Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

1923​—⁠Hahwire emyaka igana

1923​—⁠Hahwire emyaka igana

OMUNARA g’Omurinzi gw’aha kiro ca 1 Okokubanza 1923 gukagamba guti: “Nitwesiga ku omwaka gwa 1923 gurije kuba guri kushemeza. Twine omugisha g’okuburira abantu abari kubonabona, turi kubagambira ku embera ndungi ziri hihi kwija.” Omuri ogo mwaka, Abegi ba Bibuli bakahindura oku babire nibakora amateraniro n’omurimo g’okuburira. Ebyo bikatuma bakizaho kugira obumwe.

ENTERANE ZIKATUMA BENETATA BAKIZAHO KUGIRA OBUMWE

Kalenda eriho enyiriri zy’ebyahandikirwe n’eceshongoro

Omuri ogo mwaka, hariho ebintu ebi ekitongore kitu cahindwire aha bikwatirine n’enterane, catuma Abegi ba Bibuli bakizaho kugira obumwe. Omu Munara g’Omurinzi hakatandika kushohoramu ebyahandikirwe ebishoborwire, ebi omuntu yabire nabasa kuganiraho omu nterane ezabire nizibaho buri sande ez’okushaba n’okuhimbisa Yehova. Nambwenu Abegi ba Bibuli bakatandika kucapa kalenda eyabire neyereka ecahandikirwe eki babire baragume kuganiraho buri sande omu nterane hamwe n’eceshongoro eki babire nibeshongora burizoba, bari kweyegesa ninga shi bari omu kuramya kw’eka.

Abegi ba Bibuli ku babire nibaba bari omu nterane, bakaba nibagamba enkuru z’ebyababireho omu murimo g’okuburira, bagamba enshonga bari kusimira Yehova, beshongora kandi bashaba. Hariho omunyanyazi ori kwetwa Eva Barney owabatizibwe omu mwaka gwa 1923 ayine emyaka 15. Akagamba ati: “Ku wabire noyenda kugira eki wagamba omu nterane, okaba noyemerera, bwanyima otandika ori kugamba ngu: ‘Ninsima Mukama ahabw’ebirungi ebi yankorire.’” Hariho benetata ababire nibakunda kugira eki bakaba omu nterane. Ogo munyanyazi akagumizamu ari kugamba ati: “Hariho mwenetata owabire akuzire ori kwetwa Godwin, owabire ayine ebintu byingi ebi ari kwenda kusimira Mukama. Hine obu yabire nagamba ebintu byingi rero bitama mwenetata owabire ayebembire enterane. Omukazi weye akaba nahika ari kukurura ekoti eyi omushija weye yabire naba ajwire, rero areka kugamba, asitama.”

Rimwe omu kwezi, buri kibina kikaba nikigira enterane z’omutano z’okushaba n’okuhimbisa Yehova. Omunara g’Omurinzi gw’aha kiro ca 1 Okwakana 1923, gukagamba oku zabire nizikorwa. Gukagamba guti: ‘Ekicweka kimwe c’ezo nterane kishemerire kuba kirimu okugamba aha byabireho omu murimo g’okuburira, n’okugaruramu amani ababurizi. Nitwesiga ku ezo nterane zirije kutuma ebibina byakizaho kugira obumwe.’

Mwenetata Charles Martin owabire ayine emyaka 19, owabire nateranira omu tawuni ya Vancouver omuri Kanada, akagamba ku ezo nterane zamukwasize munonga, ari kugira ati: “Ezo nterane zikankwasa kumanya ebi nabire ndagambe omu murimo g’okuburira aha nju n’enju. Obwire obwingi, hakaba hatari kubura owagamba ebyamubireho ari kuburira aha nju n’enju. Ebyo bikankwasa kumanya ebi ndi kubasa kugamba n’oku ndi kubasa kusinga oburemezi obutari bumwe na bumwe.”

OMURIMO G’OKUBURIRA GUKATUMA BENETATA BAGIRA OBUMWE

Bulletin y’aha kiro ca 1, Okwakatano 1923

“Hakatebwaho “ebiro by’okuburira,” rero byakwasa benetata kukizaho kugira obumwe. Omuri gwa Munara g’Omurinzi gw’aha kiro ca 1 Okwakana 1923, hakashohoramu ekirango ekiri kugira kiti: “Aha Rwakabiri ekiro ca 1 Okwakatano 1923, ni izoba ry’omutano ry’okuburira, ekiratume twakizaho kugira obumwe. Kwiha obwo, buri Rwakabiri rw’okubanza omu kwezi rikaba riri izoba ry’omutano ry’okuburira . . . Buri wena omu b’omu kibina ashemerire kwekwatanisa omuri ogo murimo.”

Abegi ba Bibuli abacari bato, na bo bakekwatanisa omuri ogo murimo. Omunyanyazi ori kwetwa Hazel Burford, owabire ayine emyaka 16 obwo bwire, acayijuka oku byabire biri. Akagamba ati: “Omu katabo akabire niketwa Bulletin, hakashohoramu oburyo bw’okutandikisa ebiganiro kugira ngu tubukwate omu mutwe. a Nkaba ninkunda kugenda na shwenkuru omu murimo g’okuburira, rero tukakoresa obwo buryo.” Konka ogo munyanyazi akatangara ahakuba hariho mwenetata owamurwanisize. Akagamba ati: “Ogwe mwenetata owabire ari omu myaka ya za bukuru, akaba nagira ngu tinshemerire kugamba n’abantu. Omuri obwo bwire hariho ababire nibatecereza ku hine Abegi ba Bibuli abatashemerire kuburira, ecokureberaho nk’‘abasigazi n’abahara.’” (Zab 148:​12, 13) Konka ogo munyanyazi taracwekire entege, ahobwe akagumizamu kuburira. Akahika aho yayega Ishomero rya 2 rya Gileyadi, kandi bwanyima akaba omumishonari omuri Panama. Bwanyima y’obwire, benetata ababire nibatecereza ku hine Abegi ba Bibuli abatashemerire kuburira, bakija kureba ku n’abacari bato bashemerire kwekwatanisa omu murimo g’okuburira.

EBITERANE NA BYO BIKABA NIBITUMA BENETATA BAGIRA OBUMWE

Ebiterane na byo bikaba nibituma benetata na banyanyazi bakizaho kugira obumwe. Ebyingi omuri byo bikaba birimu n’ebiro by’okuburira. Ecokureberaho: Abantu abagire omu kiterane ecaberire omu tawuni ya Winnipeg omuri Kanada, bona bakashabwa kuburira omuri eyo tawuni aha kiro ca 31 Okwakashatu. Okuburira omuri obwo buryo bikaba nibituma ababurizi bahika aha bantu bingi, kandi harugamu ebirungi. Aha kiro ca 5 Okwamunana abantu abari kuhika ahari 7,000 bakija omu kindi kiterane ecaberire omu tawuni ya Winnipeg. Obwo ni bwo omuri Kanada habiremu ekiterane ecayijiremu abantu bingi munonga.

Omu mwaka gwa 1923, aha kiro ca 18-26 Okwamunana, hariho ekiterane c’omutano ecaberire omuri Los Angeles omuri Kalifoniya. Omu sande ezabandirize eco kiterane, omu binyamakuru hakashohoramu ebirango by’okukiranga, kandi Abegi ba Bibuli kakaha abantu za kada z’okutumira abantu eziri kukira ahari 500,000. Nambwenu ebyapa by’okuranga eco kiterane bikaba nibibambwa aha motoka z’abagenzi n’ez’abantu buntu.

Ekiterane c’Abegi ba Bibuli c’omu mwaka gwa 1923 ecaberire omuri Los Angeles

Aha Rwamukaga ekiro ca 25 Okwamunana, mwenetata Rutherford akatanga toku eyabire eyine omutwe oguri kugira ngu: “Entama n’embuzi.” Omuri eyo toku akereka ge ku entama ziri kugereranisa abahikirire abarije kutura omu nsi eryaba yahindukire paradiso. Nambwenu akashoma ensharamu eyabire negira eti: “Okurabura.” Eyo nsharamu ekaba neyereka oku amadini agari kweyeta ag’abakristo gari kwegesa ebishuba, kandi eri kushaba abantu ab’emitima mirungi kushohora omuri ‘Babuloni Orurembo Orukuru.’ (Kush 18:​2, 4) Bwanyima, Abebi ba Bibuli ab’omu bicweka byingi by’ensi bakaha abantu otutabo tuce oturi kubarirwa omuri za miliyoni, oturiho eyo nsharamu.

“Nitwesiga ku ezo nterane zirije kutuma benetata bakizaho kugira obumwe”

Ah’izoba ry’aha muheru ry’eco kiterane, abantu abari kurenga 30,000 bakahurikiza toku ya mwenetata Rutherford eyabire eyine omutwe oguri kugira ngu: “Amahanga gona gari hihi kuhika ahari Haramagedoni, konka abantu bingi abariho hati, tibarifa.” Abegi ba Bibuli bakaba nibesiga ku habire harayije abantu bingi, ni yo nshonga bapangisize ekishaha ecabire kimazire kombekwa omu tawuni ya Los Angeles. Ahakuba benetata babire bari kwenda ngu buri muntu wena owija omu kiterane ahurikize ge, bakakoresa emizindaro y’omuri eco kishaha, kandi ni zo zabire zishambire omuri obwo bwire. Hariho abandi bantu bingi abakuratine eco kiterane ahari tivi.

OMURIMO GURI KUKIZAHO KUKORWA OMU NSI YONA

Omu mwaka gwa 1923, omurimo gukakizaho kukorwa gwahika omuri Afurika, omuri Buraya, omuri Indiya n’omuri Amerika y’Amashuma. Ecokureberaho: Omuri Indiya hariho mwenetata owabire nayetwa A. J. Joseph owabire ayine omukazi n’abana mukaga. N’obu yabire ayine omurimo gugumire g’okufa aha ka yeye, akaba nacapa ebitabo omu rurimi rw’Oruhindi, Orutamili, Orutelugu n’orurimi rwa Urudu.

William R. Brown n’ab’eka yeye

Abegi ba Bibuli babiri b’omuri Siyera Lewone ababire nibetwa Alfred Joseph na Leonard Blackman, bakandikira ofisi nkuru eyabire eri omuri Brooklyn, omuri New York, bari kushaba ngu baboherereze omuntu w’okubakwasa. Aha kiro ca 14 Okwakana 1923, ni babagarukiremu. Alfred akagamba ati: “Izoba rimwe ruri Orwamukaga nyekiro, nkahurira omuntu owu ntari kumanya yanyeta aha simu.” Akahurira omuntu oyine iraka rihango ari kumubuza ngu: “Ni iwe owahandikire ofisi nkuru ori kushaba ababurizi?” Alfred akamugarukamu ngu: “Yego ni inye.” Bwanyima ogo muntu akamugambira ngu: “Ni inye owu bayohereza.” Ogwo muntu owu twabire turi kugamba hamwe akaba ari mwenetata William R Brown. Akaba ayizire omuri Siyera Lewone eryo izoba, ari hamwe n’omukazi weye Antonia n’abahara babo babiri, ari bo Louise na Lucy. Abo benetata bakahika bari kubugana eyo ka eyabire efurukire omu ihanga ryabo.

Alfred nagumizamu ari kugira ati: “Omu kasheshe, nyowe na Leonard tukaba turi omu ntebekanisa yitu ya buri sande y’okwega Bibuli, rero twabona omushija muringwa ayemerire aha muryango. Akaba ari mwenetata Brown. Akaba nakora n’amani omu murimo, kuhika n’aha kwenda kutanga toku ah’izoba eryabire rirakuratireho.” Omu bwire obutahikire okwezi, mwenetata Brown akaba yamazire kuha abantu ebitabo byona ebi yabire aresire. Bwayima y’obwire buce, akoherezibwa ebindi bitabo ebiri kurenga 5,000, konka na byo yahika ari kubiha abantu byahwa. Konka abantu bakaba batari kumureba nk’omuntu ori kuguza ebitabo. Ahobwe omu myaka myingi eyi yamazire ari kukora omurimo gwa Yehova n’amani, akaba nakoresa Ebyahandikirwe munonga ari kutanga toku, abantu bamuhimba Brown Bibuli.

Beteli y’omu tawuni ya Magdeburg omu myaka ya za 1920

Omuri Jamani ho, benetata bakakora ensharamu y’okufurura ofisi eyabire eri omu tawuni ya Barmen, ahakuba ahu babire nibakorera hakaba hari hace. Nambwenu bakahurira ku Bufaransa yabire eri hihi kutera eyo tawuni kugira ngu bayegarurire. Abegi ba Bibuli bakabona enju mpango omu tawuni ya Magdeburg, eyabire eri kubasa kukorerwamu n’emirimo y’okucapa ebitabo. Obwe rero, aha kiro ca 19 Okwamukaga, benetata bakaba bamazire kupakira ebikoreso byona by’icapiro hamwe n’ebindi bikoreso, rero bafurukira omuri eyo nju nsya eyi Beteli yabire yaza kukoreramu eyabire eri omu tawuni ya Magdeburg. Izoba eri benetata bamanyisizeho ofisi nkuru ku bamara kwimuka, ebinyamakuru bikahika biri kugamba ku ihanga rya Bufaransa ryabire rimazire kwegarurira ya tawuni ya Barmen. Benetata bakahika bari kureba ku eco kiri ekimanyiso ekiri kwereka ku Yehova yabire ashagikire ensharamu eyi babire bakozire y’okufuruka kandi bamusima ahabw’okubarinda.

George Young ari na Sarah Ferguson (buryo) na bahara beye

Omu bwire obu mwenetata George Young yahikire omuri Burazili, akakora omurimo g’okuburira n’amani, yatandikisaho ofisi y’ihanga kandi yatandika kucapa Omunara g’Omurinzi omu rurimi rw’Orupotugali. Omu mezi mace, akaba yamazire kuha abantu za magazini n’ebitabo ebiri kurenga 7,000. Nambwenu Sarah Ferguson kuba yagire omuri Burazili kikaba kiri kirungi munonga. Sarah Ferguson akaba yatandikire kushoma Omunara g’Omurinzi kwiha omu mwaka gwa 1899, konka yabuzire oku yabatizibwa. Bwanyima y’amezi mace, Sarah n’abana beye bana bakabatizibwa.

“TUGUMIZEMU KUKORERA RUHANGA N’AMANI KANDI TUSHEMERIRWE”

Ogo mwaka guri kuza kuhwa, Omunara g’Omurinzi gw’aha kiro ca 15 Okwikuminabiri 1923 gukagamba ku ebintu ebyahindukire aha bikwatirine n’enterane, n’aha murimo g’okuburira, hine eki byahindwire ah’Abegi ba Bibuli. Gukagamba guti: “Hati nikirebeka ge ku ab’omu bibina . . . bine okwikiriza kugumire . . . konka tucayine byingi by’okukora. Obwo rero, nimureke omu mwaka ogurakurateho, tugumizemu kukorera Ruhanga n’amani kandi tushemerirwe.”

Omu mwaka gwa 1924, hariho ebindi bintu ebiri kushemeza munonga ebyabire birabe aha Begi ba Bibuli. Benetata abari kukora ahari Beteli, bakaba bamazire amezi bari kombeka ekibanja ecabire kiri aha kirwa ca Staten ekiri hihi ya Brooklyn ahabire hariho ofisi nkuru. Ezo nju ezi babire bari kombeka omu mwanya musya, zikahwa omu ntandikiro z’omwaka gwa 1924 kandi zikatuma benetata bagira obumwe, zatuma n’obutumwa burungi bwahika omu bicweka byingi by’ensi omu buryo oburi kutangaza.

Abombeki ababire bari kombeka aha kirwa ca Staten

a Hati niketwa Akatabo k’Omukristo n’omurimo g’okuburira.