Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 35

Nungenu ni Kulihumikiza

Nungenu ni Kulihumikiza

‘Zalenu . . . uhumikizo.’—KOLO. 3:12.

MWASO 114 “Lihumikizenu”

CHIKUMA CHILEMU a

1. Mumu liaka twakuzanga atu waze alihumikiza?

 CHAKUPEMA kupwa hamwe ni atu waze alihumikiza. Twakulemesa atu waze akushimbwila yuma ni uhumikizo chakuhona kulivutula. Chakupema nyi umwe malihumikiza ni yetu chipwe muze mutuhengesa. Twakusakwilila nawa longeshi yetu wa Mbimbiliya, ha kulihumikiza ni yetu muze te tunase tachi hanga tulilongese ni kukaula amwe malongeso a mu Mbimbiliya ku mwono wetu. Chahiana yeswe, twakusakwilila Yehova ha kutusolwela uhumikizo!—Roma 2:4.

2. Ha yuma yika yize muchihasa kukaliwa kulihumikiza?

2 Tunanyingika ngwetu, twakukomoka atu waze akulihumikiza. Alioze hanji muchihasa kupwa chikalu kuli yetu kusolola chitanga chino. Chakutalilaho, hanji muchihasa kupwa chikalu kuli yetu muze tuli mu tapalo muli mashinyi anji waze keshi kwenda, chipi-chipi ni tunalaluka. Chikwo nawa, hanji mutuhona kulihumikiza muze umwe matuvwisa uli. Ha mashimbu amwe, muchihasa kukaliwa kushimbwila chilakenyo cha Yehova cha kuneha chifuchi chaha. Kuchi wanyonga, shina unafupiwa kulihumikiza chinji? Ha mutwe uno, mutumonaho yize kulihumikiza chinalumbunuka ni ulemu wa chitanga chino. Mutumona nawa yize twatamba kulinga hanga tupwe akwa-kulihumikiza.

KULIHUMIKIZA YIKA CHINALUMBUNUKA?

3. Mutu walihumikiza yika akulinga muze akwo mamwihia?

3 Talenu majila awana waze mutuhasa kusolwelamo kulihumikiza. Yitangu, mutu yoze walihumikiza keshi kulivutula ni kawashi. Muze akwo mamuvwisa uli, iye kakuhwima mbunge; keshi kufunyisa upi ha upi. Iye nawa keshi kulinga akwo yuma yipi muze anapalika mu umwe ukalu. Liji “makoke kutenuka,” liasolokele ha chisuho chitangu mu Mbimbiliya, muze Yehova alisolwele ngwe “Zambi mukwa keke, mukwa vumbi, makoke kutenuka, wakulumbama ni utu wa zango ni umwenemwene.”—Kutuhu. 34:6.

4. Mutu yoze walihumikiza yika akulinga muze anashimbwila yimwe?

4 Yamuchiali, mutu yoze walihumikiza kakuhwima mbunge muze anashimbwila yimwe. Iye keshi kwivwa uli hanji kulivutula muze yuma yize anashimbwila kuyishi kwiza ni kawashi. (Mateu 18:26, 27) Kuli yuma yinji yize tunafupiwa kuhwima mbunge muze tunayishimbwila. Chakutalilaho, tunafupiwa kupanjika ni uhumikizo, muze umwe anahanjika chakuhona kumuteta maliji. (Yombi 36:2) Chikwo nawa, hanji tunafupiwa kulihumikiza muze tunakwase umwe longi, hanga anyingike amwe malongeso a mu Mbimbiliya hanji ehuke yimwe ndoko yipi.

5. Ha yika nawa mutuhasa kusolola uhumikizo?

5 Yamuchitatu, mutu yoze walihumikiza keshi kulinga yuma chakuhona kunyonga. Tunanyingika ngwetu, kuli yuma yimwe yize twatamba kulinga kawashi. Alioze, mutu yoze walihumikiza muze anambe kulinga chimwe chuma chilemu, iye keshi kuchilinga chakuhona chitangu kunyonga hanji kuchilinga kafuji-fuji hanga chihwe ni kawashi. Shimbu alinge chocho, iye kakusa mashimbu anyonge chize malinga chuma chacho ni kupalikisa mashimbu alita hanga achilinge.

6. Mutu yoze walihumikiza yika akulinga muze anapalika mu yipikalo?

6 Yamuchiwana, mutu yoze walihumikiza kakusa tachi hanga akumbe yipikalo chakuhona kulinyenyeta. Kashika uhumikizo unalite ni kunyongonona. Chipwe ngwe hi chipi ko kuhanjika ni umwe sepa ha kumulweza chize tunevu ha chimwe chikuma, alioze mutu yoze walihumikiza kakulihulikila ha yuma yipema yize ali nayo, ni kusa tachi hanga anunge ni kulingila Yehova ni uwahililo. (Kolo. 1:11) Tuvumbi twa Yehova kanafupiwa kusolola uhumikizo mu yuma yino yeswe. Mumu liaka? Tutalenu yikuma yimwe.

MUMU LIAKA KULIHUMIKIZA CHILI CHILEMU?

Njimi kakushimbwila ni uhumikizo ni shindakenyo ngwenyi, ha ola yalita macha yize alima. Ni yetu twakushimbwila ni uhumikizo ni shindakenyo ngwetu, ha shimbu lialita Yehova mamanununa yilakenyo yenyi yeswe (Tala paragrafu 7)

7. Kulita ni Tiangu 5:7, 8, mumu liaka chili chilemu kulihumikiza? (Tala nawa chizulie.)

7 Nyi tunazange tukatwame ku miaka yeswe, tunafupiwa kupwa akwa-kulihumikiza. Ngwe chizechene alingile tuvumbi twa Yehova kunyima, tunafupiwa kushimbwila ni uhumikizo muli Yehova hanga amanunune yilakenyo yenyi. (Hepre. 6:11, 12) Mbimbiliya yakutesa yuma yize tunapalika ni njimi. (Tanga Tiangu 5:7, 8.) Njimi kakuvuka minda ni kulima mbuto, alioze kanyingikine shimbu lize mbuto yacho muyikola. Chipwe chocho, njimi kakufupiwa kushimbwila ni uhumikizo hamwe ni shindakenyo ngwenyi, macha yize alima. Chizechene nawa, tunafupiwa kununga ni kulihulikila ku yuma ya ku spiritu, chipwe ngwe kutwanyingikine ola yize ‘Mwene wetu meza.’ (Mateu 24:42) Yetu twakushimbwila ni uhumikizo hamwe ni shindakenyo ngwetu, ha ola yalita Yehova makamanununa yilakenyo yenyi yeswe. Nyi twahona uhumikizo, mutuhasa kuhona kushimbwila, chocho hakehe-hakehe mutuputuka kusosoloka kuli Yehova. Chikwo nawa, mutuhasa kuputuka kulihulikila chinji ha yuma yize tunanyongo ngwetu, muyituvwisa kuwaha ha mashimbu wano. Alioze nyi mutulihumikiza, mutuhasa kunyongonona ndo ku songo ni kutulamwina.—Mika 7:7; Mateu 24:13.

8. Kuchi uhumikizo wakutukwasa kutwama kanawa ni akwetu? (A-Kolosu 3:12, 13)

8 Uhumikizo wakutukwasa kupwa ni usepa upema ni akwetu. Wakutukwasa kupanjika kanawa akwetu muze anahanjika. (Tia. 1:19) Uhumikizo wakutukwasa kupwa ni sambukila ni akwetu. Nyi mutulihumikiza chipwe ngwe tunahongo, kutuchi kuhanjika chakuhona kunyonga. Hanji kulinga yuma yize muyilemeka akwetu ku mbunge. Chikwo nawa, kutuchi kulinga yuma ni uli muze umwe matulemeka ku mbunge. Shimbu tufunyise upi ha upi, ‘mutununga ni kulihumikiza umwe ni mukwo, ni kulikonekena umwe ni mukwo ni mbunge yeswe.’—Tanga A-Kolosu 3:12, 13.

9. Kuchi kulihumikiza muchihasa kutukwasa muze tunambe kukwata yiyulo? (Yishima 21:5)

9 Uhumikizo nawa muhasa kutukwasa muze tunafupu kukwata yiyulo. Shimbu tulinge yuma kafuji-fuji, hanji chakuhona kunyonga, tunafupiwa kusa mashimbu hanga tunyonge mu majila anji waze tuli no, mba tuhase kukwata yiyulo yipema. (Tanga Yishima 21:5.) Chakutalilaho, nyi kutwalihumikijile muze tunafupu mulimo, mutuhasa kutayiza weswawo musoloka chipwe ngwe mulimo wacho muututwala tuhone kukunguluka ni kukokolola mulimo wetu wa kwambujola. Alioze nyi mutulihumikiza, mutuhwima mbunge ha kunyonga ku chihela kuze kuli mulimo, maola waze mutulinga ku mulimo wacho, ni chize mulimo wacho muukwata hali asoko jetu ni ha usepa wetu ni Yehova. Nyi twapwa akwa-kulihumikiza, mutuhasa kukwata yiyulo yipema.

YIZE MUYITUKWASA MBA TULIHUMIKIZE CHINJI

10. Yika Mukwa-Kristu atamba kulinga mba apwe ni kulihumikiza?

10 Lemba kuli Yehova akukwase upwe ni kulihumikiza chinji. Uhumikizo unalingi chihanda ku muhuko wa spiritu. (Ngala. 5:22, 23) Kashika, tunafupiwa kulemba kuli Yehova hanga atwehe spiritu yenyi yisandu. Ni kumwita hanga atukwase tupwe ni yitanga yize yinalingi chihanda ku muhuko uno wa ku spiritu. Nyi mutupalika mu chuma chize mucheseka uhumikizo wetu, “mutununga ni kwita” spiritu yisandu hanga yitukwase kusolola uhumikizo. (Luka 11:9, 13) Chikwo nawa, mutuhasa kwita kuli Yehova hanga atukwase kumona yuma ngwe chize iye akuyimona. Kuchizako kulemba, tunafupiwa kusa tachi hanga tupwe ni kulihumikiza hita tangwa. Nyi mutulemba hanga twite uhumikizo, ni kusa tachi tulinge yize mutuhasa, chitanga chino muchitanda miji mu mbunge yetu, ni kulinga chihanda cha utu wetu.

11-12. Kuchi Yehova akusolola uhumikizo?

11 Pukuna ha yilweza ya mu Mbimbiliya. Mu Mbimbiliya muli yilweza ya atu anji waze asolwele uhumikizo. Nyi twapukuna ha yilweza yino, mutuhasa kulilongesa mutapu unji wa kusolwelamo uhumikizo. Alioze shimbu kanda tuchi hengwola yilweza yino, tutalenu chilweza chinene cha uhumikizo, Yehova.

12 Mu Endene, Satana kahanjikile yuma ya mahuza hali Yehova, ha kufupa kupihisa lufuma wenyi ni kwamba ngwenyi, kakuyula chipi. Yehova nyi kazangile kachi kashihile Satana ha ola yizeyene. Alioze yasolola uhumikizo, mumu kanyingikine ngwenyi, mukupalika mashimbu anji, mba atu anyingike ngwo unguvulu wenyi unahiane unguvulu weswe wa atu. Muze anashimbwila, Yehova kananungu ni kulihumikiza ha mahuza eswe waze akuhanjika hali Iye. Chikwo nawa, Yehova kanashimbwila ni uhumikizo, mumu kanazange hanga atu anji apwe ni uhashi wa kutwama ku miaka yeswe. (2 Petu. 3:9, 15) Chino chakwasa atu anji kunyingika Yehova. Uhumikizo wa Yehova wakutuyukisa mu yuma yinji. Kashika nyi twalihulikila ha chino, muchipwa chashi kushimbwila ni uhumikizo kwiza cha songo lia hano hashi.

Uhumikizo muutukwasa tuhone kufunyisa upi ha upi muze amwe matusosomba (Tala paragrafu 13)

13. Kuchi Yesu embulwile uhumikizo wa Tato ni ungunu weswe? (Tala nawa chizulie.)

13 Yesu kembulwile uhumikizo wa Tato ni ungunu weswe ni kusolola chitanga chino muze apwile hano hashi. Kuchakapwile chashi kuli iye kusolola uhumikizo mashimbu eswe, chipi-chipi muze te akuliwana ni alongeshi a shimbi ni A-Fwariseu waze te yilembekese. (Yoa. 8:25-27) Chizechene ngwe Tato, Yesu te keshi kulivutula ni kawashi. Muze apwile ni kumusosomba, iye te keshi kufunyisa upi ha upi. (1 Petu. 2:23) Chikwo nawa, Yesu kapalikile mu yihungumiona ni uhumikizo chakuhona kulinyenyeta. Kashika, Mbimbiliya yakutukolweza hanga ‘tulihulikile kanawa hali yoze wanyongonwene ha maliji api waze yivulumunyi apwile ni kumwamba.’ (Hepre. 12:2, 3) Nyi ukwaso wa Yehova, ni yetu mutuhasa kukumba kapinda mweswawo masoloka ni uhumikizo.

Nyi mutwimbulula kulihumikiza cha Apalahama, mutupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova matuwahisa haliapwila ni kulutwe lia matangwa (Tala paragrafu 14)

14. Yika mutuhasa kulilongesa ha kulihumikiza cha Apalahama? (A-Hepreu 6:15) (Tala nawa chizulie.)

14 Hanji twakushimbwila songo lia yuma yipi ya hano hashi ha miaka yinji. Mba haliapwila tunanyongo ngwetu, muze muliza kulichi kutuwana ni mwono. Yika muyitukwasa mba tununge ni kushimbwila ni uhumikizo? Tutalenu chilweza cha Apalahama. Muze Apalahama apwile ni miaka 75, nawa te kanda achipwa ni ana, Yehova yamulakenya ngwenyi: “Kumungukakupwisa vungu linene.” (Uputu. 12:1-4) Shina Apalahama kamwene umanunuko wa uprofeto uno? Kamwene chihanda chimwe. Hanyima lia kuzauka lwiji Ufrateze ni kushimbwila miaka 25, Apalahama yamona kusemuka cha mwanenyi Izake. Chino chapwile chikomokeso! Mba ha kupalika cha miaka 60, iye yamona kusemuka cha ajikulu jenyi aali, Esau ni Yakomba. (Tanga A-Hepreu 6:15.) Alioze, Apalahama kakamwene chize munyachi wenyi watohele ni kuhinga chifuchi cha chilakenyo. Chipwe chocho, lunga yono washishika, kapwile ni usepa ukolo ni Yehova. (Tia. 2:23) Muze Apalahama makamuhindwisa, iye makanyingika ngwenyi mavungu eswe a hashi kaawahishile mumu lia ufulielo ni uhumikizo wenyi! (Uputu. 22:18) Yika twalilongesa hano? Twalilongesa ngwetu, hanji kutuchi kuhasa kumona umanunuko wa yilakenyo yeswe ya Yehova musono. Alioze, nyi twalihumikiza ngwe Apalahama, mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova matuwahisa musono ni mu chifuchi chaha.—Marku 10:29, 30.

15. Yuma ya mutapu uka mutuhasa kulilongesa?

15 Mu Mbimbiliya muli yilweza ya atu anji waze alihumikijile. (Tia. 5:10) Nyi muchilita, linga longeso ha kuhengwola yilweza ya atu jacho. b Chakutalilaho, Ndawichi kapwile mukweze chinji muze amusakwile hanga apwe mwanangana mu Izalele, alioze kanakashimbwila miaka yinji mba ahinge wata wacho. Chilweza chikwo chili cha Semone ni Ana, ayo te kakuwayila Yehova ni ushishiko muze te akushimbwila kwiza cha Mesaya. (Luka 2:25, 36-38) Muze muputuka kulilongesa sango jacho, fupa kukumbulula yihula yino: Yika yakwashile mutu wacho kusolola uhumikizo? Mumu liaka kusolola uhumikizo chamukwashile? Mba kuchi munguhasa kumwimbulula? Muhasa nawa kulilongesa ha yilweza ya atu waze kakasolwele uhumikizo. (1 Samue. 13:8-14) Muze unalilongesa yilweza yino, lihule ngwe: ‘Mumu liaka mutu yono kakasolwele uhumikizo? Yuma yika yipi yize yalingiwile ku mwono wenyi mumu lia kuhona kusolola uhumikizo?’

16. Yika mutuyuka nyi mutusolola uhumikizo?

16 Nyonga ha yiwape yize yakwiza ku kulihumikiza. Mutu yoze wakulihumikiza kakuwahilila ni kuhwima mbunge. Chikwo nawa, uhumikizo muhasa kutukwika ku misongo yinji. Kulihumikiza chakutukwasa kupwa ni usepa upema ni akwetu ni kutwama no kanawa. Kulihumikiza chakukwasa nawa chikungulwila chetu chilinunge. Nyi umwe matusosomba; twakulengulula yuma yacho hanga twehuke mbwanja. (Samu 37:8; Yishi. 14:29) Chahiana ulemu, muze twakusolola uhumikizo, twakwimbulula Yehova ni kukolesa usepa wetu ni iye.

17. Yika twatamba kununga ni kulinga?

17 Chochene, uhumikizo uli chitanga chipema chize chakutuyukisa yetu eswe! Chipwe ngwe hi chashi ko kusolola uhumikizo, alioze ni ukwaso wa Yehova mutuhasa kununga ni kusa tachi hanga tusolole chitanga chino. Chikwo nawa, nyi mutushimbwila chifuchi chaha ni uhumikizo, mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, “liso lia Yehova kuliakutala, kuli waze akumuvwila woma ni waze akutwaminyina utu wa zango lienyi.” (Samu 33:18) Kashika, muchilita kununga ni kusolola uhumikizo.

MWASO 41 Ivwa Kama Kulemba Chami

a Musono, chili chikalu kumona atu malihumikiza. Alioze, yetu Mbimbiliya yakutukolweza hanga tuzale uhumikizo. Mutwe uno, muutukwasa kumona ulemu wa chitanga chino ni yize mutuhasa kulinga hanga tupwe yihumikiji.

b Mba uwane yilweza ya mu Mbimbiliya ya atu waze asolwele uhumikizo, muhasa kuhengwola ha chikuma, “Paciência” mu Índice das Publicações da Torre de Vigia.