1. Le kukwatañana na Bahebelu 12:1, i bika byotufwaninwe kulonga pa kuvuya lubilo lwetu lwa būmi?

 BIBLE udingakanya būmi bwetu bwa bwine Kidishitu na kunyema lubilo. Banyemi bavuya lubilo lwabo bakapalwa mpalo ya būmi bwa nyeke. (2 Tm. 4:7, 8) Tufwaninwe kulonga byonso byotubwanya mwanda wa kwendelela kunyema, nakampata mwanda ketudi kubwipi bininge na kuvuya lubilo lwetu. Mutumibwa Polo, mwine wāvuile lubilo lwandi lwa būmi, wālombwele bintu biketukwasha tuvuye lubilo lwetu. Wētusoñenye ‘twele bulēmi bo-bonso ne kunyema na kūminina lubilo lotutungīlwe.’—Tanga Bahebelu 12:1.

2. Le ‘kwela bulēmi bo-bonso’ kushintulula bika?

² Le Polo paānenene amba “twelei bulēmi bo-bonso,” wādi ukimba kunena’mba kekudipo kiselwa kifwaninwe kusela mwine Kidishitu? Ke amopo. Aye wādi ukimba kunena’mba tunenwe kwela bulēmi bo-bonso bwampikwa mvubu. Bulēmi bwa uno muswelo bubwanya kwitulengeja tukomenwe kunyema senene ne kwitukōkeja. Pa kūminina, tufwaninwe kujingulula bukidibukidi ne kwela bulēmi bo-bonso bubwanya kwitulengeja tukomenwe kunyema senene. Inoko kadi, ketufwaninwepo kwela biselwa byotufwaninwe kusela. Shi bitupu, tukakomenwa kwendelela kunyema. (2 Tm. 2:5) Le i biselwa’ka byotufwaninwe kusela?

3. (a) Le mungya Bene Ngalatea 6:5, i bika byotufwaninwe kusela? (b) I bika byotusa kubandaula mu kino kishinte, ne mwanda waka?

³ Tanga Bene Ngalatea 6:5. Polo wātelele kintu kimo kyotufwaninwe  kusela. Wālembele amba “muntu ne muntu ukeselelanga kiselwa kyandi.” Pano Polo wādi wisambila pa kiselwa kya muntu ne muntu ku meso a Leza, kine kyotufwaninwe kwiselela batwe bene. Mu kino kishinte, tusa kubandaula’mo bintu bibadilwa mu “kiselwa” kyetu ne muswelo otubwanya kwikisela. Kadi tusa kuyuka’mo bulēmi bwampikwa mvubu bwine padi botuselele, ne kumona muswelo otubwanya kwibwela. Kwiselela kiselwa kyetu ne kwela bulēmi bwampikwa mvubu kuketukwasha tunyeme lubilo lwetu lwa būmi kufika ne ku mfulo.

4. Mwanda waka mutyipo wetu wa kwipāna ke kiselwapo kilēma? (Tala ne kifwatulo.)

⁴ Mutyipo wetu wa kwipāna. Potwapēne būmi bwetu kudi Yehova, twatyipile mutyipo wa kumutōta ne kulonga kiswa-mutyima kyandi. Tufwaninwe kufikidija uno mutyipo. Kwiendeja mungya kwipāna kwetu i kiselwa kisumininwe, inoko ke kiselwapo kilēma. Ke-pantu Yehova wētupangile mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kyandi. (Kus. 4:11) Wētupangile mu kimfwa kyandi kadi na bisakibwa bya kukimba kumuyuka ne kumutōta. Kino  kyokilengeja tumufwene ne kusangela kulonga kiswa-mutyima kyandi. (Ñim. 40:8) Kadi ‘tutūkijibwanga’ potulonga kiswa-mutyima kya Leza ne kulonda wandi Mwana.—Mat. 11:28-30.

5. Lelo i bika bibwanya kukukwasha ufikidije mutyipo obe wa kwipāna? (1 Yoano 5:3)

⁵ I muswelo’ka obwanya kusela kiselwa? I na kulonga bino bintu bibidi. Kibajinji, endelela kuningija buswe bosenswe Yehova. Ubwanya kulonga namino na kulangulukila pa bintu byonso biyampe ke bikulongele Yehova, ne pa bintu biyampe byakakulongela mu mafuku āya kumeso. Shi buswe bosenswe Leza bubavudila’ko, po pene bikakupēlela kumukōkela. (Tanga 1 Yoano 5:3.) Kya bubidi, iula Yesu. Wābwenye kulonga kiswa-mutyima kya Leza mwanda wādi ulomba bukwashi kudi Yehova ne kuta mutyima ku mpalo. (Bah. 5:7; 12:2) Pamo bwa Yesu, lomba Yehova akupe bukomo ne kulama mu ñeni lukulupilo lwa būmi bwa nyeke. Shi uvudije buswe bosenswe Leza ne kwiula wandi Mwana, ukabwanya kufikidija mutyipo obe wa kwipāna.

6. Mwanda waka tufwaninwe kusela biselwa bya mu kisaka? (Tala ne kifwatulo.)

⁶ Biselwa byetu bya mu kisaka. Mu lubilo lwetu lwa būmi, tufwaninwe kusanswa’mo bininge ba Yehova ne Yesu kutabuka ba mu kyetu kisaka. (Mat. 10:37) Inoko kino kekishintululapo amba tufwaninwe kusūla biselwa byetu bya mu kisaka, pamo bwa abyo bitulengeja tukomenwe kusangaja Leza ne Kidishitu. Pa kwitabijibwa na Leza ne Kidishitu, tufwaninwe kuvuija biselwa byetu bya mu kisaka. (1 Tm. 5:4, 8) Shi tulonge namino, tukekala na nsangaji. Mwanda Yehova uyukile amba bisaka bikekala na nsangaji shi ba mulume ne mukaji belongela bintu na buswe ne bulēme, shi bambutwile basenswe babo bana ne kwibafundija, ne shi bana bakōkela bambutwile babo.—Ef. 5:33; 6:1, 4.

7. Le i muswelo’ka obwanya kuvuija kiselwa kyobe kya mu kisaka?

⁷ I muswelo’ka obwanya kusela kiselwa? Nansha shi udi na kiselwa’ka mu kisaka, kulupila tunangu twa mu Bible pa kyaba kya kukulupila mulangilo obe, bibidiji, nansha byobya binena bantu batelwa bu bashayuka. (Nki. 24:3, 4) Mwena mu myanda idi mu mabuku etu esambila pa Bible. Mu ano mabuku mudi madingi a kamweno alombola mwa kwingidijija misoñanya ya mu Bible. Kimfwa, bishinte binena’mba “Bukwashi ku Bisaka” bidi na myanda ikwasha balume ne bakaji, bambutwile, ne bankasampe balwe na makambakano obekonda nao dyalelo. b Sumininwa kulonda byobya binena Bible nansha shi bantu bakwabo mu kisaka kebebilondapo. Shi ulonge namino, ba mu kyenu kisaka bakamwena’mo, ne Yehova nandi ukemwesela.—1 Pe. 3:1, 2.

8. Le butyibi botukwata bubwanya kwikala namani na lupusa potudi?

⁸ Kiselwa kyetu kya kukwata butyibi. Yehova i mwitupe bwanapabo bwa kwitongela, kadi usakanga tusangele byabuyabuya bilupuka mu kukwata butyibi buyampe. Inoko ketukiñengapo ku makambakano alupuka ku butyibi bubi. (Ngt. 6:7, 8) O mwanda twitabijanga bilupuka ku butongi bubi botulonga, ku binenwa byotunena kwampikwa kulanga, nansha ku bilongwa byetu bibi. Kulondakana na bintu byotulongele, tubwanya kususuka na mutyima wa mundamunda witutopeka.  Inoko, kuyuka’mba twiselelanga kiselwa mu mwanda utala butyibi botukwata, kwitulengejanga twisāse bubi bwetu, tulemunune bilubo byetu, ne kuleka kujokela mu bilubo bimo byonka. Kulonga namino kubwanya kwitukwasha twendelele kunyema lubilo lwa būmi.

9. Le i bika bibwanya kukukwasha shi wakwete butyibi bubi? (Tala ne kifwatulo.)

⁹ I muswelo’ka obwanya kusela kiselwa? Shi wakwete butyibi bubi, itabija ngikadilo yodi’mo pano. Itabija’mba kubwanyapo kushinta bilongekele. Kokijimija bukomo bobe bwa mu ñeni ne mu malango mwanda wa kwibingija nansha mwanda wa kwitopeka, nansha kutopeka bantu bakwabo pa butyibi bubi bowakwete. Abe itabija bilubo byobe ne kulonga bukomo bwa kulumbulula ngikadilo yodi’mo pano. Shi witopekanga pa kintu kibi kyowalongele, lomba Yehova na kwityepeja, itabija kilubo kyobe, kadi mwisāshile akulekele. (Ñim. 25:11; 51:3, 4) Lomba lusa muntu owasanshije, kadi shi i byendele’mo, kimba bukwashi bwa bakulumpe. (Yak. 5:14, 15) Boila ñeni ku bilubo byobe, kadi longa bukomo bwa kuleka kujokela’mo. Shi ulonge namino, kulupila’mba Yehova ukakufwila lusa ne kukupa bukwashi bosakilwa.—Ñim. 103:8-13.

10. Mwanda waka kukungila bintu byoketubwanyapo kufikila’po i kiselwa kilēma? (Bene Ngalatea 6:4)

¹⁰ Kukungila bintu byoketubwanyapo kufikila’po. Tubwanya kwitwika bulēmi na kukungila bintu byoketubwanyapo kufikila’po, shi twidingakanya na bantu bakwabo. (Bene Ngalatea 6:4.) Shi twidingakanya kyaba kyonso na bantu bakwabo, tubwanya kwikala na mukao ne na mushipiditu wa kwitāka. (Ngt. 5:26) Potulonga bukomo bwa kulonga bilonga bantu bakwabo bine byoketubwanyapo, tukesanshija batwe bene. Kadi shi “kukungila kwija kubelekanga mutyima,” nanshi kukungila bintu byoketubwanyapo kufikila’po ko kwine kutyumuna mutyima bininge! (Nki. 13:12) Kulonga namino kubwanya kutyepeja bukomo bwetu ne kwitulengeja tukomenwe kunyema senene lubilo lwetu lwa būmi.—Nki. 24:10.

11. Le i bika bibwanya kukukwasha wepuke kukungila bintu byokubwanyapo kufikila’po?

¹¹ I muswelo’ka obwanya kwela buno bulēmi? Kokatengela bintu bivule kodi kutabuka byobya bikusakila Yehova kulonga. Aye kakusakilangapo nansha dimo umupe byobya byokudipo nabyo. (2 Ko. 8:12) Kulupila’mba Yehova kadingakanyangapo byolonga na bilonga bantu bakwabo. (Mat. 25:20-23) Ukwete na bulēme mwingilo omwingidila na muya obe onso, kikōkeji kyobe, ne kūminina kobe. Itabija na kwityepeja’mba yobe myaka, bukomo bobe bwa ngitu, ne ngikadilo yodi’mo bibwanya kukulengeja ukomenwe kulonga bivule pano. Pamo bwa Balezilai, pela mingilo shi bukomo bobe bwa ngitu bukulengeja ukomenwe kwingila’yo. (2 Sa. 19:35, 36) Pamo bwa Mosesa, itabija bukwashi ne kupāna mingilo imo ku bantu bakwabo shi i byendele’mo. (Div. 18:21, 22) Kuno kwityepeja kukakukwasha uleke kwitūdila bintu byokubwanyapo kufikila’po, bine bibwanya kukulengeja utambe mu lubilo lwa būmi.

12. Le batwe bo ba kutopekwa pa butyibi bubi bukwata bantu bakwabo? Shintulula.

¹² Kwiivwana bu batwe bo ba kutopekwa pa butyibi bubi bukwata bantu bakwabo. Ketubwanyapo kukwatyila bantu bakwabo butyibi; kadi ketubwanya nyeke kwibakinga ku makambakano alupuka ku butongi bubi bobalongele. Kimfwa, mwana mwana-mulume nansha mwana-mukaji ubwanya kukwata  butyibi bwa kuleka’byo kwingidila Yehova. Buno butyibi bubwanya kuletela bambutwile njia mikatampe. Inoko, bambutwile betopeka pangala pa butyibi bubi bukwete wabo mwana, betwikanga kiselwa kilēma. Yehova kebasakilangapo betwike buno bulēmi.—Loma 14:12.

13. Le mbutwile ubwanya kulonga namani pa butyibi bubi bukwete wandi mwana?

¹³ I muswelo’ka obwanya kwela buno bulēmi? Itabija amba Yehova i mwitupe batwe bonso bwanapabo bwa kwitongela. I muleke muntu ne muntu alonge butongi bwasaka. Muno mubadilwa ne butyibi bwa kumwingidila nansha kuleka kumwingidila. Yehova uyukile amba kudipo mbutwile mubwaninine; kintu’tu kyakusakila i kulonga byobya byobwanya. Butyibi bukwata obe mwana i kiselwa kyandi, ke kyobepo. (Nki. 20:11) Nansha nankyo, byodi mbutwile ubwanya kwendelela kulangulukila pa bilubo byowalongele. Shi bidi uno muswelo, lombola Yehova mowiivwanina ne kumulomba akulekele. Aye uyukile amba kubwanyapo kwaluja bintu byalongekele ne kwibilonga mu muswelo mukwabo. Kadi kakutwikilepo kiselwa kya kukinga obe mwana ku kwangula bintu byaakunine. Vuluka’mba shi obe mwana walonga bukomo bwa kujokela kudi Yehova, nandi ukamutambula na nsangaji.—Luka 15:18-20.

14. Mwanda waka kwitopeka bipitepite i bulēmi botufwaninwe kwela?

¹⁴ Kwitopeka bipitepite. Na bubine, i byendele’mo kwitopeka shi tubalonga bubi. Inoko, kwitopeka bipitepite i bulēmi boketubwanyapo kusela nansha dimo. I bulēmi botufwaninwe kwela. Le tukayuka namani amba twitopekanga bipitepite? Shi twasabile bubi bwetu, twesāsa, kadi pano tuloñanga bukomo bwa kuleka kujokela mu bubi’bwa, tubwanya kukulupila’mba Yehova i mwitulekele. (Bil. 3:19) Yehova kasakengapo twendelele kwitopeka shi ketudi batabule ano matabula. Aye uyukile amba kulonga namino  kuketusanshija. (Ñim. 31:10) Shi tulēmenenwe na njia, tubwanya kuleka’byo kunyema lubilo lwetu lwa būmi.—2 Ko. 2:7.

15. Lelo i bika bibwanya kukukwasha shi witopekanga bipitepite? (1 Yoano 3:19, 20) (Tala ne kifwatulo.)

¹⁵ I muswelo’ka obwanya kwela buno bulēmi? Shi wendelelanga kwitopeka bipitepite, tá mutyima ku “lulekelo lwa bine” lwa Leza. (Ñim. 130:4) I mulaye kitatyi kyalekela boba besāsa bya binebine, amba: “Nkikavulukapo monka bubi bwabo.” (Yel. 31:34) Ko kunena’mba Yehova kakavulukapo monka bubi bwakadi mukulekele. Nanshi kokimona makambakano alupuka ku bubi bowalongele bu kilomboji kya amba Yehova kakulekelepo. Kadi kokīsusula abe mwine shi bilubo byowalongele mafuku kunyuma bikulengeja ukomenwe kulonga bivule mu mwingilo wandi. Yehova kendelelangapo kuvuluka bubi bobe, nobe kokavuluka’bo.—Tanga 1 Yoano 3:19, 20.

16. Le byotudi banyemi, i bika byotufwaninwe kwitabija?

¹⁶ Potunyema lubilo lwetu lwa būmi, tufwaninwe ‘kunyema mu muswelo otukokeja kupalwa mpalo.’ (1 Ko. 9:24) Tubwanya kulonga namino shi twivwanije kwishila kudi pa bukata bwa biselwa byotufwaninwe kusela ne bulēmi botufwaninwe kwela. Mu kino kishinte, tubesambila’mo’tu pa bimfwa bityetye bilombola bintu byotufwaninwe kusela ne byobya byotufwaninwe kwela. Inoko kudi ne bintu bikwabo byotubwanya kubweja’ko. Yesu wānenene amba mityima yetu ibwanya kulēmenenwa na “mudīlo-mpata, na mutomeno-mpata, ne na kuzumbija mutyima kwa mu būmi.” (Luka 21:34) Kino kisonekwa pamo ne bikwabo, bibwanya kwitukwasha tuyuke popa potufwaninwe kwilemununa pano potunyema lubilo lwetu lwa būmi.

17. Mwanda waka tukokeja kukulupila’mba tukavuya lubilo lwa būmi ne kupalwa mpalo?

¹⁷ Tukokeja kukulupila’mba tukavuya lubilo lwa būmi ne kupalwa mpalo, mwanda Yehova uketupa bukomo botusakilwa. (Isa. 40:29-31) Nanshi endelela kunyema! Iula mutumibwa Polo, mwine wālongele byonso byabwanya mwanda wa kutambula mpalo yādi imubīkilwe. (Fid. 3:13, 14) I kutupu muntu ubwanya kunyema luno lubilo pa kyobe kyaba, inoko na bukwashi bwa Yehova, ubwanya kuvuya lubilo lobe. Yehova ukakukwasha usele biselwa byobe ne kwela bulēmi bwampikwa mvubu. (Ñim. 68:19) Bine na bukwashi bwa Yehova, ukanyema lubilo lobe na kūminina ne kupalwa mpalo!