1. Juu ya ki weewe uli watona bantu bali balangilila mibeele ya kupembelela?

 FWE bonse tuli twatona bantu bali balangilila mibeele ya kupembelela. Juu ya ki? Tuli twakindika bantu bali bapembelela kintu bila bafiitilue. Kabili, tuli twatasia kumona bange batulangilila mibeele ya kupembelela musita utuli twakita bilubo. Kabili, tuli twatasia paantu muntu waatusambiliziizie Bibilia waatulangiliile mibeele ya kupembelela musita utwaali twamwene kyakolele kusambilila masambilizio a Bibilia, kwitabila, ni kuambombia. Kukila pa byonse, tuli twamutasia saana Yehova Leeza paantu ali watulangilila mibeele ya kupembelela!​—Bar. 2:4.

2. Paange kunti twamona kyakolele kulangilila mibeele ya kupembelela mu aali ki?

² Atasie kine tuli twatasia musita bange lubali batulangilila mibeele ya kupembelela, paange fwe beene tetwizi kumona lyonse kyaleengele kulangilila ezio mibeele. Kwa mufuano, paange kunti wamona kyaaviizie kusiala wateekameene musita luupembeele muntu, asa kine umwene nangue uli nyuma palua keelia kyukebele kukita. Paange kunti twaunvua saana kipuki kine bange batusokozia. Kabili nsita inge, kunti twamona kyakolele kutwalilila kupembelela bulayo bwakue Yehova bwa kuleeta kyalo kya leenu. Eba, weewe kunti watona kukila kwaluka ni mibeele ya kupembelela? Mu leeli lyasi, tuli kulondoluela vya kulangilila mibeele ya kupembelela, kabili juu ya ki ezio mibeele ni ya mana saana. Kukila pakaako, tuli kulondoluela bintu bili kuviinda kutukwasia eevi tukile kukuzia mibeele ya kupembelela.

3. Muntu ali waikala ni mibeele ya kupembelela, ali wakita siani kine bamusokozia?

³ Tumone bintu bina bitupalile kukita eevi kulangilila nangue tuli ni mibeele ya kupembelela. Kya kuanza, muntu ali walangilila mibeele ya kupembelela teezi kufiitua lubilo. Ali waikwinda kusiala wateekameene,  kabili teezi kubuezia kibuelezi kine bamusokozia ao kine kuli kintu kili mukumwemia. Bulanzi “asiizi kulenga kufiitua” buli bwasaangua lya kuanza mu Bibilia musita Yehova lwali walondololua kuya wali “Leeza waluse ni nkumbu, asiizi kuleenga kufiitua kabili ali ni ntono ingi ilamatiliile ni kisinka.”​—Kuf. 34:6.

4. Muntu ali ni mibeele ya kupembelela ali wakita siani kine waisaanga mu aali iloombele kupembelela?

⁴ Kya bubili, muntu ali ni mibeele ya kupembelela ali wasaangua wapembelela mu nzila iteekameene. Kine kintu kyakokola kupusana ni vyaakiba waswapiile, mutu wa evio ali watwalililasie kupembelela bila kutopa ao kufiitua. (Mat. 18:26, 27) Kuli aali ingi mu tupalile kulangilila mibeele ya kupembelela mu nzila iteekameene. Kwa mufuano, kine muntu ali mukulanda, tupalile kumutuilizia twateekameene bila kumukatikizia. (Yob. 36:2) Kabili, paange kunti kyapala kulangilila mibeele ya kupembelela musita utuli mukumukwasia musambi wa Bibilia onvue masambilizio a Bibilia ao alekele mibeele ibiipile.

5. Kunti twalangilila mibeele ya kupembelela mu nzila ki inge?

⁵ Kya butatu, muntu ali ni mibeele ya kupembelela teezi kukita bintu lubilo-lubilo bila kutontonkania. Kulanda kisinka, kuli kwansaangua aali inge ili yaloomba muntu akite bintu lubilo. Anzia evio, musita muntu ali ni mibeele ya kupembelela lwali wasaangua ni kintu kya mana kya kukita, teezi kupupumina kukitendeka ao kupupumina kukipua. Inzi ali wasininkizia nangue ali ni musita utosiizie wa kupaanga keelia kyatonene kukita. Kisia ali wakita keekio kintu mu olia musita wapaanganga.

6. Muntu ali ni mibeele ya kupembelela, ali wakita siani kine ali mukupata meezio ao maavia?

⁶ Kya buna, muntu ali ni mibeele ya kupembelela, ali waikwinda kusipikizia maavia bila kwitendooka. Mu ezio nzila, kupembelela kupalameene saana ni kusipikizia. Kulanda kisinka, te kibiipile kumubuila kibuza weetu wa peepi vituli mukwiunvua palua buavia bwetu. Anzia evio, muntu ali ni mibeele ya kupembelela ali waikwinda saana kutwalilila kusipikizia wali ni nsaansa.  (Bakol. 1:11) Fwe bantu bakue Yehova tupalile kulangilila mibeele ya kupembelela mu nzila yonse ina itwazimbula. Juu ya ki? Kansi, tumoneko nsaambu paleepale.

7. Kukoonkana ni Yakobo 5:7, 8, juu ya ki mibeele ya kupembelela ni ya mana saana? (Mona ni foto.)

⁷ Tukabiile kuya twali ni mibeele ya kupembelela eevi tukapusuke. Nga vyaakitile babombi ba kisinka ba mu nsita ya kale, fwefue tupalile kumupembelela Leeza twateekamene eevi afikilizie bintu byalaile. (Baeb. 6:11, 12) Bibilia ipalaniizie aali yeetu ni aali ya mulimi. (Soma Yakobo 5:7, 8.) Mulimi ali waikwinda saana kubyala ni kwitilila beelia byabiele, inzi teezi kusaangua wamanine buino-buino musita lubyakaba kufikiila kukula. Pakaako, mulimi ali wapembelela wateekameene, waswapiile nangue busiku bumo wakaba kufikiila kuzombola. Enka evio ni fwefue, tuli twaikwinda kubomba miilo ya kimupasi atasie kine ‘te tumanine busiku bwakeeza Mulopue weetu.’ (Mat. 24:42) Tupembeleele twateekameene, twasininkiziizie nangue Yehova wakaba kufikilizia pa musita upalile bintu byonse byalaile. Kine te tuli na mibeele ya kupembelela, kunti twatopa ni kutendeka kumusia Yehova bukebuke. Kabili, kunti twatendeka kupooza maano ku bintu bitumwene nangue kunti byatuleetela nsaansa lwenka loonu. Inzi, kine tuli ni mibeele ya kupembelela, kunti twaviinda kusipikizia mpaka ku mpela ni kufikiila kupusuka.​—Mik. 7:7; Mat. 24:13.

8. Mibeele ya kupembelela ili yatukwasia siani mu bintu bituli twakita pamo ni bange? (Bakolosai 3:12, 13)

⁸ Mibeele ya kupembelela ni ya mana eevi tuye twali ni bukibuza buweeme pamo ni bange. Ili yatukwasia kubatuilizia bange twapoozeleko maano musita ubali mukulanda. (Yak. 1:19) Kabili, mibeele ya kupembelela ili yakwasia kuya twali ni mutende pamo ni bange. Ili yatukwasia kutiina kukita bintu lubilo-lubilo, ni kutiina kulanda bintu bisipalile kine kuli bintu bili mukutwemia. Kabili, kine tuli ni mibeele ya kupembelela, tuli kuya twatiina kufiitua lubilo kine muntu watusokozia. Kuliko kubuezia kibuelezi, tutwalilile ‘kusipikiziana . . . ni kweleelana.’​—Soma Bakolosai 3:12, 13.

9. Mibeele ya kupembelela kunti yatukwasia siani musita utukebele kupingula palua bintu paleepale? (Tuswalo ni Mafunde 21:5)

⁹ Kabili, mibeele ya kupembelela kunti yatukwasia kukwata bupinguzi bukilile kuwaama. Kuliko kukwata bupinguzi lubilo-lubilo, tuli kupisia musita twakeba ni kutoosia bupinguzi paleepale butupalile kukwata ni kumonapo bolia bukilile kuwaama. (Soma Tuswalo ni Mafunde 21:5.) Kwa mufuano, kine tuli mukukeba miilo, paange kunti twaitabila lubilo-lubilo miilo ya kuanza ituli kupata, atasie kine ezio miilo ili kutwanzia kumupupa Yehova buino. Anzia evio, kine tuli ni mibeele ya kupembelela, tuli kukwata musita wa kutontonkania bintu paleepale, nga evelia fuasi kwa kubombela, nsa ya kupisia ku miilo, ni ezio miilo viikumiizie lupua lwetu ni aali yeetu ya kimupasi. Kine tuli ni mibeele ya kupembelela, kunti twatiina kukwata bupinguzi bubiipile.

10. Mukristu kunti wakuzia ni kusuunga siani mibeele ya kupembelela?

¹⁰ Muloombe Yehova akukwasie ukile kwaluka ni mibeele ya kupembelela. Kupembelela ni seemu ya lizabo lya mupasi. (Bag. 5:22, 23) Kansi, kunti twapepa kuli Yehova eevi atupeele mupasi utakatiifu, ni kumuloomba atukwasie kukuzia lizabo lya mupasi. Kine twaisaanga mu aali iloombele kulangilila mibeele ya kupembelela, tuli twatwalilila ‘kumuloomba’ Leeza mupasi utakatiifu eevi utukwasie kulangilila ezio mibeele. (Luk. 11:9, 13) Kabili, kunti twamuloomba Yehova atukwasie kumona bintu nga evelia weene vyali wamona. Kabili kisia kupepa, tupalile kwikwinda saana eevi kulangilila mibeele ya kupembelela kila busiku. Kine twatwalilila kuloomba eevi twaluke ni mibeele ya kupembelela, ni kutwalilila kwikwinda eevi kulangilila ezio mibeele, Yehova wakaba kutukwasia  kukila kulangilila mibeele ya kupembelela atasie kine lwa ntaanzi te tubanga twali na ezio mibeele.

11-12. Yehova ali walangilila siani mibeele ya kupembelela?

¹¹ Tontonkania saana palua mifuano ya bantu balondolwelue mu Bibilia. Mu Bibilia muli mifuano ingi ya bantu baalangiliile mibeele ya kupembelela. Kine twatontonkania palua ezio mifuano, kunti twamana vya kulangilila mibeele ya kupembelela mu nzila paleepale. Ntaanzi ya kulondolola palua mifuano paleepale, tulondoluelenke palwakue Yehova, paantu weene i mufuano ukililepo kuwaama wa kulangilila mibeele ya kupembelela.

¹² Mu busitani bwa Edeni, Sataana waalandile bufi palua liina lyakue Yehova ni kumulengia Eva amone nangue Yehova te Kateeka apalile, kabili nangue tali na ntono. Kuliko kumwinoona Sataana wa bufi paalia penka, Yehova waalangiliile mibeele ya kupembelela ni kwitiinia, wainikile nangue iloombele musita upite eevi kulangilila nangue nzila Yakue ya kuteeka i iweeme saana. Kabili mu kupembelela, atwaliliile kusipikizia bufi bonse buli bwalandua palua liina lyakue. Kukila pakaako, Yehova ali walangilila mibeele ya kupembelela wateekameene eevi bantu bengi baaluke ni lisyuko lya kupata bukose bwa loonse. (2 Pet. 3:9, 15) Keekio kyakwasia mamilioni a bantu bafikiile kumumana weene. Kine twapooza maano ku bintu biweeme bili byafuma mu mibeele ya kupembelela yakue Yehova, kunti twamona kyaleengele kupembelela musita wakue wa kuleetelapo mpela.

13. Palua kulangilila mibeele ya kupembelela, Yesu waamupalile siani Baba wakue mu nzila ipuililikile? (Mona ni foto.)

¹³ Yesu waamupalile Baba wakue mu nzila ipuililikile palua kulangilila mibeele ya kupembelela. Kabili waalangiliile ezio mibeele musita lwaali pa kyalo. Te kibanga kyaleengele lyonse kuli Yesu kulangilila mibeele ya kupembelela, asa ku bakaleemba ni Bamafarisayo baalia babanga bali  banafiki. (Yoan. 8:25-27) Anzia evio, nga eveliasie Baba wakue, Yesu tabanga waleenga kufiitua. Taali wabuezia kibuelezi musita bantu lubaali bamutuka ao kumusokozia. (1 Pet. 2:23) Waasipikiziizie maavia bila kwitendooka. Keekio i kilengele Bibilia itulande nangue ‘languluke vyaasipikiziizie lwaaluisiiziwe na bantu ba bibalo’! (Baeb. 12:2, 3) Kupitila kukwasiiwa na Yehova, ni fwefue kunti twaviinda kusipikizia meezio onse ali atupata.

14. Mibeele ya kupembelela yakue Abrahamu kunti yatusambilizia ki? (Baebrania 6:15) (Mona ni foto.)

¹⁴ Kunti twakita siani kine mpela yakokola kupusana ni vitwakiba twaswapiile? Paange tubanga twaswapiile nangue mpela yakaba kufika lubilo. Paange loonu tumwene nangue mpela yakaba kuiza fwefue twasyafuile. Ni kiki kili kuviinda kutukwasia kutwalilila kupembelela twateekameene? Mona mufuano wakue Abrahamu. Musita Abrahamu lwabanga wali na miaka 75 bila wali na muana, Yehova waamulaile eevi: “Nakakwalula ntundu ikata.” (Kut. 12:1-4) Eba, Abrahamu waamwene bobo bulayo bwafikiliziiwa? Een, inzi taamwene bonse. Kisia kwabuka Mwenzi wa Efrati ni kupembelela miaka 25, Abrahamu waaimweneene Isaka, muana wakue wavyalua mu nzila ya kupapia. Kabili, kisia miaka inge 60, waaimweneene kuvyalua kwa ba Esau ni Yakobo, benzikulu bakue. (Soma Baebrania 6:15.) Inzi Abrahamu taamwene ata kaniini luvyalo lwakue lwafikiila kwaluka ntundu ikata ni kupyana Kyalo kya Bulayo. Anzia evio, ozo mwalalume wa kiketekelo waasekeleele bukibuza bwa peepi pamo ni Kabumba wakue. (Yak. 2:23) Tontonkania Abrahamu vyali wakonvua nsaansa lwali wakatuntumunua ni kumana nangue kiketekelo pamo ni mibeele yakue ya kupembelela i byaalengele Yehova apaale ntundu yonse! (Kut. 22:18) Twasambililapo ki? Paange tetuviinda kumona bintu byonse byaalaile Yehova byafikiliziiwa lwenka loonu. Anzia evio, kine tuli ni mibeele ya kupembelela nga Abrahamu, tuli kuya twasininkiziizie  nangue Yehova wakaba kutupaala loonu, kabili wakaba kukila kutupaala mu kyalo kya leenu kyalaile.​—Mark. 10:29, 30.

15. Kunti twasambilila ki mu lisambililo lyetu lya bunke?

¹⁵ Mu Bibilia muli mifuano ingi ya bantu bange baalangiliile mibeele ya kupembelela. (Yak. 5:10) Weewe, wamona siani kine waibiikila mupaango wa kutoosia ezio mifuano mu lisambililo lyobe? b Kwa mufuano, atasie kine Daudi waabiikilue mafuta wakili mulumendo muniini eevi aaluke likolo wa Israeli, waali wapalile kupembelela miaka ingi ipite ntaanzi ya kubamba kuteeka. Ba Simeoni ni Ana baali bamupupa Yehova balangiliile kiketekelo musita ubaali bapembeleele Masia waalailue. (Luk. 2:25, 36-38) Musita luuli wasambilila palua babo bantu, keba byasuko bya beebi biipuzio: Paange ni kiki kyaamukwasiizie ozu muntu alangilile mibeele ya kupembelela? Waanoonkeelemo siani kupitila kulangilila ezio mibeele? Kunti namupala siani? Kabili weewe kunti wanoonkelamo kupitila kusambilila mifuano ya baalia baandilue kulangilila mibeele ya kupembelela. (1 Sam. 13:8-14) Kunti waiipuzia eevi: ‘Ni kiki kyaalengiizie bandue kulangilila mibeele ya kupembelela? Ni bintu ki bibiipile byaabafikiile paantu baandilue kukita evio?’

16. Ni bintu ki biweeme bili byafuma mu kulangilila mibeele ya kupembelela?

¹⁶ Mona bintu biweeme bili byafuma mu kulangilila mibeele ya kupembelela. Kine tuli twalangilila mibeele ya kupembelela, tuli kuya twali ni nsaansa saana ni kukila kuteekamana. Kabili, mibeele ya kupembelela kunti yamukwasia muntu aye wateekameene mu maano, kabili aye wali ni bukose bwaweeme. Kine tuli twabalangilila bange mibeele ya kupembelela, tuli kuya twali ni bukibuza bukilile kuwaama pamo naabo. Kabili, kilonghaano kyetu kili kukila kukwatana. Kine muntu watusokozia, kutiina kufiitua lubilo kunti kwakwasia aali te kunti ikile kubiipa. (Malum. 37:8, bulondolozi bwa pensina; Tus Maf. 14:29) Kukila pa byonse, kine tuli twalangilila mibeele ya kupembelela, tuli kumupala Baba weetu wa ku muulu ni kukila kumupalama.

17. Tupalile kuya twapinguile kukita ki?

¹⁷ Kakiine, mibeele ya kupembelela iweeme saana, kabili ili yatukwasia fwe bonse tunoonkelemo! Atasie kine tekiizi kusaangua kyaleengele lyonse kulangilila mibeele ya kupembelela, kunti twatwalilila kukuzia ezio mibeele kupitila kukwasiiwa na Yehova. Kabili, musita ututwaliliile kupembelela kyalo kya leenu twateekameene, tuli kuya twasininkiziizie nangue “menso akue Yehova ali akenta baalia bali bamutiina weene, baalia bapembeleele ntono yakue ilamatiliile.” (Malum. 33:18) Kansi fwe bonse tuye twapinguile kutwalilila kuvuala mibeele ya kupembelela.