Tala mambu

Tala ntu mia mambu

LONGI DIA 35

Kwamanana Songa Luzindalalu

Kwamanana Songa Luzindalalu

“Nuvuata . . . luzindalalu.”—KOL. 3:12.

NKUNGA WA 114 “Songa Luzindalalu”

MANA TULONGOKA a

1. Ekuma oyangalelanga wantu ana besonganga luzindalalu?

 YETO awonso tuyangalelanga o wantu ana besonganga luzindalalu. Ekuma? Kadi nkumbu miayingi tutoma zitisanga awana bazeye vingila lembi dimbula e vuvu. Tuyangalalanga vava akaka bekutusonganga luzindalalu vava tuvanganga vilwa. Tuvutulanga matondo wau vo o nlongi eto a Bibila watusonga luzindalalu ekolo twavanganga ngolo muna longoka, tambulwila yo sadila malongi ma Bibila. Vana ntandu, tutoma vutulanga matondo wau vo Yave wa Nzambi okutusonganga luzindalalu.—Roma 2:4.

2. Mu nkia mambu dilenda kadila diampasi mu songa luzindalalu?

2 Kana una vo tuyangalelanga awana besonganga luzindalalu, dilenda kala diampasi kwa yeto kibeni mu songa e fu kiaki. Kasikil’owu, tulenda sia e ngolo mu songa luzindalalu vava tuvingilanga mu nlonga muna sumba lekwa, musungula avo tusukinini. Kansi, tulenda funga makasi mu nzaki vava akaka bekutukendelekanga. Ezak’e ntangwa mpe, tulenda mona vo diampasi mu kwamanana vingila e nz’ampa ya Yave. Kansi nga ozolele wokesa luzindalalu lwaku? Mu longi diadi, tuvovela una tulenda songela luzindalalu ye kuma e fu kiaki kinina kiamfunu. Tuvovela mpe dina dilenda kutusadisa muna yima luzindalalu.

O SONGA LUZINDALALU AWEYI DISONGELE?

3. O nkwa luzindalalu adieyi kevanganga avo muntu umfungisi makasi?

3 Tuvovela mpila yá tulenda songela luzindalalu. Yantete: O nkwa luzindalalu ke funganga makasi mu nzaki ko. Vava o wantu bekunkendelekanga, okalanga wavuvama ye ke vutulanga mbi muna mbi ko. Ke fungilanga mpe akaka makasi ko vava kekalanga mu mpasi. O mvovo “ke funganga makasi mu nzaki ko,” wasonama mu nkumbu antete muna Bibila muna Luvaiku 34:6, muna Yave keyikilwanga vo, “Nzambi a nkenda ye ngemba, ke funganga makasi mu nzaki ko, ozele yo walakazi ye ludi.”

4. Adieyi o nkwa luzindalalu kevanganga vava divavanga vo kavingila?

4 Yazole: O nkwa luzindalalu okalanga wavuvama muna vingila. O nkwa luzindalalu ke tokananga kwayingi ko ngatu funga makasi avo diambu dizingidi muna vangama. (Mat. 18:26, 27) Vena ye mambu mayingi mevavanga vo twakala twavuvama muna vingila. Kasikil’owu, tufwete winikinanga kuna luzindalalu vava o muntu kevovanga yo lembi kunzenga e mvovo. (Yobi 36:2) Divavanga mpe vo twakala yo luzindalalu muna sadisa nlongoki a Bibila kabakula longi yovo kasunda fu kimosi kiambi.

5. Nkia mpila yankaka tulenda songela luzindalalu?

5 Yatatu: O nkwa luzindalalu ke vanganga mambu ko lembi teka yindula. Dialudi vo, vena ye mambu mevavanga vo twavanga diambu vana vau. Kansi, avo muntu nkwa luzindalalu ye vena ye salu kiamfunu kafwete sala, ke sadilanga kio mu nzaki-nzaki ko, ngatu lembi teka yindula. Oteka yindulanga una kesadila e salu kiaki. I bosi, ovaulanga e ntangwa yafwana kimana katoma sala e salu kiandi mu mpila yambote.

6. O nkwa luzindalalu adieyi kevanganga vava kewanananga ye mpasi?

6 Yanya: O nkwa luzindalalu ozizidilanga e mpasi lembi yidima. Dialudi vo, ke diambi ko mu mokena yo nkundi muna kunzayisa una tumonanga. Kansi, o nkwa luzindalalu osianga e sungididi muna mambu mambote mevangamanga muna zingu kiandi ye ovanganga mawonso muna kwamanana sadila Yave ye kiese. (Kol. 1:11) E selo ya Yave bafwete songanga luzindalalu muna mambu mawonso. Ekuma? Yambula twafimpa e yaka kuma.

EKUMA LUZINDALALU LWININA O MFUNU?

Divavanga vo mvati a nsengo kavingila kuna luzindalalu ye vuvu vo okutika ina kakunini muna ntangw’andi. Yeto mpe, tufwete vingila kuna luzindalalu ye vuvu vo Yave olungisa nsilu miandi miawonso muna ntangw’andi (Tala e tini kia 7)

7. Landila Yakobo 5:7, 8, ekuma luzindalalu lwinina o mfunu? (Tala mpe e fwaniswa.)

7 Avo tuzolele vuluzwa, tufwete kala akwa luzindalalu. Nze selo ya kwikizi kuna nz’ankulu, yeto mpe tufwete vingila kuna luzindalalu yavana Yave kelungisa e nsilu miandi. (Ayib. 6:11, 12) E Bibila kikututezanesanga yo mvati a nsengo. (Tanga Yakobo 5:7, 8.) O mvati a nsengo osalanga ye fululu kiawonso muna kuna yo mwanginina maza muna mbongo andi, kansi ke zayanga ko e ntangwa ikula. Kansi o mvati a nsengo ovingilanga kuna luzindalalu ye vuvu vo okutika ina kakunini. Diau dimosi mpe, tufwete kuyivananga emvimba muna salu ya mwanda, kana una vo ke ‘tuzeye kio ko e lumbu kikwiza o Mfumu eto.’ (Mat. 24:42) Tuvingilanga kuna luzindalalu lwawonso vo muna ntangw’andi, Yave olungisa nsilu miandi miawonso. Avo ke tusongele luzindalalu ko, tulenda yoya ekolo tuvingilanga yo yambula sadila Yave. Tulenda mpe yantika vava mambu mana tumona vo malenda kutuvana e kiese owau. Kansi avo tuna ye luzindalalu, tulenda zizidila yakuna mbaninu yo vuluzwa.—Mika 7:7; Mat. 24:13.

8. Aweyi luzindalalu lukutusadisilanga mu kadila ye akaka mu mpila yambote? (Kolosai 3:12, 13)

8 O luzindalalu lukutusadisanga mu kala ye ngwizani ambote ye akaka. Lukutusadisanga mu wá ye sungididi vava akaka bevovanga. (Yak. 1:19) Vana ntandu, luzindalalu lukutusadisanga muna kala mu luvuvamu ye akaka. Lukutusadisanga mpe mu kala twavuvama yo lembi vova diambu dilenda kendeleka akaka. Lukutusadisanga diaka mu lembi funga makasi mu nzaki avo muntu utukendelekele. Vana fulu kia vutula e mbi muna mbi, ‘tuvezana o mambu yo loloka muntu yo nkwandi kuna mvevo.’—Tanga Kolosai 3:12, 13.

9. Aweyi luzindalalu lulenda kutusadisila vava tubakanga e nzengo? (Ngana 21:5)

9 O luzindalalu lulenda kutusadisa mpe mu baka nzengo zambote. Vana fulu kia baka e nzengo mu nzaki, tuvaula e ntangwa mu teka yindula e nzengo zina tuzolele baka. (Tanga Ngana 21:5.) Kasikil’owu, avo salu tuvavanga, avo katutekele yindula ko tulenda tambulwila konso salu kimoneka, kana nkutu ediadi divava vo twakondwanga muna tukutakanu yo kulula o vema muna salu kia Yave. Kansi, avo tu akwa luzindalalu, tuteka yindula yo fimpa e fulu kia salu, ola kwa tusala muna lumbu ye mfwilu kilenda twasa muna ngwizani eto ye esi nzo yo Yave. Avo tusonga luzindalalu tubaka e nzengo zambote.

ADIEYI DILENDA KUTUSADISA MU KALA YE LUZINDALALU

10. Aweyi o Nkristu kalenda yimina yo songela luzindalalu?

10 Samba kwa Nzambi kimana kasadisa mu siamisa e fu kia luzindalalu. Luzindalalu i kimosi muna fu ya mbongo a mwanda. (Ngal. 5:22, 23) Muna kuma kiaki, tulenda lomba kwa Yave vo katuvana mwand’a velela ye katusadisa twayima e fu ya mbongo a mwanda. Avo tuwanane ye diambu dilenda kutufila mu lembi songa luzindalalu, “tukwamanana lomba” mwand’a velela watusadisa mu songa luzindalalu. (Luka 11:9, 13) Tulenda lomba mpe kwa Yave katusadisa mu badikila e mambu nze una kebadikilanga mo. Vana ntandu a samba, tufwete vanganga e ngolo muna songa luzindalalu konso lumbu. Ekolo tukwamanana samba yo vanga e ngolo kimana twakala akwa luzindalalu, e fu kiaki kimena e mianzi muna ntim’eto yo kituka se kiwuntu kieto.

11-12. Aweyi o Yave kesongelanga luzindalalu?

11 Badikanga e nona ya wantu beyikwanga muna Bibila. E Bibila kivuidi nona yayingi ya wantu basonga luzindalalu. O badika e nona yayi, dilenda kutusadisa mu zaya una tulenda songela luzindalalu. Kansi, vitila twabadika nona ya wantu awaya, entete tubadika una Yave kesongelanga luzindalalu.

12 Muna mpatu a Edene, Satana wavunina Yave mambu yo safula nkumbu andi vo Nyadi ambi. Vana fulu kia fwasa Satana vana vau, Yave wasonga luzindalalu ye volo, kadi wazaya wo vo ntangwa divava muna songa vo yandi i Nyadi ambote. Ekolo kevingilanga, Yave ozizidilanga luvezo lwa nkumbu andi. Vana ntandu, Yave ovingilanga kuna luzindalalu kadi ozeye wo vo wantu ayingi balenda vua elau dia zinga yakwele mvu. (2 Pet. 3:9, 15) Muna kuma kiaki, wantu ayingi bekalanga ye lau dia zaya Yave. Luzindalalu lwa Yave, nluta miayingi lutwasanga. Muna diadi, avo tusidi e sungididi muna nluta miami, ke dikala diampasi ko mu vingila kuna luzindalalu e lumbu kina Yave kefwasa e nza yayi.

O luzindalalu lukutusadisa mu lembi funga makasi mu nzaki avo muntu utukendelekele (Tala e tini kia 13)

13. Aweyi Yesu katanginina luzindalalu lwa Se diandi? (Tala mpe e foto.)

13 Yesu watanginina luzindalalu lwa Se diandi mu mpila yalunga ye wasonga e fu kiaki vava kakala ova ntoto. Ezak’e ntangwa, diampasi diakalanga kwa Yesu mu songa luzindalalu, musungula kwa asoneki ye Afarisi ana bakala vo mpuki. (Yoa. 8:25-27) Nze Se diandi, Yesu kafunganga makasi mu nzaki ko. Vava kavezwanga kavutulanga kuna luvezo ko. (1 Pet. 2:23) Yesu wazizidila e ntonta kuna luzindalalu lembi yidima. Ekiaki i kuma e Bibila kivovelanga vo twatoma “badika ndiona wazizidila mvovo mia lutiangu mia asumuki.” (Ayib. 12:2, 3) Muna lusadisu lwa Yave, yeto mpe tulenda zizidila kuna luzindalalu konso mpasi tuwanana zau.

Avo tutanginini luzindalalu lwa Abarayama, tulenda kala ye ziku vo Yave okutusenda owau ye muna nz’ampa kasila o nsilu (Tala e tini kia 14)

14. Adieyi tulenda longoka muna luzindalalu lwa Abarayama? (Ayibere 6:15) (Tala mpe e foto ye fwaniswa.)

14 Nanga se mvu miayingi ovingilanga e mbaninu a nza yayi. Owau, omonanga vo kuzinga diaka mvu miayingi ko mu mona e mbaninu yayi. Nki kilenda kutusadisa mu kwamanana vingila kuna luzindalalu? Badika mbandu ya Abarayama. Vava Abarayama kakala ye mvu 75, Yave wansia nsilu vo: “Ikukitula se zula kianene.” (Tuku 12:1-4) Nga Abarayama wamona e ndungan’a nsilu wau? Ingeta, kansi kamona mawonso ko. Vava kasauka e Nzadi a Uferate yo vingila mvu 25, Abarayama wamona e ngutuk’a Isaki wa mwan’andi muna mpila yasivi. I bosi, vioka mvu 60, wamona e ngutuk’a atekelo andi, Esau yo Yakobo. (Tanga Ayibere 6:15.) Kansi, Abarayama kasidi mona mbongo andi ko yakituka yayingi yo vua e Nsi a Nsilu. Kana una vo i wau, muntu ndioyo wa nkwa kwikizi, wakala ye ngwizani ambote yo Mvangi andi. (Yak. 2:23) Vava Abarayama kefuluka, kiese kiayingi kekala kiau mu zaya vo e zula yawonso ova ntoto yasambulwa mu kuma kia lukwikilu yo lemvo wandi. (Tuku 22:18) Adieyi tulongokele? Dilenda kala vo ke tumona e ndungan’a nsilu miawonso ko mia Yave. Kansi, avo tuna ye luzindalalu nze lwa Abarayama, tulenda kala ye ziku vo Yave okutusenda owau ye muna nz’ampa.—Maku 10:29, 30.

15. Nkia mambu tulenda longoka muna longi dia yeto kibeni?

15 Bibila kivuidi nona yayingi ya wantu ana basonga luzindalalu. (Yak. 5:10) Ekuma olembi vangila programa muna longoka mayingi muna wantu awaya? b Kasikil’owu, Davidi nleke kakala vava kasolwa mu kala se Ntinu a Isaele ye diavava vo kavingila mvu miayingi muna yantika yala. E nona kiankaka i kia Simeone yo Ana. Yau mpe basambilanga Yave kuna luzindalalu ekolo bavingilanga e nginz’a Masia. (Luka 2:25, 36-38) Vava olongoka e nona yayi, vana e mvutu za yuvu eyi: “Nki kiasadisa muntu ndioyo mu songa luzindalalu? Nkia nluta kabaka wau kasonga luzindalalu? Aweyi ndenda kuntanginina?” Olenda mpe vua nluta mu longoka nona kia wantu ana ke basonga luzindalalu ko. (1 Sam. 13:8-14) Vava olongoka e nona yayi, olenda kukiyuvula: ‘Adieyi diafila muntu ndioyo mu lembi songa luzindalalu? Nkia mfwilu diantwasila?’

16. Nkia nluta tuvua avo tusongele luzindalalu?

16 Yindula e nluta olenda vua muna songa luzindalalu. O nkwa luzindalalu, okalanga ye kiese ye wavuvama. O luzindalalu lusadisanga muntu mu kala ye mavimpi mambote. Vava tukadilanga ye akaka kuna luzindalalu, tukalanga ye ngwizani ambote. Vana ntandu, o luzindalalu lusiamisanga ungudi muna nkutakani. Avo muntu utufungisi makasi, tuvanga mawonso kimana e diambu dialembi wokela. (Nku. 37:8, mvovo vana yand’a lukaya; Nga. 14:29) Edi disundidi mfunu, avo tusongele luzindalalu, tutanginina Se dieto dia zulu yo siamisa kikundi kieto yo yandi.

17. Nkia kani tufwete kala diau?

17 Kieleka, luzindalalu i fu kiamfunu kikilu eki kitwasanga nluta kwa yeto awonso. Dialudi vo ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu songa luzindalalu, kansi, muna lusadisu lwa Yave tulenda kweto kwamanana yima e fu kiaki. Ekolo tuvingilanga e nz’ampa ya Nzambi kuna luzindalalu, tukala ye ziku vo, “meso ma Yave metalanga awana bekumvuminanga, awana bebundanga e vuvu muna walakazi wandi.” (Nku. 33:18) Muna kuma kiaki, yambula twakala ye kani dia kwamanana songa luzindalalu!

NKUNGA WA 41 Wá Sambu Kiame

a Mu nza ya Satana, wantu ayingi ke besonganga luzindalalu ko. Kansi, e Bibila kikutuvovesanga vo twavuata luzindalalu. E longi diadi, disonga e kuma e fu kiaki kinina o mfunu ye dina tulenda vanga muna kala akwa luzindalalu.

b Muna solola tusansu twankaka twa wantu basonga luzindalalu, olenda vavulula ntu a diambu, Paciência muna Índice das Publicações da Torre de Vigia.