Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 35

Lholha Embere Erighumisirizya

Lholha Embere Erighumisirizya

“Muyire emithima . . . y’eriyibombeka [erighumisirizya].”​—KOL. 3:12.

OLHWIMBO 114 “Mukanganaye Eriyitsingirira”

EBIKENDI KANIBWAKO a

1. Busana naki iwanza abandu abakaghumisirizaya?

 ITHWE bosi thwanzire abandu abakaghumisirizaya. Busana naki? Thukasikaya abangana lindirira ekindu isibathayiponera. Thukasima kundi abandi bakathughumisirizaya thukasobaya. Kandi thukasima kutsibu kundi abathweghesaya e Biblia mubathughumisirizya thukalemwa erigha, eriligha, kutse erighendera okwa ngangirirya ye Biblia. Ekikulhu omwa byosi, thukasima kutsibu kundi Yehova Nyamuhanga akathughumisirizaya!—Abar. 2:4.

2. Ni mwa mibere yahi kyanga thukalira erighumisirizya?

2 Nomwakine indi thukasima abandi bakathughumisirizya, ithwe kyangana thukalira erighumisirizya mughulhu wosi. Ng’eky’erileberyako, kyangana thukalira erisighalha ithunathekene thwamabya ithune okwa tapu okuli elayini nyiri ey’ebipido, kutsibu-tsibu thwamabya ithuwithe buthuku buke. Ithwangana hithana abandi bakathuponesya. Kandi okwa bundi buthuku, ikyangana thukalira erilholha embere erilindirira omulhaghe wa Yehova ow’ekihugho kihya-kihya. Wangananza eryongera eribya oyukaghumisirizaya? Omo mwatsi ono, thukendi lebya ekya kikamanyisaya eribya oyukaghumisirizaya n’ekikaleka ikyabya kikulhu. Kandi thukendi lebya ebyanga thuwathikya eryongera eribya abakaghumisirizaya.

KIKAMANYISAYAKI ERIBYA OYUKAGHUMISIRIZAYA?

3. Oyukaghumisirizaya akakolhaki akaponesibwa?

3 Thulebaye esyonzira ini esyo thwanga kanganiryamo erighumisirizya. Ey’erimbere, oyukaghumisirizaya syalihithana lhuba-lhuba. Akalengaho eribya inianathekene n’eriyikakirya okw’ithuhulya akaponesibwa kutse akabya omwa bitunturo. Ebinywe “syanguhire okw’ihithana” byatsuka eribya omwa Biblia Yehova akakanibwako nga “Nyamuhanga oyo woswire n’erighanyira n’ow’olhukogho, sianguhire okw’ihithana, oyo woswire n’obwenge bw’olhwanzo n’omwatsi w’ekwenene.”—Eri. 34:6.

4. Oyukaghumisirizaya akakolhaki amabya w’erilinda?

4 Eyakabiri, oyukaghumisirizaya akalinda inianathekene. Ekindu kyamathendibera okwa ndambi eyo alhue alengekenie, omundu ng’oyo akalengaho eriyihighulha okw’ihandabuka kutse erihithana. (Mt. 18:26, 27) Hali mibere mingyi eyikathuyithaghako erilinda ithunathekene. Ng’eky’erileberyako, thutholere ithwahulikirira omw’ighumisirizya omughulhu omundu akakanaya, isithuthamubughiramu. (Yobu 36:2) Kandi thwangana yithagha erighumisirizya thukawathikya oyo thukeghesaya eriyitheghererya engangirirya ye Biblia kutse erileka omutse mubi.

5. Ni yindi nzira yahi eya thwanga kanganiryamu erighumisirizya?

5 Eyakasathu, oyukaghumisirizaya syali harabana. Ni kwenene, eyindi mibere yikathuyithaghako erikolha omwa byalhuba. Nomwabine, oyukaghumisirizaya amabya iniawithe omubiiri mukulhu w’eriberererya, syali harabaniragho; kutse erikolhagho lhuba-lhuba. Omwakanya k’ekyo, akahiraho obuthuku obutholere obw’eritheghekeramo ebyo akendi kolha. Neryo iniaha omubiiri oyo w’obuthuku obukayithaghisibawa erikolhagho.

6. Oyukaghumisirizaya akakolhaki akabana ebitsibu?

6 Eyakani, oyukaghumisirizaya akalengaho erighumira ebitsibu isyathayineghenia. Omwa nzira eyi, erighumisirizya lihambene ndeke n’eriyiyinia. Omo kwenene, si kibi erikyungulira munywani wawu y’omuthima n’erimubwira nga wukayowa wuthi okwa kitsibu kyawu. Nomwabine, oyukaghumisirizaya akakolha ngoku angathoka erilholha embere eriyiyinia inianawithe amalengekania awatholere. (Kol. 1:11) Ithwe ng’Abakristayo, thukayithagha erikangania emibere eyosi eyi ey’erighumisirizya. Busana naki? Leka thulebaye esyonzumwa nyike.

EKIKALEKA ERIGHUMISIRIZYA IRYABYA LY’OMUGHASO MUNENE

Ngoku omulimi akanalinda omw’ighumisirizya, inianayikethere ngoku endambi yikendi syahika iniahulhulha, thukalinda omw’ighumisirizya, ithunayikethere ngoku Yehova akendi syaberererya ebyosi ebyo abiriyilhagha oko buthuku obo abirihiraho (Lebaya enungu 7)

7. Ngoku kiri omu Yakobo 5:7, 8, busana naki erighumisirizya ni ly’omughaso munene? (Lebaya n’ekisasani.)

7 Erighumisirizya likayithaghisibawa nuku thulhamibawe. Ng’abaghombe abathaleghulha abakera, omw’ighumisirizya thutholere ithwalinda Nyamuhanga eriberererya emilhaghe yiwe. (Ebr. 6:11, 12) E Biblia yikalinganisaya emibere eyathulimu n’ey’omulimi. (Soma Yakobo 5:7, 8.) Omulimi akakolha kutsibu erihera n’eryuthangirira ebirimwa biwe, aliwe syanga minya obuthuku obwonyine-nyine obwa bikendi syalhasiramo. Neryo omulimi akalinda omw’ighumisirizya, inianayikethere ngoku akendi syahulhulha. Kuthya, thukabya ithune bbize omwa mibiiri y’obunyakirimu nomwakine indi sithwasi nga ni ‘kiro kyahi Omukama wethu asyasa.’ (Mt. 24:42) Omw’ighumisirizya thukalinda, ithunayikethere ngoku okwa buthuku obw’abirihiraho, Yehova akendisya berererya ebyosi ebyo abirilhagha. Thwamalemwa erighumisirizya, ithwangana lhuha erilinda kandi ithwatsuka eriyisununulha okwa kwenene. Kandi ithwangana tsuka erikwamirira ebindu ebikendi thutsemesya habw’akathuku kake. Aliwe thwamaghumisirizya, ithwangana yiyinia erihika okwa nduli kandi ithwalhamibwa.—Mika 7:7; Mt. 24:13.

8. Erighumisirizya likathuwathikaya lithi thukakolongana n’abandi? (Abanya Kolosai 3:12, 13)

8 Erighumisirizya likathuwathikaya thukakolongana n’abandi. Likathuwathikaya erihulikirira ndeke abandi bakakania. (Yak. 1:19) Kandi erighumisirizya likaleka ihabya obuholho. Likathutheghaya okw’ithwamu lhuba-lhuba n’eribugha ekithatholere omughulhu thuli omwa bitunturo. Kandi thwamabya ithune abakaghumisirizaya, isithwendi hithana lhuba-lhuba omundu amathukolha nabi. Omwakanya k’erithuhulya, ithukendi ‘ghanyirana n’eribuyirana.’—Soma Abanya Kolosai 3:12, 13.

9. Erighumisirizya likathuwathikaya lithi thukabya b’erithwamu? (Emisyo 21:5)

9 Kandi erighumisirizya lyangana thuwathikya erithwamu ndeke. Omwakanya k’erithwamu lhuba-lhuba, ithukendi hiraho obuthuku bw’erisekulya n’erilebya ndeke ekitholere okwa byathwamalengekaniako. (Soma Emisyo 21:5.) Ng’eky’erileberyako, thwamabya ithukasondaya omubiiri, ithwangananza erikwama kyaligha omubiiri owathukatsuka eribana, omubiiri oyo nomwangabya iniakend’ingirira esyondegheka syethu sy’eriramya Yehova. Aliwe, thwamabya abakaghumisirizaya, ithukendi hiraho obuthuku bw’erilengekania okwa ebindu nga, omwanya, endambi, kandi ngoku omubiiri oyo angahamba okwa efamile yethu n’engebe yethu ey’obunyakirimu. Omw’ibya abakaghumisirizaya, thwangana yihighulha okw’ithwamu nabi.

NGOKU THWANGONGERA ERIBYA ABAKAGHUMISIRIZAYA

10. Omukristayo angakulha-kulhania athi omubere w’erighumisirizya kandi iniasighalha inianenagho?

10 Saba eryongerwa erighumisirizya. Erighumisirizya ni lighuma ly’okwa mikolere y’omulimu abuyirire. (Gal. 5:22, 23) Neryo ithwangana saba omulimu abuyirire n’erisaba Yehova thuthi athuwathikaye erikulha-kulhania emikolere yagho. Thwamabya omwa mibere eyikalenga okw’ighumisirizya lyethu, thukalholha embere erisaba omulimu abuyirire thuthi athuwathikaye erighumisirizya. (Lk. 11:9, 13) Kandi ithwanga saba Yehova thuthi athuwathikaye erilhangira emyatsi ngoku akalhangirayo. Neryo enyuma w’erisaba, thutholere ithwakolha ngoku thwanga thoka eribya abakaghumisirizaya obuli kiro. Thukabya thukongera erisaba erihebwa erighumisirizya n’erilengaho eribya abakaghumisirizaya, omubere oyu kwakan’ongera athya erihanda emirihi omwa muthima wethu n’eribya mughuma w’okwa mibere yethu.

11-12. Yehova abirikangania athi erighumisirizya?

11 Ghaniraya okwa by’erileberyako bye Biblia. E Biblia yiri mw’eby’erileberyako bingyi by’abandu abaghumisirizaya. Omw’ighanirya okwa by’erileberyako ebyo, ithwangana minya esyonzira sy’erikanganiryamo erighumisirizya. Thuthe thwakania okwa bighuma by’okwa by’erileberyako ebi, thutsuke erikania okwa ky’erileberyako ekilengireyo eky’erikangya erighumisirizya—Yehova.

12 Omw’irima lye Edeni, Sitani mwahangirira Yehova n’erimutsandya kw’erina nuku Eva athika-thikire eky’eribya Yehova ini muthabali mubuya kandi ow’olhwanzo. Omwakanya k’erithoghothya omuhangiriri oyo aho n’aho, Yehova mwakangania erighumisirizya n’eriyikakirya, inianasi ngoku kikendi thwalha buthuku erikangania ngoku erithabalha liwe ly’eryuwene kutsibu. Anemulinda, abiriyiyinirya amabehi wosi awabirihiribwa okwa lina liwe. Eryongera okw’ekyo, Yehova abiribya inianemulinda omw’ighumisirizya nuku abandu bangyi babane akaghisa k’eribana engebe y’erikotha. (2 Pet. 3:9, 15) Busana n’ekyo, esyomiliyoni sy’abandu babirimuminya. Thwamahwerya amalengekania w’okwa mighisa eyikasa busana n’erighumisirizya lya Yehova, ikyangana thwolhobera erilinda obuthuku obo akendi syaletheramo enduli.

Erighumisirizya likendi leka ithuthahithana lhuba-lhuba thukaponesibwa (Lebaya enungu 13)

13. Yesu abirigherererya athi ndeke-ndeke erighumisirizya lya Thatha wiwe? (Lebaya n’ekisasani.)

13 Yesu akagherereraya ndeke-ndeke erighumisirizya lya Thatha wiwe, kandi mwakangania omubere oyu iniane okwa kihugho. Kyangabya isi kyabya kikamwolhobera erikangania erighumisirizya mughulhu wosi, kwilhabirirya okw’abakangirirya n’Abafarisayo abathebya. (Yn. 8:25-27) Aliwe nga Thatha wiwe, Yesu isyali hithana lhuba-lhuba. Isyali thuhulhaya akatsumwa kutse akakolhwa nabi. (1 Pet. 2:23) Omw’ighumisirizya, Yesu mwaghumira ebitsibu isyathayineghenia. Ky’ekikaleka e Biblia iyathubwira yithi ‘thughaniraye Yesu oyuwayiyinaya omo buyighu bw’abakolha-nabi’! (Ebr. 12:2, 3) Omo buwathikya bwa Yehova, nethu omw’ighumisirizya thwangana ghumira ebitsibu byosi-byosi ebyanga thwasira.

Thwamagherererya erighumisirizya lya Abrahamu, ithwangana yikethera ngoku Yehova akendi thuhemba lino, nibya na kwilhaba aho omwa kihugho kiwe kihya-kihya eky’abirilhaghanisya (Lebaya enungu 14)

14. Ni byahi ebya thwang’ighira okw’ighumisirizya lya Abrahamu? (Abaebrania 6:15) (Lebaya n’ekisasani.)

14 Kandi ibbwa ebya thulindirire ebihambire okwa nduli byamabya isibiribyaberereribwa? Obundi kera thwabya thukalengekania thuthi sihendi lhaba buthuku enduli yitheyasa. Ithwangana sagha thuthi sithwendi syayilhangirirayo. Ni kyahi ekyanga thuwathikya erilholha embere erilinda omw’ighumisirizya? Lengekanaya okwa ky’erileberyako kya Abrahamu. Abrahamu iniamabirihikya myaka 75 isyawithe omwana, Yehova mwamulhaghanisya athi: “Nasyakuyira mo kihanda kinene.” (Enz. 12:1-4) Mbwino Abrahamu mwanalhangira omulhaghe oyo akabererera? Mwathalhangira owosi. Abere abirisoka Olhusi Efurata n’erilinda ahabw’emyaka 25, Abrahamu mwalhangira eributhwa lya mughalha wiwe Isaka ery’omwa nzira y’ekithiko-thiko, kandi enyuma w’eyindi myaka 60, abitsikulhu biwe Esau na Yakobo mubabuthwa. (Soma Abaebrania 6:15.) Aliwe Abrahamu mwathalhangira ab’olhubutho lhwiwe bakabya kihanda kinene n’erisighalya Ekihugho Ekyalhaghanisibawa. Nomwabine, omulhume muthaleghulha oyo mwabya n’obunywani bw’ahakuhi n’Omuhangiki wiwe. (Yak. 2:23) Neryo Abrahamu akendi syabya akalhubuka, k’akendi syatsema kutsibu akaminya ngoku erikirirya n’erighumisirizya liwe mubyalhwiririra mw’emighisa oko bihanda byosi! (Enz. 22:18) Erisomo ni lyahi? Nethu thwangana ghana erilhangira emilhaghe ya Yehova eyosi yikabererera. Aliwe, thwamaghumisirizya nga Abrahamu, ithwangana yikethera ngoku Yehova akendi thuhemba lino, nibya na kwilhaba aho omwa kihugho kiwe kihya-kihya eky’abirilhaghanisya.—Mk. 10:29, 30.

15. Ni byahi ebya thwanga lengekaniako omughulhu thukayeghesaya?

15 E Biblia yiri mw’ebindi by’erileberyako bingyi eby’abandu abakanganaya erighumisirizya. (Yak. 5:10) Busana naki iwuthayihiriraho endegheka y’eriyeghesya okwa eby’erileberyako ng’ebi? b Ng’eky’erileberyako, nomwakine indi Dawudi mwasombolhwa eribya mwami we Israeli iniakine mulere, abya w’erilinda ahabw’emyaka mingyi imwahebwa obwami. Simeoni na Ana mubaramya Yehova buthaleghulha banemulinda Masiya oyuwalhaghanisibawa. (Lk. 2:25, 36-38) Wukayeghesya emyatsi ng’eyi, sondaya eby’erisubirya okwa bibulyo nga bino: Ni kyahi ekyangabya imukyawathikya omundu oyu erikangania erighumisirizya? Mwaghasirwa athi omw’ibya oyukaghumisirizaya? Nanga mugherererya indi? Kandi wangana ghasirwa omw’iyeghesya okw’abalemawa erighumisirizya. (1 Sam. 13:8-14) Iwangana yibulya: ‘Ni kyahi ekyangabya imukyaleka ibalemwa erikangania erighumisirizya? Ni byahi ebyalhwiririramo?’

16. Ni mighaso nga yahi eyiri omw’ibya oyukaghumisirizaya?

16 Lebaya emighaso eyiri omw’ibya abakaghumisirizaya. Thwamabya abakaghumisirizaya, thukongera eritsema n’erithekana. Kwesi, erighumisirizya lyangan’uwania amaghalha wethu w’obwongo n’aw’ekinyamubiri. Thwamaghumisirizya abandi, thukabya bughuma nabu. Ekithunga kyethu kikongera eribya bughuma. Omundu amathuponesya, eribya oyuthehithana lhuba-lhuba kyangana leka emyatsi iyithatsandira ighuma. (Esy. 37:8; Emi. 14:29) Aliwe ekikulhu kutsibu, thwamabya abakaghumisirizaya, thukagherereraya Thatha wethu w’elhubulha kandi ithwongera eriyithunda hakuhi nayu.

17. Thutholere ithwathwamu erikolhaki?

17 Erighumisirizya ka ni mubere owuwene kandi owakaghasa! Nomwakine indi mughulhu wosi kyangana thukalira eribya abakaghumisirizaya, omwa buwathikya bwa Yehova, thwangana lholha embere erikulha-kulhania omubere oyu. Kandi, thukendibya ‘thunemulinda’ ekihugho kihya-kihya omw’ighumisirizya, thwangana yikethera ngoku Yehova akendi thuwathikya n’erithutheya. (Mika 7:7) Ambi ithwe bosi ithwathwamu eribya n’omuthima w’erighumisirizya.

OLHWIMBO 41 Wowe Erisaba Lyaghe

a Omo kihugho kya Sitani, erighumisirizya ni like. Nomwabine, e Biblia yikathubwira yithi thuyire omuthima w’erighumisirizya. Omwatsi oyu akendi thukangania ekikaleka omubere oyo iniabya ini w’omughaso munene kandi nga thwang’ongera thuthi eribya abakaghumisirizaya.

b Eribana emyatsi ye Biblia eyihambire okw’ighumisirizya, wangana lebya omuthwe “Erighumisirizya” omwa Watch Tower Publications Index.