IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 36
Je Aɔdā Nɛ A Cɛgbá Ō Je Piii A, Cɛɛ Ku A Lɛ Ohile A Kpo Bonu
“Ālɔ̄ lɛ aɔ́dā dóódu nēe ī gbájí tū alɔ ikpó ā . . . kpó bónū, cɛ́ɛ́ ká ālɔ̄ lɛ ɔtū kú alɔ yéékpó, cɛ́ɛ́ kú ālɔ̄ kwinya nēé tū lɛ alɔ ɔgbínya nēe yɔ̄ iyɔ̄bū ā.”—UHÍB. 12:1.
IJÉ ƆMƐ 33 Throw Your Burden on Jehovah
ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A a
1. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 12:1 a, ɔdi nɛ alɔ cɛgbá ō ya o ya ɛɛ ku alɔ lɛ inya ku oyeeyi a kwu gā oŋmɛyi a?
UBÁYÍBU lɛ oyeeyi ku alɔ Ācɛ O Yɛce Ukraist gbla inya ō kwu. Ācɛ o kwinya nōo lɛ inya a kwu gā oŋmɛyi géē miyɛ ule ku oyeeyi opiyoo. (2 Utím. 4:7, 8) Alɔ cɛgbá ō ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla ō gɔbu yɔ i kwinya a, ohigbu ka alɔ le ba lɛ oŋmɛyi ku inya ō kwu a ɛ. Ɔyikpo Upɔlu nōo kwinya ku oyeeyi a gā oŋmɛyi mɛɛlɛ a, kɛla lɛyikwu aɔdā ōhī nōo géē ta alɔ abɔ ō yale ipu inya ō kwu a. Ó ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ō lɛ “aɔ́dā dóódu nēe ī gbájí tū alɔ ikpó ā . . . kpó bónū, cɛ́ɛ́ ká ālɔ̄ lɛ ɔtū kú alɔ yéékpó, cɛ́ɛ́ kú ālɔ̄ kwinya nēé tū lɛ alɔ ɔgbínya nēe yɔ̄ iyɔ̄bū ā.”—Jé Ācɛ Uhíbru 12:1.
2. Ɔdi nōó wɛ ō lɛ “aɔ́dā dóódu nēe ī gbájí tū alɔ ikpó ā . . . kpó bónū” a?
2 Eko nɛ ɔyikpo Upɔlu ta ɔkpá ka alɔ cika ō lɛ “aɔ́dā dóódu nēe ī gbájí tū alɔ ikpó ā . . . kpó bónū” a, ó yɔ i ka ka Ɔcɛ O Yɛce Ukraist i lɛ iyo duuma ō je ŋ nɛɛ? Ehee, ó lɛ a ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ó yɔ i ka ka alɔ i cika ō je iyo duuma nɛ alɔ i cɛgbá ō je ŋ ma. Ɛdɔ iyo ɛgɛnyā lɔfu ya ku alɔ hii kwinya a lɔɔlɔhi ŋ, klla lɔfu cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ alɔ. O ya ɛɛ ku alɔ lɔtu, alɔ cika ō jila iyi alɔ má o ya ɛɛ ku alɔ má ɔdaŋ ku alɔ yɔ i je ɛdɔ iyo ɛgɛnyā, cɛɛ ku alɔ kwu u tonu boobu. Amáŋ alɔ i cika ō je aiyo nɛ alɔ cɛgbá ō je piii a tonu ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ lɛ abɔ ci ō je aiyo nyā, alɔ i gáā gɔbu yɔ i kwinya a gɛ ŋ. (2 Utím. 2:5) Aiyo nyá nɛ alɔ cɛgbá ō je piii a?
3. (a) Oŋmā ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Ugalésīya 6:5 a, ɔdi nɛ alɔ cɛgbá ō je piii a? (b) Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā a, ɔdi kē ya a?
3 Jé Ācɛ Ugalésīya 6:5. Upɔlu kɛla lɛyikwu odee nɛ alɔ géē cɛgbá ō je piii a. Ó ta ɔkpá kahinii: “Ɔnyɔɔnyɛ géē bī iyó kú iyī nū.” Upɔlu yɔ i kɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ɔwɔico leyice ka ɔnyɔɔnyɛ ku alɔ géē ya abɔ alɔ wɛ ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a, nōo wɛ ɔdā nɛ ɔcɛ duuma i gáā ya lɛ alɔ gla ŋ ma. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɔdā nōo wɛ ‘iyo ku ɔnyɔɔnyɛ’ mla ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu je iyo ɔɔma a. Oŋma ɔɔma, alɔ géē má aiyo nɛ alɔ i cika ō je ŋ mla ō nwu ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu kpo uwa bonu a. Ō je aiyo nɛ alɔ lɛ a mla ō kpo aiyo nɛ alɔ i cika ō je ŋ ma bonu, géē ta alɔ abɔ ō kwinya ku oyeeyi a gā oŋmɛyi.
AIYO NƐ ALƆ CƐGBÁ Ō JE PIII A
Ō je iyo ku alɔ lɛ ō ya mla okonu nɛ alɔ ce lɛ Ujehofa ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā piyoo, ō yuklɔ nɛ alɔ lɛ ipu apɔlɛ, mla ō bi unwalu duuma nɛ alɔ lɔfu má ohigbu ōmiya obɔbi nɛ alɔ ya a (Má ogwotu ɔmɛ 4-9)
4. Ɔdiya nɛ okonu nɛ alɔ ce lɛ Ujehofa ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā piyoo a i wɛ ɔdā olɔnɔ ō tu ŋ ma? (Má ifoto a.)
4 Okonu nɛ alɔ ce lɛ Ujehofa ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā piyoo a. Eko nɛ alɔ je iyi alɔ gwɛɛya lɛ Ujehofa a, alɔ cokonu lɛ ɔ ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā klla ya ɔdā nōo wɛ ococɛ ku nu a. Alɔ cika ō lɛ okonu ō ce ɔɔma tu piii. Ō ya ɛjɛɛji ɔdā nɛ alɔ cokonu lɛ Ujehofa a wɛ uklɔ ocɛgbá nɛhi, amáŋ ó wɛ ɔdā nōo lɔnɔ nɛhi lɛ alɔ ō ya ŋ. Ɛnyā lɛ a ohigbu ka Ujehofa ya alɔ ō ya ɔdā nōo wɛ ococɛ ku nu a. (Mafú 4:11) Ó ya alɔ mla unwu ō jé ɔ mla ō gba ɔ ɛ̄gbā, klla ya alɔ gbla iyi nu. Ohigbu ɛnyā, ó le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō pi bla ɔ ajaajɛ mla ō lɛ eeye ō ya ɔdā nōo wɛ ococɛ ku nu a. (Aíjē 40:8) Ɛ̄nɛ̄ o lɔhi fiyɛ duu a, wɛ ka ɔdaŋ ku alɔ ya ɔdā nōo wɛ ococɛ ku Ɔwɔico klla yɛce Ɔyinɔnyilɔ ku nu, alɔ géē lɛ “omlɛ́nyɔ̄.”—Umát. 11:28-30.
(Má ogwotu ɔmɛ 4-5)
5. Ɔdi gáā lɔfu ta uwɔ abɔ ō lɛ okonu nɛ a ce lɛ Ujehofa a tu a? (1 Ujɔ́ni 5:3)
5 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo a? Aɔdā ɛpa lɔfu tabɔ. Aflɛyi, gɔbu yɔ i ya ku ihɔtu nɛ a lɛ lɛ Ujehofa a kóō lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. A lɔfu ya ɛnyā ŋma lɛ ō gbɛla lipu lipu tu ɛjɛɛji aɔdā olɔhi nɛ Ujehofa ya gā uwɔ ɛ, mla aɔdā olɔhi nɛ ó klla géē ya gā uwɔ kpɔ a. Abɔ ihɔtu nɛ a lɛ lɛ Ɔwɔico a yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a, ɛgɔɔma nɛ ó gáā tɔɔtɛ gā uwɔ ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ a. (Jé 1 Ujɔ́ni 5:3.) Ɔmpa, gbla Ujisɔsi ya. Ó ya ɔdā nōo wɛ ococɛ ku Ɔwɔico a mɛɛlɛ ohigbu ka ó gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa ka otabɔ, klla lɛ ɔtu ku nu kwu ɔhā nɛ ó géē miyɛ a. (Uhíb. 5:7; 12:2) Bɛɛka Ujisɔsi a, gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō je ɔfu gā uwɔ, ku a klla lɛ abɔ bi eyiyoce ku oyeeyi opiyoo nɛ a lɛ a. Abɔ ihɔtu nɛ a lɛ lɛ Ɔwɔico a yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ nɛ a klla yɔ i gbla Ɔyinɔnyilɔ ku nu ya a, ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ fiyɛ ō lɛ ɛjɛɛji okonu nɛ a ce lɛ Ujehofa a tu.
6. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō ya ɔdā nōo wɛ ɛgbá ku ācɛ apɔlɛ ku alɔ a? (Má ifoto a.)
6 Uklɔ nɛ alɔ lɛ ō ya ipu apɔlɛ. Ipu inya ku oyeeyi nɛ alɔ yɔ i kwu a, alɔ cika ō yihɔtu Ujehofa mla Ujisɔsi fiyɛ ɛgɛ nɛ alɔ yihɔtu aɔmaapu alɔ a. (Umát. 10:37) Amáŋ ɛnyā i wɛ ka alɔ cika ō leyi gwu uklɔ nɛ alɔ cɛgbá ō ya ipu apɔlɛ ku alɔ a bonu ŋ. Abɔ ɔhá ku nu, o ya ɛɛ ku alɔ ya ɔdā nōo géē he Ɔwɔico mla Ukraist ɔtu, alɔ cɛgbá ō ya ɔdā nōo wɛ ɛgbá ku ācɛ apɔlu ku alɔ a. (1 Utím. 5:4, 8) Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē lɛ eeye fiyɛ. Da ma, Ujehofa jé ku apɔlɛ géē lɛ eeye ɔdaŋ ku ɔba mla ɔnyā ya ɛlā mla iyi uwa ipu ihɔtu mla ojilima, ɔdaŋ ku aɛ́nɛ́ mla aadā yihɔtu ayipɛ ɔlɛ uwa klla nwu uwa ɛlā, mla ɔdaŋ ku ayipɛ a lɛyitaajɛ lɛ aɛ́nɛ́ mla aadā uwa.—Āfi. 5:33; 6:1, 4.
(Má ogwotu ɔmɛ 6-7)
7. Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu ya ɔdā nɛ Ujehofa leyice ku a géē ya ipu apɔlɛ ku uwɔ a?
7 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo a? Ɔdaŋ ku a wɛ ɔba, ɔnyā, amāŋ ɔyi, ɛjɛɛji aa kóō yɛce ukɔ́ ku ijeeyi nɛ Ubáyíbu gē tu a. Aa hii ya ɔdā nɛ ɔtu ku aa ka ka ó wɛ ɔdā okpaakpa, amāŋ ɔdā nōo kpɔ ɔwɛ ɛga nɛ aa lā, amāŋ ɔdā nɛ ācɛ nōo jé odee nɛɛnɛhi ka ku aa cika ō ya piii a ŋ. (Aíit. 24:3, 4) Aa bi aɔkpá ku alɔ le yuklɔ ɔwɛ olɔhi. Aɔkpá ku alɔ nyā lɔfu nwu alɔ aɛlā alɛwa lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu bi aukɔ́ ku Ubáyíbu le yuklɔ a. Ocabɔ mafu, ikpɛyi ɛlā ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ ipu aya nyā nōo kahinii: “Help for the Family” a, lɛ ɛnɛɛnɛ aɛlā nōo tɛɛma kwu ɛdɔ unwalu nɛ ɔba mla ɔnyā, aɛ́nɛ́ mla aadā, mla aɛdrɔ gē má icɛ a. b Lɛ ɔtu ku uwɔ ya ekponu ō bi ɛlā nɛ Ubáyíbu ka a le yuklɔ, ɔdaŋ ku ācɛ apɔlɛ ɔhá a i gē ya lɛ a ŋ naana. Ɔdaŋ ku a ya lɛ a, apɔlɛ ku uwɔ géē lɛ itene, a klla géē jɔɔnyɛ ɔhā ku Ujehofa.—1 Upít. 3:1, 2.
8. Ɛgɛnyá nɛ aōmiya nɛ alɔ gē ya a lɔfu lɛ abɔ kwu alɔ a?
8 Uklɔ nɛ alɔ lɛ ohigbu ōmiya nɛ alɔ gē ya a. Ujehofa je ɛhi lɛ alɔ ō ya ōmiya abɔyi alɔ, ó kē dɔka ku alɔ lɛ eeye ohigbu ōmiya olɔhi nɛ alɔ gē ya a. Amáŋ ó gē gbo alɔ ŋma unwalu nɛ alɔ gē má ohigbu ōmiya obɔbi nɛ alɔ gē ya a ŋ. (Ugal. 6:7, 8) Ohigbu ɛnyā, alɔ gē bi iyo ku unwalu duuma nɛ alɔ lɔfu má ohigbu aōmiya nɛ alɔ ya, amāŋ ohigbu ɛgɛ nɛ alɔ kɛla amāŋ ya odee ɔwɛ nōó kpaakpa ŋ ma. Oŋma lɛ ɔdā nɛ alɔ ya a, ɔtu lɔfu gbɔɔ ō ŋmo alɔ ɛpɔbi. Amáŋ ō jé ku alɔ géē bi iyo ku ōmiya duuma nɛ alɔ ya piii a, géē lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ō ka íne obiya ku alɔ tɛɛcɛ, géē ya ku alɔ ya opiyabɔ, klla géē ya ku alɔ lɛ abɔ ci ō ya inyileyi ɔɔma kpɔ. Ō ya aɔdā nōo ba nyā lɔfu ta alɔ abɔ cɛɛ ku alɔ yɔ i kwinya ku oyeeyi a.
(Má ogwotu ɔmɛ 8-9)
9. Ɔdi nɛ a lɔfu ya ɔdaŋ ku a lɛ ōmiya obɔbi éyi ya a? (Má ifoto a.)
9 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo a? Ɔdaŋ ka ó lɛ ōmiya obɔbi éyi nɛ a ya ɛ, ɔdi nɛ a lɔfu ya a? Bi ipu ɔtu ku a gáā piya aɔdā nɛ a ya ŋma igbihi a abɔ gla ŋ. A hii bi eko mla ɔfu ku uwɔ yɔ i ceyitikwu ō mafu ɔdā nōo ya nɛ a kpaakpa, amāŋ ō je inyileyi ku uwɔ a ce ācɛ ɔhá ɛyi ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, cɛ ka inyileyi nɛ a ya a, cɛɛ ku a yɔ ɔdā nɛ a ya gla babanya a. Ɔdaŋ ku ɔtu yɔ i ŋmo uwɔ ɛpɔbi lɛyikwu inyileyi éyi nɛ a ya a, tu iyi uwɔ waajɛ cɛɛ ku a gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa, lɛ íne obiya ku uwɔ a ka tɛɛcɛ, ku a klla ba ɔ kóō kwu je ya uwɔ ɛhi. (Aíjē 25:11; 51:3, 4) Lɛ abɔ kwaajɛ lɛ ācɛ nɛ íne obiya ku uwɔ a lɔfu biya uwa ɔtu a. Ɔdaŋ nōó kē cɛgbá, miyɛ otabɔ ŋma ɛgiyi anyakwɔcɛ ku ujɔ. (Ujɛ́m. 5:14, 15) Nwu ɛlā ŋma inyileyi ku uwɔ a, cɛɛ ku a ceyitikwu ō ya inyileyi ɔɔma gɛ ŋ. Ɔdaŋ ku a ya lɛ a, a lɔfu jé kpɔcii ka Ujehofa géē mafu eyinyinyi gā uwɔ, klla géē je otabɔ nɛ a cɛgbá a gā uwɔ.—Aíjē 103:8-13.
AIYO NƐ ALƆ CƐGBÁ Ō JE “KPÓ BÓNŪ” PIII A
10. Ɔdiya nɛ aɔdā nɛ alɔ jé ku alɔ i gáā ya gla ŋ ma wɛ iyo ogbɛnu a? (Ācɛ Ugalésīya 6:4)
10 Aɔdā nɛ alɔ jé ku alɔ i gáā ya gla ŋ ma. Alɔ lɔfu je iyo nōo lɔfu ya ku abɔ kóō hɛ alɔ iyē a pla iyi alɔ ɔkɔ, ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔ ō miya iyi alɔ mla ācɛ ɔhá. (Jé Ācɛ Ugalésīya 6:4.) Ɔdaŋ ku alɔ gē miya iyi alɔ mla ācɛ ɔhá eko doodu, alɔ lɔfu gbɔɔ ō mimalanyi amāŋ gbɔɔ ō kweyi mla uwa. (Ugal. 5:26) Ɔdaŋ ku alɔ gē ceyitikwu ō ya ɔdā nɛ ācɛ ɔhá gē ya naana nɛ alɔ jé ku alɔ i gáā ya ɔ gla ŋ ma, alɔ lɔfu ya iyi alɔ agbe. Gbɛla tu ɛlā nyā ɛ: Ubáyíbu da alɔ ka ó lɔfu biya ɔcɛ ɔtu ō gbeyi odee. (Aíit. 13:12) Ohigbu ɛnyā, ó géē biya alɔ ɔtu fiyɛ ō gbeyi odee nɛ alɔ jé ku alɔ i gáā lɛ gla ŋ ma! Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, ɛ̄jɛ̄ lɔfu jɛ alɔ nōo lɔfu ya ku alɔ hii kwinya ku oyeeyi a lɔɔlɔhi ŋ.—Aíit. 24:10.
11. Ɔdi gáā lɔfu ta uwɔ abɔ ō lɛ abɔ ci ō ya ōmiya ku aɔdā nɛ a jé ku á gáā ya gla ŋ ma?
11 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo ɔɔma tonu a? A hii leyice ō ya fiyɛ ɛji ɔfu ku uwɔ fiyɛ ɔdā nɛ Ujehofa cɛgbá ŋma ɛgiyi uwɔ a ŋ. Ujehofa i leyice ku a géē je ɔdā nɛ á lɛ ŋ ma lɛ ɔ ŋ. (2 Ukɔ́r. 8:12) Le jé kpɔcii ka Ujehofa i gē miya ɔdā nɛ a gē ya a mla ɔdā nɛ ācɛ ɔhá gē ya a ŋ. (Umát. 25:20-23) Ɛ̄gbā nɛ a gē gba ɔ ŋma ɛjɛɛji ɔtu ku uwɔ, ō hayi kpaakpa ku uwɔ, mla ɔtu ō lé ku uwɔ jɛ ɔ eyī nɛhi. Tu iyi waajɛ ku a klla jé ka ó gáā tɔɔtɛ gā uwɔ ō ya ɛjɛɛji ɔdā nɛ a géē dɔka ō ya babanya a ŋ, ohigbu ku a kwu hilokplici ɛ, á lɔfu iyē bɛɛka otɛtɛ a gɛ ŋ, amāŋ ohigbu āhɔ̄ nɛ a yɔ anu a. Bɛɛka Ubasillayi a, a hii miyɛ uklɔ nɛ a jé ka ó gáā tɔɔtɛ gā uwɔ ō ya gla ŋ, á jé ŋ ohigbu ku a kwu hilokplici ɛ amāŋ ohigbu ku a yɔ i doōcē. (2 Usám. 19:35, 36) Bɛɛka Umosisi a, miyɛ otabɔ ŋma ɛgiyi ācɛ ɔhá ku a klla kɔ uklɔ nɛ a lɛ a mla ācɛ ɔhá eko duuma nōo ya ɔɔma tɔɔtɛ. (Oyɛb. 18:21, 22) Ɔdaŋ ku a wɛ ɔcɛ o tu iyi uwɔ waajɛ, a gáā leyice ō ya fiyɛ ɛji ɔfu ku uwɔ ŋ, nōo lɔfu cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ uwɔ ō kwinya ku oyeeyi a.
12. Alɔ cika ō yɔ i ŋmo iyi alɔ ɛpɔbi ku ōmiya obɔbi nɛ ācɛ ɔhá ya a? Lɛ ɔ teyi peee.
12 Ō yɔ i ŋmo iyi uwɔ ɛpɔbi ohigbu ōmiya obɔbi nɛ ācɛ ɔhá ya a. Alɔ i gáā ya ōmiya lɛ ācɛ ɔhá gla ŋ, alɔ i klla gáā gbo uwa eko doodu ŋma unwalu néē lɔfu má ohigbu ōmiya obɔbi néē ya a ŋ. Ocabɔ mafu, ɔyinɔnyilɔ amāŋ ɔyinɔnya lɔfu miya ō lɛ ci ō gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ōmiya ɔɔma lɔfu ya ku ɔtu kóō biya lɛ aɛ́nɛ́ mla aadā uwa nɛhi. Amáŋ, aɛ́nɛ́ mla aadā nōo gē ŋmo iyi uwa ɛpɔbi ohigbu ōmiya obɔbi nɛ ayipɛ ɔlɛ uwa ya a gē je iyo ogbɛnu ce iyi uwa. Ó wɛ iyo nɛ Ujehofa leyice ka é géē je a yɔ abɔɔ a ŋ.—Uróm 14:12.
13. Ɔdi nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu ya ku ōmiya obɔbi nɛ ɔyipɛ ɔlɛ uwa ya a?
13 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo ɔɔma tonu a? Jé ka Ujehofa jɛga lɛ eyeeye ku alɔ ō ya ɔdā nɛ alɔ dɔka a. Ó jɛga lɛ ɔnyɔɔnyɛ kóō ya ōmiya nōo he ɔ ɔtu a. Ɛga nɛ ó je lɛ alɔ ɔɔma kē lɛ ō ya mla ɔdaŋ ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā. Ujehofa jé ku aa wɛ ɛ́nɛ́ amāŋ adā nōó jila iyē ŋ, ɔdā nɛ ó kē cɛgbá ŋma ɛgiyi aa foofunu a wɛ ō ya ɔdā nɛ aa jé ku aa ya gla a. Ōmiya nɛ ayipɛ ɔlɛ aa gē ya a wɛ iyo ku uwa ō bi, ó wɛ aku aa ŋ. (Aíit. 20:11) Naana kpɔ a, aa nōo wɛ ɛ́nɛ́ amāŋ adā a lɔfu yɔ i junwalu lɛ iyi aa ku inyileyi nɛ aa ya a. Ɔdaŋ ka ó lɛ a, aa cɛ lɛ Ujehofa jé lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya aa a, cɛɛ ku aa ba ɔ kóō kwu je ya aa ɛhi. Ó jé ku aa lɔfu piya ɔdā nɛ aa yɔ ŋma igbihi a abɔ gla gɛ ŋ. Ó kē leyice ku aa géē kwu ɔyi aa bi ŋma ō má unwalu ohigbu ōmiya obɔbi nɛ ó ya a ŋ. Aa bi ipu ɔtu ka ɔdaŋ ku ɔyi aa yɔ i ceyitikwu lɔfu lɔfu ō le cigbihi gā ɛgiyi Ujehofa, Ujehofa géē miyɛ ɔ cigbihi.—Ulúk. 15:18-20.
14. Ɔdiya nɛ ɔtu nōo gē ŋmo alɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu wɛ iyo nɛ alɔ cɛgbá ō je tonu a?
14 Ɔtu nōo gē ŋmo alɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu a. Ɔdaŋ ku alɔ lɛ íne biya, ó wɛ ɔdobɔbi ku ɔtu kóō ŋmo alɔ ɛpɔbi ŋ. Amáŋ Ujehofa i dɔka ku ɔtu kóō ŋmo alɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu ohigbu inyileyi nɛ alɔ ya a ŋ. Ó wɛ iyo nɛ alɔ cɛgbá ō je tonu piii. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā bi le jé ɔdaŋ ka ɔtu gē ŋmo alɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu a? Ɔdaŋ ku alɔ lɛ íne obiya ku alɔ a ka tɛɛcɛ, lɛ opiyabɔ ya, klla yɔ i ya ɔdā nɛ alɔ ya gla ku alɔ hii ya inyileyi ɔɔma gɛ ŋ, alɔ lɔfu lɔtuce lɔfu lɔfu ka Ujehofa géē je íne obiya ku alɔ a ya alɔ ɛhi. (Ācot. 3:19) Igbihi nɛ alɔ lɛ aɔdā nōo ba nyā ya, Ujehofa i dɔka ku ɔtu kóō ŋmo alɔ ɛpɔbi lɛyikwu ɔ gɛ ŋ. Ó jé ka ó géē ya alɔ agbe ɔdaŋ ku alɔ gɔbu yɔ i ya lɛ a. (Aíjē 31:10) Ɔdaŋ ku alɔ cɛ lɛ ɔtu le biya lɛ alɔ fiyɛ ɔfu, ɛ̄jɛ̄ lɔfu jɛ alɔ ō kwinya ku oyeeyi a.—2 Ukɔ́r. 2:7.
Igbihi nɛ a lɛ opiyabɔ ya ɔkwɔɔkwɛyi, Ujehofa i gē gbɛla kwu inyileyi nɛ a ya gɛ ŋ, a kē cika ō ya lɛ a ŋ duu (Má ogwotu ɔmɛ 15)
15. Ɔdi nɛ a lɔfu ya ɔdaŋ ku ɔtu gē ŋmo uwɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu ohigbu inyileyi nɛ a ya a? (1 Ujɔ́ni 3:19, 20) (Má ifoto a.)
15 Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu je iyo ɔɔma tonu a? Ɔdaŋ ku ɔtu gbɔɔ ō ŋmo uwɔ ɛpɔbi fiyɛ ɔfu ohigbu inyileyi nɛ a ya a, lɛ ɔtu ku uwɔ kwu ō ‘je yɛhi’ ku Ɔwɔico. (Aíjē 130:4) Ɔdaŋ ka Ɔwɔico kwu íne obiya ku ācɛ nōo lɛ opiyabɔ ya ɔkwɔɔkwɛyi a u ya uwa ɛhi, ó cokonu kahinii: “Ń klla gáā blakwu ɔdōbɔ̄bí nēé yá ā ɛ́ɛ́ gɛ ŋ́.” (Ujɛr. 31:34) Ɛnyā wɛ ka Ujehofa i gáā blakwu inyileyi nɛ a ya nɛ ó kwu je ya uwɔ ɛhi a gɛ ŋ. Ohigbu ɛnyā, a hii gbɛla ka unwalu nɛ a yɔ i má babanya a wɛ ohigbu ka Ujehofa i je inyileyi ku uwɔ a ya uwɔ ɛhi ɛ ma ya a ŋ. A kē hii cɔnu mla iyi uwɔ ohigbu ka ɛnɛɛnɛ ɛga ōhī nɛ a lɛ ipu ujɔ a le hɛ uwɔ abɔ ŋ. Ujehofa i gē gbɛla kwu inyileyi nɛ a ya a ŋ, a kē cika ō ya lɛ a ŋ duu.—Jé 1 Ujɔ́ni 3:19, 20.
KWINYA ƆWƐ NƐ A GÉĒ YALE GLA
16. Abɔ alɔ yɔ i kwinya ku oyeeyi a, ɔdi nɛ alɔ cika ō jé a?
16 Abɔ alɔ yɔ i kwinya ku oyeeyi a, alɔ cika ō “kwinya, ɔwɛ nɛ̄ [alɔ] lɔfú yálé glá ā.” (1 Ukɔ́r. 9:24) Alɔ lɔfu ya ɛnyā ɔdaŋ ku alɔ jé ɛyɛɛyɛyi ku iyo nɛ alɔ lɔfu je piii, mla aɛ̄nɛ̄ alɔ cɛgbá ō je kpo bonu a. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ kɛla lɛyikwu aocabɔ ku aɔdā nɛ alɔ géē cɛgbá ō je piii mla aɛ̄nɛ̄ alɔ géē cɛgbá ō je kpo bonu a. Amáŋ ó lɛ ɔhá nɛ alɔ lɔfu kɛla lɛyikwu ɔ. Ujisɔsi ka ka alɔ “híīī je eko kú [alɔ] táajɛ lɛ o yɔ̄ ī lé ucɛ mɛ́mla o yɔ̄ ī gwá ejé mɛ́mla o yɔ̄ ī gbɛlá kwu unwalu kú oyeeyi,” nōo lɔfu je piya iyo lɛ alɔ a ŋ. (Ulúk. 21:34) Ɛga ku Ubáyíbu nyā mla aɛga ku Ubáyíbu ɔhá, lɔfu ta uwɔ abɔ ō jé opiyabɔ ōhī nɛ a géē cɛgbá ō ya abɔ a yɔ i kwinya ku oyeeyi a.
17. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu lɔtuce kpɔcii ku alɔ géē yale ipu inya ku oyeeyi a?
17 Alɔ lɔfu lɔtuce kpɔcii ku alɔ géē yale ipu inya ku oyeeyi a, ohigbu ku alɔ jé ka Ujehofa géē je ɔfu nɛ alɔ cɛgbá a lɛ alɔ. (Ayis. 40:29-31) Ohigbu ɛnyā, ɛ̄jɛ̄ kóō hii jɛ uwɔ ŋ! Gbla ɔyikpo Upɔlu ya nōo kwinya lɔfu lɔfu o ya ɛɛ kóō miyɛ ule nōo yɔ iyɔbu nu a. (Ufíl. 3:13, 14) Ɔcɛ duuma i gáā kwinya nyā gā uwɔ ŋ, amáŋ mla otabɔ ku Ujehofa a géē yale. Ujehofa lɔfu ta uwɔ abɔ ō je iyo ku uwɔ, klla géē ta uwɔ abɔ ku a hii je aiyo nɛ a cɛgbá ō je kpo bonu a ŋ. (Aíjē 68:19) Mla otabɔ ku Ujehofa, ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō kwinya ku oyeeyi a mla ɔtu ō lé ku a klla le yale!
IJÉ ƆMƐ 65 Move Ahead!
a Ikpɛyi ɛlā oklɔcɛ nyā géē ta alɔ abɔ ō kwinya ku oyeeyi a. Abɔ alɔ wɛ ācɛ okwinya ku oyeeyi nyā, ó lɛ aiyo ōhī nɛ alɔ géē cɛgbá ō je piii. Aiyo nyā lɛ ō ya mla okonu nɛ alɔ ce lɛ Ujehofa ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā piyoo, uklɔ nɛ ɔnyɔɔnyɛ lɛ ō ya ipu apɔlɛ, mla uklɔ nɛ alɔ lɛ ohigbu ōmiya nɛ alɔ gē ya a. Amáŋ alɔ cɛgbá ō lɛ iyo duuma nɛ alɔ i cɛgbá ŋ nōo lɔfu ya ku alɔ hii kwinya lɔɔlɔhi ŋ ma kpo bonu. Ɔdi néē wɛ a? Ikpɛyi ɛlā nyā géē cila ohi ku ɔka ɔɔma.
b A lɔfu má aikpɛyi ɛlā ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ ipu aya nōo ka u “Help for the Family” a ipu jw.org. Ocabɔ ku aikpɛyi ɛlā nōo yɔ lɛ aɔba mla anyā a wɛ u: “How to Show Respect” mla u “How to Show Appreciation”; aikpɛyi ɛlā nōo yɔ lɛ aɛ́nɛ́ mla aadā a wɛ u “Teaching Children Smartphone Sense” mla u “How to Communicate With Your Teenager”; aikpɛyi ɛlā nōo yɔ lɛ aɛdrɔ a wɛ u “How to Resist Peer Pressure” mla u “How to Deal With Loneliness.”
