha nö īnu töm manööyö? Sitih inlahen öich chū-ö mihôiṅ asīnken cha? Mihôiṅ man inrē haköplu öm in yip tarik töt īnu tö ngam manööyö. (1 Sa. 13:8-14) Yěm haköp inlahen cha ngaich kò-òren më-eṅ fē-a: ‘Kūö yòh yip cha-a nö öt īnu tö ngam manööyö? Asuh öp ṙòng minë la-en cha kūö cha nö ngatī inlahen?’

16. Vënyö nup yanöölen hī yěi īnu tö ngam manööyö?

¹⁶ Fēkö nup yanöölen re yěm īnu tö ngam manööyö. Yē hī öi īnu tö ngam manööyö ngaich ṙamlōn ayī-ö hēk īnu inrē tö ngam lanāmö. Vai inrē min ngam el alaha hī hēk öt uroh inrē min öi fēkö nup kanihngenre. Yē hī min öi īnu tö ngam manööyö ngaich vai min ngam innôlö hī öi in yip tahëng, köp inrē min ngam hinëngö nö el ngam māṅ. Hēk yěn ōt tö miyëḵ tö hī ngaich öthō min ayī-ö öi veūtö tanāinyö. (Sal. 37:8; Inch. 14:29) Ngamuh inrē tö mööḵlö inlahen hī yē hī öi asīnken Yāvē öi īnu tö ngam manööyö ngaich röhta min ayī-ö öi in ò.

17. Asuh öp tö hòṅ inlahen hī?

¹⁷ Kiröngen yanöölen in yē hī öi īnu tö ngam manööyö! Öt lööṙen pöri angū-ö nö inlahen hī öi hameuktö ngam manööyö. Mihôiṅ pöri öi kē inyööken re öi in Yāvē öi holtö manööyö re öi kēken nup la-en re. Hönöng sā hī öi īnu tö ngam manööyö hēk hökkö ngam tufömngöre panam, ṙatö-ellōnre min ayī-ö tö Yāvē nö mihôiṅ nö hayööken hī hēk laklen hī inrē. (Mai. 7:7) Ta-a chěi töi iṙūöhen öi chumhenlöre tö ngam manööyö.