Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

1923 — Omimvo 100 dha ka pita

1923 — Omimvo 100 dha ka pita

OSHIFO The Watch Tower she 1 Januali 1923 osha ti: ‘Otu na einekelo kutya omumvo 1923 otagu ka kala gu tuntula. Oshi li uuthembahenda uunene okulombwela aantu mboka taya hepekwa kuuyuni mbuka kutya onkalo otayi ka lundulukila kuuwanawa.’ Momukokomoko gwomumvo 1923 Aakonakonimbiimbeli oya li ya ningi omalunduluko ga tuntula ge na ko nasha nokugongala kwawo, niigongi yiitopolwa nosho wo niilonga yawo yokuuvitha. Oshizemo, oya kala ya hangana lela.

OKUGONGALA OKWA KOLEKE UUKUMWE WAWO

Okalindeli ke na omanyolo nosho wo oonomola dhomaimbilo

Momukokomoko gwomumvo ngoka, ehangano olya li lya ningi omalunduluko ngoka ga li ga kwathele Aakonakonimbiimbeli ya kale ya hangana sho taya longele Kalunga. O-The Watch Tower oya li ya tameke okunyanyangidha omatyokosha taga yelitha enyolo ndyoka lya li lya konakonwa pokugongala kwawo kwokoshiwike ku na ko nasha nokugalikana nokutanga Jehova. Aakonakonimbiimbeli oya li wo ya nyanyangidha okalindeli ke na enyolo ndyoka tali ka kundathanwa oshiwike kehe pokugongala nosho wo eimbilo ndyoka tali vulu okwiimbwa pekonakono lyopaumwene, nenge pelongelokalunga lyuukwanegumbo.

Pokugongala kwawo, Aakonakonimbiimbeli oya li haya hokolola iimoniwa mbyoka ya mona sho taya uvithile aantu, haya popi kutya omolwashike ya pandula Jehova nohaya imbi, nenge nokuli ya galikane. Eva Barney ngoka a ninginithwa mo 1923 sho a li e na omimvo 15, okwa ti: “Ngele owa hala okupopya sha, okwa li ho thikama e to tameke to ti nando okuli: ‘Onda hala okupandula Omuwa omolwiinima ayihe iiwanawa mbyoka a ningila ndje.’” Aamwatate yamwe oya li ye hole okuhokolola iimoniwa yawo. Omumwameme Barney okwa tsikile ko a ti: “Omumwatate omukokele Godwin, okwa li ha kala e na iinima oyindji noonkondo mbyoka a hala okupandulila Omuwa. Ihe uuna omukulukadhi gwe a mono kutya omumwatate ngoka ta kwatele komeho okwa tila, okwa li ha hili mombaikitha yomusamane gwe, opo nduno omusamane oha mwena e ta kuutumba.”

Egongalo kehe olya li hali ningi egalikano lya ikalekelwa lumwe momwedhi, hali pandula nohali tanga Jehova. O-The Watch Tower ye 1 Apilili 1923, oya popi okugongala hoka ya ti: “Etata lyaashoka sha li tashi kundathanwa pokugongala, olya li lya kwatela mo okuhokolola iimoniwa yi na ko nasha niilonga yokuuvitha notayi tsu omukumo. . . . Otwa li tu na einekelo kutya okugongala hoka okwa li taku ka koleka ekwatathano lyetu lyopothingo.”

Charles Martin, omuuvithi ngoka a li e na omimvo 19 gwokoVancouver, koKanada, okwa li a mono mo uuwanawa lela mokugongala hoka. Lwanima okwa ti: “Pokugongala mpoka opo nda li nda ilongo oshikando shotango shoka ndi na oku ka popya, uuna tatu uvitha egumbo negumbo. Omathimbo nomathimbo, gumwe okwa li ha hokolola oshimoniwa she shoka a mona miilonga yokuuvitha. Shono osha li sha kwathele ndje ndi mone kutya oshike ndi na okupopya nankene ndi na okuyamukula moonkalo dhi ili nodhi ili.”

IILONGA YOKUUVITHA OYA KOLEKE UUKUMWE WAWO

Okafo kedhina Bulletin ke 1 Mei 1923

“Omasiku gokuya miilonga yokuuvitha” oga li ga koleke uukumwe mokati kaamwatate. O-The Watch Tower ye 1 Apilili 1923 oya li ya tseyitha ya ti: “Opo tu kaleni twa hangana, Etiyali, lye 1 Mei 1923 olya nuninwa okuya miilonga yokuuvitha. Okuza mpono, Etiyali lyotango lyomwedhi kehe otali ka kala esiku lyoku ka uvitha . . . . Kehe gumwe megongalo oku na okukutha ombinga miilonga yokuuvitha.”

Nokuli nAakonakonimbiimbeli mboka aagundjuka oya li ya kutha ombinga miilonga mbyoka. Hazel Burford ngoka pethimbo ndyoka a li e na omimvo 16 okwa ti: “Mokafo Bulletin omwa li hamu kala omafalomo goonkundathana, ngoka twa li tu na okwiilonga momutse. a Ngame natatekulu otwa li twa kutha ombinga nondjungu miilonga mbyoka.” Omumwameme Burford okwa li a kumithwa kunkene omumwatate gumwe a li te mu pataneke. Okwa ti: “Omumwatate gumwe omukokele okwa li e uvite kutya inandi pumbwa nando okupopya naantu. Pethimbo ndyono aantu yamwe kaya li ye uvite ko kutya Aakonakonimbiimbeli ayehe, mwa kwatelwa ‘aamati naakadhona’ oye na okukutha ombinga mokutanga Omushiti gwetu Omunenenene.” (Eps. 148:12, 13) Ihe omumwameme Burford okwa tsikile owala nokuuvitha. Lwanima okwa li a ka hita ongundu ontiyali kOsikola yaGilead nokwa ka kala omutumwa koPanama. Mokweendela ko kwethimbo, aamwatate oya li ya lundulula etaloko lyawo li na ko nasha naagundjuka ngele taya uvitha.

IIGONGI OYA LI YE YA HANGANITHA

Iigongi yiikandjo noyiitopolwa nayo oya li ya kwathele aamwatate ya kale ya hangana. Pethimbo lyiigongi mbyoka opwa li hapu kala pu na esiku lyokuya miilonga yokuuvitha, ngaashi pwaashoka sha ningilwe moWinnipeg, moKanada. Mo 31 Maalitsa, ayehe mboka ya li ye ya koshigongi, oya li ya hiywa ya ka uvithe moshilando moka. Aantu oyendji oya li ya uvithilwa momasiku ngoka ga ikalekelwa gokuuvitha, nosha li sha eta iizemo iiwanawa. Momasiku 5 Auguste otaku tengenekwa kutya aantu 7 000 lwaampono oya li ya yi koshigongi shilwe moWinnipeg. Pethimbo ndyoka, ngoka ogo gwa li omwaalu ogundji gwaantu mboka ya ya koshigongi moKanada.

Momumvo 1923 omwa li mwa ningwa oshigongi shoshitopolwa sha simanenena shoshigwana shaJehova, mo 18-26 Auguste, moLos Angeles, moCalifornia. Miiwike mbyoka ya tetekele oshigongi shoshitopolwa, iifokundaneki oya li ya tseyitha oshiningwanima shoka, nAakonakonimbiimbeli oya li ya andjaganeke uufo wokuhiya aantu koshigongi shoka wu vulithe 500 000. Omapulakata ga nyolwa oohapu tadhi hiya aantu koshigongi shoka oga li ga mangelwa kiiyenditho yaayehe noyopaumwene.

Oshigongi shAakonakonimbiimbeli mo 1923, moLos Angeles

MOlyomakaya, mo 25 Auguste, omumwatate Rutherford okwa li a gandja oshipopiwa shi na oshipalanyolo, “Oonzi niikombo,” moka a li a yelitha kutya “oonzi” otadhi thaneke aantu mboka ya halelela oku ka mona omwenyo gwaaluhe, mboka taya ka kala nomwenyo moparadisa kombanda yevi. Okwa li wo a lesha okatokolitho haka ithanwa “Elondodho.” Okatokolitho hoka oka li taka shadha oongeleka dhUukwakriste notaka ladhipike aanamitima omiwanawa yi iyoolole mo ‘muBabilon oshinene.’ (Eh. 18:2, 4) Aakonakonimbiimbeli aalaadhi muuyuni awuhe lwanima oya li ya hangana mokwaandjaganeka uufo omamiliyona wokatokolitho.

“Okugongala hoka okwa li taku ka koleka ekwatathano lyetu lyopothingo”

Mesiku lyahugunina lyoshigongi shoshitopolwa, aapulakeni ya konda po 30 000 oya li ya uvu sho omumwatate Rutherford ta gandja oshipopiwa shomontaneho shi na oshipalanyolo, “Iigwana ayihe tayi ende ya uka kuArmagedon, ihe aantu omamiliyona mboka ye na omwenyo ngashingeyi itaya ka sa nando.” Molwaashoka opwa li pwa tegelelwa ongundu yaantu, Aakonakonimbiimbeli oya li ya hehela okapale opo ka tungwa, Los Angeles Coliseum. Opo ku shilipalekwe kutya kehe gumwe oku uvite ko, aamwatate oya li ya longitha omambako gomokapale haga popi muule, ngoka ga li goshinanena pethimbo ndyono. Oyendji oya li ya pulakene kopolohalama ndjoka okupitila moradio.

ETAMUNUKEMO LYOPAIGWANA

Momumvo 1923, iilonga yokuuvitha moAfrika, moEuropa, moIndia nomoAmerika lyokUumbugantu, oya li ya tamunuka mo inaashi monika nale. MoIndia, omumwatate A. J. Joseph okwa li ha kwathele mokunyanyangidha iileshomwa mOshihindi, Oshitamil, Oshitelugu nosho wo mOshiurdu, manga a li ta sile oshimpwiyu omukadhi naanona yahamano.

William R. Brown noyaandjawo

MoSierra Leone, Aakonakonimbiimbeli Alfred Joseph nosho wo Leonard Blackman, oya li ya nyolele koombelewa oonene koBrooklyn, moAmerika, taya pula ekwatho. Mo 14 Apilili 1923 oya li ya pewa ekwatho ndyoka ya pula. Alfred okwa ti: “Ongulohi yimwe mOlyomakaya onda li nda dhengelwa inaandi shi tegelela.” Okwa li a uvu ewi tali mu pula muule tali ti, “Ongoye wa li wa nyolela koWatch Tower Society to pula mu tuminwe aauvithi?” Alfred okwa ti: “Eeno.” William R. Brown okwa ti: “Ongame nda tumwa ko koshitopolwa sheni.” Ye nomukadhi Antonia nosho wo oyanakadhona, Louise naLucy, moshitopolwa moka oya li ya thiki mo esiku ndyoka okuza koKaribise. Aamwatate oya li ya tegelela nondjuulukwe oku ke ya mona.

Alfred okwa tsikile ko a ti: “Ongula yesiku lya landula ko, ngame naLeonard manga tatu ningi oonkundathana dhopaMbiimbeli dhoshiwike shoka, otwa mono omulumentu omule, inaatu mu mona nando onale, e li posheelo. Omulumentu ngoka okwa li omumwatate Brown. Okwa li omulaadhi moshili nokwa li nokuli a hala okugandja oshipopiwa shomontaneho esiku lya landula ko.” Manga nokuli omwedhi inaagu sa, omumwatate Brown okwa li a mana po iileshomwa ayihe mbyoka a li a etelela. Muule wethimbo efupi okwa li a tuminwa ishewe omambo ge vulithe 5 000, nomomukokomoko gwethimbo, okwa ka kala ishewe a pumbwa omambo ogendji. Ihe omumwatate Brown ka li a tseyika e li omulandithi gwomambo. Mokulongela kwe Jehova nuulaadhi ethimbo ele, okwa kala aluhe ha totha mOmanyolo ngele ta gandja iipopiwa, naantu oye mu luku Brown gwOmbiimbeli.

Obetel yokoMagdeburg mo 1920 nasha

Mokweendela ko kwethimbo, moshitayimbelewa shoka sha li moNdowishi, moBarmen, omwa li mu udha aantu, noshilando shoka osha li tashi ningilwa omatilitho gokuponokelwa koshishiindalongo Fulaanisa. Aakonakonimbiimbeli oya li ya mono po etungo limwe moMagdeburg ndyoka lya li tali opalele okunyanyangidhilwa iileshomwa. Mo 19 Juni, aamwatate oya li ya mana okupakela omashina gokunyanyangidha nosho wo iinima ayihe e taya tembukile koBetel ompe, moMagdeburg. Esiku tuu ndyoka sho oombelewa oonene dha tseyithilwa kutya aamwatate oya mana okutembuka, iifokundaneki oya kundaneke kutya Fulaanisa okwa kwata ko oshilando Barmen. Aamwatate oya li ya mono nkene Jehova e ya gamene noku ya kwathela.

George Young e li naSarah Ferguson (kolulyo) nosho wo omumwayinakadhona

MoBrasilia, George Young, ngoka a li a ende miitopolwa oyindji ta uvitha onkundana ombwanawa, okwa li a toto po oshitayimbelewa oshipe nokwa tameke okunyanyangidha O-The Watch Tower mOshiputu. Momukokomoko owala gwoomwedhi oonshona okwa li a gandja iileshomwa yi vulithe 7 000. Sho a thiki moBrasilia, Sarah Ferguson okwa li a nyanyukwa noonkondo sho omumwatate Young e ke ya talela po. Sarah okwa kala ha lesha O-The Watch Tower okuza mo 1899, ihe ina mona nando ompito yokuulika eiyapulo lye montaneho okupitila meninginitho. Konima yoomwedhi oonshona, omumwameme Sarah noyana yane oya li ya ninginithwa.

“OKULONGELA KALUNGA NUULAADHI NOSHO WO NENYANYU”

Kehulilo lyomumvo, o-The Watch Tower yo 15 Desemba 1923 oya li ya popi kombinga yomalunduluko ngoka ga ningwa ge na ko nasha nokugongala, niilonga yokuuvitha nosho wo niigongi iinene, nkene ga guma Aakonakonimbiimbeli. O-The Watch Tower oya ti: “Otu shi iwete kutya omagongalo . . . oge na eitaalo lya kola . . . Natu ilongekidhileni iilonga oyindji nokutsikila okulongela Kalunga nuulaadhi nosho wo nenyanyu momukokomoko gwomumvo 1924.”

Omumvo 1924 nago ogwa li wo gu tuntula kAakonakonimbiimbeli. Aamwatate koBetel oya kala taya tungu uule woomwedhi kehala li li kokantuntu Staten, hoka ke li owala oshinano oshifupi okuza koombelewa oonene moBrooklyn. Omatungo ngoka ga tungwa pehala epe, oga li ga pu okutungwa petameko lyo 1924, noga li ga kwathele aamwatate ya kale ya hangana noya taandeleke onkundana ombwanawa momikalo moka ya li inaaya vula nando onale oku shi ninga.

Ongundu yaatungi kokantuntu Staten

a Hoka ngashingeyi haka ithanwa Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha Okafo kokulongithwa pokugongala.