1. ¿Tyiʼiga tantsoowaixtyaʼmpa jempɨk iniityyaj yaʼachɨyoʼoyi?

 TANTUMPƗYTYAM tantsoowaixtyaʼmpa jempɨk iniityyaj yaʼachɨyoʼoyi. ¿Juutypɨk? Juʼuts akwiñkejoʼoyi, tanakwiñkejaʼyba respeto jempɨk ichokoyan̈joʼkyajpa algun tyi. Tantsoowaixpatyim jempɨk tayaʼachɨyyajpa jesɨk tajɨɨxtyogoʼyba. Y tsaam tamaymaytyam iga jempɨk takkuyujkaʼ jeʼm Biblia, tsaam tayaʼachɨy jesɨk dyaʼ tan̈wɨkutɨʼɨyɨʼyba idyɨk o dyaʼ tanakkupakpa jempɨk sɨʼ tan̈kuyujkaʼ. Pero maaj tamaymaytyam iga Jehová tayaʼachɨyñetaʼm (Rom. 2:4).

2. ¿Juutytyam wɨap tanakwiñkejtaʼm yaʼachɨyoʼoyi?

² Tantumpɨytyam tantsoowaixtyaʼmpa iga tun̈gakyaj iniityyaj yaʼachɨyoʼoyi. Pero, wɨapsɨ iga taɨch tan̈kaʼap tanakwiñkej. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, wɨapsɨ iga tanjoʼykaʼaba siiga takutsuʼuyaneum y jobity tanuʼktoʼoba juuty tanɨki y jetpa jeʼm moto illanta. Wɨapsɨ iga tanjoʼykaʼabatyim jesɨk tanɨʼmaytyaap algun tyi iga dyaʼ tan̈kusuʼnɨʼyba. A veces tanjɨɨspa iga Jehová jaʼyñenam iga ikjoomaseetpa yɨʼp nas. Tantumpɨytyam tanakwiñkejtamtoʼoba majnam yaʼachɨyoʼoyi. Yɨʼp kuyujijom tan̈kɨʼpin̈taʼmpa tyi nɨmtoʼoba yɨʼp jɨɨxi y tyiʼiga tanakwiñkejtaʼmiñ. Tan̈kɨʼpin̈taʼmpatyim tyityam tayooxpaʼttaʼmpa iga majnam tanakwiñkejtaʼmiñ yaʼachɨyoʼoyi.

3. ¿Tyi iwatpa jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi siiga tsɨkkujoʼytyatoʼoba?

³ Tanaʼmiñ juʼuts jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi. Wiñtyipɨk, dyaʼ jobity joʼyba. Jesɨk tsɨkkujoʼytyatoʼoba dyaʼ jobity ijoʼykaʼaba y dyaʼ kɨʼan̈seedoʼyba. Yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi mojpa ijɨykimta Bibliajom jesɨk in̈matpa iga Jehová jeʼ «tuum Dios yaʼachan̈jaamoypaʼap y wɨanmaj, dyaʼ jobity joʼyba, ikwiñkejpa toyoʼoyi kukaʼpsnewɨʼɨp y dyaʼ mɨgoʼyba» (Éx. 34:6, wɨstenpɨk nota).

4. ¿Tyi iwatpa jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi jesɨk algun tyi in̈joʼkpa?

 ⁴ Wɨstenpɨk, jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi ichokoyan̈joʼkpa. Dyaʼ ijoʼykaʼaba mex siiga tan̈kaʼap iñuʼk jempɨk sɨʼ in̈joʼk (Mat. 18:26, 27). Ity nasɨyoʼoyiyaj juuty nasuntaap iga tanakwiñkejiñ yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, jesɨk algun i murutoʼoba odoy jobity tajɨʼyiñ y tan̈wɨkumaton̈iñ (Job 36:2). Jeempɨktyim tan̈wadyiñ jesɨk tuum kuyujkɨʼɨwiñ tan̈kaʼap ikutɨʼɨyɨy tuum an̈kejayoʼoyi o dyaʼ jobity ikukakpa iityi.

5. ¿Juutypɨk tanakwiñkejtaʼmpa iga tanaitytyaʼm yaʼachɨyoʼoyi?

⁵ Tukutenpɨk, jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi iwɨjɨɨspa tyi iwatpa. A veces nasuntaap iga jikskɨy tan̈wadyiñ algun tyi. Pero siiga jeʼm yooxakuy tsaam importante, jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi dyaʼ juʼutskej iwatpa iga jobity ikkupaktoʼoba. Iwɨjɨɨspa juutypɨk iwatpa y iwɨpɨkpa jeʼm tiempo iga iwɨwattoʼoba jeʼm yooxakuy.

6. ¿Tyi iwatpa jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi jesɨk in̈an̈kamokpa kutɨʼɨchiyaj?

⁶ Maktastenpɨk, jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi in̈an̈kamokpa jeʼm kutɨʼɨchiyaj kun tuum wɨbɨk jɨɨxi. Siiga sɨʼ tannaskaʼ tuum kutɨʼɨchi, dyaʼ maloj siiga tanan̈madaʼyba tuum tanamigo juʼuts tanan̈jaam. Pero jempɨk ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi iniitypa tuum wɨbɨk jɨɨxi y seguido ikuyooxaap Jehová kun maymayaaji (Col. 1:11). Juchixkej wɨɨ iga tanakwiñkejtaʼmiñ yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi. ¿Tyiʼiga? Tanaʼmtaʼmiñ.

7. Juʼuts nɨmpa Santiago 5:7, 8, ¿tyiʼiga tanakwiñkejiñ yaʼachɨyoʼoyi? (Aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

⁷ Jeʼm yaʼachɨyoʼoyi tayooxpaʼtpa iga wɨaiñ tan̈kɨakput tañityi. Taɨchtyam tanan̈joʼktaʼmiñtyim iga Dios ikkupakpa ijɨykamoʼoyiyaj, juʼutstyim iwatyaj jeʼm wiñɨkpɨk iyooxakɨʼɨwiñyaj (Heb. 6:11, 12). Jeʼm Biblia takukiʼpspa kun jempɨk yooxayajpa kaamjom (maayɨʼ Santiago 5:7, 8).  Jempɨk yooxaap kaamjom imujpa tyityam iñippa, pero dyaʼ iwɨjoodon̈ juchix mɨjaap. Jeʼyukmɨ ichokoyan̈joʼkpa y ijoodon̈ iga ipin̈ba jeʼm cosecha. Jeempɨktyim iwatyajpa jeʼm cristianojyaj, pɨɨmi ikuyooxayajpa Jehová mex iga dyaʼ ijoodon̈yaj juchix «hora miñpa jém» iOmi (Mat. 24:42). Seguido sɨʼ tanan̈joʼktaʼm y tan̈wɨkupɨkneʼ iga Jehová ikkupakpa jempɨk ijɨykamneʼ. Siiga dyaʼ tan̈watpa jeempɨk, wɨapsɨ iga uxtyam uxtyam tanjagan̈tsakpa Jehová. Y mojpa tantegueda jempɨk tanjɨɨspa iga tamaymaywatpa. Pero siiga tanan̈joʼktaʼmpa y tanyaʼachɨytyaʼmpa, jesɨk takɨakputtaap (Miq. 7:7; Mat. 24:13).

8. ¿Juutypɨk tayooxpaʼtpa jesɨk tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi? (Colosenses 3:12, 13).

⁸ Jesɨk tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi tayooxpaʼtpa iga tan̈wɨnanɨgaʼyiñ tun̈gakyaj. Tan̈wɨkumaton̈yajpatyim jesɨk tan̈madayyajpa algun tyi (Sant. 1:19). Tayooxpadoʼybatyim iga idyiñ paz. Jesɨk tanaitypa kobakpiijiyaj dyaʼ jikskɨy tanɨmpa o tan̈watpa algun tyi iga wɨap imalwaday tun̈gakyaj. Y siiga algun i dyaʼ tawɨjɨʼyaʼyba dyaʼ tan̈kɨʼan̈seedaʼyba y dyaʼ tanjoʼykaʼaba. Seguido tan̈kupɨktaʼmpa jeʼm an̈kiʼmayoʼoyi iga tanayaʼachɨytyamtaiñ y tanawadaytyamtaiñ perdón (maayɨʼ Colosenses 3:12, 13).

9. ¿Juutypɨk jeʼm yaʼachɨyoʼoyi tayooxpaʼtpa tan̈wɨpɨk tanjɨɨxi? (Proverbios 21:5).

⁹ Jeʼm yaʼachɨyoʼoyi tayooxpaʼtpa tan̈wɨpɨk tanjɨɨxi. Wiñtyi tan̈wɨjɨɨspa tyi tan̈watpa, y dyaʼ jikskɨy tampɨkpa tanjɨɨxi (maayɨʼ Proverbios 21:5). b Juʼuts akwiñkejoʼoyi, siiga sɨʼ tan̈kuaʼm tuum yooxakuy, wɨapsɨ iga tampɨktson̈ba jempɨk mojpa tampaʼt mex iga tan̈togoʼyba jeʼm an̈tuʼumaajiyaj y jeʼm an̈matkuy. Pero siiga tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi, tanjɨɨskupakneʼeba juuty y juʼtspɨy tayooxaap, y juutypɨk imalwadaʼyba jeʼm tanfamilia y jeʼm tan̈wɨnanɨgoʼoyi kun Jehová. Siiga tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi, tayooxpaʼtpa tan̈wɨpɨk tanjɨɨxi.

10. ¿Tyi wɨap tan̈wat iga majnam tanaidyiñ yaʼachɨyoʼoyi?

¹⁰ Tan̈waʼgaʼyiñ Jehová iga tayooxpaʼdyiñ tanaity maaj yaʼachɨyoʼoyi. Yɨʼp jɨɨxi tɨgɨykuʼmpa kun jeʼm espíritu santo (Gál. 5:22, 23). Jeʼyukmɨ tan̈waʼgaʼyiñ Jehová iga tachiʼiñ jeʼm iespíritu santo y tayooxpaʼdyiñ tanaity jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj y jaamoʼoyiyaj iga iniity. Siiga tanan̈an̈kamokpa tuum nasɨyoʼoyi juuty tan̈kaʼ tanakwiñkej yaʼachɨyoʼoyi, seguido tan̈waʼgaʼyiñ iespíritu santo (Luc. 11:9, 13). Wɨaptyim tan̈waʼgay Jehová iga tayooxpaʼdyiñ tanaʼm jempɨk sɨʼ tannaskaʼ juʼuts jeʼ iaʼmpa. Y okmɨ tan̈wadyiñ juʼtspɨyam tawɨap iga tumtum jaama tanakwiñkejiñ yaʼachɨyoʼoyi. Siiga seguido tan̈waʼgaʼyba jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi y tanteguedaap iga tanakwiñkejpa yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi, ustam ustam majnam tanaitypa yaʼachɨyoʼoyi.

11, 12. ¿Juutypɨk ikwiñkejneʼ Jehová iga iniity yaʼachɨyoʼoyi?

¹¹ Tan̈kujɨɨstaʼmiñ akwiñkejoʼoyiyaj itywɨʼɨp Bibliajom. Jeʼm Bibliajom jɨykimyajtaap jempɨk ikwiñkejyaj yaʼachɨyoʼoyi. Jesɨk tan̈kujɨɨstaʼmpa yɨʼpyaj akwiñkejoʼoyiyaj, tayooxpaʼtpa tanakwiñkej yaʼachɨyoʼoyi. Tan̈kɨʼpin̈taʼmpa weeñi akwiñkejoʼoyiyaj, pero wiñtyi tan̈kɨʼpin̈taʼmpa iga Jehová, jeʼam jempɨk maaj ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi.

 ¹² En jeʼm jardín de Edén, jeʼm Wookkɨʼɨwiñ ikujɨy Jehová y nɨm iga dyaʼ idyɨk jeʼ tuum wɨbɨk an̈jagoʼoyi iga dyaʼ iwɨwatpa y dyaʼ toyoʼyba. Pero Jehová dyaʼ jobity iktogoy mex iga kumɨgoytya, ikwiñkej yaʼachɨyoʼoyi, ijoodon̈ iga nasuntaap idyɨk tiempo iga wɨaiñ ikwiñkej iga jeʼam jeʼm maaj wɨbɨk an̈jagoʼoyi. Iganam in̈joʼkpa iyaʼachɨʼyba iga seguido tuʼudɨyaytyaiñ jeʼm iñɨɨyi. Iga Jehová ikwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi, jaʼyan̈yaj iixpɨkneyaj y wɨap ipɨktson̈yaj tuum ityi dyapɨk kuyajpa (2 Ped. 3:9, 15). Siiga tan̈kujɨɨspa juʼtspɨy tawɨwadayñeʼ iga Jehová iyaʼachɨyñeʼ, maaj dyaʼ tan̈kaʼap tanan̈joʼk jesɨk Jehová iktogoyba ityumpɨy jempɨk dyaʼ wɨɨ.

13. ¿Juutypɨk ikwiñkej Jesús jesɨgam jaʼy ityi yɨʼp Naxyukmɨ iga iniitytyim yaʼachɨyoʼoyi juʼutstyim iJaatun̈? (Aʼmɨtyim jeʼm imagen).

¹³ Jesɨk jaʼy ityi yɨʼp Naxyukmɨ, Jesús ikwiñkej iga iniitytyim yaʼachɨyoʼoyi juʼutstyim iJaatun̈. Wɨapsɨ iga tan̈kaʼa ikwiñkej yaʼachɨyoʼoyi, y maaj jesɨk jeʼm escribas y fariseos ikumɨgoyyajpa idyɨk (Juan 8:25-27). Pero juʼutstyim iJaatun̈, Jesús dyaʼ idyɨk jobity joʼyba. Dyaʼ ikɨʼan̈seeday y dyatyim moj imalnɨʼmay jeʼm ienemigojyaj (1 Ped. 2:23). Jeʼ ikwiñkej yaʼachɨyoʼoyi, jeʼyukmɨ jeʼm Biblia nɨmpa: «Jɨ̱staamɨ iga agui iyaachɨ́y jém Jesús cuando iyaachwatyaj jém malopɨc pɨxiñt́am» (Heb. 12:2, 3). Kun jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi wɨaptyim tanyaʼachɨytyaʼm juʼptyin̈kej kutɨʼɨchiyaj.

14. ¿Juutypɨk tayooxpaʼtpa jeʼm Abrahán iyaʼachɨyoʼoyi? (Hebreos 6:15; aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

¹⁴ Wɨapsɨ iga tsaam tanan̈joʼkneum iga Jehová iktogoʼyiñ jeʼm malwadoʼoyi, y wɨap tanjɨɨs iga dyam tanaʼmpa. Pero, ¿tyi tayooxpaʼtpa iga tanchokoyan̈joʼguiñ?  Tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ jeʼm Abrahán iakwiñkejoʼoyi. Jesɨgam Jehová ijɨykamay iga tsɨʼyba idyɨk juʼuts tuum mɨjpɨk nación, Abrahán iniityum idyɨk 75 iamtyɨy y dyaʼ idyɨk iniity ni tuum imaanɨk (Gén. 12:1-4). ¿Iaʼm Abrahán juutypɨk kupak yɨʼp jɨykamoʼoyi? Numaaj usan̈. Jesɨk nɨk ityi jeʼm río Éufrates ian̈wiñtyuk, in̈joʼknam 25 amtyɨy iga naʼyiñ jeʼm imaanɨk Isaac. Y 60 amtyɨy maaj okmɨ nay jeʼm iokmanɨktam Esaú y Jacob (maayɨʼ Hebreos 6:15). Pero Abrahán dyaʼ iaʼm juutypɨk jeʼm iokmanɨktam tsɨʼyyaj juʼuts tuum mɨjpɨk nación y initsɨʼyyaj jeʼm Nas juuty Jɨykamayñeyajta idyɨk. Mex iga dyaʼ iaʼm juutypɨk kupak, jeʼ iniity idyɨk tuum wɨbɨk nanɨgoʼoyi kun Jehová (Sant. 2:23). ¿Inin̈jɨɨsjakpa juʼtspɨy maymayaap Abrahán jesɨk aktsukumtaap? Ijoodon̈aap iga ikuyukmɨ jeʼm ife y jeʼm iyaʼachɨyoʼoyi ityumpɨy jeʼm naciónyaj kumayketyajta (Gén. 22:18). ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa? Wɨapsɨ iga yɨʼp jaama dyaʼ tanaʼmpa juutypɨk Jehová ikkupakpa ityumpɨy jeʼm ijɨykamoʼoyiyaj. Pero juʼutstyim iwat Abrahán, siiga duroj tanan̈joʼkpa wɨap tan̈kupɨk iga Jehová takumayketpa sɨɨ y jeʼm tannɨgɨyoʼoyijom (Mar. 10:29, 30).

15. ¿Tyi wɨap tan̈kɨʼpin̈ jesɨk tawɨkuyujpa tanyaʼak?

¹⁵ Jeʼm Biblia ijɨykiʼmpatyim tun̈gakyaj iga ikwiñkejyaj yaʼachɨyoʼoyi (Sant. 5:10). Wɨaptyim in̈kuyujkaʼ yɨʼpyaj. c Juʼuts akwiñkejoʼoyi, jesɨgam David kupin̈ta iga tsɨʼyiñ juʼuts an̈jagoʼoyi en Israel traytyiñam idyɨk, pero in̈joʼk jaʼyan̈ amtyɨy iga wɨaiñ ipɨktson̈ jeʼm an̈jagoʼoyi. Simeón y Ana iwɨkuyooxayaj Jehová iganam  sɨʼ idyɨk in̈joʼkyaj jeʼm Mesías (Luc. 2:25, 36-38). Jesɨk in̈kuyujkaʼaba tumtum nasɨyoʼoyiyaj, nakwaʼktaajɨ: «¿Tyi iyooxpaʼt iga iniidyiñ yaʼachɨyoʼoyi? ¿Juutypɨk iwɨwaday iga ikwiñkej yaʼachɨyoʼoyi? ¿Juutypɨk wɨap an̈watkiʼpsay iakwiñkejoʼoyi?». Jempɨk dyaʼ ikwiñkejyaj yaʼachɨyoʼoyi wɨaptyim miyooxpaʼt (1 Sam. 13:8-14). Jesɨk in̈kuyujkaʼaba nakwaʼktaajɨ: «¿Tyiʼiga dyaʼ ikwiñkejyaj yaʼachɨyoʼoyi? ¿Tyi iñaskayaj iga dyaʼ ikwiñkejyaj yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi?».

16. An̈maatɨ juutypɨk tawɨwadaʼyba jesɨk tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi.

¹⁶ Tan̈kujɨɨxiñ juutypɨk tawɨwadaʼyba jesɨk tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi. Jeʼm yaʼachɨyoʼoyi tayooxpaʼtpa iga majnam tamaymayaneiñ y odoy jobity tajoʼyiñ. Yɨʼp tayooxpaʼtpa iga odoy tamɨmneaktɨn̈iñ física y mentalmente. Tayooxpaʼtpatyim iga tan̈wɨnanɨgaʼyiñ tun̈gakyaj, y idyiñ paz jeʼm kumunjom. Siiga dyaʼ jobity tajoʼyba jesɨk algun i iwatpa jempɨk dyaʼ tan̈kusuʼnɨʼyba, dyaʼ tanjaʼyan̈watpa jeʼm kobakpiiji (Sal. 37:8, nota; Prov. 14:29). Y jesɨk tanakwiñkejpa yaʼachɨyoʼoyi, sɨʼ tan̈watkiʼps tanJaatun̈ sɨn̈yukmɨpɨk y tayooxpaʼtpa iga majtyim tan̈kunuʼguiñ, jeʼam jeʼm maaj wɨbɨk kumaykedoʼoyi.

17. ¿Juʼp jɨɨxi tampɨktaʼmiñ?

¹⁷ Juʼuts tan̈kɨʼpin̈netaʼm, jeʼm yaʼachɨyoʼoyi tsaam tawɨwadaʼyba. Mex iga usan̈ tan̈kaʼ tanakwiñkej, Jehová tayooxpaʼtpa iga seguido tanaidyiñ yɨʼp wɨbɨk jɨɨxi. Iganam tanchokoyan̈joʼkpa iga akjoomaseettaiñ yɨʼp nas, wɨap tan̈kupɨk iga «Jehová sɨʼ iaʼm jempɨk ikɨɨn̈yajpa y jempɨk in̈joʼkyajpa jeʼm ityoyoʼoyi kukaʼpsnewɨʼɨp» (Sal. 33:18). Jeʼyukmɨ, tampɨktaʼmiñ tanjɨɨxi iga seguido tanaitytyaʼmiñ yaʼachɨyoʼoyi.