1. Օ՞րի մեզի դուր կուկա, եպոր մաշտիկը տըմ առնուգին։

 ՄԵԶԻ ալլայնացըսա̈լ դուր կուկա, եպոր մաշտիկը տըմ առնուգին։ Մենկ հարգինկկու ըն մաշտկացը, վերեկնոր ջըղայննալ չին, եպոր մեգընա̈ ըլլիլ չի ուրինց ուզաձը։ Մենկ թոնգ հաշվինկկու ըն մաշտկացը, վերեկնոր գերեվծընին ուրինց տըմ առնուգ ըլլուշը միր սըխալնուն հանդեպ։ Հընու, հա̈լբա̈տ-օր, մենկ շընորագալինկ ըն քուրեչը գամ ախպորը, վեյնոր մեզի սորվեծըներգու Աստվաձաշունչը։ Քոնի-օր ըներ մեզի վա̈յցկեցին հեչ, չաշաձ ընու-օր մենկ մեգընա̈ հասկըննալ հընու պոնեծընիլ չայկը Աստվաձաշընչին սորվեծուցաձը։ Ամա ըմընա շադը մենկ շընորագալինկ Եգովա Աստըձուն, վեյնոր շադ տըմ առնուգա̈ միր հանդեպ (Հռոմ. 2։4)։

2. Վե՞ր սըրըն մեզի գայնա զոր ըլլիլ տըմ առնուգ ըլլուշ։

² Մեզի դուր կուկոն ըն մաշտիկը, վերեկնոր տըմ առնուգին։ Ամա շիդագն աստաձ բազի ընկանա̈լ ղոլայ չա̈ էրեվծընուշ ա̈դ հադգուտինը։ Օրինագ, գայնա զոր ըլլիլ հանգիստ գինուշ, եպոր մենկ մաշինով դեղ գեշտոնկ հընու գուշընոնկ։ Գամա̈լ միր հեռսը գայնա էլլիլ եպոր միգա̈լնեկը գընին ըն, ինչը մեզի ջըղայնծընա̈գու։ Բազիա̈լ մեզի գայնա թըվալ տա̈ ըմունա̈լ չայնողընկ դեսնուլ Եգովին խոսկ դըվաձ ներ աշխարը։ Կուզե՞կ տա̈ տունկ ավելի տըմ առնուգ ըլլուշ։ Ա̈ս տասին մենկ խոսինկկու տըմ առնուգ ըլլուշին մասին հընու գաշինկ, օրի ա̈դ գարեվորա̈։ Հըմա̈լ մենկ գիմընոնկ, ինչը մեզի գայնա յառդում ընիլ ավելի լավ էրեվծընուշ ա̈դ հադգուտինը։

3. Ի՞նչպես ուրինը բա̈հա̈գու տըմ առնուգ մաշտը, եպոր ընու դակըլ գըլլին։

³ Հայդցեկ աշինկ չեյս նըշոն, վերեկնոր գերեվծընին, հընոր մաշտը տըմ առնուգա̈։ Առաչինը, տըմ առնուգ մաշտը ա̈ջա̈լա̈ ջըղայննալ չի։ Ըն ա̈մա̈ղ գընա̈ հանգիստ մընուշ հընու հեռս առնուլ չի, ըն սըրընա̈լ, եպոր ընու դակըլ գըլլին գամ եպոր դըրուտինը փիսնագու։ Մեզի լավ օրինագ գերեվծընա̈ Եգովըն։ Ըն ա̈ջա̈լա̈ ընիլ չի ջըղայննուշ։ Աստվաձ ուր մասին  աստավ, հընոր ըն «մեխկընուգ հընու ուրիշին ցավը հասկըննող... [Աստվաձա̈], վում վըրըն գարելիա̈ գիվընմիշ ըլլուշ, վեյնոր ա̈ջա̈լա̈ ջըղայննալ չի հընու լիկնա̈ հավադարիմ սերով» (Ելք 34։6)։ «Ա̈ջա̈լա̈ ջըղայննալ չի» խոսկերուն դեղը, վերմը թարկմանուտիննուն պոնեծընինգու «տըմ առնուգ» խոսկը։

4. Ի՞նչպես ուրինը բա̈հա̈գու տըմ առնուգ մաշտը, եպոր ընու բիդվընագու բեդ ընուշ։

⁴ Եգռորտը, տըմ առնուգ մաշտը կիդա̈ բեդ ընուշ։ Ետե ինչիմը ուր բեդ ըղաձըն ավելի ժամանագ տեվա̈գու, ըն հանգիստ մընագու հընու չի ջըղայննալ (Մատթ. 18։26, 27)։ Ա̈դպես շադ բադահիգու։ Օրինագ, եպոր մեզի ինչիմը բադմինգու, բիդուա̈ ուշադիրմը լըսուշ հընու բիդու չա̈ մաշտուն խոսկը գըդռուշ (Հոբ 36։2)։ Հըմա̈լ մեզի բիդվընագու տըմ առնուգ ըլլուշ, եպոր մենկ յառդում գընինկ Աստվաձաշունչը սորվողին հասկըննուշ Աստվաձաշընչին նեսի ջիշտուտիննին գամա̈լ փիս սովորուտինիմը առաչը առնուշ։

5. Ա̈լ ի՞նչըն գերեվնա, հընոր մաշտը տըմ առնուգա̈։

⁵ Եռորտը, տըմ առնուգ մաշտը էյմիշ ըլլելըն կոռձ ընիլ չի։ Հա̈լբա̈տ, գայնա ըմուն դըրուտին ըլլիլ, եպոր բիդուա̈ ա̈ջա̈լա̈ ընուշ։ Ամա, եպոր մաշտը գարեվոր կոռձմը ունի, ըն ա̈դ կոռձը ընիլ չի միտկը չընելու հընու ա̈ջա̈լա̈։ Հագառագը, ըն էյմիշ ըլլիլ չի հընու լավմը միտկը գընա̈, ինչ դեսագ գայնա ընիլ ա̈դ կոռձը։ Հեդո ինչկան-օր բիդուա̈ ժամանագ խայջա̈գու ա̈դ կոռձը ընուշի հոմար։

6. Ի՞նչպես ուրինը բա̈հա̈գու տըմ առնուգ մաշտը, եպոր ռաստ կուկա զորուտիննուն հեդ։

⁶ Չոռորտը, տըմ առնուգ մաշտը ա̈մա̈ղ գընա̈ ալլայ զորուտիննին ըռոնց վա̈յվըլուշի օնծընուշ։ Ա̈դ թարաֆըն տըմ առնուգ ըլլուշը լըմոնիգու տըմըշխի ըլլուշին։ Հա̈լբա̈տ սըխալ չա̈ բադմուշ քու զգացումնուդ մասին մոդիգ ընգերեչըդ։ Ամա տըմ առնուգ մաշտը մոռնալ չի ըն լավ պոները, վերեկնոր գոն ուր գյանկին նես հընու ա̈մա̈ղ գընա̈ ըմըն ինչը օնծընուշ ուրախուտինով հընու տըմըշխի (Կող. 1։11)։ Մենկ, խրիստիաննիս, կուզինկ օննուշ չեյս նըշոննին, վերեկնոր ունի տըմ առնուգ մաշտը։ Օ՞րի։ Էգեկ աշինկ քոնիմը բատճառ։

7. Աշինկնա Հակոբոս 5։7, 8, օ՞րի գարեվորա̈ տըմ առնուգ ըլլուշ։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)

⁷ Միր խալըսումը գաբ ունի տըմ առնուգ ըլլուշին հեդ։ Ա̈վա̈լը Աստըձուն հավադարիմ ձառայողնին տըմ առնուշով բեդ գընեյնը, եպ Եգովըն ընա̈ բիդի ուր խոսկ դըվաձը։ Ա̈դպեսա̈լ բիդուա̈ մեզի ընուշ (Եբր. 6։11, 12)։ Աստվաձաշունչը դիռտմա̈գու խրիստիաննուն օրինագ առնուշ խողու կոռձ ընողըն։ (Գաշտըցեկ Հակոբոս 5։7, 8։) Խողու կոռձ ընողը մեձ ա̈մա̈ղնի գընա̈։ Ըն ցոնա̈գու հընու ճըրա̈գու սերմերը։ Ամա ըն չիդա̈, եպ ըներ ձիլ դըվողըն հընու պուսնողըն։ Ընդի ըն տըմ առնուշով բեդ գընա̈ հընու համոզվաձա̈-օր ժողվա̈ բիդի բերկը։ Մենկա̈լ շադ կոռձ ունինկ։ Մենկ ա̈մա̈ղ գընինկ ընուշ Իսուսին աստաձը, չաշաձ-օր չիդինկ, «վեր օրը... [ըն] կա բիդի» (Մատթ. 24։42)։ Մենկ տըմ առնուշով բեդ գընինկ հընու համոզվաձինկ, հընոր ուր ժամանագին Եգովըն ընողա̈ ըն, ինչ-օր խոսկ դըվաձունի։ Ետե մենկ տըմ առնուգ ըլլինկ հեչ, մեզի զոր գըլլի բեդ ընուշ հընու մենկ նա̈յրինկկու հեռընուշ Եգովացըն։ Գամա̈լ մենկ նա̈յրինկկու մոն էգուշ ըն, ինչը մեզի ժամանագավոր ուրախուտին պերա̈գու։ Ամա ետե մենկ մինչեվ վեռչ տըմ առնուգ ըլլինկ, խալըսվինկկու (Միք. 7։7; Մատթ. 24։13)։

8. Ի՞նծոյ տըմ առնուգ ըլլուշը յառդում գընա̈ լավ հարաբերուտին օննուշ միգա̈լնացը հեդ (Կողոսացիներ 3։12, 13)։

⁸ Տըմ առնուգ ըլլուշը յառդում գընա̈ մեզի լավ հարաբերուտին օննուշ միգա̈լնացը հեդ։ Տըմ առնուգ ըլլինկնա, մենկ ուշադիր լըսինկկու, եպոր մեգը մեզի ինչիմը բադմա̈գու (Հակ. 1։19)։ Ա̈դ հադգուտինը յառդում գընա̈ մեզի խաղաղուտին օննուշ միգա̈լնացը հեդ։ Հըմա̈լ տըմ առնուգ ըլլինկնա, մենկ միտկ չընելու բադասխանիլ չինկ։ Ստռեսի նես ըյնինկա̈լ, մենկ ասիլ չինկ ըն, ինչի հոմար հեդո գայնոնկ փիշմոն կալ։ Ա̈դտի ավել, տըմ առնուգ ըլլինկնա, մենկ ա̈ջա̈լա̈ ջըղայննալ չինկ, եպոր մեգը միր սիդը ցավեծընա̈գու։ Մենկ հեռս առնուլ չինկ։ Ա̈դու դեղը գընինկ, ինչպես-օր կըրվաձա̈ Աստվաձաշընչին նես. «Մեգը մեգին վըրըն սիտըմ ընուշի բատճառ օննաա̈լ, ույմիշ էգեկ իրար հեդ հընու սըյդոնց ներեցեկ իրար»։ (Գաշտըցեկ Կողոսացիներ 3։12, 13։)

9. Ի՞նչպես տըմ առնուգ ըլլուշը յառդում գընա̈ մեզի շիդագ որոշումնի ընուշ (Առակներ 21։5)։

⁹ Ետե մենկ տըմ առնուգինկ, լավ որոշումնի գընինկ։ Մենկ ա̈ջա̈լա̈ որոշում ընտունուշի աշիլ չինկ։ Մինչեվ որոշում ընտունուշը, մենկ լավմը միտկը գընինկ հընու շիդագ որոշում գընտունինկ։ (Գաշտըցեկ Առակներ 21։5։) Բատկերածընինկ, հընոր աշխադանկ մոն կուկոնկ։ Գայնա ըմուն ըլլիլ-օր մեգը մեզի աշխադանկի կոռանա, մենկ համան ըրազի գըլլինկ, չաշաձ ընու-օր գայնոնկ պաց թողուլ ժողովնին հընու քիչ ձառաիլ։ Ամա ետե մենկ տըմ առնուգինկ, մենկ ըմըն թարաֆա̈ միտկը գընինկ։ Օրինագ, ոյդեխ կըդնըվիգու ա̈դ աշխադանկը, ինչկան ժամանագ խայջողընկ հուն հասնուշի հոմար հընու քոնի ժամ պոնողընկ։ Հըմա̈լ միտկը գընինկ, ինչպես ա̈դ ազդողա̈ միր ընտանիկին հընու միր հոկեվոր առոխչուտինին վըրըն։ Ետե մենկ տըմ առնուգ ըլլինկ, փիշմոն կալ չինկ միր ըղաձ որոշումնուն հոմար։

10. Ի՞նչը յառդում գընա̈ մեզի վիրա տըմ առնուգ ըլլուշ։

¹⁰ Աղոտեցեկ, հընոր տըմ առնուգ ըլլեկ։ Տըմ առնուշը՝ ա̈դ սուրպ ուժին բերկին մասնա̈ (Գաղ. 5։22, 23)։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր մենկ սադա̈ միր ուժերով չինկ գայնի օննալ ա̈դ հադգուտինը։ Վերմը սըրա մեզի զոր ըլլինա տըմ առնուգ ըլլուշ, մենկ գաղաչինկ միր Աստըձուն, հընոր ըն յառդում ընա̈ մեզի հընու դա ուր սուրպ ուժը (Ղուկ. 11։9, 13)։ Ա̈դտի ավել, մենկ գաղաչինկ, հընոր Եգովըն յառդում ընա̈ մեզի ըմըն ինչին վըրըն ուր աչկերով աշուշ։ Աղոտաձնուս ետկը մեզի  բիդուա̈ ըմըն օր ա̈մա̈ղ ընուշ, հընոր գայնոնկ տըմ առնուգ ըլլիլ։ Բա̈լկիտ առաչ մենկ ընկանա̈լ տըմ առնուգ մաշտ ըղաձ չինկ։ Ամա շարունագինկնա աղոտուշ հընու ա̈մա̈ղ ընուշ տըմ առնուգ ըլլուշ, Եգովըն ամբայման յառդում գընա̈ մեզի օննուշ ա̈դ հադգուտինը։

11, 12. Ի՞նչպես Եգովըն գերեվծընա̈ ուր տըմ առնուգ ըլլուշը։

¹¹ Միտկ ա̈րեկ Աստվաձաշընչին կըրվաձ օրինագնուն մասին։ Աստվաձաշընչին գաստըվի շադ մաշտկացը մասին, վերեկնոր տըմ առնուգեյնը։ Խորգըն միտկ ընինկնա ընեց գյանկին մասին, շադ պոն սորվինկկու։ Ամա հայդցեկ մեմը խոսինկ Եգովին մասին, վեյնոր տըմ առնուշի բինդ լավ օրինագը գերեվծընա̈։

¹² Էդեմին բախչին Սադոնըն փիս ա̈րավ Եգովին օնունը։ Հըմա̈լ ըն մեղադռեց Աստըձուն, ասելով կոյա̈ տա̈ ըն հազ ընիլ չի մաշտկացը հընու անառտար վերապերվիգու ընեց հեդ։ Ամա Եգովըն մեգընա̈ վերածուց հեչ ա̈դ սուդ ասողին։ Ըն տըմ առավ հընու ինկը ուրինը զաֆտ ա̈րավ։ Աստվաձ հասկըննա̈րգու՝ բիդուա̈ ժամանագ հընոր բա̈լլի ընա̈-օր ընու ղեգավարուտինը ըմընա լավնա̈։ Հազարիշի դարի Եգովըն տըմ գառնու Սադոնին, վեյնոր փիս գընա̈ ընու սուրպ օնունը։ Ա̈դտի ղաիր, Եգովըն տըմ առնուշով բեդ գընա̈, քոնի-օր կուզա̈, հընոր ավելի շադ մաշտիկ միշտ աբռուշի հընարավորուտին օննոն (2 Պետ. 3։9, 15)։ Հիմի միլլիոնիշի մաշտիկ ըղոն ընու ընգեյդա̈կը։ Ետե մենկ հիշինկ, օրի Եգովըն տըմ գառնու, մեզի ղոլայ գըլլի բեդ ընուշ ըն ժամանագը, եպ ըն չարուտինին վեռչը տընողա̈։

13. Օ՞րի գայնոնկ ասիլ, հընոր Իսուսը ուր Հորը բես տըմ առնուգա̈։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)

¹³ Իսուսը ըմըն ինչով լըմոնիգու ուր Հորը։ Ընա̈լ ընու բես տըմ առնուգա̈։ Խողուն վըրըն ձառայաձ սըրըն, գերեվնա տա̈, ընու ըմըն սըրա չա̈-օր ղոլաեր տըմ առնուշ, հալա եպոր ըն խոսերգու օրենկը խըրադ դըվող վառժաբեդնուն հընու ֆարիսեյնուն հեդ  (Հովհ. 8։25—27)։ Ամա Իսուսը, ուր Հորը բես, ա̈ջա̈լա̈ ընիլ չեր ջըղայննուշ։ Եպոր ընու գոբիդ խոսկեր գասեյնը, ըն եդ գոբդիլ չեր հընու նա̈յրիլ չեր վիջվուշ (1 Պետ. 2։23)։ Ըն տըմ գառներ հընու գոնծըներ ալլայ զորուտիննին ըռոնց ջըղայննուշի հընու փըտպըտուշի։ Ընդի Աստվաձաշունչը գասա̈ մեզի. «Ուշադիրմը միտկ ա̈րեկ ընու մասին, վեվ տըմըշխի գինա̈ օնծուց մեխկ օննող մաշտկացը աստաձ փիս խոսկերը» (Եբր. 12։2, 3)։ Եգովին յառդումով մենկա̈լ գայնոնկ օնծընիլ ալլայ փոռցուտիննին։

14. Ի՞նչ մեզի սորվեծընա̈գու Ավռաամին տըմ առնուգ ըլլուշը (Եբրայեցիներ 6։15)։ (Հըմա̈լ աշեցեկ նըգարը։)

¹⁴ Բա̈լկիտ մենկ էրգըն ժամանագ բեդ գընինկ ա̈ս չար աշխըրին վեռչը հընու վախինկկու տա̈ չայնողընկ ա̈դ դեսնուլ։ Ի՞նչը յառդում գընա̈ մեզի տըմ առնուշով բեդ ընուշ։ Ավռաամին օրինագը։ Եպոր ըն 75 դարիգոներ հընու դըղա չուներ, Եգովըն խոսկ դըվավ ընու. «Ես ըմուն գընիմ, հընոր քեզմըն մեձ ազգմը առաչ կուկա» (Ծննդ. 12։1—4)։ Դեսա՞վ տա̈ Ավռաամը, ինչպես գադարվեցավ Եգովին խոսկ դըվաձը։ Ալլայ չա̈։ Եֆռատ կեդը նըն օսնուշըն 25 դարի ետկը, ըն օննըցավ դըղըմը, Իսաակին։ Ա̈դ իսկաբես հըրաշկմըներ։ Հեդո 60 դարի ետկնա̈լ թեռ օննըցավ, Իսավին հընու Իակըվին։ (Գաշտըցեկ Եբրայեցիներ 6։15։) Ամա Ավռաամը ըմունա̈լ դեսավ հեչ, ինչպես ընու սերունդը տառցավ մեձ ազգմը հընու առավ Խոսկ դըվվըվաձ խեղը։ Չաշաձ ա̈դու, ըն մինչեվ ուր գյանկին վեռչը մոդիգ հարաբերուտին ուներ Եգովին հեդ (Հակ. 2։23)։ Եպոր Ավռաամը սաղնա, ըն գիմընա, հընոր ուր տըմ առնուշին հընու հավատկին խատեր ալլայ ազգերը օռտնուտին առին (Ծննդ. 22։18)։ Ինչկա՜ն ըն գուրախնա։ Ի՞նչ մենկ ա̈դտի սորվինկկու։ Բա̈լկիտ, մենկա̈լ հիմի դեսնող չինկ ալլայ, ինչ-օր Եգովըն խոսկ դըվաձունի։ Ամա ետե, Ավռաամին բես, տըմ առնուգ ըլլինկ, գայնոնկ համոզվաձ  ըլլիլ, հընոր Եգովըն գոռտնա̈ մեզի ա̈կընս հընու ներ աշխարինա̈լ մեզի գուդա մեձ օռտնուտին (Մարկ. 10։29, 30)։

15. Ի՞նչի մասին գայնոնկ միտկ ընիլ, եպոր քըրկըրինկկու Աստվաձաշունչը։

¹⁵ Աստվաձաշընչին գաստըվի ուրիշ շադ մաշտկացը մասինա̈լ, վերեկնոր գերեվծընեյնը, հընոր տըմ առնուգին (Հակ. 5։10)։ Գարելիա̈ նըբադագ տընուշ ա̈լ շադ իմընուշ ընեց գյանկին մասին b։ Օրինագ, հիշինկ Դավիդին։ Եգովըն ընդռաձուներ ընու, հընոր ըլլի Իզրաիլին թակավորը, եպոր ըն դահա ճահել դըղաեր։ Ամա Դավիդին բիդվըցավ շադ դարի բեդ ընուշ, հընչուկ-օր ըն տառցավ թակավոր։ Սիմեոնը հընու Աննըն դասնյակ դարի բեդ գընեյնը, եպ էգողա̈ Մեսսիըն հընու շարունագեյնըգու հավադարիմ ձառայուշ Եգովին (Ղուկ. 2։25, 36—38)։ Եպոր գաշտա̈կ Աստըձուն հավադարիմ մաշտկացը գյանկին մասին, իսմուն հառցեր ծեզի դըվեկ. «Ի՞նչը յառդում ա̈րավ ա̈ս մաշտուն տըմ առնուշ։ Ի՞նչ օկուտ ա̈դ ընու պերավ։ Ի՞նչ ես գայնոմ ընդի սորվիլ»։ Հըմա̈լ տունկ շադ պոն գայնա̈կ սորվիլ ըն մաշտկացը օրինագներըն, վերեկնոր տըմ առնուգ չեյնը (1 Սամ. 13։8—14)։ Հայծուցեկ ծեզի. «Ի՞նչը խանգարեց ընու տըմ առնուշ։ Ի՞նչի ա̈դ պերավ»։

16. Ի՞նչ օկուտ գա տըմ առնուգ ըլլուշըն։

¹⁶ Միտկ ա̈րեկ, ինչ օկուտ պերա̈գու տըմ առնուգ ըլլուշը։ Տըմ առնուգ ըլլող մաշտը շադ սըրա հանգիստ հընու բախտավեր գըլլի։ Ստացվիգու, հընոր տըմ առնուգ ըլլինկնա, ա̈դ լավ գազդա̈ միր առոխչուտինին վըրըն։ Ետե մենկ տըմ առնուգինկ միգա̈լնացը հանդեպ, մենկ ընեց հեդ լավ հարաբերուտին գոննոնկ։ Միր ժողովին նեսնա̈լ միուտին գըլլի։ Հընու, եպոր մեգը կուզա̈ միր հեռսը հոնուշ, ա̈ջա̈լա̈ ջըղայննոնկ հեչնա, թողուլ չինկ, հընոր դըրուտինը փիսնա (Սաղ. 37։8, սնոսկըն; Առակ. 14։29)։ Ամա ըմընա գարեվորը՝ ետե գերեվծընինկ միր տըմ առնուգ ըլլուշը, մենկ ա̈լ շադ լըմոննոնկկու հընու մոդգընոնկկու երգընկին ըլլող միր Հորը։

17. Ի՞նչ նըբադագ գայնոնկ միր առաչը տընիլ։

¹⁷ Տըմ առնուգ ըլլուշը՝ ա̈դ հըրաշալի հադգուտինա̈, վեյնոր օկուտ պերա̈գու ալլայնացըս։ Չաշաձ-օր ընկանա̈լ ղոլայ չա̈ տըմ առնուգ ըլլուշ, Եգովին յառդումով մենկ գայնոնկ ա̈դ ընիլ։ Քոնի էշտա միր մոդ ա̈դ ա̈լ լավ ստացվիգու։ Հիմի մենկ տըմ առնուշով բեդ գընինկ ներ աշխարը հընու գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ, հընոր «Եգովըն սեյրը գընա̈ ընեց վըրըն, վեվ-օր ընու առաչ վախ ունի, ընեց վըրըն, վեվ ումուդով բեդ գընա̈ ընու հավադարիմ սերը» (Սաղ. 33։18)։ Ընդի հայդցեկ վիրա տըմ առնուգ ըլլինկ։