Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

Omwatsi Y’erigha 36

Uheke ebitolere ebindi usighebyo

Uheke ebitolere ebindi usighebyo

“Tuyilusaye kwʼebyosi ebikatukakiraya . . . , tutibite nʼeriyiyinia omo matangwa awali embere syetu.”​—EBR. 12:1.

OLWIMBO 33 Ghusira Yehova y’amalighe waghu

EBIKENDIKANIBWAKO a

1. Ngoko kiri omo Abaebrania 12:1, litolere itwakolaki tutoke eribugha ndeke amatangwa wetu w’engebe?

 EBIBLIA ikasosekanaya engebe y’Abakristo n’amatangwa. Abakendisyatibita erika oko ndulya bakendisyabana ekihembo eky’engebe y’erikota. (2 Tim. 4:7, 8) Litolere itwayikasa eritendileka eritibita; kutsibu-tsibu kundi tuli hakuhi n’eribugha amatangwa. Omukwenda Paulo, oyo wabiribugha amatangwa wiwe w’engebe, mwakangania ebyangatuwatikya erikinda amatangwa wetu w’engebe. Mwatuhana ati: “Tuyilusaye kwʼebyosi ebikatukakiraya tutibite nʼeriyiyinia omo matangwa awali embere syetu.”​—Soma Abaebrania 12:1.

2. Ebinywa “tuyilusaye kwʼebyosi ebikatukakiraya” bikasonda eribugha bitiki?

2 Paulo abere abihandika ati, “tuyilusaye kwʼebyosi ebikatukakiraya,” mwanasonda eribugha ati Omukristo syatolere eriheka emiheke milebe? Iyehe, ekyo kyo atabya akasonda eribugha. Aliwe abya akasonda eribugha ati tuyanguhaye oko miheke eyitatolere. Emiheke eyitatolere yanganaleka itwabita bolo-bolo n’eriluha. Twamanza eriyiyinia omo matangwa wetu, litolere itwaminya luba emiheke yosi eyite y’omughaso eyangaleka ikyatukalako eritibita. Aliwe kandi silitolere eriyilusyako emiheke eyo tutolere eriheka. Twamabiyilusyako emiheke eyo, isitwendisighala omo matangwa. (2 Tim. 2:5) Ni miheke yahi eyo tutolere eriheka?

3. (a) Ngoko kiri omo Abanya Galatia 6:5, litolere itwahekaki? (b) mo mwatsi ono tukendikania okuki, kandi busanaki?

3 Soma Abanya Galatia 6:5. Paulo mwakangania omuheke mulebe ogho tutolere eriheka. Mwasaka ati: “Obuli mundu asyaheka iyowene omuheke wuwe-wuwe.” Hano Paulo abya akakania oko myatsi eyo obuli Mukristo atolere inyakola, eyo oghundi mundu ate angakola omo mwanya wiwe. Omo mwatsi ono tukendilangira ekinywa “omuheke wuwe-wuwe” nga wo muheke wahi kandi nga twangahekagho tuti. Kandi tukendikania oko miheke eyitatolere eyo twangabya itunahekire isitwasi kandi tukendigha nga twangayilusya y’oko tuti. Eriheka emiheke yetu-yetu n’eriyilusyako emiheke eyitatolere kikendituwatikya eribugha ndeke amatangwa wetu w’engebe.

EMIHEKE EYO TUTOLERE ERIHEKA

Eriheka omuheke wetu-wetu, kihiriremo eriberererya eriyilagha eryo twabwira Yehova tuti tukendisyamukolera kera na kera, erisulubirira ab’omo kihanda kyetu, n’eriligha ebikaluira omw’iyisogha lyetu (Ulebaye enungu 4-9)

4. Busanaki eriyiherera oko Yehova si muheke owalitohire kutsibu okw’itwe? (Ulebaye n’epitsa.)

4 Eriyiherera lyetu oko Yehova. Omughulu tukayiherera oko Yehova, tukamulagha tuti tukendisyamuramya iye musa n’erikola erisonda liwe. Litolere itwaberererya eriyilagha ryetu eryo. Erikola ebyosi ebyo twabirilagha Yehova, kyanganatulitohera; aliwe sikyangatulema. Yehova mwatuhangyika busana n’erikola erisonda liwe. (Erib. 4:11) Abere abitubumba, mwatuhiramo engumbu y’erimuminya, n’erimuramya; kandi mwatuhangyika omo kisosenanio kiwe. Ekyo kikaleka itwatoka eriyitunda hakuhi naye n’eritsemera erikola erisonda liwe. (Esy. 40:8) Kandi omughulu tukakola erisonda ly’oMungu n’erikwama Omughala wiwe, tukabana “eriluhuka.”​—Mat. 11:28-30.

(Ulebaye enungu 4-5)

5. Ekyangakuwatikya eriberererya ebyo wabirilagha oMungu niki? (1 Yoane 5:3)

5 Wangaheka omuheke oyo wo uti? Emyatsi ibiri yanganakuwatikya. Ow’erimbere, ulole embere eriwatya olwanzo lwaghu oko Yehova. Wanganakola utya omw’ilengekania buli oko byosi ebyuwene ebyo oMungu abirikukolera n’erilengekania oko yindi miyisa eyo akendisyakuha. Olwanzo lwaghu oko Mungu lwamabilola embere erikula, ikikendyoloba okw’iwe erimusikya. (Soma 1 Yoane 5:3.) Eky’akabiri, ukwame eky’erileberyako kya Yesu. Mwatoka erikola erisonda ly’oMungu kundi inyakasaba Yehova y’obuwatikya n’erihira obulengekania oko kihembo ekiri embere siwe. (Ebr. 5:7; 12:2) Nga Yesu, usabe Yehova y’akaghala kandi isiwaheraya amaha omw’iyiketera lyetu ery’engebe y’erikota. Wamabikulya olwanzo lwaghu oko Mungu n’erikwama eky’erileberyako kya Mughala wiwe, eriberererya ebyo wabirilagha oMungu, isikyendikukalako.

6. Busanaki litolere itwabya tukasulubirira ekihanda kyetu? (Ulebaye n’epitsa.)

6 Erisulubirira ekihanda kyetu. Omughulu tukatibita amatangwa wetu w’engebe, litolere itwanza Yehova na Yesu bo kutsibu kwilaba ab’omo kihanda kyetu. (Mat. 10:37) Aliwe ekyo sikisondire eribugha kiti, litolere itwibirirwa erisulubirira ekihanda kyetu. Twamanza eritsemesya oMungu na Yesu, litolere itwaha ab’omo kihanda kyetu b’ebyo balaghireko. (1 Tim. 5:4, 8) Omughulu tukakola ekyo, tukabya n’obutseme. Oko kwenene Yehova anasi ngoko ekihanda kikabyamo obutseme, omughulu omulume n’omukali bakakolerana omo lwanzo n’erisikania, omughulu ababuti bakakolera abana babo omo lwanzo n’erikangiriryabo, n’omughulu abana bakasikaya ababuti babo.​—Efe. 5:33; 6:1, 4.

(Ulebaye enungu 6-7)

7. Wangakolaki utoke erikola ebyo Yehova akakusaba erikola omo kihanda?

7 Wangaheka omuheke oyo wo uti? Wamabya mulume kutse mukali kutse mwana, uyiketere amahano w’amenge awali omo Biblia. Isiwayiketera amalengekania waghu kutse emibere y’ewenyu kutse eriyiketera omahano w’abasomi. (Emi. 24:3, 4) Ubye ukakolesya amahano awali omo bitsapo byetu. Ebitsapo ebyo bikatukanganaya ngoko twangakolesya esyokanuni sy’eBiblia. Ng’eky’erileberyako, omwatsi “Obuwatikya oko bihanda” alimo emyatsi eyikakanaya oko balungire, ababuti n’abalwana, kandi akakanaya oko ebyo bakalolako munabwire. b Uyisoghe kundu erikolesya amahano w’eBiblia nomo abandi omo kihanda kyaghu bangabya isibalikolesayagho. Wamabikola ekyo, ekihanda kyaghu ikikendibana endundi kandi ighukendibana emiyisa ya Yehova.​—1 Pet. 3:1, 2.

8. Eriyisogha lyetu lyanganatutulako liti?

8 Eriligha ebikaluira omwiyisogha lyaghu. Yehova abirituha ekihembo ky’eribya tukayisombolera, kandi anzire itwabya tukatsema omughulu tulyayisogha ndeke. Aliwe syalitukakiraya oko myatsi eyituwene eyikaluira omw’iyisogha lyetu erituwene. (Gal. 6:7, 8) Neryo tukaligha ebikatuhikira kundi mutukayisogha muhanda, mutukabugha muhanda, kutse mutukakola muhanda. Twamabikola ebituwene, obunya-mutima bwetu bwanganatuhandikirirya. Aliwe eriminya ngoko obuli mundu litolere enyaheka omuheke wiwe, kyanganatukuna erighungama amalolo wetu, erikokotya aho twakosera, n’eritendisubira amakosa ayo. Erikola emyatsi eyo kyanganatuwatikya erisighala omo matangwa aw’engebe.

(Ulebaye enungu 8-9)

9. Wangakolaki wamabya iwabiriyisogha muhanda? (Ulebaye n’epitsa.)

9 Wangaheka omuheke oyo wo uti? Wamabya iwabiriyisogha muhanda, wangakolaki? Uminye ngoko siwangabindula ebyabirilaba. Isiwaheraya endambi yaghu n’akaghala kaghu erisonda eriyilwirako kutse erihekya amakosa waghu w’abandi. Omo mwanya w’ekyo, litolere itwaminya amakosa wetu n’eriyikasa ngoko twangatoka erikola ebyuwene lino. Obunya-mutima bwaghu ni bugha ambu omundu waghu w’emwisi, amabikukenderya busana n’amakosa waghu agho wakola, uyikehaye omw’iligha amakosa waghu, ubwire Yehova omo musabe n’erimusaba obughanyiri. (Esy. 25:11; 51:3, 4) Usabe obughanyiri oko bandu abo ulyakosera, kandi kyamabitolera, usondaye obuwatikya bw’abasyakulu b’endeko. (Yak. 5:14, 15) Wighe erilabira amakosa waghu kandi uyikase eritendisubiragho. Wamabikola utya, iwanganayiketera ngoko Yehova akendikukangania olukogho lwiwe, n’erikuwatikya.​—Esy. 103:8-13.

EMIHEKE EYO TUTOLERE “ITWAYILUSYAKO”

10. Busanaki eriyihiriraho ebyo tutetwangatoka erihikira ni muheke owalitohire? (Abanya Galatia 6:4)

10 Eribya tukayilingirirania n’abandi. Eribya tukayilingirirania kangyi-kangyi n’abandi, kyanganaleka itwabunika mutima. (Soma Abanya Galatia 6:4.) Kandi kyanganaleka itwabya n’eritsuro n’eribya tukasonda erilengya abandi. (Gal. 5:26) Twamasonda erikola ebyo abandi bakakola isituwite obutoki obulingene n’obwabo, itwanganayihutalya. Tunasi ngoko “amaha awakalindirirawa akaleka omutima iniasimba,” neryo twamabiyihiriraho ebyo tutetwangatoka erihikira, situlangire ngoko itwamayitesa! (Emi. 13:12) Erikola ekyo kyanganatuluhya neryo itwataluka erilola embere n’amatangwa wetu aw’engebe.​—Emi. 24:10.

11. Niki kyo kyangakuwatikya eritendiyilindirirako emyatsi eyo utewangatoka?

11 Wangayilusyako omuheke oyo uti? Isiwayilindirirako bingyi kulenga ebyo Yehova akakusaba. Yehova syangakusaba n’ahake ebyo utawiteko. (2 Kor. 8:12) Uminye ngoko Yehova syalilingiriranaya ebyo ukakola n’ebyo abandi bakakola. (Mat. 25:20-23) Yehova akatsemera omubiri waghu ogho ukakola n’omutima waghu wosi, akatsemera obutaleghula bwaghu, n’eriyiyinia lyaghu. Omw’iyikehya, ulighe ngoko busana n’emyaka yaghu, obulwere bulebe kutse busana n’emibere eyo ulimo, siwangatoka erikola ebyosi ebyo wanzire erikola lino. Nga Barzilai, bamabikuha omubiri neryo iwalangira isighuwite amaka w’erikolagho busana n’emyaka yaghu, wanganaghanagho. (2 Sam. 19:35, 36) Nga Musa ubye ukaligha obuwatikya bw’abandi n’erilekerabo eyindi mibiri, kyamatokekana. (Eri. 18:21, 22) Twamabibya bandu abakayikehaya, isitwendibya tukayilindirirako emyatsi eyangaleka itwataluka omo matangwa wetu aw’engebe.

12. Kinatolere eribya tukayihirako olubanza busana n’eriyisogha ly’abandi erituwene? Kanaya.

12 Eribya tukayihekya amakosa w’abandi. Sitwangayisogha omo mwanya w’abandi. Kandi ebiro byosi sitwangatoka erikakirya ebitsibu ebikaluira omw’iyisogha lyabo erituwene eribahikira. Ng’eky’erileberyako, omughala kutse omwali wetu anganayisogha erileka erikolera Yehova. N’eriyisogha eryo ryanganaleka ababuti biwe ibayowa muhanda. Aliwe ababuti abakayitsumanga busana n’eriyisogha erituwene ery’abana babo bakabya ibamayihekya omuheke owalitohire. Oyo simuheke ogho Yehova akabugha ati ibaheka.​—Rom. 14:12.

13. Omubuti angayira ati omughulu omwana wiwe amayisogha muhanda?

13 Wangayilusyako omuheke oyo uti? Wibuke ngoko Yehova abiriha obuli mughuma w’okw’itwe y’obwiranda bw’eriyisombolera. Ekyo kihiriremo n’obwiranda bw’erisombola erimukolera. Yehova anasi ngoko uli mubuti oyutahika-hikene, anzire iwakola ngoko wangatoka. Ebyo abana baghu bakayisogha erikola, si lubanza lwaghu, ni lwabo. (Emi. 20:11) Aliwe byangabya biti wamabilola embere eriyowa muhanda busana n’amakosa agho ukakola iwe nga mubuti? Ubwire Yehova ngoko ukayowa n’erimusaba obughanyiri. Yehova anasi ngoko sitwangatoka eribindula emyatsi eyabirilaba. Kandi anasi ngoko siwangakakirya omwana waghu erisoloma ekyo ahera. Uminye kino, omwana waghu amabiyikasa eritasyasuba oko Yehova, Yehova inyakendimwangirira.​—Luka 15:18-20.

14. Busanaki litolere itwayilusyako omuheke ow’eriyihekya olubanza mughulu wosi?

14 Eritendileka eriyihirako olubanza. Omughulu twamakosa, si kibi eriyowa ituliko olubanza. Aliwe, Yehova syanzire itwalola embere eriyihirako olubanza. Ni muheke ow’eriyilusyako. Twangaminya tuti ngoko twabiriyihirako olubanza kwilaba ngoko litolere? Twamabighungama amalolo wetu, n’eriyisubako n’eritendisyasubira mugho, itwanganayiketera ngoko Yehova abiritughanyira. (Emib. 3:19) Twamabya itwabirikola tutya, Yehova syanzire itwatasyalola embere eriyihirako olubanza. Anasi ngoko twamabilola embere eriyihekya olubanza olo, itwanganahutala. (Esy. 31:10) Twamabilola embere eriyihirako olubanza itwanganataluka eribugha amatangwa wetu aw’engebe.​—2 Kor. 2:7.

Wamabiyisubako erilua oko mutima, uminye ngoko Yehova inyakendikughanyira amalolo waghu, ngambe iwaligha ekyo (Ulebaye enungu 15)

15. Niki kyo kyangakuwatikya erileka eriyitsweba-tsweba busana n’amalolo agho wakola kera? (1 Yoane 3:19, 20) (Ulebaye n’epitsa.)

15 Wangayilusyako omuheke oyo uti? Omughulu ukahanga-hangaya busana n’amalolo agho wabirikola, wibuke ngoko oMungu ‘akatubuyira.’ (Esy. 130:4) Omughulu akaghanyira abakayisubako kwene-kwene, akalaghabo ati: “Nʼebibi byabo sindiendisyaswibukabyo.” (Yer. 31:34) Ekyo ni bugha ambu Yehova syangatasyalengekania n’ahake oko malolo agho abirikughanyirako. Wamabya ighunemwaghalwa busana n’amalolo agho wakola, ekyo si kibughire kiti Yehova syalyatakughanyira. Amakosa agho wakola kera, amaleka ikyakukalako erikolera Yehova yo munabwira ngoko wanzire, ekyo isikyaleka iwayitsweba-tsweba. Yehova abirikughanyira, ngambe naghu iwaligha ekyo.​—Soma 1 Yoane 3:19, 20.

MUTIBITE MUTOKE ERIHEMBWA

16. Ng’abakatibita omo matangwa, tutolere itwaminyaki?

16 Akakania oko matangwa wetu aw’engebe, Paulo mwabugha ati: “Neryo mutibite imwatoka eritangirira, nʼeribana oluhembo.” (1 Kor. 9:24) Eritoka erikola ekyo, litolere itwaminya ndeke emiheke eyo litolere itwaheka n’emiheke ey’eriyilusyako. Omo mwatsi ono twamabikania oko miheke milebe eyo tutolere eriheka n’eyo tutolere eriyilusyako. Aliwe hane n’eyindi miheke. Yesu mwabugha ati, “emitima yenyu siyiritoherawe nʼeritamira, nʼerikunda, nʼamalengekania wʼengebe yʼeno.” (Luka 21:34) Erisako eri n’awandi anganakuwatikya erilangira ebyo utolere eribindula omo ngebe yaghu ukatibita amatangwa aw’engebe.

17. Niki kyo kyangaleka itwikirirya ngoko tukendisyakinda amatangwa w’engebe?

17 Twanganayiketera ngoko tukendisyakinda amatangwa w’engebe kundi Yehova akendisyatuha akaghala ako tulaghireko. (Isa. 40:29-31) Neryo isiwabunika mutima! Ukwame eky’erileberyako eky’omukwenda Paulo, oyo wayiyinaya omo matangwa atoke eribana ekihembo ekyabya embere siwe. (Flp. 3:13, 14) Sihali oyo wangatibita amatangwa oyo omo mwanya waghu. Aliwe omo buwatikya bwa Yehova wanganasinga. (Esy. 68:19) Yehova akendikuwatikya eriheka omuheke waghu owatolere n’eriyilusyako owatatolere. Omo buwatikya bwiwe wanganayiyinia omo matangwa n’erisyabana ekihembo!

OLWIMBO 65 Lola embere!

a Omwatsi ono akendituwatikya eritibita amatangwa aw’engebe. Nga batibiti, tukatibita itunahekire emiheke milebe. Emiheke eyo ihiriremo, eriyiherera lyetu oko Yehova, erisulubirira ebihanda byetu, n’eriheka ebikaluira omw’iyisogha lyetu. Aliwe litolere itwayilusyako eyindi miheke eyite y’omughaso eyangatukakirya eritibita ndeke. Emiheke eyo ihiriremoki? Omwatsi ono akendisubirya oko ribulyo eryo.

b Wanganabana omwatsi “Obuwatikya oko bihanda” oko jw.org. Hane emyatsi eyilebirye abatahenie, nga: “Namna ya Kuonyesha Heshima” na “Namna ya Kuonyesha Shukrani”; eyilebirye ababuti, “Ukangiriraye abana baghu ngoko bangakolesya etelefone n’amenge” na “Jinsi ya Kuwasiliana na Kijana Wako”; n’eyilebirye omusuko, “Namna ya Kushinda Vishawishi vya Vijana w’enzako” na “Namna ya Kupambana na Hali ya Kujisikia Kuwa Peke Yako.”