1. U mulandu ci uno mwatemelwa antu ateekele?

 SWENSI kwene twatemwa antu ateekela. U mulandu ci uno cayela vivyo? Pano twatemwa antu aakatwalilila ukuloleela vimwi ukwaula ukusoka. Tukauvwa ningo ndi cakuti yauze yatuteekelela nga twaluvyanya. Nupya tukataizya pali vino aatusambilizyanga Baibo yatuteekelile lino twezyanga na maka ukusambila, ukuzumila vino twasambililanga, alino nu kuomvya vino Baibo ikasambilizya. Ni cicindamisye icakuti, tukataizya sana pali vino Yeova Leza akatuteekelela.—Loma 2:4.

2. A muli vyani muno cingatutalila ukuya sana ateekele?

² Nanti cakuti tukalonda ukuti yauze yaya ateekele, insita zimwi swemo cingatutalila ukuya ateekele. Wakwe, ndi cakuti mwaya uku cigayo mwazana ukuti kuli antu aingi, cingamutalila sana ukuteeka umwenzo ndi cakuti imupamviwa. Limwi tungasoka zuwa ndi cakuti yamwi yatuluvyanya. Nupya insita zimwi cingatutalila ukutwalila ukuloleela insi ipya ino Yeova watulaya. Uzye mungatemwa ukuya sana ateekele? Umu cipande cii, tumasambilila vino cikapiliula ukuya ateekele nu mulandu uno cacindamila ukucita vivyo. Nupya tumasambilila ni cingatwazwa ukuya sana ateekele.

3. Uzye umuntu uwateeka umwenzo akacita uli ndi cakuti yamusosya?

³ Lekini tulande pa vintu 4 ivingalanga ukuti umwi wateekela. Icakutandikilako, umuntu uwateekela asisoka zuwa.  Akatwalilila ukuya umuteekele ndi cakuti yamwi yamusosya nupya asiswilizya uyi pa uyi. Izwi lyakuti “asisoka zuwa” lyaomviwa pa muku wakutandikilapo muli Baibo pa kulondolola vino Yeova a “Leza wa luse ni cikuuku, aasisoka zuwa, nupya uwaya sana nu kutemwa kwa cisinka ni cumi,”—Kufu. 34:6.

4. Uzye umuntu umuteekele akacita uli lino akuloleela vimwi?

⁴ Cakwe ciili, umuntu umuteekele akatwalilila ukuloleela ukwaula ukusoka. Ndi cakuti vimwi vyalengela ukucitika ukucila vino wenekelanga, umuntu uwateekela akatwalilila ukuloleela ukwaula ukuvwa uyi nanti ukusoka. (Mate. 18:26, 27) Kwaya ivintu ivingi vino tukalondekwa ukuteeka umwenzo lino tukuloleela. Wakwe, tukalondekwa ukuteeka umwenzo lino tukukutika kuli vino umwi akutunena ukwaula ukumupumvyanya. (Yobo 36:2) Nupya tungalondekwa ukuteeka umwenzo lino tukwazwa asambi ukuvwikisya visambilizyo vya muli Baibo nanti ukuta iciyelezyo cimwi iciipe.

5. Iinzila ci na yuze ino tungalangilamo ukuti twateeka umwenzo?

⁵ Cakwe citatu, muntu muteekele asizukuwa ukucita ivintu. Kwene, insita zimwi tukalondekwa ukuombela zuwa pali vimwi. Nomba muntu umutekeele nga wakwata umulimo umwi ucindame akateekela lino akuomba umulimo uwo nupya asizukuwa ukuomba pakuti sile amale zuwa. Lelo akasininkizya ukuti wakwata insita iyakutantika ningo vino amaomba umulimo uwo. Lyene akalonda insita ilinge ino angaombelapo ningo umulimo uwo.

6. Uzye muntu umuteekele akacita uli nga wakwata intazi?

⁶ Cakwe 4, umuntu muteekele akazizimizya intazi ukwaula ukuilizyanya. Fwandi tungati, ukuteeka umwenzo kwakolana nu kuzizimizya. Kwene, citaipa ukunenako cuza witu pali vino tukuyuvwa pa ntazi zino tukweti.  Lelo umuntu umuteekele akatwalilila ukuzizimizya nu kuombela Yeova ni nsansa asi mulandu ni intazi. (Kolo. 1:11) Aina Klistu yakalondekwa ukuya ateekele umu vintu vyonsi. U mulandu ci? Lekini tulande pa milandu imwi.

7. Ukulingana na Yakobo 5:7, 8, u mulandu ci uno ukuteeka umwenzo kwacindamila? (Loliniko ni cikope.)

⁷ Tulinzile ukuya ateekele pakuti tukapusuke. Wakwe vino aomvi acisinka yakwe Leza yacisile, tulinzile ukuteeka umwenzo lino tukuloleela ukuti akafikilizye vino watulaya. (Aeb. 6:11, 12) Baibo ikatukolanya kuli siulimi. (Belengini Yakobo. 5:7, 8.) Wakwe vino siulimi akaombesya ukulima ivilimwa nu kuvikontelela nanti icakuti asimanya uwanda uno vilakula. Siulima akatekeela lino akulolela ivilimwa nu kutaila ukuti alazombola. Naswe kwene tukatwalilila ukuya apamviwe umu mulimo wakwe Leza, nanti icakuti tutaamanya “uwanda uno Umwene [witu] aliza.” (Mate. 24:42) Tukaya atekeele, lino tukulolela nupya twataila ukuti apa insita yakwe ilinge, Yeova alafikilizya vyonsi vino watulaya. Ndi cakuti tusi atekeele tungatonta ukulole nupya tungata ukuombela Yeova panono panono. Nupya tungatandika ukulondesya ivintu ivya mu nsi ii ivingalenga tuye ni nsansa zya pakasita. Nomba ndi cakuti twatwalilila ukuya atekeele tulazizimizya nupya tulapusuka.—Mika 7:7; Mate. 24:13.

8. Uzye ukuteekela kukatwazwa uli lino tukuomba na antu yauze? (Kolose 3:12, 13)

⁸ Kuteeka umwenzo kukatwazwa ukuya na ucuza usuma na yauze. Kukatwazwa ukukutikisya lino yauze yakulanda. (Yako. 1:19) Kuteeka umwenzo kukatwazwa ukuya pa mutende na yauze. Kukatwazwa ukukanacita ivintu zuwa zuwa nu kulanda mazwi aipe lino iitusakamikwa. Nupya ukuteeka umwenzo kukatwazwa ukukanasoka zuwa ndi cakuti yamwi yatusosya. Ukucila ukuswilizya uyi pa uyi, tulatwalilila “kuteekelelana nu kuitemelwa ukwelelana.”—Belengini Kolose 3:12, 13.

9. Uzye ukuteeka umwenzo kukatwazwa uli lino tukupingula pa vintu? (Mapinda 21:5)

⁹ Nupya ukuteeka umwenzo kungatwazwa ukulapingula ningo pa vintu. Ukucila ukuzukuwa ukupingula pa vintu, tulalonda insita iyakulondelezya pali vino tukulonda ukupingulapo nu kupingulapo ningo. (Belengini Mapinda 21:5.) Wakwe, ndi cakuti tukulonda incito, limwi tungazumila incito ingaloleka zuwa nanti cakuti incito iyo ingalenga tutaomba ningo muli vyakwe Leza. Lelo ndi cakuti tuli ateekele, tulalola utali wa cifulo kuno incito iyo iyelile, maawazi yano tulalondekwa ukuomba, na vino incito iyo ilalenga ulupwa lwitu na ucuza witu na Yeova ukuya. Nga tukuteeka umwenzo, tulapingula ningo pa vintu.

10. Uzye Umwina Klistu angacita uli pakuti aye umuteekele alino nu kutwalilila ukuteeka umwenzo?

¹⁰ Mwapepa pakuti mwaya ateekele. Kuteeka umwenzo kwaya pa miyele ino umupasi wa muzilo ukatulenga ukukwata. (Gala. 5:22, 23) Fwandi tulinzile ukulapepa kuli Yeova nu kuleenga umupasi wa muzilo pakuti watwazwa ukuya ni miyele ii. Ndi cakuti twakwata intazi izingalenga ukuti citutalile ukuya ateekele, tulinzile ukutwalilila ‘ukulenga’ Leza ukuti atupeele umupasi wa muzilo kuti utwazwe ukutwalilila ukuya ateekele. (Luka 11:9, 13) Nupya tungalenga Yeova ukuti atwazwa ukulola ivintu wakwe vino akavilola. Lyene  pa cisila ca kupepa, tulinzile ukuombesya pakuti twatwalilila ukuya ateekele cila wanda. Ndi cakuti twatwalilila ukupepa ukuti twaya ateekele, Yeova alatwazwa ukuya ateekele nanti cakuti catutalilanga ukucita vivyo pa kutandika.

11-12. Uzye Yeova walanga uli ukuti wateekela?

¹¹ Mwaelenganya pa antu aalembwa muli Baibo. Muli Baibo mwaya malyasi aingi aakalanda pa antu aali ateekele. Ndi cakuti tukwelenganya pa malyasi yaa, tungasambililako vino tungacita pakuti twaya ateekele. Lino tutatala twalanda pa yantu yaa, lekini tulande pali vino Yeova watwalilila ukuya umuteekele pa nsita itali.

¹² Umu calo ca Edeni, Satana wazewanyizye izina lyakwe Yeova lino walanzile ukuti atalinga ukuteeka. Yeova atononyile Satana papo kwene, lelo wateekiile nupya waikanyizye nanti cakuti wamanyiile ukuti cali nu kusenda insita itali pakuti cimanyikwe ukuti u walinga ukuteeka. Nupya lino watwalilila ukuloleela, akazizimizya ufi onsi uno yakamubepezya. Kulunda pali cii, Yeova watwalilila ukuteeka umwenzo pakuti antu aingi yakakwate isyuko ilya kuya nu umi wa pe. (2 Pet. 3:9, 15) Cii calenga ukuti antu aingi sana yamumanye. Ndi cakuti tukwika mano uku visuma ivikacitika pa mulandu na vino Yeova wateekela, cilatwangukila ukutwalilila ukuloleela insita yakwe ilinge lino alasisyapo ivipe.

13. Uzye Yesu wakolanyanga uli vino Isi wateekela? (Loliniko ni cikope.)

¹³ Yesu akakolanya sana vino Isi wateekela, nupya walangilile vii lino wali pano nsi. Asi lyonsi lino camwangukilanga ukuya umuteekele, sana sana kuli ya simapepo na Afaliseo aali asomvi. (Yoa. 8:25-27) Lelo wakwe  vino Isi waya, Yesu nawe kwene atasokanga zuwa. Atayatukanga lino yamutunga nanti lino yamusosyanga. (1 Pet. 2:23) Yesu watwalilile ukuzizimizya intazi ukwaula ukuilizyanya. Ali mulandu uno Baibo ikatunenela ukuti “mwaelenganya sana pali wino wazizimizye amazwi aipe ukufuma uku yantu ayembu.” (Aeb. 12:2, 3) Ndi cakuti Yeova watwazwa, naswe kwene tungatwalilila ukuya ateekele lino tukuzizimizya ntazi zino tungakwata.

14. I vyani vino tungasambilila kuli vino Abulahamu wateekile? (Aebele 6:15) (Loliniko ni cikope.)

¹⁴ Nga ndi cakuti vino tukaenekela insi ii ukononwa visikufikiliziwa zuwa? Limwi twatandike mpiti ukuloleela ukuti insi ii ikononwe, lelo tungasakamala ukuti tutalalolako lino insi ilaononwa. I cani icingatwazwa ukutwalilila ukuya ateekele lino tukuloleela? Elenganyini api lyasi ilikalanda pali Abulahamu. Lino Abulahamu wali ni myaka 75 ala atatala wakwata umwana, Yeova wamulavile ukuti: “Ndalenga uye uluko ulukalamba.” (Utan. 12:1-4) Uzye Abulahamu waweniko kuno ulayo uu wafikiliziwe? Ataweniko kuno ulayo uu onsi ukufikiliziwa. Pa cisila cakulamba Uluzi Lwa Yufuleti nu kuloleela pa myaka 25, Abulahamu waweniko lino Isaki wavilwe, nupya pa cisila ca myaka 60, waweniko lino aizikulu yakwe, Esau na Yakobo yavilwe. (Belengini Aebele 6:15.) Nomba Abulahamu ataweniko kuno amu lupwa lwakwe izile iyaya uluko ulukalamba nu kupyana Impanga ya Ulayo. Nomba umonsi wii uwa cisinka waipakizye ucuza usuma na Kaumba wakwe. (Yako. 2:23) Nupya lino Abulahamu alatuutululwa, aluvwa ningo ukumanya ukuti utailo wakwe na vino wateekile vyalenzile antu aingi pano nsi ukupaalwa! (Utan. 22:18) I vyani vino tukusambililako?  Naswe kwene limwi tutanga tulole kuno malayo yonsi yano Yeova watulaya yakufikiliziwa. Lelo nga twatwalilila ukuya ateekele wakwe Abulahamu, tungasininkizya ukuti Yeova alatulambula ndakai alino nu mu nsi ipya ino watulaya.—Mako 10:29, 30.

15. I vyani vino tungasambililapo lino tukuisambilizya?

¹⁵ Muli Baibo mwaya malyasi na yauze aingi aakalanda pa yantu ateekile. (Yako. 5:10) Uzye citanga ciye ningo ukuisambilizya pa yantu yaa? b Wakwe, nanti cakuti Devedi yamupasile ukuya umwene ala acili umwance, walinzile ukuloleela pa myaka ingi pakuti aize aye umwene. Simyoni na Ana yapepanga Yeova na ucisinka lino yaloleelanga Mesiya uwalavilwe. (Luka 2:25, 36-38) Lino mukuisambilizya pa malyasi yaa, mwalonda amasuko uku mauzyo alondelelapo: I cani icazwile umuntu wii ukuya umutekeele? I visuma ci ivyacitike pa mulandu na vino wali umuteekele? Uzye ningamukolanya uli? Mungasambiliilako nu ku yantu ataali atekeele. (1 Sam. 13:8-14) Mungayuzya muti: ‘I vyani ivyalenzile ukuti yataya ateekele? Iintazi cii zino yakweti pa mulandu nu kukanaya ateekele?’

16. I visuma ci ivikacitika ndi cakuti tuli ateekele?

¹⁶ Mwaelenganya pa visuma ivikacitika nga tuli ateekele. Ndi cakuti tuli ateekele tukaya ni nsansa. Ukuteeka umwenzo kukatwazwa ukuya nu umi usuma. Ndi cakuti tukuteekelela yauze, tukaipakizya ucuza usuma na aliyo. Amu cilongano yakaya alemane sana. Ndi cakuti umwi watusosya, ukusoka zuwa kutalalenga ivintu ukwipilako. (Masa. 37:8; Mapi. 14:29) Ni cicindamisye icakuti nga tuli ateekele tukakoolanya Tata witu uwa kwi yulu nupya tukapalama sana kuli aliwe.

17. I vyani vino tulinzile ukulalondesya ukucita?

¹⁷ Ukuteeka umwenzo i miyele isuma sana iikalenga ivintu ukutuzipila! Nanti cakuti asi lyonsi lino cikatwangukila ukuya ateekele, ndi cakuti Yeova watwazwa tungatwalilila ukulundulula imiyele ii. Nupya lino tukuloleela insi ipya, tungasininkizya ukuti “Yawe akawaka yayo akamuyela, yayo ataila mu kutemwa kwakwe ukwa pe.” (Masa. 33:18) Lekini swensi tutwalilile ukuya ateekele.