Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 35

Gaʼngo̱o̱ ma xúʼko̱ a̱jkiu̱lú

Gaʼngo̱o̱ ma xúʼko̱ a̱jkiu̱lú

‹Gusngajmá dí […] naʼngo̱o̱ a̱jkia̱la› (COL. 3:12).

AJMÚÚ 114 Gaʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú

RÍ MUʼNIGAJMAA a

1. Náá numuu dí nanigua̱a̱ʼ mambajxáaʼ ga̱jma̱a̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n rá.

 XÚGIÁANʼ nanigulúʼ xóo kaʼniún xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún, numuu rí tsekíʼniin índo̱ nuguaʼthi̱i̱n. Ma̱ngaa nanigulúʼ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún kuyulú índo̱ najngawáanlúʼ. Ga̱jma̱a̱ nuxnáalu númaaʼ ndxájulú bi̱ niʼsngúlú ga̱jma̱a̱ numuu Biblia numuu dí niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú índo̱ niʼniulúʼ miʼskhaa makru̱ʼu̱lú, mundrígúlu o muʼni mbáníí rí nijmañulúʼ. Mu nuxnáa numaaʼ, itháán Jeobá numuu dí naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún kaʼyulú (Rom. 2:4).

2. Nguáná maʼndoo maʼniuluʼ miʼskhaa dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú rá.

2 Maski asndu ikháanʼ nanigulúʼ dí eʼwíinʼ maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún kuyulú, mu mbáa ikháanʼ naʼniulú miʼskhaa. Mbáa xkri̱da, atatsaʼwáminaʼ dí natani̱ mbáa fíla mu ra̱ʼkhá tháan mbaʼ ga̱jma̱a̱ ikháán naʼniaaʼ má wakhaʼ. Mbáa maʼniulú miʼskhaa dí xákiʼnáanʼlu, mbáa xígi̱ egíʼnáaʼ índo̱ naku̱ma̱a̱ʼ dí Jeobá ra̱ʼkhá tháán ejyúuʼ mu maʼni̱i̱ mbá ku̱ba̱ʼ nuxi̱ʼ. Xúgiáanʼ nanigulúʼ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n. Ikha jngóo náa artículo rígi̱ munigajma̱a̱, ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ ndíjkha dí gíʼdoo numuu. Ma̱ngaa mbuʼyáá tikhu enii dí mambáyulú mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú

XÚ KÁʼNI NINDXU̱U̱ DI MAʼNGO̱O̱ AJKIULU

3. Xu káʼnii eʼni mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱nʼ índo̱ nuni̱ dí makiʼnáa xá.

3 Guʼyáá a̱jkhu̱ enii xu káʼnii ni̱ndxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n. Timbá, tsékiʼnáa mbáa nacha̱. Índo̱ nuni̱i̱ mbá dí raʼkhí, ikha tsékiʼnáa ga̱jma̱a̱ tsétanga̱a̱ maʼniún xó má nini̱i̱ ikhaa ga̱jma̱a̱ tséjmuu ajngáa mijkoo. Rígi̱ nuxkamaa timbá miʼtsu náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu xú káʼni ni̱ndxu̱u̱ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n mbáa, nuxkamalu náa Éxodo 34:6 náa ragajma nota, náa na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá dí “nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ májáanʼ a̱jkiu̱u̱n, bi̱ tsékiʼnáa nacha̱, gíʼdoo ngajua dí tsétumuu ga̱jma̱a̱ naʼthí rí gajkhun”.

4. Xu káʼni eʼni mbáa bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n índo̱ nagi̱ʼthu̱u̱n rá.

4 Raga̱jma̱, xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n naʼngo̱o̱ nagi̱ʼthu̱u̱n. Tsixmiéjunʼ ni má tsékiʼnáa numuu dí mba̱yu̱u̱ʼ ndajyúuʼ dí nagi̱ʼthu̱u̱n (Mat. 18:26, 27). Mbaʼa náa ma̱ndoo musngajmá dí najmáán nugua̱ʼti̱i̱nlu. Mbá xkri̱da, índo̱ mbáa naʼthúlú dí nigíʼnuu, guniʼñááʼ dí maʼthí dí eku̱mu̱u̱ ga̱jma̱a̱ guguaʼthi̱i̱n dí nda̱wa̱á muʼthálú ikháanʼ (Job 36:2). Ma̱ngaa ndayóoʼ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú dí mumbáyíí mbáa bi̱ nuʼsngáa mu makro̱ʼo̱o̱ dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia o maniñuuʼ dí raʼkhí eʼni.

5. Xu káʼnii imbo̱o̱ nusngajmá dí naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú rá.

5 Ragajtsú, mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n nandxa̱ʼwáminaʼ nákha xóó tséraʼwíí dí maʼni. Gajkhun má dí nguáná mbaʼyóoʼ muʼni mbá nacha̱ ñajunʼ. Mú, rí gíʼdoo numuu tségi̱ʼdu̱u̱ mbá nacha̱ ga̱jma̱a̱ tséguámbáa mbá nacha̱. Ikhaa naʼnirataminaʼ ga̱jma̱a̱ nandxa̱ʼwáminaʼ ndiéjunʼ gaʼni ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á naríyaʼ mbiʼi mu maʼni tsumáá xúgíʼ ñajunʼ rúʼko̱.

6. Xu káʼni eʼni mbá xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n índo̱ naraʼnuu mbá xkujndu rá.

6 A̱jkhu̱, xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n naʼni tsiakimijna mú tsékiʼnáa ga̱jma̱a̱ numuu xkujndu dí naraʼnuu. Gajkhun má dí na̱nguá nindxu̱u̱ raʼkhí dí muʼthán xóo ekumulú mbáa bi̱ nambájxulu májánʼ gajmíi̱n índo̱ nuraʼníí mbá xkujndu. Mú xa̱bu̱ bi̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n maʼni mbáa xúgíʼ dí kajkuáa ñawúunʼ mu xáʼyoo i̱ndó dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ maʼni má xúʼko̱ ñajunʼ ga̱jma̱a̱ dí nandoo Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi (Col. 1:11). Ikháanʼlu bi̱ nindxu̱lú cristianos gíʼmaa musngajmá dí naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú náa mbá xúgíʼ dí ndiʼyáálu nángi. Guʼyáá náa numuu.

NDÍJKHA GÍʼDOO NUMUU DÍ MAʼNGO̱O̱ A̱JKIU̱LÚ RÁ.

Ikháá má xóo xa̱bu̱ bi̱ naʼdu nagi̱ʼthu̱u̱n dí majmaa dí niʼdu, mangáánʼ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú nuguaʼthi̱i̱n mbiʼi dí Jeobá maʼnimbánuu mbá xúgíʼ dí nikudaminaʼ maʼni. (Atayáá kutriga̱ 7).

7. Xó má eʼthí Santiago 5:7, 8, ndíjkha gíʼdoo numuu dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguáʼthi̱i̱n rá. (Atayáá xtiʼkhuu ma̱ngaa.)

7 Mu makáwáanʼ gíʼdoo numuu dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú. Ikhaa má xóo xa̱bu̱ bi̱ nikúwá nákha wajyúuʼ, ndayóoʼ maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú mu muguaʼthi̱i̱n rí Dios manimbánuu dí nikudaminaʼ maʼni (Heb. 6:11, 12). Náa Biblia naʼni mbríguáanʼlú ga̱jma̱a̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼdu (atraxnu Santiago 5:7, 8). Xa̱bu̱ bi̱ naʼdu ikhaa naxíjyooʼ mú na̱nguá eʼyoo nguáná ga̱jma̱a̱ dí naʼdu. Maski ajndu xúʼko̱, ikhaa naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n nagi̱ʼthu̱u̱n numuu dí ndaʼyoo dí maxná ma dí niʼdu. Ikhaa ma kayuuʼ, ikháanʼ nuñajunʼlú gakhi̱i̱ mu muʼni dí nandoo Jeobá maski ajndu ‹tséʼyáá nguáná gátanga̱a̱ Tátá› (Mat. 24:42). Gaʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú, guguaʼthi̱i̱n numuu dí nduʼyáá dí Jeobá ma maʼnimbánuu dí nikudaminaʼ maʼni. Á mu dí tséʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú, rígi̱ gáʼni dí maʼni néʼngulú ga̱jma̱a̱ mañu mañúú muʼni tsíngumijná náa rí gajkhun. Ma̱ngaa rígi̱ maʼni rí mbuʼyáʼ muʼni gagimijná rí káaʼ mbá xngaa. Mú, a mu najmáánʼlu nuguaʼthi̱i̱n xúʼko̱ maʼngulú asndu índo̱ gáʼkha̱ fin ga̱jma̱a̱ makáwáánʼ (Miq. 7:7; Mat. 24:13).

8. Xú káʼnii embáyulú rí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ mu mambaxúlúʼ májánʼ gajmiúlú xá. (Colosenses 3: 12, 13.)

8 Dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú nambáyulú mu mambajxúlú májánʼ gajmiúlú eʼwíinʼ. Á mu naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú, muʼdxawíín tsu̱máá dí gúthi eʼwíinʼ (Sant. 1:19). Ma̱ngaa muʼni marigá dí tsímáá. Xúʼni ma̱ngaa xúʼthá mbá nacha̱ rí maʼni gawúúnʼ eʼwíinʼ maski ajndu kuáʼdáá mbá náa edxu̱lúʼ dí tséʼni mundxaʼwamíjna̱ májánʼ. Ma̱ngaa índo̱ mbáa naʼniulú mbá dí raʼkhí xákiʼnáanʼ nacha̱ ni ma xutangaánʼ muʼni̱i̱ xó má niʼniulúʼ. Itháán májánʼ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ muʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼyamijná (atraxnuu Colosenses 3:12, 13).

9. Xú káʼnii embáyulú dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n índo̱ nuraʼwíí dí muʼnilú rá. (Proverbios 21: 5.)

9 Dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú, ma̱ngaa nambáyulú mu muraʼwíí májánʼ dí gúʼni. Guriʼyáʼ mbiʼi mu mbuʼyáá ndiéjunʼ dí itháán májánʼ dí muraʼwíí muʼni, raʼkháa dí muʼni mbá nacha̱ (atraxnu Proverbios 21:5). b Gundxaʼwamíjna̱ á mu kuwáanʼ ruʼyáʼ mbóoʼ ñajunʼ, a mu tséʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú guguaʼthi̱i̱n, mbáa mundrígú asndu guáʼyaa má ñajunʼ dí gakhánulú, maski ajndu rígi̱ maʼni dí mandáti̱gu̱lú tikhuʼ reunión o ni xúʼtáráʼa wéñuʼ. Á mu naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú, ginii gíʼmaa mbuʼyáá náa guanúu ñajunʼ, nguáthá mbayuuʼ guñajunʼ, xu káʼnii gumbayúlú familia ndrígulú o xóo nambájxulu gajmiúlú Jeobá. Rí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n mambáyulú mu xúraʼwíí dí raʼkhí.

NDIÉJUNʼ GAMBAYULU MU MANGOO ITHÁÁN A̱JKIU̱LÚ RÁ.

10. Ndiéjunʼ ma̱ndoo muni mu maʼngo̱o̱ itháán a̱jkiu̱lú rá.

10 Gunda̱ʼa̱lú Jeobá dí mambáyúlú mu maʼngo̱o̱ itháán a̱jkiu̱lú. Numuu rí ikhaa naxná xi kaʼwu ndrígóo (Gál. 5: 22, 23). Ikha jngóo, gunda̱ʼa̱lu Jeobá dí maxnúlú xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo ga̱jma̱a̱ mambáyúlú mu muguaʼdáá cualidades dí ikhaa naxná. A mu kuwáanʼ náa mbá xkujndu dí naʼniulú miʼskhaa maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú gunda̱ʼa̱lú Jeobá xi kaʼwu ndrígóo (Luc. 11: 9, 13). Ma̱ngaa ma̱ndoo munda̱ʼa̱a̱ Jeobá mambáyúlú mbuʼyáá xó má eʼyoo ikhaa. Nda̱wa̱á dí niʼtákáñíí gu̱ʼni̱ xúgíʼ xó má eʼngulú mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú xúgíʼ mbiʼi. A mu na̱nguá eniʼñáá runda̱ʼa̱lú Jeobá ga̱jma̱a̱ á mu ikháanʼ nu̱ʼni̱ tsiakimíjna̱ mu musngajmá cualidad rígi̱, xúʼko̱ guʼyáá dí mañu mañúú maʼngo̱o̱ itháán a̱jkiu̱lú.

11, 12. Xú káʼnii esngájma Jeobá dí naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n rá.

11 Gundxaʼwamíjna̱ náa xkridún xa̱bu̱ bi̱ naʼthí Biblia. Náa Biblia ma̱ndoo muxkamaa xkridún xa̱bu̱ bi̱ niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún. Á mu nundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu ikhiin ma̱ndoo majmañulú xú káʼnii ma̱ndoo musngajmá cualidad rígi̱, nákha xóó tséʼyáá xkridún ikhiin guʼyáá ginii xkridoo Jeobá bi̱ itháán naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n.

12 Gixa̱a̱ niʼni gachúu mbiʼyuu Jeobá náa jardín de Edén, ga̱jma̱a̱ niʼthí dí Jeobá na̱nguá eʼtáñajunʼ májánʼ ni má na̱nguá eyoo kaʼyulú. Jeobá na̱nguá niʼni gámbáa mbá nacha̱ Gixa̱a̱, xúʼko̱ nisngájma dí naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n numuu rí ndiʼyoo dí mbaʼyóoʼ mba̱yu̱u̱ʼ mbiʼi mu makujmaa dí ikhaa naʼtáñajunʼ itháán májánʼ. Xó má eʼyáá, ikhaa naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n rí nagumaa gachíí mbiʼyuu, numuu dí ikhaa naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n, rúʼko̱ niʼni dí mbaʼin xa̱bu̱ niguánú niniʼniiʼ ga̱jma̱a̱ ma̱ndoo makuwíin kámuu mbiʼi (2 Ped. 3: 9, 15). A mu nundxaʼwamíjna̱ mbá xúgíʼ dí májánʼ dí narígá ga̱jma̱a̱ numuu dí Jeobá naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n, itháán má xáʼniulu miʼskhaa muguaʼthi̱i̱n mbiʼi dí nikudaminaʼ ikhaa mu maʼni gámbáa mbá xúgíʼ dí raʼkhí.

Dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú mambáyulú mu xákiʼnáanʼ nacha̱ índo̱ mbáa naʼniulú dí raʼkhí. (Atayáá kutriga̱ 13).

13. Xú káʼnii nisgájma Jesús dí niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n ikháá má xóo Anu̱u̱ índo̱ nixtáa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ rá. (Atayáá ma̱ngaa xtikhu.)

13 Jesús ra̱ʼkhá tháán májánʼ ndiʼyáridoo anu̱u̱, ga̱jma̱a̱ rígi̱ nisngájma índo̱ ni̱ʼkha̱ náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Mbáa niʼniuu ma miʼskhaa ma̱ngaa mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n, itháán má ga̱jma̱a̱ numún escribas mangiin fariseos, bi̱ a̱jma̱ inún (Juan 8:25-27). Mu ikhaa má xóo anu̱u̱ tátanga̱a̱ maʼtá wéñúúnʼ xóo nitha̱ wéñiiʼ ikhaa (1 Ped. 2:23). Ikha niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ taxiéʼkhá. Ikha jngóo náa Biblia naʼthúlú: “Gundxaʼwamíjna̱ májánʼ náa bi̱ niʼngo̱o̱ índo̱ xa̱bu̱ aʼkhá nithán ajngáa tséguíi” (Heb. 12:2, 3). A mu Jeobá nambáyulú maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muraʼníí mbá tsáʼkhá.

A mu naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n xó má Abrahán, ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí Jeobá maʼni tsajkurámáánʼ xúgi̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á náa numba nuxi̱ʼ. (Atayáá kutriga̱ 14).

14. Ndiéjunʼ ejmañulúʼ dí nijngoo a̱jkiu̱nʼ Abrahán rá. (Hebreos 6:15 atayáá ma̱ngaa xtiʼkhu.)

14 Ndiéjunʼ gámbáyulú mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n mu maʼga̱nú asndu índo̱ gáʼkha̱ fin rá. Mbáa makumulú dí asndu nákha má wajyúuʼ ndiyóoʼ ma̱ʼkha̱nú mbiʼi rígi̱, ga̱jma̱a̱ rí xáʼngo̱o̱ mbuʼyáá ikháán. Gundxaʼwámíjná ga̱jma̱a̱ numuu Abrahán índo̱ Jeobá niʼthúu̱n “ma̱ni̱ dí mi̱dxu̱ʼnú ma̱nindxa̱a̱ʼ mbá xuajin mba̱a̱,” ikhaa gíʼdoo má 75 tsiguuʼ ga̱jma̱a̱ xóo tségiʼdaa ada̱ (Gén. 12:1-4). Lá ndiʼyoo Abrahán xu káʼnii Jeobá niʼnimbánuu ajngóo ráʼ. Na̱nguá ndiʼyoo mbá xúgíʼ, ndiyóoʼ magiʼthu̱u̱n mbá 25 tsiguʼ. Nda̱wa̱á dí ninújngoo náa mañu Éufrates, ikhú nirígá mbá milagro, ikhaa nigiʼdaa Isaac. Ga̱jma̱a̱ 60 tsiguʼ nda̱wa̱á nigumiin ejín xíñíiʼ bi̱ mbiʼyuu Esaú ga̱jma̱a̱ Jacob (atraxnuu Hebreos 6:15). Mu Abrahán táʼngo̱o̱ gáʼyoo xú káʼnii bi̱ naguwáʼ náa ikhaa nini mbaʼin ga̱jma̱a̱ xú káʼnii nindrigúu ku̱ba̱ʼ dí nijuiʼthá makánún. Maski ajndu xúʼko̱ ikhaa nimbájxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ niʼniwíi xúgíʼ dí rígá (Sant. 2:23). Lá natatsaʼwáminaʼ xú káʼnii Abrahán gáʼdxuun índo̱ gátujxi̱i̱ ráʼ. Índo̱ Gáʼyoo dí núma̱aʼ má ga̱jma̱a̱ numuu fe dí nigiʼdoo ga̱jma̱a̱ dí nijngoo a̱jkiu̱u̱n niʼni dí xúgíinʼ xa̱bu̱ maguma tsajkurámiinʼ (Gén. 22:18). Ndiéjunʼ ejmañulúʼ rá. Mbáa xáʼngo̱o̱ gúʼyáá xú káʼnii Jeobá gáʼnimbánuu xúgíʼ dí nikudaminaʼ maʼni. Mú, a mu naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú xó má Abrahán, ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí Jeobá maʼni tsajkurámáánʼ xúgi̱, mú itháan náa numbaaʼ nuxi̱ʼ (Mar. 10:29, 30).

15. Ndiéjunʼ gándoo guʼyáá índo̱ gúʼnigajma̱a̱ ndajkuáanʼ rá.

15 Náa Biblia ma̱ndoo muxkamaa xkridún mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún (Sant. 5:10). Náá numuu dí tsétríya̱ʼ mbiʼi mu matanigajma̱a̱ numuu ikhiin xá. c Xóo xkridoo David, ikhaa nixtaʼwíi mu mani̱ndxu̱u̱ rey náa Israel nakha xóó nindxu̱u̱ ndxáma, mú ndiyóoʼ magiʼthu̱u̱n mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ mu magi̱ʼi̱ maʼtáñajunʼ. Simeón ga̱jma̱a̱ Ana niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún niguáʼthi̱i̱n Mesías, náa xúgíʼ tsiguʼ rúʼko̱ nini̱ má xúʼko̱ ñajuunʼ Jeobá (Luc. 2:25, 36-38). Índo̱ gátanigajma̱a̱ xkridún xa̱bi̱i̱ Jeobá bugi̱, atrajxi̱mínáʼ: “Ndiéjuunʼ lá nimbáñún mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún xá. Xú káʼnii niguma tsajkurámiinʼ ga̱jma̱a̱ numuu dí niguáʼdáá cualidad rígi̱ xá. Xú káʼnii gándoo gáyaridoo xkridún xá.” Ma̱ngaa ma̱ndoo matanigajma̱a̱ ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá niʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún (1 Sam. 13:8-14). Ma̱ndoo matrajximínáʼ. Náa numuu dí táʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún xá. Ndiéjuunʼ nigíʼníí ga̱jma̱a̱ numuu dí túsngajma cualidad rígi̱ xá.

16. Arathá tikhuu xóo embáyulú dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú.

16 Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ xóo embáyulú dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú. Dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú mambáyulú mu makuwáánʼ gagi ga̱jma̱a̱ dí xájmangulú, ma̱ngaa ma̱ndoo mambáyúlú dí xáʼniulú nandii ga̱jma̱a̱ dí makuwáánʼ májánʼ. Ma̱ngaa nambáyulú mu mambáxulu májánʼ gajmiúlú eʼwíinʼ, ga̱jma̱a̱ dí makuwáánʼ mbá jnduʼ náa guʼwá nagimbáanʼ. Á mu tsékiʼnáálú mbá nacha̱ índo̱ mbáa naʼniulú mbá raʼkhí, ma̱ndoo mu̱ʼni̱ dí xárígá xkujndu (Sal. 37:8, nota; Prov. 14:29). Mú rí itháan májánʼ nindxu̱u̱ dí índo̱ naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú nusngajmá dí nduʼyaridáá Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ ma̱ndoo mambaxúlúʼ itháan májánʼ gajmiúlú.

17. Ndiéjunʼ gíʼmaa muʼgimijna̱ mu̱ʼni̱ rá.

17 Ra̱ʼkhá tháán mitsaanʼ dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n numuu rí nambáyulú mbá xúgiáanʼ. Maski má naʼni mingíjyúuʼ musngajmá cualidad rígi̱, mú Jeobá má gámbáyulú. Índo̱ gákuwáanʼ ruguaʼthi̱i̱n numbaaʼ nuxi̱ʼ, ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí “iduu Jeobá nayejxi̱ má xúʼko̱ náa bi̱ namíñúún kuyáá, náa bi̱ guáʼthi̱i̱n ngajua ndrígóo dí tsétumuu” (Sal. 33:18). Ikha jngóo mbá xúgiáanʼ gúʼgími̱jna̱ mu maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú ma xúʼko̱.

AJMÚÚ 41 Anu̱ʼ, atadxun rí natajkáan

a Mbaʼin xa̱bu̱ dí xúgi̱ nánguá eʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún mu muguáʼthi̱i̱n, mú náa Biblia naʼthí dí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú. Náa artículo rígi̱ muʼnigajma̱a̱ ndíjkha dí gíʼdoo numuu cualidad rígi̱ ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gándoo mambáyulúʼ mú maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú muguaʼthi̱i̱n.

b Proverbios 21:5: “Gajkhun, awan rí naríya’ bi̱ nañajun’ magajnúu májánʼ, mú bi̱ nacho̱o̱ maʼni migínáa.”

c Ma̱ndoo mataxkamaa xóó itháan náa Índice de las publicaciones Watch Tower, náa naʼthíPaciencia”.