1. Сӧсуккур болорго нениҥ учун јеҥил эмес?

 СЛЕРГЕ сӧсуккур болорго јеҥил эмес болуп турган болор. Андый болзо, слер јаҥыскан эмезигер. Темдектезе, Давид каан Иегованы сӱреен тыҥ сӱӱген де болзо, кезикте ого Кудайдыҥ сӧзин угарга јеҥил эмес болотон. Оныҥ учун ол Кудайга мӱргӱп, мынайып айткан: «Сеге сӧсуккур болор кӱӱнимди тыҥыт» (Сар. 51:12). Улуска сӧсуккур болорго нениҥ учун јеҥил эмес? Баштапкызында, биске ада-ӧбӧкӧлӧристеҥ сӧс укпас болор кӱӱн укталып келген. Экинчизинде, Иеговага удура болгон Сатана бисти бойыныҥ кийнинеҥ апарарга албаданат (2 Кор. 11:3). Ӱчинчизинде, бис кемге де багынар кӱӱн јок улустыҥ ортозында јададыс (Эф. 2:2). Оныҥ учун биске кинчектӱ кӱӱниске ле Сатанага ла оныҥ телекейине багынбас керек. Оныҥ ордына бастыра кӱчистеҥ Иегованыҥ ла оноҥ јаҥ алган улустыҥ сӧзин угар керек.

2. Сӧс угарга белен дегени нени темдектейт? (Иаков 3:17).

² Иаков 3:17 кычырыгар. Иаков агару тынга башкартып, ойгор улус «уккур» болот деп айткан. Ол эмезе 2007 јылдыҥ «Јаҥы телекей» деп кӧчӱрмезинде андый улус сӧс угарга белен деп айдылат. Бу сӧстӧрди канайып оҥдоор? Иегованаҥ јаҥ алган улусты акту кӱӱнистеҥ угар керек. А Кудайдыҥ јасагын бузып ийзин деп сураган улуска бис багынбай јадыс (Ап. ижи 4:18—20).

3. Нениҥ учун Иегова бисти јаҥ берилген улуска уккур болзын деп айдат?

³ Је Иегованыҥ сӧзин, улустыҥ сӧзине кӧрӧ, угарга јеҥил эмей. Нениҥ учун дезе ол толо кемдӱ. А улустыҥ кемизи де толо кемдӱ эмес (Сар. 19:7). Је андый да болзо, Иегова ада-энелерге, јаҥда отурган улуска ла аксагалдарга бир канча  јаҥ берип салган (Укаа 6:20; 1 Фес. 5:12; 1 Пётр 2:13, 14). Бис бу улуска сӧсуккур болзоос, Иегованыҥ сӧзин угуп турган болодыс. Оныҥ учун олордыҥ сӧзин угарга тыҥ ла кӱӱнзебей турган болзоос, эмезе јӧп эмес болзоос, биске олорго багынарга не болужарын кӧрӱп ийектер.

4. Нениҥ учун кӧп балдар ада-энелериниҥ сӧзин укпай турган?

⁴ Кӧп сабада балдар ада-энезиниҥ сӧзин укпай јат (2 Тим. 3:1, 2). Шылтагы неде? Кезик балдар мынайда сананат: ада-энелер олордоҥ бойлоры этпей турган немелерди некейт. А кезиктери мынайда сананат: олордыҥ ада-энези јӱрӱмнеҥ артып калган эмезе ӧйинеҥ ӧткӱре кату некелтелер тургузып турган. Кару карындаштарыс ла сыйындарыс, слерде мындый санаалар болуп турган ба? Бӱгӱнги кӱнде кӧп балдарга: «Кудайдыҥ јакарганыла, ада-энегерге сӧсуккур болугар, нениҥ учун дезе анайып эткени чын» — деген јакаруны бӱдӱрерге јеҥил эмес болот (Эф. 6:1, ЈТ). Је слерге сӧсуккур болорго не болужар?

5. Нениҥ учун Иисус карындаштарга ла сыйындарга сӧсуккур болорыныҥ эҥ ле артык теми болот? (Лука 2:46—52).

⁵ Сӧсуккур болорыныҥ эҥ ле јакшы теми — Иисустыҥ теми. Слер оныҥ теминеҥ кӧп немеге ӱренип алар аргалу (1 Пётр 2:21—24). Иисус толо кеминде кижи болгон. Је оны толо кеминде эмес ада-эне чыдаткан. Олор јастырып, оны кезикте оҥдобой до турган болзо, Иисус олорго тоомјылу баштанган (Чыг. 20:12). Иисуска 12 јаш болордо не болгонын эске алып ийектер. (Лука 2:46—52 кычырыгар.) Иерусалимнеҥ јанып келеделе, Иосиф ле Мария Иисусты таппай калды. А олор ада-эне болгон кийнинде балдары ончозы олорло кожо бо деп бӱдӱмјиленип алар учурлу болгон. Оноҥ олор Иисусты табып аларда, Мария оны олорго кӧп санааркаштар јетирген учун эмеш арбанып ийген, је Иисус олорго карууны јымжак ла тоомјылу эдип берген. Иосиф ле Мария «оныҥ айтканын оҥдобо[гон]» до болзо, ол «олорго сӧсуккур јӱрди».

6, 7. Балдарга ада-энезиниҥ сӧзин угарга не болужар?

⁶ Кару бистиҥ балдарыс, слерге ада-энелереердиҥ сӧзин угарга, анчада ла олор јастырып турза эмезе оҥдошпостор болуп турза, кӱч болот по? Слерге не болужар? Баштапкызында, озо ло баштап Иегованыҥ сезимдерин ајаруга алыгар. Ада-энегердиҥ сӧзин угуп турзаар, «онызы Кайраканга јарап јат» деп, Агару Бичикте айдылат (Кол. 3:20). Качан јаан улус слерди оҥдобой турза, эмезе бӱдӱрерге јеҥил эмес ээжилер тургузып турза, Иегова слерди оҥдоп јат. Је андый да болзо, ада-энегердиҥ сӧзин угуп турзаар, Иегова тыҥ сӱӱнип јат.

⁷ Экинчизинде, ада-энегердиҥ сезимдерин ајаруга алып туругар. Слер олорго сӧсуккур болзоор, олор сӱӱнер ле слерге бӱдӱп баштаар (Укаа 23:22—25). Анайда ок слердиҥ колбулараар оноҥ тыҥ болуп калар болор. Бельгияда јадып турган Александр мынайып куучындайт: «Качан мен ада-энемниҥ айтканын бӱдӱрип баштаарымда, бистиҥ колбуларыс јылу ла сӱӱнчилӱ болуп калган» b. Ӱчинчизинде, сӧсуккур болгоноор слерге келер ӧйдӧ канайып болужарын сананыгар. Бразилияда јадып турган Па́улу мынайып айдат: «Ада-энемди угуп турганым мени Иегованыҥ ла  башкарар јаҥду улустыҥ сӧзин угарга белетеп салган». Агару Бичикте сӧсуккур болотон сӱреен јакшы шылтак бар. Анда мынайып бичилген: «„Адаҥды ла энеҥди тооп јӱр“, бу — Кудайдыҥ берген сӧзи бар баштапкы јакылта: „Ол тушта сеге јакшы болор, јерде узак јаш јажаарыҥ“» (Эф. 6:2, 3).

8. Нениҥ учун кӧп кыстар ла уулдар ада-энезиниҥ сӧзин угар деп шӱӱп алган?

⁸ Кӧп кыстар ла уулдар ада-энезиниҥ сӧзин угуп турза, јакшыга экелет деп кӧрӧт. Бразилияда јадып турган Луиза ада-энези ого мобильный телефон не албай турганын баштап тарый оҥдобой туратан. Не дезе кӧп саба балдарда телефондор болгон. Је кийнинде, мынайып ада-энези оны корулап аларга турганын оҥдоп ийген. «Ада-энемниҥ берип турган јӧптӧри менеҥ та нени де айрыырга болуп берилип турган эмес, карын мени јеткердеҥ корулап турган кайыш курдый болот деп, оҥдоп јадым» — деп, ол айдат. США-дагы Эли́забет кезикте ада-энезиниҥ чыгарган јӧбиле јӧпсинбей јат. Је ол бу тушта ого не болужып турганын јартайт: «Ада-энемниҥ тургускан ээжилерин јетире аайлабай турзам, олордыҥ айтканы меге канайып болушканын эске алынадым». Армениядагы Мо́ника бойыныҥ кӱӱнзегениле эмес, је ада-энезиниҥ айтканыла этсе, јаантайын јакшыга экелип турган деп, бӱдӱмјиленип алган.

9. Ороонныҥ јасактарына кӧп улустыҥ кӧрӱми кандый?

⁹ Агару Бичикте «бийик јаҥдар» (ЈТ) дегени ороонныҥ башкарар јаҥдарын темдектейт (Рим. 13:1). Кӧп улус бу јаҥдар керек ле ороонныҥ јасактарын бӱдӱрер керек деп јӧпсинип јат. Је бу ла ок ӧйдӧ ол ло улус справедливый эмес, эмезе ӧйинеҥ ӧткӱре кӱч деп билдирип турган јасактарды бӱдӱрерге меҥдебей јат. Темдектезе, Европаныҥ бир ороонында улустаҥ налог јанынаҥ сурак суралган. Улустыҥ тӧртинчи ӱлӱзи, олордыҥ санаазыла налог справедливый эмес болзо, оны тӧлӧбӧскӧ дӧ јараар деп айткан. Айдарда, кӧп улус кезик налогторды тӧлӧбӧй турганында кайкаар неме јок.

10. Бис јарабай да турган јасактарды нениҥ учун бӱдӱрип јадыс?

¹⁰ Агару Бичикте айдылганыла, кижиниҥ башкарузы улуска кыйын-шыра јетирет, олор Сатананыҥ колында ла удабас јоголтылып калар (Сар. 110:5, 6; Эккл. 8:9; Лука 4:5, 6). Је анайда ок ондо: «Јаҥга удурлашкан кижи Кудайдыҥ тургусканына удурлажып јат» — деп сӧстӧр бар. Ороондо аайлу-башту болзын деп, Иегова башкаруларга бир кезек ӧйгӧ башкарар арга берип јат. Бистерди олорго багынзын деп айдат. Оныҥ да учун бис «кажызына ла нени беретен», берер учурлу, ол тоодо налогторды тӧлӧп јадыс, јаҥда отурган улусты тооп јадыс ла олорго сӧсуккур болодыс (Рим.  13:1—7). Је кезикте биске јасактар эби јок, бӱдӱрерге кӱч ле несправедливый деп билдирер болор. Је бис озо ло баштап Иегованыҥ сӧзин угуп јадыс. Мынаҥ улам јаҥдардыҥ јасактары Иегованыҥ јасактарына удура болбой турза, бис олорго багынып јадыс (Ап. ижи 5:29).

11, 12. Иосиф ле Мария јасакты бӱдӱрерге нени этти, бу неге экелди? (Лука 2:1—6). (Јуруктарды база кӧрӱгер.)

¹¹ Иосиф ле Мария јасак кӱч те болзо, оны бӱдӱрери јанынаҥ сӱреен јаан тем кӧргӱскен. (Лука 2:1—6, ЈТ кычырыгар.) Марияныҥ кӧчӧлӱ болгоны тогус айга једип калган тушта, олорго јаан тӱп-шӱӱлте эдерге келишкен. Нениҥ учун дезе император Август Римниҥ империязында јадып турган албатыны тооалышка келзин деп јасак чыгарган. Мынаҥ улам Иосиф ле Марияга Вифлеемге барарга келишкен. А бу јол 150 километр кырлар ажыра баратан јол болгон. Иосиф ле Мария мынайып санааркаган болор: «Јолго барып јадала, бала чыга берзе, бис канайдарыс? Марияныҥ ла баланыҥ јӱрӱми јеткерлӱ айалгада болуп калбас па?» Мынаҥ Мессияныҥ јӱрӱми камаанду болгон. Олор бу айалганы јаҥдарга багынбайтан шылтак деп кӧргӧн бӧ?

¹² Је Мария ла Иосиф шакпырап санааркаган да болзо, јасакты бӱдӱрдилер. Олордыҥ мындый сӧсуккур болгонын Иегова кӧрӱп, алкап салды. Иосиф ле Мария Вифлеемге эзен-амыр једип бардылар. Анда Марияда су-кадык уул чыккан. Анайып, ол Агару Бичикте айдылган судурдыҥ бӱдерине јӧмӧшти (Мих. 5:2).

13. Бистиҥ сӧсуккурыс ака-эјелерге канайып болужар аргалу?

¹³ Бийик јаҥдарга сӧсуккур болгоныс биске де, ӧскӧ дӧ улуска тузазын јетирет. Бис јасакты буспай турзаас, кату каруузына да турбазыс (Рим. 13:4). Бис кажыбыс ла сӧсуккур болзоос, јаҥда улус Иегованыҥ Керечилери јакшы улус деп билип ийер. Канча јыл мынаҥ кайра Нигерияда болгон учуралды кӧрӱп ийектер. Бир катап налог  тӧлӧбӧй тӱймеен кӧдӱрген улусты бедиреп, солдаттар Иегованыҥ Керечилериниҥ јуулышкан јерине кирип келгиледи. Оноҥ офицер јуулышкан улусты Иегованыҥ Керечилери деп билип ийеле, солдаттарды јӱрзин деп сураган. Ол: «Иегованыҥ Керечилери налогты јаантайын тӧлӧп турган» — деген. Качан Иегованыҥ Керечилери јасак аайынча эдип турза, Иегованыҥ јакшы ады-јолы чыгат. А бу дезе келер ӧйдӧ ака-эјелерди корулаар аргалу (Матф. 5:16).

14. Бир эјеге бийик јаҥдарга сӧсуккур болорго не болушкан?

¹⁴ Кезикте бис санаабысла сӧс угар керек деп оҥдоп јадыс, је јӱрегис удурлажып јат. США-да јадып турган Джоанна мынайып куучындайт: «Мениҥ билемниҥ кезик улузы јаҥдардыҥ справедливый эмес болгонынаҥ тыҥ шыралаган. Мынаҥ улам меге јаҥныҥ улузына сӧсуккур болорго јеҥил эмес болгон». Је ол бойыныҥ кӧрӱм-санаазын солыырга тыҥ албаданган. Баштапкызында, јаҥдар керегинде јаман сананбаска, андый солундарды соцсетьтерде кӧрбӧй барган (Укаа 20:3). Экинчизинде, јакшы солынталарды јӱк ле Кудай эдер аргалу деп оҥдоорго, Иеговага мӱргӱген (Сар. 9:9, 10). Ӱчинчизинде, ол бистиҥ бичиктердеҥ нейтралитет керегинде статьялар кычырган (Иоанн 17:16). Джоанна јаҥдарды тоорго ӱренип аларда, ого амыр ла јакшы боло берген.

15. Иегованыҥ организациязыныҥ јакылтазын бӱдӱрерге кезикте нениҥ учун јеҥил эмес?

¹⁵ Иегова бистерди: «Башкарар јаҥды алган улуска... сӧсуккур болуп багыгар» — деп сурайт (Евр. 13:17, ЈТ). Јуунныҥ бажы — Иисус Христос — толо кемдӱ. Је Иисус јуундарды толо кемдӱ эмес улус ажыра башкарат. Андый болордо, биске олорго сӧсуккур болорго кӱч болуп јат. Анчада ла олор бистиҥ ичиске кирбей турган немелерди этсин деп айтса. Мындый ла учуралда бир катап апостол Пётр болгон. Ангел ого Моисейдиҥ јасагы аайынча ару эмес тындуларды јизин деп айдарда, Пётр ӱч катап: «Јибезим» — деп айткан (Ап. ижи 10:9—16). Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе бу јаҥы башкарту ого саҥ башка деп билдирген. Пётрдыҥ ӱренижип калганынаҥ бу чек башка болгон. Апостол Пётрга толо кемдӱ ангелдиҥ айтканын угарга кӱч болордо, бистерге толо кемдӱ эмес ака-карындаштардыҥ айтканын угарга канча катапка кӱч болордоҥ айабас.

16. Апостол Павел, оны этпес учурлу неме этсин деп сураарда, канайтты? (Апостолдордыҥ ижи 21:23, 24, 26).

¹⁶ Апостол Павелди этпес учурлу немени этсин деп сураарда, ол багынарга белен болгон. Еврей укту христиандарга Павел «Моисейдиҥ Јасагынаҥ туура барарына» ӱредип турган деп табыш јеткен (Ап. ижи 21:21). Иерусалимдеги аксагалдар Павелге тӧрт кижини алып, ӧргӧӧгӧ барала, арутанзын деп айткан. Анайып этсе, ол оноҥ ло ары Моисейдиҥ јасагын бӱдӱрип турган деп, ончо улус кӧрӱп ийер эди. Је Павел нени де јастыра этпей турганын ла эмди христиандар Моисейдиҥ јасагын бӱдӱрбей турган деп билген. Андый да болзо, ол сӧс блаашпаган. «Эртезинде Павел бу улусты алып, олорло кожо аруталды» деп кычырадыс. (Апостолдордыҥ ижи 21:23, 24, 26, ЈТ кычырыгар.) Павелдиҥ аксагалдардыҥ айтканын укканы јуунныҥ бирлигин тыҥыткан (Рим. 14:19, 21).

17. Бис Стефанинеҥ неге ӱренер аргалу?

¹⁷ Сте́фани эјеге филиалдыҥ чыгарган јӧбиле јӧпсинерге коркышту кӱч болгон. Ол  обӧӧниле кожо ӧскӧ тилдӱ јуунныҥ бӧлӱгинде иштеген. Је филиал бу бӧлӱкти јоголтоло, олорды бойыныҥ тӧрӧл тилине ӧдӱп турган јуунга кӧстӧгӧн. «Мен мындый чыгарган јӧпкӧ тыҥ санааркагам. Нениҥ учун дезе меге ол тушта тӧрӧл тилиме ӧдӱп турган јуунга тыҥ ла болуш керек јок деп билдирген» — деп, Стефани куучындайт. Је ол бу јӧпкӧ багынар деп, шӱӱп алган. «Оноҥ канча кире ӧй ӧдӧ берерде, мен филиалдыҥ чыгарган јӧби ойгор болгонын оҥдоп ийгем. Тӧрӧӧндӧри чындыкта эмес кезик ака-эјелерге бис кӧгӱс ада-энелердий болуп калганыс. Оноҥ мен бу јуукта јуунга кайра једип келген сыйынла ӱредӱ баштагам. Анайда ок эмди менде таҥынаҥ ӱренерге кӧп ӧй бар. Мен эмди Иеговага ару уйатту иштеп јадым. Нениҥ учун дезе сӧсуккур артарга, ӱзе немени эткем» — деп, Стефани айдат.

18. Нениҥ учун сӧсуккур болор керек?

¹⁸ Сӧсуккур болорго ӱренип аларга јараар. Иисус дезе сӧсуккур болорго јеп ле јеҥил айалгада ӱренбеген. Ол бого «кыйналыштар ажыра» ӱренип алган (Евр. 5:8). Бис те сӧсуккур болорго кӧп сабада кӱч айалгаларга туштап калзаас, ӱренип јадыс. Темдектезе, COVID-19 деген пандемия тушта, бистерге айылдар сайын јарлабазын ла Каандыктыҥ Тураларына јуулышпазын деп айткан. Бу берилген башкартуларды угарга јеҥил болгон бо? Јеҥил эмес те болгон болзо, слер ончогор бу башкартуны уктыгар. Бу слерге јаан кору болды. Ака-эјелердиҥ бирлиги тыҥып калды. Је эҥ ле јакшызы — Иегованы сӱӱндирди. Анайда ок бу бистерди келер ӧйгӧ белетеп салды. Мынаҥ улам биске улу тӱбектиҥ ӧйинде берилетен башкартуларды угарга канча киреге јеҥил болор. Айдарда, сӧсуккур болгоныстаҥ јӱрӱмис камаанду! (Иов 36:11).

19. Сӧсуккур болорыныҥ эҥ јаан шылтагы кандый?

¹⁹ Сӧсуккур болоры сӱреен кӧп алкыштар экелет. Иеговага сӧсуккур болуп турганыстыҥ эҥ јаан шылтагы — бис оны сӱӱп јадыс ла оны сӱӱндирерге кӱӱнзейдис (1 Иоанн 5:3). Иегованыҥ ончо јакшы эдип турган немелери учун бис учына јетире быйанысты јетирип болбозыс (Сар. 116:12). Је андый да болзо, бис ого ло оноҥ јаҥ алган улуска сӧсуккур болор аргалу. Анайып эдип турзаас, бис ойгор болуп, Иегованы сӱӱндиредис (Укаа 27:11).