1. Jech kʼuchaʼal chal Ebreos 12:1, ¿kʼusi skʼan jpastik sventa stsuts kuʼuntik li anilajele?

 LI Vivliae chal ti yakalutik ta jun anilajel. Li buchʼu tstsuts yuʼun li anilajele chkuxi sbatel osil (2 Tim. 4:7, 8). Skʼan xkakʼ kipaltik sventa jechuk-o xij-anilaj, yuʼun poʼot xa tajek xijkʼot ti bu tstsuts li anilajele. Li jtakbol Pablo ti tsuts yuʼun li anilajele laj yal kʼusi xuʼ skoltautik sventa stsuts kuʼuntik li anilajel eke. Xi laj yale: «Jlokʼestik ek skotol li kʼusi ole […], jech xtok, kuchuk me kuʼuntik li anilajel jtamojtike» (kʼelo Ebreos 12:1).

2. ¿Kʼusi la skʼan laj yal Pablo kʼalal «jlokʼestik ek skotol li kʼusi ole»?

² Kʼalal laj yal Pablo ti «jlokʼestik ek skotol li kʼusi ole», maʼuk la skʼan laj yal ti muʼyuk xa kʼusi ta jkuchtik batele. Li kʼusi la skʼan laj yale jaʼ ti oy kʼusitik ti mu xa persauk xkichʼtik batele. Yuʼun li ikatsiletik taje chijlub yuʼun xchiʼuk mas kʼun chijbat yuʼun. Sventa jechuk-o xij-anilaje, skʼan jkʼeltik mi oy kʼusi jkuchojtik ti mu persauke. Mi laj kiltik ti jaʼ jeche, jlokʼestik ta anil. Pe oy yan kʼusitik ti persa skʼan jkuchtike ti mu stakʼ xkiktatik komele. Yuʼun mi jech la jpastike, chkichʼtik lokʼesel li ta anilajele (2 Tim. 2:5). Jkʼeltik batel kʼusi ikatsil ti skʼan jkuchtik batele.

3. 1) Jech kʼuchaʼal chal Galatas 6:5, ¿kʼusi jbainojtik ta jujuntal? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe, xchiʼuk kʼu yuʼun?

³ (Kʼelo Galatas 6:5). Li ta teksto liʼe, li Pabloe xi chalbe ta jujuntal li yajtsʼaklomtak Kristoe: «Ta jujuntal chabainik li kʼusi chapas atukike». ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jaʼ li kʼusi tskʼanbutik Dios akʼo jpastik ta sventa mantal ti voʼotik noʼox jbainojtik spasele. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik junantik kʼusi te tsakal skʼoplal li kʼusi jbainojtik spasele xchiʼuk ti kʼusi tskoltautik sventa spas kuʼuntike. Jech xtok, chkalbetik skʼoplal kʼusitik mu persauk jkuchtik batel xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa jiptik komele. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti jaʼuk xkichʼtik batel li kʼusi chtun kuʼuntike. Vaʼun,  xuʼ me xijkʼot ti bu tstsuts li anilajele xchiʼuk chijkuxi sbatel osil.

4. ¿Kʼu yuʼun maʼuk jun ikatsil chkaʼitik ti laj kakʼbe jkuxlejaltik li Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁴ Kʼalal laj kakʼbe jkuxlejaltik li Jeovae, laj kalbetik ti chkichʼtik ta mukʼe xchiʼuk ti ta jpastik li kʼusi tskʼane. Skʼan jpastik li kʼusi laj kalbetik Jeovae akʼo mi toj tsots skʼoplal li kʼusi jbainojtike. Pe maʼuk jun ikatsil chkaʼitik, yuʼun li Jeovae la spasutik sventa jpastik li kʼusi tskʼane (Apok. 4:11). Laj yakʼ ta koʼontontik ti ta jkʼan chkojtikintike, ti xkichʼtik ta mukʼe xchiʼuk jaʼ la spasutik kʼuchaʼal slokʼol. Jaʼ yuʼun, xuʼ xijnopaj ta stojolal xchiʼuk ti jkʼupintik spasbel li kʼusi oy ta yoʼontone (Sal. 40:8). Maʼuk noʼox taje, yuʼun mi ta jpastik li kʼusi tskʼan Jeovae xchiʼuk mi ta jchanbetik stalelal li Xnichʼone, ta jtatik jun oʼontonal (Mat. 11:28-30).

5. ¿Kʼusi tskoltaot sventa spas avuʼun li kʼusi avalojbe ta jamal li Jeovae? (1 Juan 5:3).

⁵ ¿Kʼusi tskoltaot sventa spas avuʼune? Baʼyel, masuk to me lek xavil aba xchiʼuk  li Jeovae. Mi chanopbe skʼoplal skotol li kʼusi spasoj ta atojolal xchiʼuk li bendisionetik chakʼbot ta tsʼakale, mas to me chlik akʼan. Yuʼun mi mas to la akʼan li Diose, mas kʼun chavaʼi ta xchʼunbel smantal. Maʼuk jun alal ikatsil chavaʼi li xchʼunbel smantale (kʼelo 1 Juan 5:3). Xchibal, chanbo stalelal li Jesuse. Li stuke pas yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼonton Stote, yuʼun la skʼanbe koltael xchiʼuk snaʼoj ti ch-akʼbat onoʼox smotone (Ebr. 5:7; 12:2). Jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse, jkʼanbe kipaltik li Jeovae xchiʼuk mu me xchʼay xkaʼitik ti xuʼ jtatik li kuxlejal sbatel osile. Mi mas to chakʼan li Jeovae xchiʼuk chachanbe stalelal li Xnichʼone, tspas me avuʼun li kʼusi avalojbe ta jamal li Jeovae.

6. ¿Kʼu yuʼun skʼan jpastik li kʼusi jbainoj ta kutsʼ kalaltike? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁶ Li kʼusi jbainojtik ta kutsʼ kalaltike. Avi ti yakalutik ta anilajel sventa jtatik li kuxlejal sbatel osile. Masuk to me jkʼantik Jeova xchiʼuk Jesus kʼuchaʼal li kutsʼ kaltike (Mat. 10:37). Pe taje maʼuk me skʼan xal ti muʼyuk xa ta jpastik li kʼusi jbainojtik ta kutsʼ kalaltike ti jaʼ xa tsmakutik sventa xijtun ta stojolal Jeovae. Mi ta jkʼantik lek chilutik Dios xchiʼuk li Jesuse, skʼan me jpastik li kʼusi jbainojtike (1 Tim. 5:4, 8). Mi jech ta jpastike, mas me chijmuyubaj. Li Jeovae snaʼoj ti xuʼ xmuyubajik mi skʼanoj sbaik xchiʼuk mi chichʼ sbaik ta mukʼ li nupultsʼakaletike, mi skʼanojik xchiʼuk chchanubtas yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike xchiʼuk mi chchʼunbeik smantal stot smeʼik li alab nichʼnabiletike (Efes. 5:33; 6:1, 4).

7. ¿Kʼusi tskoltaot sventa spas avuʼun li kʼusi abainoj ta avutsʼ avalale?

⁷ ¿Kʼusi tskoltaot sventa spas avuʼune? Kʼusiuk noʼox ti abainoj ta avutsʼ avalale, chʼuno li tojobtaseletik chal ta Vivliae. Mu xapas li kʼusi lek chavaʼi atuke, li kʼusi nopem xaʼiik spasel ti bu nakalote o li kʼusi chalik li pʼijil krixchanoetike (Prov. 24:3, 4). Chano li jvuntike, vaʼun te chalbot kʼuxi xuʼ xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae. Kʼelo ti bu chal: «Koltael sventa utsʼ alaliletik», te chata mantaletik ti tskolta nupultsʼakaletik, totil meʼiletik xchiʼuk kerem tsebetik sventa snaʼik kʼusi xuʼ spasik kʼalal oy kʼusi tsnuptanike. b Akʼo ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae, mu ventauk mi mu jechuk tspas li avutsʼ avalale. Mi jech chapase, ta me xatabeik sbalil akotolik. Vaʼun, ta me xakʼbot bendision li Jeovae (1 Ped. 3:1, 2).

8. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta jtojolaltik ta skoj li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike?

⁸ Li kʼusi chkʼot ta pasel ta skoj li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike. Li Jeovae yakʼoj jmotontik jaʼ ti xuʼ jnop jtuktik li kʼusi ta jpastike xchiʼuk tskʼan ti jkʼupintik kʼalal oy kʼusi lek chkʼot ta nopel kuʼuntike. Pe li Jeovae muʼyuk tsmak ta be jvokoltik ta skoj li kʼusi chopol chbat ta nopel kuʼuntike (Gal. 6:7, 8). Jaʼ yuʼun, mi oy kʼusi laj kaltik ti muʼyuk la jnoptik baʼyele o mi oy kʼusi la jpastik ta anile, ta onoʼox me xkil jvokoltik yuʼun. Bakʼintike, xuʼ van oy jmul chkaʼi jbatik xchiʼuk chopol tajek chkaʼi jbatik. Kʼalal jnaʼojtik ti voʼotik ta jmultik li kʼusi muʼyuk lek bat ta pasel kuʼuntike, xuʼ stij koʼontontik ta yalel ta jamal li kʼusi chopol la jpastike, ti jel jtalelaltike xchiʼuk ti xkakʼ kipaltik sventa mu xa jpastik yan veltae. Mi jech ta jpastike, tey me chij-anilaj-o sventa jtatik li kuxlejale.

9. ¿Kʼusi tskoltaot mi muʼyuk lek bat ta nopel avuʼune? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

 ⁹ ¿Kʼusi tskoltaot sventa spas avuʼune? Mi oy kʼusi chopol kʼot ta nopel avuʼune, mu xa stakʼ kʼusi pasel. Mu teuk xanopilanbe skʼoplal, mu xavakʼbe smulin yantik mi jaʼuk xaval ti maʼuk ta amule. Akʼo venta ti voʼot ta amul li kʼusi kʼot ta pasele xchiʼuk kʼelo kʼusi xuʼ xapas sventa xachapan jutuke. Mi chopol tajek chavaʼi li kʼusi la apase, bikʼituk xavakʼ aba kʼalal chavalbe li Jeovae. Akʼo venta ti jaʼ amule xchiʼuk kʼanbo perton (Sal. 25:11; 51:3, 4). Mi oy buchʼu chopol laj yaʼi sba avuʼune, kʼanbo perton. Mi persa chavile, kʼanbo koltael li moletike (Sant. 5:14, 15). Oyuk kʼusi xachan ta skoj li kʼusi la apase xchiʼuk akʼo persa sventa mu xa xapas yan veltae. Mi jech la apase, ta me skoltaot Jeova xchiʼuk chakʼbot ta ilel xkʼuxul yoʼonton (Sal. 103:8-13).

10. ¿Kʼu yuʼun chkʼot ta alal ikatsil kʼalal muʼyuk ta jtatik ta ora li kʼusi oy ta koʼontontike? (Galatas 6:4).

¹⁰ Kʼalal muʼyuk ta jtatik li kʼusi jmalaojtike. Ti kʼuxi xuʼ xkʼot ta alal ikatsile jaʼo kʼalal ta jkoʼoltas jbatik xchiʼuk li yantike (kʼelo Galatas 6:4). Mi nopem xkaʼi jech ta jpastike, xuʼ me xlik jtsal jbatik xchiʼuk chlik jpichʼ-ontabetik li kʼusitik oy yuʼunik li yantike (Gal. 5:26). Mi jaʼ ta jkʼan ta jpastik li kʼusi tspasik li yantike, xuʼ me jta-o jvokoltik mi mu spas kuʼuntike. Kʼalal muʼyuk ta jtatik ta ora li kʼusi jmalaojtike, ch-ipaj-o yuʼun li koʼontontike (Prov. 13:12). Pe mas to kʼalal muʼyuk ta jtatik li kʼusi ta jkʼan ox ta jpastike. Mi jech chkaʼitike, xuʼ me chʼabal xa kipal chkaʼi jbatik xchiʼuk mas xa kʼun chij-anilaj li ta anilajel sventa kuxlejale (Prov. 24:10).

11. ¿Kʼusi tskoltaot kʼalal oy kʼusi mu spas avuʼune?

¹¹ ¿Kʼusi tskoltaot sventa xajip komele? Mu xasuj aba ta spasel li kʼusi muʼyuk tskʼanbot Jeovae, yuʼun li stuke muʼyuk tskʼanbot li kʼusi mu spas avuʼune (2 Kor. 8:12). Junuk avoʼonton, li Jeovae muʼyuk tskoʼoltasot xchiʼuk yantik (Mat. 25:20-23). Li stuke ep sbalil chil li kʼusi chapase, ti ta sjunul avoʼonton chatun ta stojolale, ti tukʼ chavakʼ aba ta stojolale xchiʼuk ti kuchem talel avuʼune. Bikʼit xavakʼ aba xchiʼuk akʼo venta ti oy xa kʼusitik mu spas avuʼun ta skoj li ajabilale, ti ipote o ta skoj ti oy yan kʼusitik chanuptane. Jechuk xapas kʼuchaʼal li Barsilaie xchiʼuk mu xachʼam kʼusitik cha-akʼbat abain mi mu spas avuʼun ta skoj ti ipote (2 Sam. 19:35, 36). Jechuk atalelal kʼuchaʼal li Moisese, chʼamo li koltaele xchiʼuk akʼbo sbain yantik mi stakʼ chavile (Eks. 18:21, 22). Mi bikʼit chavakʼ abae, muʼyuk chapas li kʼusi mu spas avuʼune. Vaʼun, xuʼ me jech-o xa-anilaj li ta anilajel sventa kuxlejale.

12. ¿Mi voʼotik van ta jmultik li kʼusi muʼyuk lek chkʼot ta nopel yuʼun li yantike?

¹² Kʼalal voʼotik ta jmultik chkaʼitik li kʼusi muʼyuk lek chbat ta nopel yuʼun yantike. Mu voʼotikuk oy ta jbatik snopel li kʼusi skʼan spas li yantike mi jaʼuk oy kʼusi xuʼ jpastik sventa mu xil svokolik ta skoj li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta nopel yuʼunike. Yikʼaluk van jun alab nichʼnabil kʼot ta nopel yuʼun ti tskʼan chikta li Jeovae. Taje xuʼ me kʼux chaʼi li stot smeʼe. Vaʼun, mi laj yakʼbe sba smulin li totil meʼile, xuʼ me xkʼot ta alal ikatsil chaʼiik. Taje mu skʼan Jeova ti jech xaʼi sba li totil meʼile (Rom. 14:12).

13. ¿Kʼusi xuʼ spas li totil meʼil mi muʼyuk lek kʼusi kʼot ta nopel yuʼun li skerem o stsebe?

¹³ ¿Kʼusi tskoltaot sventa xajip komele? Teuk ta ajol ti chakʼ Jeova ti jnop jtuktik li kʼusi ta jkʼan ta jpastike. Jech kʼuchaʼal mi  ta jkʼan chijtun ta stojolal o mi muʼyuk. Jech xtok, li Jeovae snaʼoj ti maʼuk tukʼil krixchanoote. Jaʼ noʼox tskʼan ti xavakʼ avipal sventa jaʼuk lekil totilote. Mi laj yikta Jeova junuk akerem o atsebe, jaʼ me oy ta sba stuk maʼuk voʼot (Prov. 20:11). Akʼo mi jech, xuʼ van te xanopnun-o ta sventa li kʼusi muʼyuk lek bat ta pasel avuʼunike. Albo Jeova ti kʼu yelan chavaʼi abae xchiʼuk kʼanbo perton. Li stuke snaʼoj ti mu xa kʼusi stakʼ pasele. Jech xtok, li Jeovae snaʼoj ti muʼyuk kʼusi stakʼ xapas sventa mu xil svokol li akerem o atseb ta skoj li kʼusi muʼyuk lek kʼot ta nopel yuʼune. Pe teuk ta ajol mi la sutes yoʼonton li akerem o atsebe, ta sjunul yoʼonton chchʼamat yuʼun li Jeovae (Luk. 15:18-20).

14. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi oy tajek jmul chkaʼi jbatike?

¹⁴ Kʼalal oy tajek jmul chkaʼi jbatike. Kʼalal ta jsaʼ jmultike, stalel onoʼox ti oy jmul chkaʼi jbatike. Pe kʼalal chkat tajek koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun ikatsil ti mu skʼan Jeova ti te jkuchojtike. Jaʼ yuʼun, skʼan jiptik komel. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik mi solel ch-echʼ xa ta mas ti kʼu yelan chkaʼi jbatike? Mi kalojtik xa ta jamal li jmultike, mi laj xa jsutes koʼontontik xchiʼuk mi kakʼoj kipaltik sventa mu xa jpastik yan velta li kʼusi chopole, teuk me ta joltik ti yakʼojutik xa ta perton li Jeovae (Ech. 3:19). Mi laj xa jpastik skotol taje, li Jeovae mu skʼan ti jechuk-o chopol xkaʼi jbatike. Yuʼun mi jal tajek jech chkaʼi jbatike, xuʼ mas chkil-o jvokoltik (Sal. 31:10). Mi chkakʼtik slubtsanutik li at-oʼontone, xuʼ me xijchibaj-o. Vaʼun, xuʼ me xkiktatik-o li anilajel sventa jtatik li kuxlejale (2 Kor. 2:7).

15. ¿Kʼusi xuʼ skoltaot mi oy tajek amul chavaʼi abae? (1 Juan 3:19, 20; kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁵ ¿Kʼusi tskoltaot sventa xajip komele? Mi oy tajek amul chavaʼi abae, jaʼ lek nopbo skʼoplal ti laj xa yakʼot ta «perton ta melel» li Diose (Sal. 130:4). Kʼalal oy buchʼu tsutes yoʼonton ta melele, xi chal li Jeovae: «Muʼyuk xa bu ta jvules ta  jol li smulike» (Jer. 31:34). Taje jaʼ skʼan xal ti muʼyuk chtikʼbat ta sat yuʼun Jeova li kʼusi la spase. Ta onoʼox xkil jvokoltik ta skoj li kʼusi la jpastike, pe taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk akʼvanem ta perton li Jeovae. Mi muʼyuk xa kʼusi abainoj ta tsobobbail ta skoj li kʼusi la apase, mu me chopoluk xavaʼi. Li Jeovae laj xa xchʼay ta sjol li amule. ¿Kʼu yuʼun mu jechuk xapas ek? (Kʼelo 1 Juan 3:19, 20).

16. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik ti yakal chij-anilajutike?

¹⁶ Sventa jtatik li jmotontik ti jaʼ li kuxlejale, skʼan jchʼuntik li tojobtasel liʼe: «Anilajanik sventa xuʼ xapasik kanal li amotonike» (1 Kor. 9:24). Li kʼusi xuʼ skoltautike jaʼ ti skʼan jnaʼtik li kʼusi skʼan jkuchtik batel xchiʼuk li kʼusi skʼan jiptik komele. Li ta xchanobil liʼe, laj kalbetik junantik skʼoplal, pe oy to kʼusitik yan. Li Jesuse xi tspʼijubtasutike: «Mu x-alub avoʼontonik ta skoj ti chaveʼik ta mase, ti cha-uchʼbolajik ta mase xchiʼuk ta skoj li vul oʼonton ta sventa li kuxlejale» (Luk. 21:34). Li teksto liʼe xchiʼuk li yan tekstoetik ta Vivliae, tskoltautik sventa jnaʼtik kʼusi xuʼ jpastik sventa jechuk-o xij-anilaj yoʼ jtatik li kuxlejale.

17. ¿Kʼu yuʼun jnaʼojtik ti xuʼ xkuch kuʼuntik li anilajele?

¹⁷ Jnaʼojtik lek ti chkuch kuʼuntik li anilajele, yuʼun li Jeovae jaʼ chakʼ kipaltik sventa stsuts kuʼuntik (Is. 40:29-31). Jaʼ yuʼun, jechuk-o me xa-anilaj. Jechuk xapas kʼuchaʼal li jtakbol Pablo ti laj yakʼ yipal sventa sta li smotone (Filip. 3:13, 14). Melel onoʼox ti muʼyuk buchʼu xuʼ x-anilaj ta akʼexole, pe jaʼ tskoltaot Jeova sventa xkuch avuʼune. Jaʼ tskoltaot sventa xakuch batel li avikatstake xchiʼuk jaʼ tskoltaot sventa xajip komel li kʼusi mu persauke (Sal. 68:19). Vaʼun, jech-o me cha-anilaj batel xchiʼuk chkuch avuʼun.