ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 35
Xëmë maˈkxtuktët
“Jikyˈattë extëm ja Dios ttseky, es mëdattë [...] maˈxtujkën” (KOL. 3:12).
ËY 114 Nˈokˈyaˈijxëmë maˈkxtujkën
MËDIˈIBË YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP a
1. ¿Tiko nmëyujëmë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp?
NIˈAMUKË nˈoyˈijxëmë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp ets nmëyujëm, pes kyaj jyotˈambëky ets xymyëmaˈkxtujkëm ko jam ti të nduundëgoˈoyëm. Nguˈëˈëw ngukäjpxëm nanduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë ojts xyaˈëxpëjkëm, mët ko ojts xymyëmaˈkxtujkëm parë ojts njaygyujkëm ets nguytyuˈunëm wiˈixë Biiblyë jyënaˈany. Per mëdiˈibë niˈigyë nguˈëˈëw ngukäjpxëm, yëˈë ko Jyobaa xymyëmaˈkxtujkëm (Rom. 2:4).
2. ¿Näˈä tsyiptaˈaky nmaˈkxtujkëm?
2 Niˈamukë nˈoyˈijxëm ko tuˈugë jäˈäy myaˈkxtuky, per ko net tsyokyëty ets ëtsäjtëm nmaˈkxtujkëm, xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät tsyiptaˈaky nmaˈkxtujkëm ko naywyäˈpëm mä ximënë jäˈäy të nyaywyäätswitsëdë ets mas pën jotëgoˈoyëm. Waˈan nanduˈun njantsy jyotˈambëjkëm ko pën wiˈix xytyuˈunëm. Näˈäty, mbäät nanduˈun njënäˈänëm ko nëgoo yˈokjajknë ja jembyë jukyˈäjtën mëdiˈibë Jyobaa të twandaˈaky. Per ¿këdii oy ko niˈamukë nmaˈkxtujkëm? Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tidën yˈandijpy nmaˈkxtujkëm ets tiko jyëjpˈamëty. Nanduˈun nnimaytyäˈägäˈänëm tijaty mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nmaˈkxtujkëm.
¿TI YˈANDIJPY NMAˈKXTUJKËM?
3. ¿Ti tyuumpy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp ko pën yajjotˈambëkyëty?
3 Min nˈokˈijxëm taxk pëky mäjaty mbäät nmaˈkxtujkëm. Myëduˈuk, kyaj pojën jyotˈambëky tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp. Ko jam pën wiˈix tyunyëty kyaj pojën jyotˈambëky ets kyaj ja myëguˈuk ttukmëjëmbity. Mä Éxodo jap tim jawyiinë Jyobaa yajnimaytyaˈaky ko yëˈë “tuˈugë Dios mëdiˈibë paˈˈayoop ets nasˈayoˈowëp, mëdiˈibë maˈkxtujkp ets ninäˈä ja tsyojkën kyakugëxë ets myëdäjtypy ja tëyˈäjtën” (Éx. 34:6).
4. ¿Wiˈix jyaˈayˈaty tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp?
4 Myëmajtsk, ja mëdiˈibë maˈkxtujkp maˈkxtujkënë myëët tijaty tjëjpˈixy. Pën kyaj tsojk tyuny jyatyëty tijaty yˈëwxijty jyëjpˈijxypy, kyaj jyotˈadëˈëtsy ets kyaj jyotˈambëky (Mat. 18:26, 27). Ta kanäk pëky mä tsyokyëty nmaˈkxtujkëm. Extëm nˈokpëjktakëm, ko pën xytyukmëtmaytyakëmë jyotmay, tsojkëp nmëdoowˈijtëm tsuj yajxon ets kyaj netyë nˈatsoˈowëm (Job 36:2). Tsojkëp nanduˈun nmëmaˈkxtujkëmë jäˈäy mëdiˈibë nyaˈëxpëjkëm parë tjaygyukët tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp o tmastuˈudët mëdiˈibë axëëk.
5. ¿Wiˈix ja tuk pëky nyaˈijxëm ko maˈkxtujkëm?
5 Myëdëgëëk, ja mëdiˈibë maˈkxtujkp kyaj pojˈam tijaty ttunangojy. Ta tuunk mëdiˈibë tsojkˈam yajtunangojp, per taa mëdiˈibë tsojkëp yajniwinmayët ets kyaj nduˈunëm jäjtp oˈkp. Ja jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp kontiempë ttukniwinmayë parë tˈixy wiˈix tijaty yajtunäˈäny ets ta net tjuutyë tiempë parë duˈun ttuny.
6. ¿Ti tyuumbyë jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp ko tpäätyë amay jotmay?
6 Myëmäjtaxk, ja mëdiˈibë maˈkxtujkp myëmadakypyë yˈamay jyotmay ets kyaj tyëkë abajt kutujkpë. Pääty pën nbatëm tuˈugë jotmay, tsojkëp maˈkxtujkën myëët nmëmadakëm. Kyaj wyiˈixëty ko tuˈugë mëtnaymyaayëbë ndukmëtmaytyakëm wiˈix nnayjyäˈäwëm ko jam nbatëmë jotmay. Ja mëdiˈibë maˈkxtujkp kyaj jamyë jyot wyinmäˈäny tpëjktäˈägäˈäny mä yˈamay jyotmay, duˈunyëm agujk jotkujk tmëdunäˈänyë Jyobaa (Kol. 1:11). Ninuˈun nDiosmëduˈunëm tsojkëp nmaˈkxtujkëm, min nˈokˈijxëm wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm.
¿TIKO JYËJPˈAMËTY NMAˈKXTUJKËM?
Duˈun extëm ja kamduump ujtstuumbë maˈkxtujkënë myëët tˈëwxity tjëjpˈixy axtë koonëm dyajpëdëˈëgët ja pyëjktaˈaky, nanduˈun ëtsäjtëm mbäät njëjpˈijxëm maˈkxtujkën myëët ets nˈijtëm seguurë ko Jyobaa yaˈˈadëwaampy tijaty të twandaˈaky. (Ixë parrafo 7).
7. Extëm jyënaˈanyë Santya̱ˈa̱gʉ 5:7, 8, ¿tiko jyëjpˈamëty nmaˈkxtujkëm? (Ix nanduˈunë dibujë).
7 Jëjpˈam nmaˈkxtujkëm parë nbatëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë. Tsojkëp nanduˈun njëjpˈijxëm maˈkxtujkën myëët parë Dios tkuytyunët tijaty të ttuknibëjktäägë extëm ttundë ja Diosmëduumbëty (Eb. 6:11, 12). Mä Biiblyë yëˈë jap mëët nyaˈijxkijpxyëmë jäˈäy mëdiˈibë nip kojp (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 5:7, 8). Tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë naymyëduunëp, mëk tyuny ets jyëjpˈijxypy maˈkxtujkën myëët ko yonäämp ja kyojy pyëjktaˈaky ets ko itäämp windëwäämp. Nanduˈunën jyaty mä Diosë tyuunk, mëk njantsy tyuˈunëm ko nbanëjkxëmë Jesus mët ko kyaj nnijäˈäwëm ti oorë myinäˈäny (Mat. 24:42). Duˈunë duˈun, maˈkxtujkën myëët njëjpˈijxëm axtë koonëmë Jyobaa tkuytyunët tijaty të twandaˈaky. Per pën winmäˈäyëm ko Jyobaa kyaj tnekyyajminy ja ayoˈon, mbäät ntsipkaˈxëm ets wanaty wanaty nmëjagamgakëmë Jyobaa ets jamyë netë jot winmäˈäny nbëjktakëm mä ti jeˈeyë tyam xyajjotkujkˈäjtëm. Per pën maˈkxtujkëm, ta nëjkx nmadakëm axtë ko myinëdë kutëgoˈoyën ets nëjkxëp nnitsokëm (Miq. 7:7; Mat. 24:13).
8. ¿Wiˈix xypyudëjkëm parë oy nˈijtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm ko nmaˈkxtujkëm? (Colosenses 3:12, 13, TNM).
8 Pën maˈkxtujkëm, ta oy nˈitäˈänëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm ets xypyudëkëyäˈänëm parë nmëdoowˈijtëm ko jam xymyëtkäjpx xymyëtmaytyakëm (Sant. 1:19). Ko nmaˈkxtujkëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë tuˈugyë nˈijtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm. Kyaj pojënë njotˈambëkäˈänëm ets wixaty nˈanëëmëyäˈänëm ko oy nganayjyäˈäwëm. Pën jam pën wixaty xyˈanmäˈäyëm, kyaj pojën njotˈambëkäˈänëm ets ni ngayajëmbitäˈänëm axëëk. Duˈunyëm nnaymyëmaˈkxtukäˈänëm ets nnaybyokymyaˈkxäˈänëm amumduˈukjot (käjpxë Colosenses 3:12, 13, TNM).
9. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nmaˈkxtujkëm parë oy tijaty nduˈunëm? (Proverbios 21:5).
9 Ko nmaˈkxtujkëm, xypyudëjkëm nanduˈun parë oy tijaty nduˈunëm. Pes ja jäˈäy mëdiˈibë maˈkxtujkp kyaj alokë tijaty ttuungojy, jawyiin tniwinmayë ti oybyëtsëmëp (käjpxë Proverbios 21:5). Extëm nˈokpëjktakëm, pën yëˈë nˈëxtäˈäyëmë tuunk ets kyaj nmaˈkxtujkëm, mbäät yëˈë ngupëjkojëm ja mëdiˈibë jawyiin të nbatëm ets kyaj nˈokwinmäˈäyënë pën nmëdatäˈänëm ja tiempë parë nëjkxëm reunyonk o ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Per pën maˈkxtujkëm, ta nˈixäˈänëm ti tuunk ngupëkäˈänëm, mä wyeˈemy, pën nmëdatäˈänëm tiempë parë nyajpatëm mëdë familyë, nëjkxëm reunyonk ets ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ko nmaˈkxtujkëm xypyudëkëyäˈänëm parë oy tijaty nduˈunëm.
¿TI XYPYUDËKËYÄˈÄNËM PARË NMAˈKXTUJKËM?
10. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm nmaˈkxtujkëm?
10 Nˈokmënuˈkxtakëmë Jyobaa parë xypyudëjkëm ets nmaˈkxtujkëm, pes yëˈë tuk pëkyë jäˈäyˈäjtën mëdiˈibë Jyobaa xymyoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë yˈespiritë santë (Gal. 5:22, 23, TNM). Pääty, nˈokmënuˈkxtakëmë Jyobaa ets xytyukpudëjkëmë yˈespiritë santë ets duˈun njäˈäyˈäjtëm. Pën jam nyajnäjxëm tuˈugë jotmay mä tsyokyëty nmaˈkxtujkëm, nˈokˈanmäˈäyëmë Jyobaa parë xytyukpudëjkëm yˈespiritë santë (Luk. 11:9, 13). Mbäät nanduˈun nmënuˈkxtakëmë Jyobaa parë tijaty xytyukˈijxëm extëm yëˈë tˈixy. Ko nety të nuˈkxtakëm, ta net nduˈunëmë mëjääw parë nmaˈkxtujkëm tuˈuk tuˈugë xëëw ets ta nˈixäˈänëm ko wanaty wanaty nyajnigëxëˈëgäˈänëmë duˈumbë jäˈäyˈäjtën.
11, 12. ¿Wiˈixë Jyobaa dyaˈixyëty ko maˈkxtujkp?
11 Nˈokpawinmäˈäyëmë Diosmëduumbëty mëdiˈibë yajmaytyaktëp mä Biiblyë, pes tap nimay yajmaytyäˈäktë mëdiˈibë maˈkxtujktë. Pën nbawinmäˈäyëm wiˈix jyukyˈäjttë, xypyudëkëyäˈänëm parë nanduˈun nmaˈkxtujkëm. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyäˈäktë näägë Diosmëduumbë mëdiˈibë maˈkxtujktë. Per min jawyiin nˈoknimaytyakëm nuˈunënë Jyobaa xymyëmaˈkxtujkëm.
12 Mä ja it lugäärë tsujpë, axëëgë Satanás ojts tnimaytyaˈagyë Jyobaa ets dyajjaygyujkë ko yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë kyaj xytsyojkëm ets kyaj oy yˈaneˈemy. Perë Jyobaa mëjwiin kajaa myaˈkxtujky, pes kyaj netyë dyajkutëgooyë Satanás mëdiˈibë winˈëˈëmp. Nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëp jekyë tiempë nyaxët parë nyigëxëˈëgët ko yëˈë mas oy anaˈamp. Axtë tyambäät duˈunyëmë Jyobaa axëëk yajnimaytyaˈaky, per yëˈë mëjwiin kajaa myaˈkxtuky. Nimayë jäˈäy ttukˈoyˈattë ko duˈun myaˈkxtuky ets mbäät tpäättë ja jukyˈäjtën mëdiˈibë itäämp xëmëkyëjxm (2 Peed. 3:9, 15). Pën nbawinmäˈäyëm nuˈunën ndukˈoyˈäjtëm ko Jyobaa xymyëmaˈkxtujkëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm njëjpˈijxëm maˈkxtujkën myëët axtë ko myinëdë kutëgoˈoyën.
Ko nmaˈkxtujkëm xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj pojën njotˈambëjkëm ko pën wixaty xyˈanmäˈäyëm. (Ixë parrafo 13).
13. ¿Wiˈixë Jesus nanduˈun myaˈkxtujky extëmë Tyeety ko jyukyˈajty yä Naxwiiny? (Ix nanduˈunë dibujë).
13 Jesus nanduˈun myaˈkxtuky extëmë Tyeety ets yajnigëxëˈk ko jyukyˈajty yä Naxwiiny. Ojts tsyiptakxëty myaˈkxtukët ets niˈigyë ko yajpaty mët ja eskriibëty ets ja fariseety mëdiˈibë nety jeˈeyë winˈëˈën winxäjtëp (Fwank 8:25-27). Jesus duˈun jyaˈayˈaty extëmë Tyeety, pes kyaj pojënë jyotˈambëjky ets kyaj axëëk tˈatsoowëmbijty ko wixaty yˈanmääyë ja myëtsipëty (1 Peed. 2:23). Niˈigyën maˈkxtujkën myëët tmëmadaky ja amay jotmay. Biiblyë jyënaˈany ko “Jesus tmëmadaky ko ojts wyingajpxy jyëjpkajpxyëty ja pokyjyaˈayëty” (Heb. 12:2, 3, TNM). Nanduˈunë Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm ko nety nyajnäjxëmë amay jotmay.
Pën maˈkxtujkëm extëm ttuunyë Abrahán, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa mëjwiin kajaa xykyunuˈkxäˈänëm ets xymyoˈoyäˈänëm ja jembyë jukyˈäjtën mä tiempë myiny kyëdaˈaky. (Ixë parrafo 14).
14. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Abrahán myaˈkxtujky? (Ebreeʉsʉty 6:15; ix nanduˈunë dibujë).
14 ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm maˈkxtujkën myëët njëjpˈijxëm axtë koonëm myinët ja kutëgoˈoyën? Waˈan näägë nmëguˈukˈäjtëm jeky kujk tjëjpˈijxnëdë ja kutëgoˈoyën ets wyinmaytyë ko kyaj tnekyˈixäˈändë mët ko të myëjjäˈäyëndë. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Abrahán. Ja netyë jyëmëjt 75 ko Jyobaa yˈanmääyë: “Ëjts nyajkojaamybyëts mëjpë ja nax käjpn mëët ja mˈuˈunk mˈok” (Gén. 12:1-4, MNM). Per ¿yˈijxë Abrahán mëdiˈibë nety të yajtukwandaˈaky? Jeˈeyë tuk pëky. Ja ojts yˈëwxity 25 jëmëjt parë myaxuˈunkˈäjtyë myäänk Isaac desde ko ttuknäjxy ja mëjnëë Éufrates. Ko nyajxy 60 jëmëjt, ta myaxuˈunkˈäjtyë yˈokuˈunk, Esaú mëdë Jacob (käjpxë Ebreeʉsʉty 6:15). Abrahán kyaj ojts tˈokˈijxnë wiˈix ja yˈuˈunk yˈok nyimayëdë ets jyaˈty extëm tuˈugë mëj käjpn, per duˈunyëmë Jyobaa tmëduuny ets mëët nyaymyaayë (Sant. 2:23). Seguurë ko Abrahán agujk jotkujk nyayjyawëyaˈanyëty ko jyukypyëkët ets tnijawët ko yajkunuˈkxäˈändë naxwinyëdë jäˈäy mët yëˈëgyëjxm ko tmëdäjtyë mëbëjkën ets ko myaˈkxtujky (Gén. 22:18). ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtën? Waˈan kyaj nëjkx nˈijxëm wixatyë Jyobaa dyaˈˈadëy tijaty të twandaˈaky. Per pën maˈkxtujkëm extëm ttuunyë Abrahán, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xykyunuˈkxäˈänëm duˈun tyam ets niˈigyë mä tiempë myiny kyëdaˈaky (Mar. 10:29, 30).
15. ¿Tijaty mbäät nˈëxpëjkëm?
15 Mä Biiblyë nimayë Diosmëduumbëty yajnimaytyäˈäktë mëdiˈibë maˈkxtujktë (Sant. 5:10). ¿Tiko xykyapëjktaˈagyë mwinmäˈäny parë yëˈë xyˈëxpëkët? b Extëm nˈokpëjktakëm, David mutsknëmë nety ko yajwinˈijxy parë tyunët rey jam Israel. Simeón mëdë Ana duˈunyëm tmëduundë Jyobaa ets yˈëwxijttë axtë koonëm myinët ja Mesías mëdiˈibë nety të yajwandaˈaky (Luk. 2:25, 36-38). Mä jam mˈëxpëky oy ko mnayajtëwëdët: “¿Ti pudëjkëdë yäˈädë Diosmëduumbë parë myaˈkxtujktë? ¿Wiˈix ttukˈoyˈäjttë ko myaˈkxtujktë? ¿Wiˈixëts mbäät nanduˈun nmaˈkxtuky?”. Mbudëkëyanëp nanduˈun ko xyˈëxpëkët mä yajnimaytyäˈäktë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë kyaj myaˈkxtujktë (1 Sam. 13:8-14). Ets mbäädë net mnayajtëyëty: “¿Tiko kyaj myaˈkxtujktë? ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy ko kyaj myaˈkxtujktë?”.
16. Oknimaytyäˈäk wixaty ndukˈoyˈäjtëm ko nmaˈkxtujkëm.
16 Nˈokwinmäˈäyëm wixaty ndukˈoyˈäjtëm ko nmaˈkxtujkëm. Ko nmaˈkxtujkëm xypyudëjkëm parë agujk jotkujk nyajpatëm, kyaj nˈyubajt nbäˈämbajtëm ets kyaj nëgoo ti nmëmäˈäy nmëdäjëm. Xypyudëjkëm nanduˈun parë oy nˈijtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj nyajamˈäjtëmë jëën tsip mä nduˈukmujkëm. Pën kyaj pojën njotˈambëjkëm ko jam pën wiˈix xytyuˈunëm, ta kyaj nëjkx nyajmëjwindëjkëm ja jotmay (Sal. 37:8, notë; Prov. 14:29). Mëjwiin kajaa ndukˈoyˈäjtëm ko nmaˈkxtujkëm, pes duˈunë nety nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën ets niˈigyë nmëwingoˈonëm.
17. ¿Ti net tyam ndunäˈänëm?
17 Extëm të nˈijxëm jantsy oy ko nmaˈkxtujkëm, pes mëjwiin kajaa ndukˈoyˈäjtëm. Näˈäty tsiptakp duˈun njäˈäyˈäjtëm, perë Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm parë nmaˈkxtujkëm. Mientrës njëjpˈijxëm ja jembyë jukyˈäjtëm maˈkxtujkën myëët, mbäät nˈijtëm seguurë ko “Jyobaa yˈijxypy pënaty tsëˈk jäˈäwëdëp, pënaty yˈëwxijt jyëjpˈijxtëp parë tsyok jyawëdët” (Sal. 33:18). Pääty, nˈokpëjktakëmë winmäˈäny parë xëmë nmaˈkxtujkëm.
ËY 41 Tunë mayˈäjtën mmëdoowˈitëtsë nuˈkxtakën
