1. Молан мут колыштшо лияш йӧсӧ?

 ТЫЛАНДА мут колыштшо лияш йӧсӧ мо? Туге гын, те шкетын огыдал. Мутлан, Давид кугыжа Иеговам чот йӧратен. Туге гынат мут колыштшо лияш тудлан куштылго лийын огыл. Сандене тудо Юмылан кумалын: «Тыйым колышташ кумылым кӧргыштем ылыжтаре» (Пс. 50:14). Молан еҥ-влаклан мут колыштшо лияш йӧсӧ? Икымше, ме языкан улына да мут колыштшо лияш кумыл дене она шоч. Кокымшо, Сатана мемнам эре тудын гаяк лияш тарата (2 Кор. 11:3). Кумшо, ме мут колыштдымо еҥ-влак коклаште илена (Еф. 2:2). Ме языкан кумылна почеш да Диавол ден тудын тӱняжын темдымышт почеш ыштышаш огынал. Тидлан уло вийым пыштыман. Ме Иеговам да кӧлан тудо властьым пуэн, нуным уло кумылын колышташ тыршышаш улына.

2. Колышташ ямде улмо мом ончыкта? (Иаковын 3:17).

² Иаковын 3:17 лудын лекса. Иаковын святой шӱлыш кумылаҥдыме почеш каласымыжым шотыш налаш гын, уш-акылан еҥ-влак «мут колыштшо» улыт, але, 2007 ийын «У тӱня» кусарымаш дене келшышын (рушла), колышташ ямде улыт. Тиде теве мом ончыкта: кӧлан Иегова властьым пуэн, нуным мыланна уло кумылын колышташ кӱлеш. Но кӧ тудын законжо-влакым пудырташ тарата, тыгай еҥ-влакым колыштмым Юмо огеш вучо (Ап. паш. 4:18—20).

3. Молан Иегова мемнан деч тыгай еҥ-влакым колыштмым вуча, кӧлан тудо властьым пуэн?

³ Мутат уке, еҥ-влак дене таҥастарымаште, Иеговам колышташ куштылгырак, вет тудо языкдыме (Пс. 18:8). Еҥ-влак языкан улыт гынат, Юмо нунылан южо шотышто властьым пуэн. Мутлан, тыгай властьым ача-ава-влаклан, вуйлатыше-влаклан да кугурак иза-влаклан пуымо (Прит. 6:20; 1 Фес. 5:12; 1 Пет. 2:13, 14). Нуным колыштын, ме Иеговам  колыштына. Айста ончен лектына, мо полша мыланна нуным колышташ тунамат, кунам тидым ыштымына ок шу але нунын кӱштымашыж дене она келше.

4. Молан йоча-влак гыч шукышт ача-аваштым огыт колышт?

⁴ Самырык-влак гыч шукышт ача-аваштым огыт колышт (2 Тим. 3:1, 2). Молан? Южо йоча-влак ужыт, кузе ача-авашт тыгай ыштымым вучат, мом шкешт огыт ыште. Йоча-влаклан тиде огеш келше. Весышт тыге шонат: тӱня чот вашталтын, сандене ача-аван каҥашышт-влак кызыт уже огыт полшо. Але нуно ача-аваштын правилыштым торжалан шотлат. Самырык-влак, теат тыге шонеда мо? Таче шукыштлан тыгай Иегован кӱштымашыжым шукташ йӧсӧ лийын кертеш: «Ача-авадан мутыштым колыштса, вет Юмын ончылно тиде сай» (Еф. 6:1). Но мут колыштшо лияш тыланда мо полшен кертеш?

5. Мут колыштмаш шотышто самырык-влаклан молан Иисус эн сай пример? (Лукан 2:46—52).

⁵ Иисус мут колыштшо лийын. Тиде шотышто тудо эн сай примерым ончыктен. Те тудын деч тунемын кертыда (1 Пет. 2:21—24). Тудым, языкдыме айдемым, языкан ача-ава ончен куштеныт. Нуно южгунам йоҥылышым ыштеныт але тудым умылен огытыл гынат, Иисус нуным пагален (Исх. 20:12). Шарналтыза, тудын 12 ияш лиймыж годым мо лийын. (Лукан 2:46—52 лудын лекса.) Иисус ача-аваж дене пырля Иерусалимыш каен. Но мӧҥгеш пӧртылмышт годым Иосиф ден Мария Иисусын пеленышт уке улмыжым шижынат огытыл. А вет ача-ава семын нуно терген налшаш улыт ыле: чыла йочашт нунын дене пырля улыт але уке. Кунам нуно Иисусым муыныт, Мария тудым Иерусалимыште кодмылан вурсаш тӱҥалын. Но Иисус ӱҥышын да пагален вашештен. Иосиф ден Мария «мом ойлымыжым умылен огытыл» гынат, Иисус «чыла шотыштат мутыштым колыштын».

6, 7. Йоча ден самырык-влаклан ача-аваштым колышташ мо полша?

⁶ Шергакан самырыкна-влак, ача-авада йоҥылышым ыштат але тендам огыт умыло гын, нуным колышташ тыланда йӧсӧ мо? Мо тыланда полшен кертеш? Икымше, Иегован шижмашыже нерген шоныза. Библийыште возымо почеш, кунам те ача-авадам колыштыда, «Господьлан тиде келша» (Кол. 3:20). Иегова ужеш, кунам ача-авада тендам огыт умыло але кунам тыгай правил-влакым шындат, кудышт почеш ышташ куштылго огыл. Но нуным колыштыда гын, Иеговам чот куандареда.

⁷ Кокымшо, ача-авадан шижмашышт нерген шоныза. Ача-авадам колыштыда гын, тыге нуным куандареда да нуно тыланда ӱшанаш тӱҥалыт (Прит. 23:22—25). А эше, очыни, тидлан кӧра те икте-весыда дек лишылрак лийыда. Бельгий гыч Александр ойла: «Кунам мый чӱчкыдынрак ача-авамын йодмыштым шукташ тӱҥалынам, мый нунын дек лишылрак лийынам да ешна пиаланрак лийын» b. Кумшо, ача-авадам колыштыда гын, тиде тендам ончыкылыклан ямдыла. Бразилий гыч Па́улу манеш: «Ача-авам колыштмылан кӧра мый Иеговам да вуйлатыше-влакым колышташ тунемынам». Юмын Мутыштыжо кугу амалым возымо, молан ача-авам колышташ кӱлеш. Тушто возымо: «„Шке ачат ден аватым пагале“, — тиде икымше кӱштымаш, тудын дене пырля сӧрымаш пуалтын: тунам „тыланет сай лиеш, да мланде ӱмбалне кужу ӱмыран лият“» (Еф. 6:2, 3).

8. Молан шуко рвезе ден ӱдыр ача-аваштым колышташ шонен пыштеныт?

 ⁸ Шуко рвезе ден ӱдыр шкат ужыныт: мут колыштмаш пайдам гына конда. Бразилий гыч Луиза ончыч умылен огыл, молан ача-аваже тудлан мобильный телефоным налын огытыл. Иктаҥаш-влак гыч шукыштын шке телефонышт лийын, а тудо телефон деч посна коштын. Но вара тудо умылен: тыге ача-аваже тудым аралынешт ыле. Тудо манеш: «Ача-аван шындыме правилышт мыйым огыт шыгыремде, а мӧҥгешла, йоҥылышым ыштыме деч аралат». Ушымо Американ Штат-влак гыч Эли́забет лӱман самырык ака южгунам ача-аван решенийышт дене огеш келше. Тудо умылтара, мо тудлан тыгай годым полша: «Молан нуно иктаж-мом ыштымым чарат тӱрыснек ом умыло гын, тунам мый случай-влакым шарналташ тыршем, кунам нунын правилышт мыланем пайдам конденыт». Армений гыч Мо́ника ужын: кунам тудо шке семын огыл, а ача-аважын ойлымышт почеш ышта, тунам лектышыже сайрак лиеш.

9. Шукышт шке элын законжо-влак нерген мом шонат?

⁹ Шуко еҥ умыла: вуйлатыше-влак чотак кӱлыт да «кӱшыл властьым кучышо-влакын» законышт гыч шукыштым шукташ кӱлеш (Рим. 13:1). Тугодымак саде еҥ-влак тыгай закон-влакым, кудышт нунылан огыт келше але кудыштым нуно несправедливыйлан шотлат, огыт шукто. Мутлан, ик европысо элыште еҥ-влак деч йодыныт, мом нуно йозакым тӱлымаш нерген шонат. Йодыштмо еҥ-влак гыч 25 процент теве мом каласен: «Йозакым несправедливыйлан шотледа гын, нуным тӱлаш огеш кӱл». Сандене тиде элыште илыше-влак вуйлатыше-влакын чыла йодмо йозакым огыт тӱлӧ.

10. Молан ме тыгай закон-влакымат шуктена, кудышт мыланна огыт келше?

¹⁰ Библийыште возымо дене келшышын, правительстве-влак орланымашым кондат. Нуно Сатанан кид йымалныже улыт да вашке пытарыме лийыт (Пс. 109:5, 6; Эккл. 8:9; Лук. 4:5, 6). Но тушто тыгак каласыме: «Кӧ властьлан торешлана‚ Юмын ыштыме радам ваштареш шогалеш». Иегова вуйлатыше-влаклан икмыняр жап вуйлаташ эрыкым пуэн, да тудо мемнан деч нуным колыштмым вуча. Сандене ме мом пуышашнам кажнылан пуышаш улына, ты шотыштак йозакым, пагалымым да колыштмым (Рим. 13:1—7). Мыланна чучын кертеш, пуйто иктаж-могай законым шукташ чотак йӧсӧ, тудо несправедливый улеш але тудым шукташлан шуко окса кӱлеш. Но ме Иеговам колыштына, а тудо мыланна вуйлатыше-влакын йодмыштым шукташ кӱшта. Йодмышт Юмын законжым пудырташ огыт тарате гын, нуным колыштына (Ап. паш. 5:29).

11, 12. Иосиф ден Мария законым шукташлан мом ыштеныт да лектышыже могай лийын? (Лукан 2:1—6). (Тыгак сӱрет-влакым ончыза.)

 ¹¹ Иосиф ден Мария вуйлатыше-влакым колыштмаш шотышто сай примерым ончыктеныт, эсогыл кунам законым шукташ йӧсӧ. (Лукан 2:1—6 лудын лекса.) Индеш тылзаш мӱшкыран лийме годым Мариялан да тудын Иосиф марийжылан проста огыл решенийым лукташ кӱлын. Император Август римысе империйыште чыла илыше-влакым шотлен возаш кӱштымашым луктын. Иосиф ден Мариялан Вифлеемыш каяш логалын, а тидлан курыкан вер дене 150 наре километрым эрташ кӱлын. Тыгай корным эрташ поснак Мариялан йӧсӧ лийын. Тудо да марийже тургыжланен кертыныт, трук тудын дене але йочаж дене иктаж-мо лиеш. Мария корнышто йочам ышташ тӱҥалеш гын, кузе лияш? Вет мӱшкырыштыжӧ толшаш Мессий лийын. Шоналтат мо нуно, пуйто чыла тидлан кӧра законым шукташ огеш кӱл?

¹² Иосиф ден Мария тургыжланен кертыныт гынат, законым садак шуктеныт. Колыштмылан Иегова нуным суапландарен. Иосиф ден Мария Вифлеемыш сайын толын шуыныт. Мария таза эргым шочыктен да тыгак библийысе ончылгоч каласымашым шукташ полшен (Мих. 5:2).

13. Вуйлатыше-влакым колыштмына иза-ака-влаклан кузе полшен кертеш?

¹³ Кӱшыл властьым кучышо-влакым колыштмо дене ме шкаланнат, весе-влакланат пайдам кондена. Кузе? Законым она пудырто гын, наказатлыме она лий (Рим. 13:4). Тыгак кажнынан колыштмылан кӧра вуйлатыше-влак Иегован Таныкше-влак нерген сайым шонаш тӱҥалыт. Теве ик случай, кудыжо Нигерийыште шуко ий ончыч лийын. Икана вашлиймаш годым Залыш салтак-влак пуреныт. Нуно калык коклаште пуламырым нӧлтышӧ-влакым кычалыныт, кудышт йозакым тӱлымаш ваштареш шогеныт. Но кунам офицер палын налын, погынышо-влак Иегован Таныкше-влак улыт манын, тунам салтак-влаклан Зал гыч лектын  каяш кӱштен. Тудо каласен: «Иегован Таныкше-влак йозакым эре тӱлат». Кажне гана закон-влакым шуктымо дене те Иегован калыкшылан сай репутацийым ыштеда да ончыкыжым тиде иза-акада-влакым арален кертеш (Матф. 5:16).

14. Ик акалан кӱшыл властьым кучышо-влакым колышташ мо полшен?

¹⁴ Колышташ кӱлеш манын умылена гынат, южгунам колыштмына садак ок шу. Ушымо Штат-влак гыч Джоанна ойла: «Вуйлатыше-влакым колышташлан мыланем шуко вийым пышташ логалын. Шке жапыштыже нуно ешем гыч южыштлан шуко ойгым конденыт». Но Джоанна властьым кучышо-влак нерген шонымыжым вашталташ шонен пыштен. Тудо теве мом ыштен: икымше, тудо правительстве нерген удам шонаш таратыше увер-влакым соцсетьыште ончымым чарнен (Прит. 20:3); кокымшо, тудо Иеговалан кумалын да сай вашталтмаш еҥ-влак деч огыл, а Юмо деч толеш манын умылаш полшаш йодын (Пс. 9:10, 11); кумшо, тудо литературыштына нейтралитет нерген статья-влакым лудын (Иоан. 17:16). Джоанна ойла: «Кунам мый властьым кучышо-влакым пагалаш тунемынам, чонемлан ласка лийын».

15. Молан южгунам Иегован организацийжын кӱштымашыже почеш ышташ йӧсӧ?

¹⁵ Иегова мыланна ойла: «Тендан коклаште шке ӱмбак виктарымашым налше-влакым колыштса» (Евр. 13:17, УТ). Погынымашын вуйжо, Иисус Христос, — сулыкдымо. А кӧ гочын тудо вуйлата, нуно сулыкан айдеме улыт. Нуным колышташ поснак тунам йӧсӧ лийын кертеш, кунам нуно мемнам тыгайым ышташ йодыт, мо мыланна огеш келше. Икана тыгай ситуацийыште апостол Петр лийын. Суксо каласен тудлан тыгай янлыкын шылжым кочкаш, кудыжо Моисейын закон почеш ару огыллан шотлалтын. Петр тидым ышташ тореш лийын — ик гана огыл, а кум гана (Ап. паш. 10:9—16). Молан? Тиде у кӱштымаш чотак ойыртемалтын, вет мом ышташ тудлан кӱштымӧ лийын, тудо нигунамат ыштен огыл. Петрлан сулыкдымо суксым колышташ йӧсӧ лийын. Тугеже мыланна сулыкан еҥ-влакын кӱштымашыштым колышташ эше йӧсырак лийын кертеш.

16. Мом ыштен апостол Павел, кунам тудым тыгайым ышташ йодыныт, мом тудо ыштышаш огыл ыле? (Апост. пашашт 21:23, 24, 26).

¹⁶ Апостол Павел мут колыштшо лияш тунамат ямде лийын, кунам тудым тыгайым ышташ йодыныт, мом тудо ыштышаш огыл ыле. Еврей улшо христиан-влак коклаште тыгай манеш-манеш коштын, пуйто Павел «Моисейын законжо деч кораҥаш» туныктен (Ап. паш. 21:21). Иерусалим гыч кугурак иза-влак тудлан ныл пӧръеҥ дене пырля храмыш каяш да эрныме йӱлам эрташ каласеныт. Тыге чылашт ужын кертыт ыле: Павел законым шукта. Но тудо пален: христиан-влак ынде Моисейын закон почеш илышаш огытыл ыле да тудо нимогай удам ыштен огыл. Туге гынат апостол ӱчашен огыл. «Павел нине ныл еҥым налын да вес кечынже нунын дене пырля эрныме йӱлам эртен». (Апост. пашашт 21:23, 24, 26 лудын лекса.) Кугурак иза-влакым колыштмо дене тудо погынымаште иктылыкым аралаш полшен (Рим. 14:19, 21).

17. Стефани акан примерже тендам мо́лан туныкта?

¹⁷ Сте́фани лӱман акалан филиалын лукмо решенийже дене келшаш йӧсӧ лийын. Тудлан да марийжылан вес йылмысе группышто служитлаш чотак келшен. Но варажым группыштым шалатеныт, а Стефани ден марийжым шочмо йылмышт дене эртаралтше  погынымашыш кусареныт. «Мый чот шӱлыкаҥынам, — манеш Стефани. — Мылам чучын, пуйто шочмо йылме дене эртаралтше погынымаште полыш огеш кӱл». Но тудо иза-влакын кӱштымышт почеш ыштен. Стефани ойла: «Жап эртымеке, мый умыленам, филиалын решенийже мыняр чот уш-акылан лийын. Мый да марием икмыняр иза-акалан, кӧн родо-шочшыжо Иеговалан огеш служитле, духовный ача-ава семын лийынна. Кызыт мый погынымашыш шукерте огыл пӧртылшӧ ака дене шымлем. А эше мыйын шкевуя шымлымашлан шукырак жап уло». Тыгак тудо каласен: «Мый Иеговалан ару совесть дене служитлен кертам, вет палем: мут колыштшо лияшлан чылажымат ыштенам».

18. Молан мут колыштшо лияш кӱлеш?

¹⁸ Мут колыштшо лияшлан тунемын кертына. Иисус идеальный условийыште лиймылан кӧра огыл, а «орланымыж гоч мутым колышташ тунемын» (Евр. 5:8). Чӱчкыдын ме йӧсӧ ситуацийыш логалме годым веле мут колыштшо лияш тунемына. Мутлан, шарнеда, кузе COVID-19 пандемий тӱҥалме годым мыланна Вашлиймаш залыште погынымым да пӧрт еда таныклымым чарнаш каласеныт. Нине кӱштымаш-влакым шукташ тыланда куштылго лийын мо? Йӧсӧ лийын гынат, те кӱштымӧ почеш ыштенда. Тиде тендам арален, иза-ака-влак деке лишемден да Иеговам куандарен. Тыгак тиде мемнам лийшаш событий-влаклан ямдылен. Тидлан кӧра мыланна кугу орлык годым пуымо кӱштымаш-влакым колышташ куштылгырак лиеш. А вет мут колыштшо лийына гын, утаралтына (Иов 36:11).

19. Молан Иеговам колыштмыда шуэш?

¹⁹ Кузе ме ужынна, мут колыштмаш пайдам гына конда. Ме Иеговам йӧратена, да мемнан тудым куандарымына шуэш. Тиде эн тӱҥ амал, молан ме тудым колыштына (1 Иоан. 5:3). Мыняр порым Иегова мыланна ыштен, ме тудлан тунарымак нигунамат ыштен она керт (Пс. 115:3). Но шкенан могырна гыч тудым да, кӧлан тудо властьым пуэн, нуным колыштын кертына. Тыге ыштен, ме уш-акылан лийына да Иеговам куандарена (Прит. 27:11).