1. Sigun iti Hebreo 12:1, ania dagiti masapul nga aramidentayo tapno madanontayo ti pagpatinggaan ti lumba ti biag?

 IMPADA ti Biblia ti biagtayo kas Kristiano iti lumba. Dagiti tumataray a naballigi a makadanon iti pagpatinggaan ti lumba makaawatda iti gunggona a biag nga agnanayon. (2 Tim. 4:7, 8) Masapul nga ikagumaantayo ti agtultuloy nga agtaray aglalo ta nakaas-asidegtayon iti pagpatinggaan ti lumba. Naballigi a naileppas ni apostol Pablo ti lumba ti biag. Imbagana dagiti makatulong kadatayo tapno mangabaktayo iti lumba. Imbilinna nga “ikkatentayo . . . ti tunggal dadagsen” ken “agibturtayo a mangtaray iti lumba a naikabil iti sanguanantayo.”—Basaen ti Hebreo 12:1.

2. Ania ti kayat a sawen ti ‘ikkatentayo ti tunggal dadagsen’?

² Idi insurat ni Pablo a masapul nga ‘ikkatentayo ti tunggal dadagsen,’ ibagbagana kadi nga awanen ti masapul nga awiten ti maysa a Kristiano? Saan a dayta ti puntona. Ti ketdi kayatna a sawen ket masapul nga ikkatentayo ti tunggal awit a saan a kasapulan. Dagita nga awit ket mabalin a manglapped ken mangbannog kadatayo. Tapno makapagibturtayo, masapul nga alistotayo a mangilasin ken mangikkat iti aniaman a saan a kasapulan nga awit a mangpabuntog kadatayo. Ngem saantay met a kayat nga ikkaten dagiti masapul nga awitentayo. Ta no kasta ti aramidentayo, mabalin a madiskualipikartayo iti lumba. (2 Tim. 2:5) Ania dagiti masapul nga awitentayo?

3. (a) Sigun iti Galacia 6:5, ania ti masapul nga awitentayo? (b) Ania dagiti usigentayo iti daytoy nga artikulo, ken apay?

³ Basaen ti Galacia 6:5. Adda imbaga ni Pablo a masapul  nga awitentayo. Insuratna nga “ibaklay ti tunggal maysa ti bukodna nga awit.” Ti tuktukoyen ditoy ni Pablo ket ti personal a responsabilidadtayo iti Dios a datayo a mismo ti masapul a mangibaklay. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo ti karaman iti “bukod[tayo] nga awit” ken no kasanotayo nga ibaklay dayta. Usigentayo met dagiti saan a kasapulan nga awit a mabalin nga ibakbaklaytayo ken ammuentayo no kasanotayo nga ikkaten dagita. No ibaklaytayo ti bukodtayo nga awit ken ikkaten dagiti saan a kasapulan, sibaballigi a maileppastayo ti lumba ti biag.

4. Apay a saan a makapadagsen ti karitayo idi nagdedikartayo? (Kitaen met ti ladawan.)

⁴ Ti karitayo idi nagdedikartayo. Idi nagdedikartayo ken Jehova, inkaritayo nga agdaydayawtayo kenkuana ken aramidentayo ti pagayatanna. Masapul a tungpalentayo dayta a kari. Ti panangtungpaltayo iti dedikasiontayo ket serioso a responsabilidad, ngem saan a makapadagsen. Pinarsuanatayo ngamin ni Jehova a mangaramid iti pagayatanna. (Apoc. 4:11) Immulana iti pusotayo ti tarigagay nga agdaydayaw kenkuana ken pinarsuanatayo  a kaladladawanna. Gapu iti dayta, makaasidegtayo kenkuana ken maragsakantayo a mangaramid iti pagayatanna. (Sal. 40:8) No ar-aramidentayo met ti pagayatan ti Dios ken sursurotentayo ti Anakna, ‘magin-awaantayo.’—Mat. 11:28-30.

5. Ania ti makatulong tapno matungpalmo ti dedikasionmo? (1 Juan 5:3)

⁵ Kasanom a maibaklay dayta nga awit? Adda dua a makatulong. Umuna, itultuloymo a pabilgen ti ayatmo ken Jehova. Maaramidmo dayta no kanayon a pampanunotem ti amin a naimbag nga inaramidna para kenka, ken dagiti bendisionna iti masanguanan. Bayat nga umun-uneg ti ayatmo iti Dios, nalaklakanto nga agtulnogka kenkuana. (Basaen ti 1 Juan 5:3.) Maikadua, tuladem ni Jesus. Naaramidna ti pagayatan ti Dios ta nagpatulong ken Jehova, ken kanayon a pinampanunotna ti gunggonana. (Heb. 5:7; 12:2) Kas ken Jesus, ikararagmo ken Jehova a pabilgennaka, ken pagtalinaedem a nalawag iti panunotmo ti namnama a biag nga agnanayon. Bayat nga umun-uneg ti ayatmo iti Dios ken tultuladem ti Anakna, matungpalmonto ti dedikasionmo.

6. Apay a masapul nga ibaklaytayo dagiti obligasiontayo iti pamiliatayo? (Kitaen met ti ladawan.)

⁶ Dagiti obligasiontayo iti pamilia. Iti lumba ti biag, masapul a da Jehova ken Jesus ti ad-adda nga ayatentayo ngem kadagiti kapamiliatayo. (Mat. 10:37) Ngem dina kayat a sawen daytoy a mabalin a baybay-antayo dagiti obligasiontayo iti pamiliatayo a kasla ket dagitoy ti manglapped kadatayo a mangparagsak iti Dios ken ni Kristo. Imbes ketdi, tapno maparagsaktayo ti Dios ken ni Kristo, masapul a tungpalentayo dagiti responsabilidadtayo iti pamiliatayo. (1 Tim. 5:4, 8) Naragragsaktayo no aramidentayo dayta. Ammo ngamin ni Jehova a naragsak dagiti pamilia no agin-innayat ken agrinrinnaem ti agassawa, no ay-ayaten ken sansanayen dagiti nagannak dagiti annakda, ken no agtultulnog dagiti annak kadagiti nagannakda.—Efe. 5:33; 6:1, 4.

7. Kasano a maitungpalmo ti papelmo iti pamilia?

⁷ Kasanom a maibaklay dayta nga awit? Aniaman ti papelmo iti pamilia, agtalekka iti sirib manipud iti Biblia imbes nga agpannurayka iti emosionmo, kulturam, wenno iti ibagbaga dagiti maibilbilang nga eksperto. (Prov. 24:3, 4) Usarem a naimbag dagiti publikasiontayo a naibatay iti Biblia. Naglaon dagitoy kadagiti praktikal a suhestion no kasano a mayaplikar dagiti prinsipio ti Biblia. Kas pagarigan, ti artikulo nga addaan serye a “Tulong Para iti Pamilia” ket makatulong para kadagiti espesipiko a pakarigatan a pakaipaspasanguan ita dagiti agassawa, nagannak, ken tin-edyer. b Determinadoka koma a mangyaplikar iti ibagbaga ti Biblia uray no saan nga ar-aramiden dayta ti dadduma a kapamiliam. No aramidem dayta, mabenepisiaranto ti pamiliam ken matagiragsakmo ti bendision ni Jehova.—1 Ped. 3:1, 2.

8. Ania dagiti mabalin nga epekto kadatayo dagiti desisiontayo?

⁸ Manungsungbattayo kadagiti desisiontayo. Inikkannatayo ni Jehova iti wayawaya nga agpili, ken kayatna a magunggonaantayo kadagiti nasayaat a desisiontayo. Ngem saannatayo met nga ilisi kadagiti resulta dagiti kamali a desisiontayo. (Gal. 6:7, 8) Gapu iti dayta, akseptarentayo dagiti resulta dagiti saan a nasayaat a desisiontayo, saan a napagpanunotan a sasao, ken nadarasudos a tigtignay. Mabalin a makonkonsiensiatayo depende iti naaramidantayo.  Ngem gapu ta manungsungbattayo kadagiti desisiontayo, matignaytayo a mangipudno kadagiti basoltayo, mangilinteg kadagiti kamalitayo, ken saanen a mangulit kadagita. No kasta ti aramidentayo, makapagtalinaedtayo iti lumba ti biag.

9. Ania ti mabalin nga aramidem no kamali ti desisionmo? (Kitaen met ti ladawan.)

⁹ Kasanom a maibaklay dayta nga awit? No nakaaramidka iti kamali a desision, akseptarem ti agdama a situasionmo. Bigbigem a saanmon a maisubli ti napalabas. Saanmo a saysayangen ti oras ken pigsam a mangikalintegan iti bagim wenno mangpabasol iti bagim wenno iti dadduma gapu iti kamali a desisionmo. Imbes ketdi, akseptarem dagiti kamalim ken aramidem ti kasayaatan iti agdama a situasionmo. No makonkonsiensiaka gapu iti naaramidmo a kamali, sipapakumbaba nga agkararagka ken Jehova, ipudnom ti basolmo, ken ipakaasim a pakawanennaka. (Sal. 25:11; 51:3, 4) Dumawatka iti pammakawan kadagidiay mabalin a nasaktam, ken no kasapulan, agpatulongka kadagiti panglakayen. (Sant. 5:14, 15) Makasursuroka koman kadagiti kamalim, ket ikagumaam a saanmon nga uliten dagita. Bayat nga ar-aramidem dagita, masiguradom a kaasiannaka ni Jehova ken ipaayna ti tulong a kasapulam.—Sal. 103:8-13.

10. Apay a dadagsen dagiti di realistiko nga ekspektasion? (Galacia 6:4)

¹⁰ Dagiti di realistiko nga ekspektasion. Mapadagsenantayo ti bagitayo kadagiti di realistiko nga ekspektasion no ikomkomparatayo ti bagitayo iti sabsabali. (Basaen ti Galacia 6:4.) No kanayon nga ikomparatayo ti bagitayo iti sabsabali, baka agbalintayo a naapal ken mannakikompetensia. (Gal. 5:26) Tapno maaramidantayo ti naaramidan ti sabsabali, baka pilpilitentayon ti bagitayo a mangaramid iti ditay kabaelan. No “ti namnama a maitantan pagsakitenna ti puso,” nakarkaro a makapaupay dagiti namnamaen a di pulos mapasamak! (Prov. 13:12) No kasta ti aramidentayo, maibus ti pigsatayo ken bumuntog ti panagtaraytayo iti lumba ti biag.—Prov. 24:10.

11. Ania dagiti makatulong tapno maliklikam dagiti di realistiko nga ekspektasion?

¹¹ Kasanom a maikkat dayta a dadagsen? Saan koma a nangatngato ti ekspektarem iti bagim ngem iti namnamaen kenka ni Jehova. Dina pulos ekspektaren nga itedmo ti awan kenka. (2 Cor. 8:12) Namnamaem a saan nga ikomkompara ni Jehova dagiti maar-aramidam iti maar-aramidan ti dadduma. (Mat. 25:20-23) Ipatpategna ti amin-kararua a panagserbim, ti kinamatalekmo, ken ti panagibturmo. No naemmaka, akseptarem a mabalin a limitadon dagiti maaramidam ita gapu iti edad, salun-at, ken kasasaadmo. Tuladem ni Barzillai. Situtulok nga agsaanka kadagiti pribilehio no saanmon a kabaelan gapu iti kasasaad ti salun-atmo wenno edadmo. (2 Sam. 19:35, 36) Tuladem ni Moises. Akseptarem ti tulong ken itedmo ti dadduma a responsabilidadmo iti sabsabali no maitutop. (Ex. 18:21, 22) No naemmaka, maliklikam ti mangaramid kadagiti di realistiko nga ekspektasion a mabalin a mangbannog kenka iti panagtaraymo iti lumba ti biag.

12. Basoltayo kadi ti saan a nasayaat a desision ti dadduma? Ilawlawag.

¹² Pabpabasolem ti bagim gapu iti saan a nasayaat a desision ti dadduma. Saantayo a maidesisionan ti sabsabali; ken saantayo met a kanayon a mailiklik ida kadagiti dakes a resulta ti saan a nasayaat a desisionda. Kas pagarigan, mabalin a nagdesision ti anakmo nga isardengnan ti agserbi ken Jehova. Gapu iti dayta, mabalin a saan a mailadawan ti liday dagiti  nagannak. Ngem sigurado a madagsenan dagiti nagannak no pabasolenda ti bagida iti saan a nasayaat a desision ti anakda. Saan a kayat ni Jehova nga awitenda dayta a dadagsen.—Roma 14:12.

13. Ania dagiti mabalin nga aramiden ti ama wenno ina no nakaaramid ti anakna iti saan a nasayaat a desision?

¹³ Kasanom a maikkat dayta a dadagsen? Tantandaanam nga inikkannatayo amin ni Jehova iti wayawaya nga agpili. Palpalubosanna ti tunggal maysa a mangaramid iti bukodna a desision. Karaman iti dayta no pilienna ti agserbi iti Dios wenno saan. Ammo ni Jehova a saanka a perpekto nga ama wenno ina; ti laeng namnamaenna ket aramidem ti amin a kabaelam. Ti anakmo ti manungsungbat kadagiti desisionna, saan a sika. (Prov. 20:11) Ngem baka sangkapanunotmo pay laeng dagiti nagkamaliam kas nagannak. No kasta, ipakaammom ken Jehova ti marikriknam ken dumawatka iti pammakawanna. Ammona a saanmon a maisubli ti napalabas ken saanmon a mabalbaliwan dagiti napasamak. Dina met ekspektaren nga iliklikmo ti anakmo kadagiti dakes a resulta dagiti inaramidna. Laglagipem a no agporsegi ti anakmo nga agsubli ken Jehova, magagaranto a mangawat kenkuana.—Luc. 15:18-20.

14. Apay a ti nakaro a pannakakonsiensia ket maysa a dadagsen a masapul nga ikkatentayo?

¹⁴ Nakaro a pannakakonsiensia. No nagbasoltayo, natural laeng a makonsiensiatayo. Ngem ti nakaro a pannakakonsiensia ket maysa a dadagsen a saan a masapul nga awitentayo no di ket masapul nga ikkatentayo. Kasanon no nakaro ti pannakakonsiensiatayo? Makapagtalektayo a pinakawannatayon ni Jehova no impudnotayon ti basoltayo, nagbabawitayon, ken ar-aramidentayon ti amin tapno saantayon a maulit ti basoltayo. (Ara. 3:19) No inaramidtayon dagita, saan a kayat ni Jehova nga agtultuloytayo a makonsiensia. Ammona a pagdaksantayo dayta. (Sal. 31:10) No malapunostayo iti liday, baka sumardengtayon iti lumba ti biag.—2 Cor. 2:7.

15. Ania dagiti mabalinmo nga aramiden no nakaro ti pannakakonsiensiam? (1 Juan 3:19, 20) (Kitaen met ti ladawan.)

 ¹⁵ Kasanom a maikkat dayta a dadagsen? No nakaro ti pannakakonsiensiam, kanayon a panunotem a ‘talaga a mangpakawan’ ti Dios. (Sal. 130:4) No pinakawannan dagidiay naimpusuan nga agbabbabawi, ikarkarina: “Diakton lagipen ti basolda.” (Jer. 31:34) Kaipapanan dayta a no pinakawannakan ni Jehova kadagiti basolmo, lipatennan dagita. Isu a saanmo koma nga ipagarup a gapu ta ap-apitem dagiti resulta dagiti basolmo ket ebidensia dayta a saannaka pay a pinakawan. Ken dimo guraen ti bagim gapu ta napukawmo ti dadduma a pribilehiom iti kongregasion. Saan a sangkapanunot ni Jehova dagiti basolmo, ket masapul a kasta met ti aramidem.—Basaen ti 1 Juan 3:19, 20.

16. Kas tumataray, ania ti masapul a matarusantayo?

¹⁶ Bayat a tartarayentayo ti lumba ti biag, masapul nga ‘agtaraytayo tapno mangabaktayo.’ (1 Cor. 9:24) Maaramidtayo dayta no matarusantayo ti nagdumaan dagiti masapul nga awitentayo ken dagiti dadagsen a masapul nga ikkatentayo. Iti daytoy nga artikulo, napagsasaritaantayo ti sumagmamano la a pagarigan dagiti masapul nga awitentayo ken dagiti masapul nga ikkatentayo. Ngem saan la a dagita ti karaman. Imbaga ni Jesus a mabalin a “mapadagsenan[tayo] . . . gapu iti sobra a pannangan ken panaginum ken kadagiti pakaringgoran iti biag.” (Luc. 21:34) Dagita ken ti dadduma pay a teksto ket makatulong tapno makitam dagiti mabalinmo a balbaliwan bayat nga agtartarayka iti lumba ti biag.

17. Apay a masiguradotayo a mangabaktayo iti lumba ti biag?

¹⁷ Masiguradotayo a mangabaktayo iti lumba ti biag gapu ta ipaay ni Jehova ti bileg a kasapulantayo. (Isa. 40:29-31) Dimo koma ngarud ipalubos a bumuntog ti panagtaraymo! Tuladem ni apostol Pablo a nangaramid iti amin a kabaelanna tapno magun-odna ti gunggona. (Fil. 3:13, 14) Saan a mabalin a sabali ti agtaray para kenka, ngem agballigika iti tulong ni Jehova. Tulongannaka ni Jehova a mangibaklay kadagiti awitmo ken mangikkat kadagiti saan a kasapulan a dadagsen. (Sal. 68:19) Gapu ta adda ni Jehova iti abaymo, makapagibturka nga agtaray iti lumba ket mangabakkanto!