Անցնել բովանդակությանը

Անցնել ցանկին

Հարուր դարի առաչ. 1923 թիվ

Հարուր դարի առաչ. 1923 թիվ

1923 ԹԸՎԻ հունվարի 1-ի «Հովվուշի բաշնին» նես կըրվաձեր. «Մենկ բեդ գընինկ, հընոր 1923 թիվը միր առաչ պոնագու շադ հընարավորուտիննի։ Մեզի դըվվըվաձա̈ մեձ բադիվ, հընոր դանջվող մաշտկացը բադմինկ ըլլելիկին մասին լավ խաբարը»։ Ըն, ինչ-օր բեդ գընեյնը Աստվաձաշունչը քըրկըրողնին գադարվեցավ։ Ա̈դ դարին շադ փոպոխուտիննի ըղոն, վերեկնոր գաբվաձեյնը ժողովնին, կանգռեսնին հընու քարոզուշի կոռձը գազմագերպուշին հեդ։ Ա̈դ ալլայ յառդում ա̈րավ, հընոր Աստըձուն միլլա̈տին նես միուտին ըլլի, վեյնոր մենկ դեսնունկկու մինչեվ հիմիա̈լ։

ԺՈՂՈՎՆԻՆ ՅԱՌԴՈՒՄ Ա̈ՐԻՆ Ա̈Լ ՄՈԴԻԳ ԸԼԼՈՒՇ ԻՐԱՐ ՀԵԴ

Կալենդարը, ոյդեխ-օր կըրվաձին Աստվաձաշընչին խոսկերը հընու երկերուն համայնին

Ա̈դ թըվին քոնիմը փոպոխուտիննի ըղոն, վերեկնոր յառդում ա̈րին Աստվաձաշունչը քըրկըրողնուն ա̈լ մոդիգ ըլլուշ իրար հեդ։ Օրինագ, «Հովվուշի բաշնին» նես նա̈յրեցին պեչատըտ ընուշ ըն խոսկերուն պածադռուտինը, վերեկնոր քըրկըրողեյնը շապտա̈ նես ըլլող ժողովին (ըն սըրըն ա̈դ հանդիպումին օնուններ «Աղոտուշի հընու Եգովին փառկ պերուշի ժողովը»)։ Հըմա̈լ կալենդարին կըրվաձեր, վեր խոսկը ըմըն շապատ քըրկըրողըն ժողովին սըրըն հընու ըմըն օրվոն դեյ կըրվաձեր երկիմը համարը, վեյնոր գարելիեր երկուշ առանծին գամա̈լ ընտանիկով Աստվաձաշունչը սորվուշի սըրա։

Աստվաձաշունչը քըրկըրողնին ժողովնուն սըրըն գիսվեյնըգու հեդաքըրկիր դեպկերով, վերեկնոր գըլլեյնը ընեց հեդ ձառայուտինի սըրա։ Ըներ բադմեյնըգու, ինչի հոմար շընորագալին Եգովին։ Մեգը գայնա̈ր երկմը երկիլ գամա̈լ աղոտիլ։ Էվա Բառնին 15 դարիգոներ, եպոր 1923 թըվին գընկըվեցավ։ Ըն հիշա̈գու. «Եպոր մեգը կուզեր ինչիմը բադմուշ, ըն գոյներգու հընու նա̈յրերգու մոդավորաբես իսմուն խոսկերով. «Ես կուզիմ շընորագալուտին ասուշ Դիրեչը ալլայ ըն լավ կոռձերուն հոմար, վեյնոր ըն ըղաձունի իմ դեյ»»։ Վերմը ախպըյդացը շադ դուր կուկա̈ր ինչիմը բադմուշ ժողովի սըրա։ Բառնի քուրը շարունագա̈գու. «Եպոր միր թանգագին դարիկով ախպա̈րը, Գոդուինը, շընորագալուտին գասեր Դիրեչը, ընու չեյդ գայնի գոյնեծընիլ։ Ամա եպոր ընու գընիգը դեսներգու, հընոր ժողովը օնծընող ախպա̈րը անհանգիստա̈, ըն յավաշմը քաշերգու ընու պիջակին փեշըն հընու մաշտը նըստերգու»։

Օմսուն մեգ բոյմը ըմըն մեգ խումպը (ժողովը) գոնծըներ զուդ հանդիպումմը։ Ըհըն ինչ ա̈դու մասին կըրվաձեր 1923 թըվի աբռիլի 1-ի «Հովվուշի բաշնին» նես. «Ա̈դ հանդիպումին ժամանագին գեսը բիդուա̈ պոնեծընուշ ձառայուտինըն դեպկեր բադմուշի հընու քարոզիչնուն սիդ դըվուշի հոմար։ [...] Մենկ համոզվաձինկ, հընոր ա̈դ հանդիպումնին ավելի շադ մոդգըծընինգու միր քուրեյդացը հընու ախպըյդացը»։

Վանկուվեր քաղակըն (Կանադա) 19 դարիգոն Չառլզ Մառտին օնունով քարոզիչիմը ա̈դ հանդիպումնին մեձ օկուտ պերին։ Վերմը ժամանագ ետկը ըն հիշերգու. «Ա̈դ ժողովնուն սըրըն ես իմըցի, ինչպես հընու ինչի մասին գայնոմ խոսիլ մաշտկացը հեդ, եպոր դընա̈-դուն քարոզիմգու։ Շադ սըրա ընդեխ բադմեյնըգու դեպկեր ձառայուտինին նեսըն։ Ա̈դու խատեր ես լավ մըտկեր հիշեյգու, վերեկնոր յառդում գընեյնը քարոզուշ հընու բադասխանուշ ըն մաշտկացը, վերեկնոր միր աստաձին հեդ ըրազի չին»։

ՁԱՌԱՅՈՒՏԻՆԸ ՅԱՌԴՈՒՄ Ա̈ՐԱՎ Ա̈Լ ՄՈԴԻԳ ԸԼԼՈՒՇ ԻՐԱՐ ՀԵԴ

1923 թըվի մաիսի 1-ի «Բիլյուտենը»

Հըմա̈լ գազմագերպուտինին նես միուտին օննուշ յառդում գընեյնը «ձառայուտինի օրերը»։ 1923 թըվի աբռիլի 1-ի «Հովվուշի բաշնին» նես գաստըվեր. «Հընոր մենկ ա̈լ շադ զգոնկ միր միուտինը, 1923 թըվի մաիսի 1-ին, իրեկշապտի օրը ալլայնացը հոմար ձառայուշի օր ըլլողա̈։ Ա̈ստի ետկը ըմըն օմսու առաչին իրեկշապտի օրը ալլայկը էլլողըն ձառայուտինի գոնե փեշմը ժամանագով»։

Երիդասարտ քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կնա̈լ քարոզեյնըգու։ Խեյզել Բեռֆըռդը ըն ժամանագ 16 դարիգոներ։ Ըն հիշա̈գու. ««Բիլյուտենին» a նես կըրվաձ գըլլեր, ինչ դեսագ գայնոնկ նա̈յրիլ խորատըն ձառայուտինի սըրա։ Հընու մենկ ա̈դ անգիր գընայկը։ Մենկ բաբուս հեդ աշխուժ քարոզայկըգու»։ Ամա ետկըն ըղավ ըն, ինչ-օր քուր Բեռֆըռդը բեդ ընիլ չեր։ Ըն շարունագա̈գու բադմուշ. «Դարիկով ախպա̈րմը շադ հագառագեր, հընոր ես քարոզիմգու մաշտկացը։ Ըն ժամանագ վերմը չեյնը հասկըննալ, հընոր ալլայ Աստվաձաշունչը քըրկըրողնուն բիդուա̈ փառկ պերուշ Աստըձուն, ճահել «մոնչերուն հընու ախչկընուն» բիլա̈» (Սաղ. 148։12, 13)։ Ամա Բեռֆըռդը ա̈լիա̈լ շարունագերգու քարոզուշ։ Վերմը ժամանագ ետկը ըն սորվեցավ Գալաադ տըբռոցին եգռորտ տասարանին հընու ձառաերգու միսիաներ Պանամա։ Օնցավ ժամանագ հընու նա̈յրեցին ուրիշ դեսագ միտկ ընուշ ճահելնուն ձառայուտինին մասին։

ԿԱՆԳՌԵՍՆԻՆ ՅԱՌԴՈՒՄ Ա̈ՐԻՆ Ա̈Լ ՄՈԴԻԳ ԸԼԼՈՒՇ ԻՐԱՐ ՀԵԴ

Հըմա̈լ միուտին օննուշ յառդում գընեյնը կանգռեսնին։ Շադ կանգռեսնուն սըրըն ձառայուտինի հոմար զուդ օրեր գա̈յնը։ Ա̈դպես կանգռեսմը ըղավ Վինիպեգ քաղակին (Կանադա)։ Ալլայնացը հոմար, վեվ հուն էգաձեր, մայդի 31-ը ձառայուշի օրեր։ Ա̈դմուն օրերուն խատեր շադ մաշտիկը լըսեյնըգու պարի խաբարը։ Կանգռեսը, վեյնոր օնցավ օգոստոսի 5-ին Վինիպեգ քաղակին, մոդավորաբես 7 000 հոկի էգաձեր։ Ա̈դտի առաչ Կանադա հիչ մեգ կանգռեսիմը դահա ա̈դկան մաշտ ըղաձ չեր։

1923 թըվի բինդ գարեվոր կանգռեսը օնցավ օգոստոսի 18-ըն մինչեվ 26-ը Լոս-Անջելես քաղակին (շտատ Կալիֆորնիյա, ՍՇԱ)։ Կանգռեսըն քոնիմը շապատ առաչ ընու մասին կըրեյնըգու գազետնուն։ Աստվաձաշունչը քըրկըրողնին փայ ա̈րին մոդիգ 500 000 հըրավիրուշի թեռտիգ։ Կանգռեսը րեկլամ ընող պլակատնին գըպծըվաձեյնը տռալեյբուսնուն հընու մաշինընուն վըրըն։

Աստվաձաշունչը քըրկըրողնուն կանգռեսը Լոս-Անջելես քաղակին։ 1923 թիվը

Օգոստոսի 25-ին, շապատ օրը, ախպա̈ր Ռուտերֆորդը աստավ ջառմը, վերին օնուններ «Օչխայնին հընու ա̈ձերը»։ Ընու նես պածադռըվերգու, հընոր «օչխայնին»՝ ա̈դ առտար մաշտիկին, վերեկնոր հազըրին ընտունուշ ջիշտուտինը։ Ա̈դ մաշտիկը աբռողըն ռային խողուն վըրըն։ Ետկըն ախպա̈րը գաշտաց «Թա̈մբա̈ ալլայ խրիստիաննուն հոմար» րեզալյուցիըն, վեյնոր մեղադռերգու խրիստիանսկի խաչերը հընու դիռտմերգու մաշտկացը, վերեկնոր հազ գընին Աստըձուն, էլլուշ «Մեձ Վավիլոնին» նեսըն (Հայտն. 18։2, 4)։ Ետկըն Աստվաձաշունչը քըրկըրողնին մեկհեդ օխչուգ աշխըրին փայ ա̈րին միլլիոնիշի ա̈դմուն րեզալյուցիյա։

«Ա̈դ հանդիպումնին ա̈լ շադ մոդգըծընինգու միր քուրեյդացը հընու ախպըյդացը»

Կանգռեսին վեռչին օրը Ռուտերֆորդը ջառմը աստավ «Ալլայ մաշտիկը մոդգընոնգու Առմագեդոն գըռվին, ամա միլլիոնիշի հիմի աբռող մաշտիկը մեռնող չին»։ Ա̈դ ջառը լըսեց 30 000-ըն ավել մաշտ։ Քոնի-օր կանգռեսը շադ մաշտ էգողեր, Աստվաձաշունչը քըրկըրողնին արենդավատ ա̈րին «Լոս-Անջելեսին Կալիզեյը», վեյնոր նոր շինվաձեր։ Ալլայնացը լավ լըսվի դեյ, ախպըյդա̈կը պոնեծուցին ընդեխու ըլլող ծընը պայսըծընուշի սիստեմըն։ Ըն ժամանագ ա̈դ ըմընա ուժեղ ապառատուռըներ։ Հըմա̈լ շադերը լըսեցին պռագռամըն ռադիոյով։

Ի՞ՆՉՊԵՍ ՄԻՐ ԿՈՌՁԸ ԴԱՐՊԵՐ ԲԵԴՈՒՏԻՆՆՈՒՆ ԱՌԱՉ ԳԵՇՏԱ̈Ր

1923 թըվին Աֆրիկա, Եվռոպա, Ինդիյա հընու Յուժնի Ամերիկա քարոզուշի կոռձը լավ առաչ գեշտա̈ր։ Օրինագ, Ինդիյա ախպա̈ր Ադավիմանատխու Ջոզեֆը յառդում գըներ պաց թողուշ միր գըրագանուտինը մալայալամսկի, տամիլսկի, տելուգու, ուռդու հընու խինդի լիզվըներով, չաշաձ-օր ա̈դ սըրըն ըներ գընեչը հեդ վեց դըղա մեձըծընեյնըգու։

Ուիլյամ Բռաունը ուր ընտանիկին հեդ

Սերրա-Լեոնե աբռող Աստվաձաշունչը քըրկըրող Ալֆռեդ Ջոզեֆը հընու Լենառդ Բլակմընը կըրեցին Բռուկլին ըլլող կըլխավոր ղեգավարուտինը, հընոր ընեց յառդումջիմը ղըրգին։ 1923 թըվին, աբռիլի 14-ին ըներ առին ուրինց նամագին բադասխանը։ Ալֆռեդը հիշա̈գու. «Սըրըմը իրիգվընծու, շապատ օրը տելեֆոնը զանգեց»։ Զանգողը պայսը ծընով հայծուց. «Ա̈դ տո՞ւնկ կըրաձունեյկը տա̈, հընոր ծեզի քարոզիչ ղըրգին»։ «Հա»,՝ բադասխանեց Ալֆռեդը։ Ըն աստավ. «Ըներ ինձի ղըրգեցին»։ Ա̈դ Ուիլյամ Բռաուններ։ Ըն նոր էգաձեր Կարիբսկի օստռըվներըն, ուր գընեչը Անտոնիին հընու էրգու բուլգընուն Լուիզին հընու Լուսիին հեդ։ Ախպըյդացը շադ բիդվըցավ հեչ բեդ ընուշ, հընոր ընեց հեդ ռաստ կոն։

Ալֆռեդը շարունագա̈գու բադմուշ. «Էդի օրը մենկ Լենըռդին հեդ ա̈կվընծու քըրկըրայկըգու Աստվաձաշունչը, ինչպես-օր գընայկը ըմըն շապատ։ Մեմընա̈լ շիմին փես էլավ զոռլի մաշտմը։ Ա̈դ Ուիլյամ Բռաուններ։ Ըն ընկան աշխուժեր հոկեվոր կոռձերուն նես, հընոր, բիդվընա̈րնա, էկուցա̈լ գայնա̈ր ջառմը ասիլ»։ Օմիսմը օնցավ հեչ, ինչպես ախպա̈ր Բռաունը փայ ա̈րավ ալլայ գըրագանուտինը, վեյնոր ուր հեդ պերաձուներ։ Շադ չոնցաձ ընու 5 000 կիրկա̈լ ղըրգեցին։ Ամա ըներա̈լ թեզ բաշ ըղոն։ Չաշաձ ա̈դու, ուվեկ ախպա̈ր Բռաունին կիրկ ձախող հաշվիլ չեր։ Ըն շադ դարի հավադարիմ ձառաերգու Եգովին հընու ուր ջառերուն նես ըմըն սըրա ուշադրուտին տառծըներգու Աստվաձաշընչին վըրըն։ Ընդի ընու գասեյնը Աստվաձաշունչ Բռաունը։

Մագդեբուռգ քաղակին Վեֆիլը 1920 թըվերուն։

Ըն ժամանագ Գեռմանիյա գինող ախպըյդա̈կը նա̈յրեցին մոն էգուշ ֆիլիալին հոմար ներ դեղմը։ Բառմեն քաղակին շենկերը ընեց քիչ կուկա̈յնը։ Հըմա̈լ ըներ լըսաձունեյնը, հընոր Ֆրանցիին պանագը կուզա̈ մըդնուշ ընեց քաղակը։ Մագդեբուռգին ըներ կըդոն շենկեր, վերեկնոր շադ հարմարեյնը գըրագանուտինը պեչատըտ ընուշի հոմար։ Հունիսի 19-ին ըներ վեռչին աբառուդըվանիըն օնծուցին ներ Վեֆիլը։ Ա̈դ օրը, եպոր ախպըյդա̈կը աստին կըլխավոր ղեգավարուտինին, հընոր դեղափոխվաձին, ալլայ գազետընուն նես կըրվաձեր, հընոր Ֆրանցիին պանագը մըդաձա̈ Բառմեն քաղակը։ Ախպըյդա̈կը շընորագալեյնը Եգովին, հընոր ժըմընծոն դեղափոխվուշ հանգիստ դեղմը։

Ջոռջ Յանգը, Սառա Ֆերգուսընը (աչիգ թարաֆըն) հընու ընու քուրը

Ի՞նչ ա̈դ ժամանագը գըլլեր Բռազիլիյա։ Հուն դեղափոխվեցավ Ջոռջ Յանգ ախպա̈րը։ Ըն աշխուժ ձառաերգու Եգովին հընու շադ բեդուտիննուն քարոզաձուներ պարի խաբարը։ Ըն յառդում ա̈րավ պոնուշ Բռազիլիյա ներ ֆիլիալմը հընու նա̈յրեց պաց թողուշ «Հովվուշի բաշնիըն» պառտուգալսկի լիզվով։ Քոնիմը օմսուն նես ախպա̈ր Յանգը փայ ա̈րավ 7 000-ըն ավել ժուռնալ հընու բուկլետ։ Ընու էգուշին հոմար շադ քեյֆ ըղավ Սառա Ֆեռգուսընը։ Ըն 1899 թըվըն գաշտա̈րգու «Հովվուշի բաշնիըն» հընու շադ կուզեր գընկըվուշ։ Քոնիմը օմիս ետկը Սառըն հասավ ուր մուրազին։ Ըն ուր չեյս դըղոցը հեդ գայցավ ընիլ ա̈դ գարեվոր քա̈լկը։

«ՄԵԶԻ ԲԵԴ ԳԸՆԱ̈... ՄԵՁ ՈՒՐԱԽՈՒՏԻՆ»

Ի՞նչպես ալլայ փոպոխուտիննին, վերեկնոր գաբվաձեյնը ժողովնուն, կանգռեսնուն հընու քարոզուշի կոռձին հեդ ազդեցին Աստվաձաշունչը քըրկըրողնուն վըրըն։ Ըհըն ինչ ա̈դու մասին գաստըվեր 1923 թըվի դեկտեմբերի 15-ի «Հովվուշի բաշնին» նես. «Բա̈լլիա̈, հընոր քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը հոկեվոր ուժեղին... [...] Հայդցեկ հակնինկ հոկեվոր գըռվի ալլայ հակուստը հընու ներ ուժերով էշտոնկ առաչ։ Էգող դարի մեզի բեդ գընա̈ մեձ աշխադանկ հըմա̈լ մեձ ուրախուտին»։

Հեդկըշի դարինա̈լ շադ գարեվոր դարիեր Աստվաձաշունչը քըրկըրողնուն հոմար։ Ստատեն օստռըվին, վեյնոր բռուկլինսկի Վեֆիլըն հեռու չեր, ախպըյդա̈կը քոնիմը օմիս շենկ շինուշի պռաեկտիմը վըրա պոնեյնըգու։ Ա̈դ կոռձը ըներ բաշ ա̈րին 1924 թըվի սկըզբին։ Շենկերը, վերեկնոր ըներ շինեցին, յառդում ա̈րին, հընոր քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը ավելի շադ միուտին օննոն հընու պարի խաբարը ա̈լ շադ քարոզվի։

Ստատեն օստռըվին պոնինգու շենկ շինողնին

a Հիմի ա̈դ «Միր խրիստիանսկի գյանկը հընու ձառայուտինը» սորվուշի դեդռագնա̈։