ǃKhōǂgāb ǃoa ǃkharu re

ǃKharu re ǃkhōǂgāba ǃoa

42ǁÎ ǁKHĀǁKHĀǃÂS

Mā-amsenxa î du a ‘ǁnâuǀnamsa?’

Mā-amsenxa î du a ‘ǁnâuǀnamsa?’

“ǀGapiseba xu hâ gā-aisib ge . . . mîbakaisenxa.”—JAK. 3:17.

101ǁÎ ǁNAETSANAS ǀGuiǃnâxasib ǃnâ sîsens

ǃKHŌǀHAOS a

1. ǁNâuǀnamsa tae-i ǃaroma a ǃgom ǁkhā?

 ǀNÎ ǁAEGA i ǁnâuǀnamsa kaise a ǃgomba du? Gao-aob Davib tsîn ge ti gere tsâ, ǁnās ǀkhab ge ge ǀgore: ‘ǀAsaǀasa re tita ǃnâ sa ores di ǃgâiaǂgaoba, î ǁnâuǀnamxasib gagas ǀkha ǂkhâǃnâ te.’ (Psa. 51:12) Davib ge kaise Jehovaba ge ǀnam i. Xawes tsîna i ge ǀnî ǁaega ǁîba ge ǃgomba i ǁnâuǀnamsa, sada tsîn a ǃgombahe khami. Tae-i ǃaroma? ǂGurose, ǁnâuǀnamoǃnâ ǀgaub ǀkha da ge ge ǃnae-e. ǀGamǁîse, ǁGâuab ge ra dītsâ i da sida tsîna Jehovaba mâǃoa, ǁîb ge dī khami. (2 Kor. 11:3) ǃNonaǁîse, mâǃoaxa ǀgauga ūhâ khoen ǁaegu da ge ûihâ hîna “ǁnān Elob ǃoagu ǁnâuǀnamoǃnân sîsen ga ra saona.” (Efe. 2:2) ǃGarise da ge nî sîsen i da tā ǁore ǂgaos di ǃâitsâgu ǀguiga ǃkham. Xawe ǁGâuab tsî nē ǃhūbaib tsîn da ǁgari da ǁnâuǀnamoǃnâsib tsîna mâǃoa ǁkhā. Jehovab ge ǂnûiǂgā khoesi ǂhanub tsîna da ge nî ǁnâuǀnam.

2. “Mîbakaisenxa” tamas ka io aiǂhomisen ǁnâuǀnamsa ti hâ mîde tae-e ra ǂâibasen? (Jakobub 3:17)

2 Khomai re Jakobub 3:17 sa. Jakobub ge ge xoa gā-ai khoen “mîbakaisenxa” tamas ka io hoaǁae ra ǀnâuǀnamsa. ǁNās tae-e ra ǂâibasens xa ǂâi re. ǁKhoaǂgao tsî māsenxase da ge ǁnān hînab ge Jehovaba ǂgaeǂguis aiǂhanuba a māna nî ǁnâuǀnam. Jehovab ge ǃâubasen tama hâ, î da ǁîba ǁnâuǀnamoǃnâ kai da ǁkhā mîmāde ǁnâuǀnam.—ǃNǃkh. 4:18-20.

3. Khoesi ǂhanuga ǁnâuǀnamsa tae-i ǃaroma Jehovaba a ǂhâǂhâsaba?

3 Khoena ǁnâuǀnams xa da ge, Jehovaba ǁnâuǀnams xa kaise supubahe ǁkhā. Hoan ǂam-aib ge Jehovaba hoaǁae ǂhanu daoǁgausa ra mā. (Psa. 19:7) Xawe khoesi ǂgaeǂgui-aogu ge ǀoasa kurusa ūhâ tama hâ. Jehovab ge ǁgûn, khoesi ǂgaeǂgui-aogu tsî ǀhaohâb ǃûi-aogu tsîna ǂgaeǂguis aiǂhanuba ge mā. (ǂKhm. 6:20; 1Tes. 5:12; 1Pet. 2:13, 14) ǁÎna da ga ǁnâuǀnam, o da ge Jehovaba amase ra ǁnâuǀnam. Hā re î da ǃgaoǃgâ mati da khoena a ǁnâuǀnam ǁkhāsa, Jehovab ge ǁnā aiǂhanuba a māna. ǁÎn daoǁgaudi ga ǃgomse mûsen tamas ka io da ga sao ǂgao tama is tsîna.

ǁGÛNA ǁNÂUǀNAM

4. Tae-i ǃaroman ǂgui ǀgôana ǁîn ǁgûn ǃoagu a ǁnâuǀnamoǃnâ?

4 ǂKhamkhoen ge ‘ǁgûn âna ra ǁnâuǀnamoǃnâ’ ǀhōsan ǁaegu hâ. (2Tim. 3:1, 2) Tae-i ǃaroman ǀnîna ra ǁnâuǀnamoǃnâ? Nēs ge ǁgûn ǀgôana nē-e dī kai tsî ǀkhara xū-e ra dī ǃkhais xa ǃaromahe ǁkhā. Tsîn ge ǀgôana ǁnās xa ǃgâibahe tama hâ. ǀNîn ge ra tsâ ǃhūbaib ra dawa khamin, ǁîn ǁgûn ra mā ǀapemāde a sîsenū ǁoasa. Tamas ka ion ǁgûna kaise karosasa. ǂKhamkhoets asets ti ra tsâ? ǀNîn ge saora mîmās Jehovaba xu ra hāsa saos xa ǃgombahe: “ǀGôado, sadu îna ǃKhūb ǃnâ ǃgôasiba mā, ǁnāb a ǂhanu ǀgau xuige.” (Efe. 6:1) Tae-e huitsi ǁkhā?

5. Jesuba tae-i ǃaroma a ǃgâi aiǁgau ǂkham khoeb aseb ge ǁîb ǁgûra a ǁnâuǀnam o? (Lukab 2:46-52)

5 ǁNâuǀnamxasibats ge Jesuba xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. (1Pet. 2:21-24) ǁÎb ge ǀoasa kurusa ūhâ i xawe ra ge ǁîb ǁgûra ǀoasa kurusa ge ūhâ tama hâ i. ǁÎra ge dīsā tsî ǂhanu tama ǀgaub ǃnâ ǁîba gere ǁnâuǃā xaweb ge hoaǁae ǁîb ǁgûra gere ǁnâuǀnam. (Eks. 20:12) Jesub ge 12 kurixa, o ge ī xū-i xa ǂâi re. (Khomai re Lukab 2:46-52 sa.) Jesub tsî ǁîb ǁgûra tsîn ge Jerusalemsa ǃoa ge ī. Xawe ra ge oaǀkhī o ra ge ge mû, Jesub ǁîra ǀkha hâ tama hâsa. Josefi tsî Marias tsîn ge ga kō hâ, hoa ǀgôan ge ǁîra ǀkha hâ isa, Jerusalemsa xun gere oa ǁaeb ai. Josefi tsî Marias tsîn ge ǁîba ega sī a hō, os ge Mariasa kaise Jesub ǀkha ge ǁaixa tsî ǁîba ge ǀhapiǂgā-am. Jesub ge nēs a ǁîra ǀhapi ti ga mî hâ xaweb ge ǁîb ǁgûra ǃgôasib ǀkha ge ǃeream. Josefi tsî Marias tsîn ge “tare-eb ǁnās ǀkha ra ǂâibasensa ge ǁnâuǃā tama hâ i.” Xaweb ge noxoba Jesuba “ǁîra gere ǁnâuǀnam.”

6-7. Tae-e ǂkham khoena a hui ǁkhā în ǁîn ǁgûna ǁnâuǀnam?

6 ǂKhamkhoets asets a ǃgombahe sa ǁgûna ǁnâuǀnamsa, ǁîra ga dīsā tamas ka io ǁnâuǃātsi tama io? Tae-e a huitsi ǁkhā? ǂGurose, Jehovab nēs xa mati ra tsâsa ǂâi re. Elobmîs ge ra ǁgau, sa ǁgûnats ga ǁnâuǀnam os ge nēsa “ǃKhūba ǃgâiba.” (Kol. 3:20) Jehovab ge a ǂan sa ǁgûn ga hoase ǁnâuǃātsi tama io, tamas ka ion ga satsa ǁnâuǀnams ǃgao a ǃgom ǁkharaga ǁgui o. Xawets ga ǁhûi o ǁîna ǁnauǀnamsa, ots ge kaise Jehovaba ra ǂkhîǂkhî.

7 ǀGamǁîse, sa ǁgûra ra tsâ ǀgaub xa ǂâi re. Sa ǁgûrats ga ǁnâuǀnam, ots ge ǁîra kaise ǂkhîǂkhî tsî ǂgomǃgâsib tsîna ra omkhâi. (ǂKhm. 23:22-25) Tsî īǁkhā i ga ots ge ǁîra ǀgūses tsîna nî tsâ. Aleksanderi, Belgiumi ǃnâ ra hâb ge ra mî: “Ti ǁgûra ra ǂgaoǀkhāde xūna ta ge dī tsoatsoa, o î ge ǁîra ǀkha ta ūhâ ǀhōsagusisa ge dawa. ǁÎra ǀgūse ta ge ra tsâ tsî da ge hoa da ra ǃgâiaǂgao.” b ǃNonaǁîse, nēsits ga ǀnai ǁnauǀnamxasiba ǁkhāǁkhāsen o, o î ge hānîǁaeb ǃnâ nî supu ǁnâuǀnamsa. Paulob Brasili ǃnâ ra hâb ge ra mî: “Ti ǁgûra ǁnâuǀnams ge ge huite, î ta Jehovab tsî ǁîb xa ǂgaeǂguis ǁkhāsiba māhe hâgu tsîna ǁnâuǀnam.” Elobmîs ge sa ǁgûra ǁnâuǀnams ǂhâǂhâsasiba ra ǁgau. Mî-i rase: “ǃGâibahets nîse tsîts nî ǂomxase ǃhūbaib ai ûise.”—Efe. 6:2, 3.

8. Tae-i ǃaroman ǀnî ǂkham khoena ǁîn ǁgûna ǁnâuǀnamsa ra ǁhûi?

8 ǂGui ǂkhamkhoen ge ge mûǂan, xūn ǃgâise ra ǃgûǁnâsa ǁnâuǀnaman ga o. Luisas Brasili ǃnâ ra hâs ge ǂgurose ge ǁnâuǃā tama hâ i, ǁîs ǁgûra ge tae-i ǃaroma mā-am tama hâ isa îs selfona ūhâ. ǁÎs ge gere mî, ǂgui ǂkhamkhoen selfonga ūhâsa. Xawes ge ega ge mûǂan ǁîs ǁgûra gere ǁkhaubasisa. ǁÎs ge nēsi ra mî, “ti ǁgûra ta ga ǁnâuǀnam, o ta ge xūna xu ra ǃkhō-oa-e khami tsâ tama hâ ǁîra ǀapemādi tita ǃaroma a ǃgâi amaga.” Elisabets Amerikab ǃnâ hâ ǂkham ǃgâsas ge noxoba a ǃgombahe ǀnî ǁaegu ai ǁîs ǁgûra ǁnâuǀnamsa. ǁÎs ge ra ǁguiǃā: “Ti ǁgûra di ǁgaraga ta ga ǀnî ǁaegu ai ǁnâuǃā tama io, o ta ge ra ǂâi-oa ǁîra di ǁkharagu ge mati ǃkharuge ǁaeb ǃnâ ǁkhaubate ǀgauba.” Monika ti ǀon hâ ǃgâsas Amerikab ǃnâ ra hâs ge ge hōǃâ. ǁÎs ǁgûras ga ǁnâuǀnam, on ge hoa xūna ǃgâise gere ǃgûǁnâsa. Tsîs ge ǁîra gere ǁnâuǀnamoǃnâ, o î ge hoa xūna gere ǁgaisa.

“ǂHANUBA” ǁNÂUǀNAM

9. ǂGui khoena mati ra tsâ ǂhanuba ǁnâuǀnams xa?

9 ǂGui khoen ge ra mûǂan ǂhanuba da ǂhâ hâsa. Tsî da ǀnî ǁkharagu “ǂhanub” ǂnûiǂgā hâga nî ǁnâuǀnamsa. (Rom. 13:1) Xawe ǀnî khoen ge a îganǀgē ǁkhā, ǂhanuba ǁnâuǀnamsa ǁîna i ǃgâi tamase ra mûsenba amaga. Tamas ka ion ǂhanuoǃnâsiba ǂhanuba xu ra hōǃâ amaga. Aiǁgause, ǁgui-ai marisa matares xa ǂâi re. ǀNî ǃhūb ǃnân ge ǁanǂgāsabena ǁgui-ai marisa matare tama hâ. ǁÎn ge ra ǂgom, “ǂhanu tama i hâsa ǁî-e matares a ǂhanuoǃnâ tits ga ǂâi o.” ǁNa-amagan ge khoena ǁnā ǃhūb ǃnâ ǂhanub ta ǂgaoǀkhā ǁgui-ai marisa matare tama hâ.

Josefi tsî Marias tsîna xu da tae-e ra ǁkhāǁkhāsen? (10-12ǁÎ xoaǀgorade mû re) c

10. Tae-i ǃaroma da ǃgâiba da tama hâ ǂhanugu tsîna ra ǁnâuǀnam?

10 Elobmîs ge ra mî khoesi ǂgaeǂguidi ǃgomsiga ra ǃaromasa, ǁGâuab ǂgaeǂguis ǃnāgan hâ amaga. Xawen ge ǀgūǁae ǁîn hoana nî dīkākāhe. (Psa. 110:5, 6; Aoǁn. 8:9; Luk. 4:5, 6) Elobmîs tsîn ge ra mîba da, “ǂhanuba ra mâǃoa-i hoa-i ge Elob di ǂnûiǂgāsa ra mâǃoa.” Tsî mâǃoa ra î ge ǀgoraǃgâsa nî ǃkhōǃoa. Xawe nēsis ǃaromab ge Jehovaba ge mā-am î gu khoesi ǂhanuga ǂgaeǂgui, în hoa xūna ǃgâise ǃhūb ǃnâ ǃgûǁnâsa kōǃgâ. Tsîb ge ra ǃâubasen i da ǁîba ǁnâuǀnam. ǁNā-amaga i ge “mâ-i hoa-e . . . surude i hâ-e nî mā,” ǁnās ge ǁgui-ai maris, ǃgôasib tsî ǁnâuǀnamxasib tsîna. (Rom. 13:1-7) ǁGaraga da ge ǀnîsi sida ǃgâiba tama hâ xū-i, ǂhanuoǃnâ tamas ka io ǁnā ǂhanuga ǁnâuǀnams a ǃgomse ra mû. Xawe da ge ǁnā ǂhanuga ra ǁnâuǀnam, Jehovab ti ra mî amaga tsîgu ga ǃaroma tama io, i da sida ǂgomǂgomsasiba Jehovab ǃoagu khôa.—ǃNǃkh. 5:29.

11-12. Lukab 2:1-6 ǃoagu, ra ge Josefi tsî Marias tsîna mati ǂhanuba ǁnâuǀnam? Tsî nēsa mâ ǀamǂoase ge ūhâ i? (Ai-īsiga mû re.)

11 Josefi tsî Marias di aiǁgausa xu da ge a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. ǁÎra ge māsenxase ǂhanuga ge ǁnâuǀnam nēs ge ǁîra ǃgomba i xawe. (Khomai re Lukab 2:1-6 sa.) Marias 9 ǁkhâga a ǀgamǀkhā ǁaeb ǃnâ ra ge kaise ǃgom xū-e ge hōǃâ. ǁNā ǁaeb aib ge Augustub Romeǁîn Gaosib di ǂgaeǂgui-aoba ge ǂgaoǀkhā în khoena sī xoa mâisen. Josefi tsî Marias tsîn ge Betlehem sa ǃoa ge ī, ǁnā daob ge 150 kilometerga kaise ge ǃnū i. ǁNā daob ge Marias ǃaroma ga ǃgâi tama hâ. ǁÎra ge noxoba ǃnae tama ǀgôarob tsî Marias di ûib xa ge re ǂâiǂhânsen. Daob ais ga ǁnā ǀgôaba hō hâ, o i ga mati i hâ? ǁÎs ge hānî Mesiaba ge tani hâ i. ǁÎra ǂhanub di ǁgaraga ga ǁnâuǀnam tama hâ?

12 Josefi tsî Marias tsîn ge ǂâiǂhânsen ra gere xawe ǂhanuba ge ǁnâuǀnam. Jehovab ge ǁîra di ǁnâuǀnamxasiba ge ǀkhae. Marias ge ǃnorasase Betlehems ǃnâ ge sī tsî îxa ǀgôaroba ge hō. ǁÎs ge nēs ǃnâ-ū Elobmîs kēbosa dīǀoaǀoas ǃnâ ǃâ-e ge ūhâ i.—Mix. 5:2.

13. Sida ǁnâuǀnamxasiba mati nau ǃgâsana a tsâǀkhā ǁkhā?

13 ǂHanuba da ga ǁnâuǀnam, o da ge hoada ǃgâiba ra hō. Mâ ǀgaub ǃnâ? ǀGui xū i ge, ǂhanuba ra ǁnâuǀnamoǃnâ khoen di ǁkharaba xu da ge ra ǂgōsen. (Rom. 13:4) ǂHanuba da ga ǁnâuǀnam, on ge khoena nî mû Jehovab di ǃoaba-aon a ǃgâisa. Aiǁgause, ǂgui kuriga ǃkharu tsî i ge Nigeriab ǃnâ toroǃkham-aoga ǀhaos ǁaegub ǃnâ, sali tawa ge sī tsî ǁgui-ai marisa mataresa gere mâǃoa khoena gere ôa. Xawe i ge toroǃkham-aoga ra mûǂam-aoba ge mî, Jehovab ǃoaba-aon ge hoaǁae ǁîn ǁgui-ai marisa ra matare ti. ǂHanuba du ga ǁnâuǀnam, o du ge Jehovab di ǃoaba-aona ǃgâi ǀonsa ra dība. Tsî i ge nē ǃgâi ǀonsa dībasensa, ǀguitsē ǃgâsana a ǁkhauba ǁkhā ǂhâsib ǃnâ.—Mat. 5:16.

14. Tae-e ǀgui ǃgâsasa ge hui îs khoesi ǂhanuba “ǁnâuǀnam”?

14 ǂHanuba hoaǁae ǁnâuǀnams xa da ge ǀnîsi ǃgâibahe tide. Joana ti ǀon hâ ǃgâsas Amerikab ǃnâ ra hâs ge ra ǂanǃgâ, “tita ge kaise ge ǃgombahe i ǁnâuǀnamsa, ti omaris khoen ge ǂhanuoǃnâse ǂhanub xa gere hâ ūhe amaga.” Xawes ge Joanasa ǁguiǂgasen tsî ǀkharaǀkharana ǁîs ǂâi ǀgaub ǃnâ ge dī. ǂGuros ge internets ain khoena ǂhanub xa ra xoa ǁgai xuna ge khomâi ǀû. (ǂKhm. 20:3) ǀGamǁîses ge, Jehovaba ǃoa ge ǀgore tsî ge ǂganbi îb huisi îs ǁîb ǃnâ ǂgomǃgâ. Tsî tā khoesi ǂhanub ǃnâ ra hâ ǀkharaǀkharan ai ǂgomǃgâ. (Psa. 9:9, 10) ǃNonaǁîses ge, ǀapeǂhomisa xu hâ ǂkhanin, ǀkhā-e ǁhûi tama is xa hâna ra khomai. (Jhn. 17:16) Joanas ge ra mî, khoesi ǂhanuga ǃgôasib tsî ǁnâuǀnamxasib tsîna ǁgaus ge ge huisi îs “ǃnomsase tsâ.”

JEHOVAB ǀAPEǂHOMISA XU HÂ DAOǁGAUNA SAOS

15. Tae-i ǃaroma i ǀnî ǁaegu ai a ǃgomba da ǁkhā Jehovab ǀapeǂhomisa xu ra hā daoǁgaude ǁnâuǀnamsa?

15 Jehovab ge ra ǂgan da, i da ǁîgu hîna ǀhaohâb ǃnâ ǃereamsa ūhâ ga “ǁnâuǀnam.” (Heb. 13:17) Jesub ge ǀhaohâb di danab ase ǀoasa kurusa ūhâ xawe i ge, ǁnāgu hînab ǁgaumâi hâga ǀoasa kurusa ūhâ tama hâ. Dī ǂgao tama da hâ xū-e gu ga ǂgan da, o i ge ǀnî ǁaega a ǃgomba da ǁkhā ǁnâuǀnamsa. Apostel Petrub ge māheb ge daoǁgausa ǂgurose ge ǁnâuǀnam ǂgao tama hâ i. ǁÎb ge Moseb ǂhanub ǃoagu, ǃanuoǃnâ ti ra mîhe xamanina ǂûs daoǁgausa ge māhe. Xaweb ge Petruba ge ǂgao tama hâ i, nēsab ge ǃnona ǃnādi kōse ge ǂkhā. (ǃNǃkh. 10:9-16) Tae-i ǃaroma? ǁÎb ge nē ǀasa daoǁgausa ge ǁnâuǃā tama hâ i. Xūnab ge ǁîb ûib ǃnâ gere dī ǀgauba xu i ge ǀkhara i amaga. Petrub ge ge ǃgombahe i ǀoasa kurusa ūha ǀhomǃgaba xu daoǁgausa saosa. ǁNās ǀkha i ge tā nî buru kai da nēs ga sida a ǃgomba o, ǀoasa kurusa ūhâ tama khoegu daoǁgausa ūǃoasa.

16. Apostel Paulub ge daoǁgaus hînab ge māhesa ǂhanuoǃnâse mû xaweb ge tae-e dī? (ǃNaeǃkhaidi 21:23, 24, 26)

16 Apostel Paulub ge hoaǁae ge ǂhomisa i, ǁnâuǀnamsa tamas ka io “mîbakaisenxa” sa nēb gere hō daoǁgaudi ge ǂhanu tamase gere mûsen xawe. Jodeǁî Xristeǁîn ge ǃgâi tama ǂhôana Paulub xa ge ǁnâu. Nē ama tama ǂhôan ge gere ǁgau, Paulub ge “Moseb ǂhanuba ǂhara” tsî ǁnâuǀnam tama hâ isa. (ǃNǃkh. 21:21) Jerusalems ǀhaohâb ǃûi-aogu ge ǁîba ge daoǁgau, îb haka khoega tempela ǃoa ūsao tsî ǃanuǃanusens ǁaxasib ǃnâ ǁhao. Tsî nēs ǃnâ-ū ǁgau ǂhanubab ta ǁnâuǀnamsa. Xawe Paulub ge ge ǂan i Xristeǁîn ge ǂhanub ǃnāga hâ tama hâ isa. Tsîb tsū xū-e dī tamasa. Paulub ge ge îganǀgē tama hâ i. ǁÎb ge ‘ǁnā khoega ū tsî saora tsē ǁîgu ǀkha ge ǃanuǃanusen.’ (Khomai re ǃNaeǃkhaidi 21:23, 24, 26 sa.) Paulub di ǁnâuǀnamxasib ge ǀguiǃnâxasiba ge ǃaroma.—Rom. 14:19, 21.

17. Tae-e du Stefanis aiǁgausa xu ra ǁkhāǁkhāsen?

17 Stefanni ti ǀon hâ ǃgâsas ge kaise ge ǃgombahe i, ǁîn ǃhūb ǃnâ ǃereamsa tani hâ ǃgâsagu ge dī mîǁguib ǀkha. ǁÎs tsî ǁîs di aob tsîn ge ǂhâsib hâba ǀnî hâ gowab ra ǃhoa-e ǀhaohâb ǃnâ gere hui. Xawes ge ǁnâub berosa ǁnā groepsa ge ǀamǀam, tsîra ge ǁîra gowab ra ǃhoa-e ǀhaohâba ǃhoa ge oa. Stefanis ge ra ǂanǃgâ: “Tita ge kaise ge ǂkhîoǃnâ i, sîm gowab ra ǃhoa-e ǀhaohâb ǃnâ i ǂhâsiba hâ khami i ge mûsen tama hâ i amaga.” Xawes tsînas ge ǁîsa nē daoǁgausa sao tsî ge ǂkhâǃnâ. ǁÎs ge ra mî, “ǁaeb ra ī khami ta ge nē ǃgâsagu di mîǁguib ge gā-ai isa ge mûǂan. Nē ǀasa ǀhaohâb ǃnân ge ǂgui ǃgâsana ǀguri amab ǃnâ ge hâ i. ǁÎnam ge sîm omaris ǁanin ase ūǂgā tsîra ǂkhâǃnâ. ǃGâsas hîna amab ǃnâ ǃkhai hâs tsîna ta ge Elobmîs ǁkhāǁkhāsa ra mā. Nēsisa ta ge Elobmîsa ǂōrisase ôaǃnâs ǁaeb tsîna ūhâ.” ǁÎs ge ra ǀaro, “nē daoǁgausa saos ge ge huide i da ǃanu ǃgâi ǂâisa ūhâ, ti ǁkhāsib ǃnâ hâ xū-i hoa-e ta ge dītsâ amaga, i ta nē daoǁgausa ǁnâuǀnam.”

18. Mâ ǃgâiba da ǁnâuǀnamxasiba xu ra hō?

18 ǁNâuǀnamxasiba da ge a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. Jesub ge “ǁnâuǀnamxasiba ge ǁkhāǁkhāsen,” ǃgâi masib ǃnâ-ūs ose xawe “tsâb” gere ǃgom mâsigu ǃnâ. (Heb. 5:8) Jesub khami da ge ǁnâuǀnamxasiba ǃgom mâsigu ǃnâ ra ǁkhāǁkhāsen. Aiǁgause, Koronas ge tsoatsoa ǁaeb ǃnâ i ge salga sîsenūs, omsa xu oms ǀkha aoǁnâs tsîna ge ǂkhahe. Nē daoǁgausa supu i ge i? Sadu ǁnâuǀnamxasib ge ǁkhauba du, ǀguiǃnâxasiba ǀhaohâb ǃnâ hā-ū tsî Jehovab tsîna ra ǂkhîǂkhî. Hoa da ge kai ǁgâiǀāb ǃnâ nî hā daoǁgaude ǁnâuǀnams ǃaroma ǀnâi aiǂhomisen hâ. ǁNā daoǁgaude saos ge sida ûiba nî sâu.—Job 36:11.

19. Tae-i ǃaroma du ra ǁnâuǀnamxa ǂgao?

19 ǁKhāǁkhāsen da ge go ǁnâuǀnamxasib ǂgui ǀkhaega ra mā dasa. Jehovaba da ǀnam tsî ra ǂkhîǂkhî ǂgao ǃkhais ǃaroma da ge ǁîb ra ǁnâuǀnam. (1 Jhn. 5:3) Jehovaba da ge tātsēs tsîna dība dab ge xūn ǃaroma madawa-am hō tide. (Psa. 116:12) Xawe da ge ǁîb tsî ǁnān hînab ge ǁgaumâin tsîna a ǁnâuǀnam ǁkhā. ǁNâuǀnam da ga o da ge gā-aisiba ra ǁgau. Tsî gā-ai da ga, o da ge Jehovab ǂgaoba ra ǂkhîǂkhî.—ǂKhm. 27:11.

89ǁÎ ǁNAETSANAS ǃGâ, ǁnâuǀnam tsî ǀkhaehe re

a ǀOasa kurusa da ūhâ tama hâ ǃkhais ǃaroma i ge ǀnî ǁaegu ai a ǃgom ǁkhā ǁnâuǀnamsa, daoǁgausa ra māda khoe-i ga ǁnāsa mâ-ams ǀkha ga ra dī xawe. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ge nî ǃhoaǃgao mati da ǁgûn, “khoesi ǂhanugu” tsî ǁîgu hîna ǀhaohâb ǃnâ ǃereamsa ra taniga ǁnâuǀnamsa xu ǃgâiba a hō ǁkhāsa.

b Sadu ǁgûn ra mā ǁgaraga du mati a ǁnauǀnam ǁkhā ǀgaub ǀkha a hui ǁkhā khomâiǃâs, How Can I Talk to My Parents About Their Rules? ti hâsa jw.orgs ai khomâi re.

c AI-ĪSIBA ǁGUIǃĀS: Josefi tsî Marias tsîn ge Kaeseri di daoǁgausa ge ǁnâuǀnam, î ra Jerusalemsa ǃoa ī tsî xoamâisen. Xristeǁîn tsîn ge nētsē daob ǂhanugu, ǁgui-ai marisa matares tsî ǂhanuba xu ra hā daoǁgaudi ǂurusib xa hâde ra ǁnâuǀnam.