Skip to content

Skip to table of contents

CHIIIYO 35

Atwiinkilile Kunembo Kuba Aamoyo Mulamfu

Atwiinkilile Kunembo Kuba Aamoyo Mulamfu

“Amulizwaatike . . . moyo mulamfu.”—KOL. 3:12.

LWIIMBO 114 “Amukkazike Moyo”

ZITAYIIGWE a

1. Niinzi chipa kuti tubalumbe bantu bali aamoyo mulamfu?

 TOONSE tulabayanda bantu bali aamoyo mulamfu. Nkamboonzi? Nkaambo tulabalemeka bantu bali amoyo mulamfu chiindi nibalindila chimwi chintu kuti chichitike kabatanyemi. Tulabalumba bamwi kuti batutondeezya moyo mulamfu chiindi nitwapambanisya. Alubo tulabalumba bantu bakatuyiisya Bbayibbili nkaambo bakali aamoyo mulamfu nitwakali kweezya kumvwisisisya njiisyo zyamuBbayibbili, kuzitambula naakuti kuzibelesya. Kwiinda zyoonse, tulamulumba Jehova akaambo kakututondeezya moyo mulamfu.—Rom. 2:4.

2. Nziizili zyiimo zikonzya kutukachizya kuti tube aamoyo mulamfu?

2 Nikuba kuti tuyanda kuti bamwi babe aamoyo mulamfu, chimwi chiindi iswe kulakonzya kutuyumina kuba aamoyo mulamfu. Muchikozyano, kulakonzya kutuyumina kuba aamoyo mulamfu chiindi nitulayinide mulayini ndamfu, kapati kuti katuli twanonoka. Tulakonzya kunyema kuti umwi watubuzya zintu nzitutayandi. Alubo chimwi chiindi kulakonzya kutuyumina kuti tukkale katulindila zisyomezyo Jehova nzyaakatusyomezya munyika mpya. Ubonaanga weelede kuyungizya na kuba aamoyo mulamfu? Muchiiyo eechi, tulalanga-langa kuti kuba aamoyo mulamfu chaambaanzi akuti nkamboonzi nikuyandikana kuba aabuntu oobu. Alubo tulabona kuti niinzi zikonzya kutugwasya kuti tuyungizye kuba aamoyo mulamfu.

CHAAMBAANZI KUBA AAMOYO MULAMFU?

3. Muntu ulaamoyo mulamfu uchita biyeni chiindi bamwi nibamunyemya?

3 Tulakonzya kutondeezya moyo mulamfu munzila zili 4. Yakusaanguna, muntu ulaamoyo mulamfu tafwambaani pe kunyema. Uleezya kukkala kabeteme alubo tabweedezyi pe kuti umwi wachita zintu zimunyemya naakuti chiindi nakataazikene. Majwi aakuti “uutafwambaani kukalala” akasaanguna kujanika muBbayibbili, Jehova mpaakaambwa kuti nguLeza “siluse alimwi silweetelelo, alimwi uutafwambaani kukalala alimwi uuzwide luyando lutamani akasimpe.”—Kul. 34:6.

4. Niinzi nzyachita muntu ulaamoyo mulamfu chiindi nalindila chimwi chintu?

4 Yachibili, muntu ulaamoyo mulamfu ulalindila kabeteme. Kuti chimwi chintu chatola chiindi chilamfu kachitanachitika, muntu ulaamoyo mulamfu tafwambaani pe kunyema naakuti kutakata. (Mt. 18:26, 27) Kuli zyiimo zyiingi mputweelede kulindila katubeteme. Muchikozyano, kuti umwi kalikwaambuula, tatweelede kumunjila munkanwa, pesi tweelede kumuswiilisisya. (Job. 36:2) Alubo kulayandikana kuti tube aamoyo mulamfu chiindi nituli kugwasya muntu ngutwiiyaawe Bbayibbili kuti amvwisisisye imwi njiisyo yamuBbayibbili naakuti akonzye kuzunda umwi muchito mubi ngwalaawo.

5. Njiili imwi nzila mutukonzya kutondeezya moyo mulamfu?

5 Yachitatu, muntu ulaamoyo mulamfu tafwambaani pe kuchita zintu katayeeyede. Nisimpe kuli zimwi zyiimo ziyanda kuti tufwambaane kubweza ntaamu. Pesi kuti muntu uulaamoyo mulamfu kali aamulimu uuyandikana ngwayanda kuchita, tavundumuki biya pe kuusaanguna mulimu ooyo naakuti kuumaninsya. Pesi, nga wakkala aansi wapulana kuchitila kuti abone mbakonzya kuuchita. Kuzwa waawo, nga wabeleka mulimu ooyo kweendelana achiindi nchaalibikkila.

6. Muntu ulaamoyo mulamfu uchita biyeni chiindi nali mupenzi?

6 Yachi4, muntu ulaamoyo mulamfu tang’ung’uni pe chiindi nali mupenzi. Kuti muntu kalaamoyo mulamfu nkuuba kuti alisimye. Teekubi pe kubuzya mweenzinyokwe atala ambulimvwa chiindi nuli mupenzi. Nikuba oobo, muntu ulaamoyo mulamfu uleezya kusikila mpagolela kuti ayinkilile kunembo kalikulisimya kumwi kali aamaboneno aalikabotu. (Kol. 1:11) Mbutuli maKkristu, tweelede kutondeezya moyo mulamfu muzintu zyoonse. Nkamboonzi? Atubone tumwi twaambo.

NKAMBOONZI NIKUYANDIKANA KUBA AAMOYO MULAMFU?

Mbuli mulimi mbalindila kali aamoyo mulamfu, kasyoma kuti uzootebula aachiindi cheelede, andiswe tulakonzya kuba aamoyo mulamfu katuli aachoonzyo chakuti Jehova uzoozuzikizya zisyomezyo zyakwe aachiindi chakwe cheelede (Langa fuka 7)

7. Kweendelana a Jakkobo 5:7, 8, nkamboonzi kuba aamoyo mulamfu nikuyandikana? (Langa chifanikisyo.)

7 Tweelede kuba amoyo mulamfu kuchitila kuti tuzoofutuke. Mbuli bakombi baJehova bachiindi basyomeka, tweelede kuba aamoyo mulamfu chiindi nitulindila kuti Jehova azoozuzikizye zisyomezyo zyakwe. (Heb. 6:11, 12) Bbayibbili likozyanisya chiimo chesu achamulimi. (Bala Jakkobo 5:7, 8.) Mulimi nga ubeleka changuzu chiindi nabyala akutiliila mbuto yakwe, pesi ngatazi pe kuti mbuto eeyo izoomena lili. Nkinkaako, mulimi ulalindila kalaamoyo mulamfu alubo kasyoma kuti uzootebula. Munzila iikozyenie, tukkala katujisikini mumilimu yabukombi nikuba kuti tatuzi pe ‘buzuba mwaami wesu mbwatazoosike.’ (Mt. 24:42) Tulalindila katuli aamoyo mulamfu alubo katusyoma kuti nichazookkwana chiindi chakwe, Jehova uzoozuzikizya zisyomezyo zyakwe zyoonse nzyaakasyomezya. Kuti teetwaba aamoyo mulamfu, tulakonzya kukatala kulindila mpawo tusiye kasimpe. Alubo tulakonzya kusaanguna kuyanduula zintu zipa kuti tubotelwe kwachiindi chifwiifwi lino. Pesi kuti twaba aamoyo mulamfu, tulakonzya kulisimya kusikila kumamanino alubo tuzoofutulwa.—Mik. 7:7;Mt. 24:13.

8. Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya biyeni kuti tumvwanane aabamwi? (Bakkolose 3:12, 13)

8 Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya kuti tumvwanane aabamwi. Kulatugwasya kuti tubaswiilile chiindi nibaambuula. (Jak. 1:19) Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya kuti tube aluumuno abamwi. Kutugwasya kuti tutafwambaani kuchita chimwi chintu katutayeeyede naakuti kwaambuula majwi aatali kabotu chiindi nitukataazikene. Alubo kuti katuli aamoyo mulamfu tatufwambaani pe kunyema chiindi umwi naatubisizya. Nkinkaako, tatubweedezyi pe pesi twiinkilila ‘kunembo kutondeezyania moyo mulamfu alubo katulekelelana amoyo woonse.’—Bala Bakkolose 3:12, 13.

9. Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya biyeni chiindi nituyanda kusala zyakuchita? (Tusimpi 21:5)

9 Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya kuti tusale zintu zilikabotu. Kwiinda kuti tuchite zintu katutayeeyede, tulalipa chiindi chakuyanduulisisya akulanga-langa zimwi nzila zilikabotu nzitukonzya kubelesya. (Bala Tusimpi 21:5.) Muchikozyano, kuti katuli kuyanduula mulimu, tulakonzya kusunkwa kuti tunjile kufumbwa mulimu nikuba kuti ulakonzya kutukachizya kuti tukombe Jehova munzila njayanda. Pesi kuti katuli aamoyo mulamfu, tulalipa chiindi chakuti tulange kuti mulimu ooyo ulikuli, ubelekwa kwama-awa aangane akuti upa kuti tujane chiindi chiingi biyeni katuli aamwi ampuli zyesu naakuti chiindi chakuchita zintu zyamubukombi. Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya kuti tutasali chabufuba-fuba.

MBUTUKONZYA KUYUNGIZYA KUBA AAMOYO MULAMFU

10. Niinzi nzyakonzya kuchita muKkristu kuti ayungizye kuba aamoyo mulamfu?

10 Kombela kuti uyungizye kuba aamoyo mulamfu. Moyo mulamfu muchelo wamuuya uusalala. (Gal. 5:22, 23) Nkinkaako, tulakonzya kukombela muuya uusalala akukumbila Jehova kuti atugwasye kuyungizya kuba aabuntu oobu. Kuti twaswaana chiimo chiyanda kuti tutondeezye kuti tulaamoyo mulamfu, tulakonzya ‘kwiinkilila kunembo kukumbila’ muuya uusalala kuti utugwasye kuti tube aamoyo mulamfu. (Lk. 11:9, 13) Alubo tulakonzya kukumbila Jehova kuti atugwasye kuti tubone zintu mbuli mbazibona. Nitwamana kukomba, tweelede kubeleka changuzu kuti tutondeezye moyo mulamfu buzuba abuzuba. Kuti twakkala katukombela kuba aamoyo mulamfu alubo kuti tweezya kutondeezya buntu oobu, tulayungizya kuba aamoyo mulamfu alubo tulazibikana aakuba aamoyo mulamfu.

11-12. Jehova ulikutondeezya biyeni kuti ulaamoyo mulamfu?

11 Yeeyesesya atala azikozyano zyamuBbayibbili. Bbayibbili lilaazikozyano zyabantu biingi bakatondeezya moyo mulamfu. Kuyeeyesesya atala azikozyano eezi, kutugwasya kubona nzila nzitukonzya kubelesya kuti tube aamoyo mulamfu. Katutanalanga-langa zikozyano eezi, atusaangune kulanga-langa chikozyano chaJehova nkaambo nguwe wiinda bantu boonse kutondeezya moyo mulamfu.

12 Mumuunda wa-Edeni, Saatani wakabejelezya zina lyaJehova alubo wakaamba kuti teeMweendelezi uulikabotu pe akuti Mweendelezi uutakwe luyando. Kwiinda kuti Jehova anyonyoone sikumubejelezya mpawaawo, wakatondeezya moyo mulamfu alubo wakalizi kuti zitola chiindi kuti bantu balibonene kuti mweendelezi uulikabotu. Alubo chiindi nalikulindila, ulikulisimya nikuba kuti zina lyakwe lilikusampawulwa. Mukuyungizya, Jehova ulikutondeezya moyo mulamfu kwiinda mukupa bantu biingi mweenya wakuti bazoojane buumi butamani. (2 Pet. 3:9, 15) Eezi zilikupa kuti bantu biingi bamuzibe. Kuti twabikkila maanu kububotu bubawo akaambo kakutondeezya moyo mulamfu nkwachita Jehova, kulatuubila kumulindila kuti azoonyonyoone nyika.

Moyo mulamfu utugwasya kuti tutafwambaani kunyema chiindi bamwi nibatunyemya (Langa fuka 13)

13. Jesu wakatondeezya biyeni kuti wakali aamoyo mulamfu mbuli Wisi? (Langa chifanikisyo.)

13 Jesu wakatobelezya chikozyano chimaninide chaWisi chakuba aamoyo mulamfu alubo wakatondeezya buntu oobu naakali aanyika. Teekwakali kuuba pe chiindi choonse kuti atondeezye moyo mulamfu kapati naakali kwaambuula abalembi abaFarisi. (Joh. 8:25-27) Mbuli Wisi, Jesu taakali kufwambaana pe kunyema. Taakali kubweedezya pe chiindi bamwi nibakali kumutukila naakuti kumunyemya. (1 Pet. 2:23) Jesu wakatondeezya moyo mulamfu kwiinda mukulisimya kumasunko ngaakali kuswaana katang’ung’uni pe. Eezi nzizyo zipa kuti Bbayibbili lyaambe kuti, “Amumulangisisye ooyo wakalisimya kukukazigwa abasizibi.” (Heb. 12:2, 3) Kwiinda mukugwasigwa aaJehova, andiswe tulakonzya kuba aamoyo mulamfu alubo tulakonzya kulisimya kumasunko ngituswaana.

Kuti twaba aamoyo mulamfu mbuli Abrahamu, tulakonzya kubaachoonzyo chakuti Jehova ulatulongezya lino akuti uzootupa zilongezyo zyiingi munyika mpya njaakatusyomezya (Langa fuka 14)

14. Twiiyaanzi kuzwa kuchikozyano cha-Abbrahamu chakuba aamoyo mulamfu? (Mahebberu 6:15) (Langa chifanikisyo.)

14 Niinzi nzitukonzya kuchita kuti katubonaanga mamanino anonoka kusika? Amwi twaba aachiindi chilamfu katulindila. Amwi tulakonzya kukataazikana kuti tulakonzya kufwa mamanino kaatanasika nkaambo nga tuyanda kubona kunyonyoonwa kwanyika eeyi. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube aamoyo mulamfu nitulikulindila? Atulange chikozyano cha-Abbrahamu. Abbrahamu naakali waba aaminyaka iili 75 katakwe mwana, Jehova wakamusyomezya kuti: “Ndiyoopa kuti ube cisi cipati.” (Matl. 12:1-4) Abbrahamu wakachibona na chisyomezyo eecho kachili kuzuzikizigwa? Taakazibona pe zyoonse. Naakazubuka Mulonga waFirate akulindila kwaminyaka ili 25, Izaka wakazyalwa alubo naakalindila kwaminyaka iimbi iili 60, bazukulu bakwe Esawu aJakkobo bakazyalwa. (Bala Mahebberu 6:15.) Pesi Abbrahamu taakwe naakabona bazukulu bakwe kababa chisi chipati akunjila muNyika Yachisyomezyo. Nikuba boobo, Abbrahamu wakakkala kali aabweenzinyina busimide aMulengi wesu. (Jak. 2:23) Chiindi Abbrahamu naazoobusigwa, uzoobotelwa loko naazooziba kuti bantu biingi bali munyika yoonse bakalongezegwa akaambo kalusyomo lwakwe akuba aamoyo mulamfu. (Matl. 22:18) Twiiyaanzi? Tulakonzya kutazibona zimwi zisyomezyo zyaJehova kazilikuzuzikizigwa. Pesi kuti twaba aamoyo mulamfu mbuli Abbrahamu, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti Jehova ulatulongezya lino akuti tuzoonjila munyika mpya yakasyomezegwa.—Mk. 10:29, 30.

15. Niinzi nzitukonzya kulanga-langa chiindi nituli kubala Bbayibbili katuli atulikke?

15 Bbayibbili lilaazikozyano zimbi zyiingi zyabantu bakatondeezya moyo mulamfu. (Jak. 5:10) Ulakonzya kubala zikozyano zyabantu aaba chiindi nubala Bbayibbili. b Muchikozyano, Davida wakananikwa kuti abe mwaami wa-Israyeli kachili muniini pesi wakeelede kulindila kwaminyaka myiingi kuti azooyendelezye kali mwaami. Simiyoni a-Ana bakali bakombi baJehova basyomeka alubo bakalindila kuti bazoobone Mesiya. (Lk. 2:25, 36-38) Chiindi nubala atala azikozyano zyabantu aaba, jana nsandulo zyamibuzyo eeyi: Niinzi chakamugwasya kuti abe aamoyo mulamfu? Wakagwasigwa biyeni akaambo kakuba aamoyo mulamfu? Kujana ndamutobelezya biyeni? Ulakonzya kugwasigwa aazikozyano zyabantu bakatatondeezya moyo mulamfu. (1 Sam. 13:8-14) Ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Niinzi chakapa kuti atatondeezyi moyo mulamfu? Nziizili mpindu nzyaakajana?’

16. Mbuubuli bubotu bubawo akaambo kakuba aamoyo mulamfu?

16 Langa-langa bubotu bwakuba aamoyo mulamfu. Kuti katuli aamoyo mulamfu, tulabotelwa alubo nga tulibateme. Kuba aamoyo mulamfu kutugwasya kuti tuyeeye munzila iilikabotu akuti tupone buumi bulikabotu. Kuti katutondeezya bamwi moyo mulamfu, tunoomvwanana ambabo alubo mbungano ilayungizya kujatana. Kuti umwi muntu watunyemya mpawo twanonoka kunyema, zilagwasya kuti chiimo chitayindilili kubija. (Int. 37:8, makani aamunsi.;Tus. 14:29) Kwiinda zyoonse, kuti katuli aamoyo mulamfu nga tulikutobelezya Taateesu wakujulu alubo nga tulikuswena aafwiifwi anguwe.

17. Tweelede kukanza kuchitaanzi?

17 Moyo mulamfu mbuntu buyandikana loko alubo bulatugwasya. Nikuba kuti chimwi chiindi nga kwatuyumina kuti tube aamoyo mulamfu, pesi kwiinda mukugwasigwa aaJehova tulakonzya kwiinkilila kunembo kuti tube aabuntu oobu. Alubo chiindi nitulindila nyika mpya, tulakonzya kubaachoonzyo chakuti: “Liso lya Jehova lilangide baabo bamuyoowa, aabo [balindila] luyando lwakwe lutamani.” (Int. 33:18) Toonse atukanze kuti twiinkilile kunembo kuzwaata moyo mulamfu.

LWIIMBO 41 Komvwa Mupailo Wangu

a Bantu biingi mazubaano tabakwe moyo mulamfu pe. Nikuba oobo, Bbayibbili litubuzya kuti tuzwaate moyo mulamfu. Chiiyo eechi, chilatutondeezya kuti nkamboonzi buntu oobu nibuyandikana akuti niinzi nzitweelede kuchita kuti tuyungizye kuba aamoyo mulamfu.

b Kuti ujane zikozyano zyabantu balembedwe muBbayibbili bakatondeezya moyo mulamfu, langa katwe kaniini kati, “Moyo Mulamfu” muWatch Tower Publications Index.