Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

TLAMACHTIJLI 42

¿Tiknektika titetlakamatis?

¿Tiknektika titetlakamatis?

“Yejuan kipiyaj itlamatkilis Dios […] nochi on kichiuaj ikan nochi inyojlo” (SANT. 3:17).

TLAKUIKAJLI 101 San sekan matitekitikan

TLEN TIKITASKEJ a

1. ¿Tleka kemantika ouijtika tikitaj titetlakamatiskej?

 ¿OUIJTIKA tikita titetlakamatis? Kemantika, tekiuaj David ijkon okimachili. Ika yejon, okitlajtlanili toTajtsin: “Xnechmaka notlamachilis yejuan nechpaleuis para nochipa nimitstlakamatis” (Sal. 51:12). Maski David kitlasojtlaya Jehová, kemantika ouijtika okitak tetlakamatis, niman tejuamej noijki ijkon topan nochiua. ¿Tleka? Kachtopa, pampa titlajtlakolejkej. Ika ome, pampa Satanás nochipa texchiualtijtika matiteixnamikikan ijkon ken yejua okichiuj (2 Cor. 11:3). Niman, ika yeyi, pampa ipan yejuin tonaltin miyekej tlaltikpakchanejkej melak teixnamikij (Efes. 2:2). Kuakon, pampa titlajtlakolejkej noneki tokojtiliskej niman ijkon xtikchiuaskej ken oksekimej akin kinyekana Satanás. Noijki, noneki tikchiuaskej nochi tlen noneki niman ijkon tiktlakamatiskej Jehová niman akin yokintekitlali para matechyekanakan.

2. ¿Tlenon kijtosneki titetlakamatiskej ika nochi toyojlo? (Santiago 3:17).

2 (Xpoua Santiago 3:17). Santiago okijto ika akin tlamachilisejkej tetlakamatij “ikan nochi inyojlo”. ¿Tlenon kijtosneki yejon? Ika noneki tiknektoskej tikintlakamatiskej akin Jehová yokintekitlali para matlanauatikan niman titetlakamatiskej ika nochi toyojlo. San ika, Jehová xkineki matiktlakamatikan yakaj akin techijlis matikchiuakan itlaj tlen yejua xkuelita (Hech. 4:​18-20).

3. ¿Tleka Jehová kineki matikintlakamatikan akin yejua yokintekitlali?

3 Jehová xtlajtlakole niman nochi tlen technauatia techpaleuiya, ika yejon, xouijtika tikitaj tiktlakamatiskej (Sal. 19:7). San ika, kema ouijtika tikitaj tikintlakamatiskej tlaltikpakchanejkej pampa yejuamej tlajtlakolejkej, maski ijkon, toTajtsin yokintekitlali tajtin, tekiuajkej niman tlayekankej para matechpaleuikan (Prov. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Ped. 2:​13, 14). Ijkuak tikintlakamatij akin yejua yokintekitlali, noijki tiktlakamatstokej Jehová. Matikitakan tlenon uelis tikchiuaskej niman ijkon tikintlakamatiskej akin toTajtsin yokintekitlali, maski kemantika ouijtika tikitaj tikchiuaskej tlen techtlajtlaniliaj.

XKINTLAKAMATI MOTAJUAN

4. ¿Tleka sekimej telpokamej niman ichpokamej xkintlakamatij intajuan?

4 Telpokamej niman ichpokamej kinpiyaj miyekej incompañeros akin xkintlakamatij intajuan (2 Tim. 3:​1, 2). ¿Tleka ijkon kichiuaj? Pampa kinemiliaj ika tlen intajuan kinnauatiaj nion yejuamej xkichiuaj, niman kitaj kentla kipiyaskiaj ome inxayak. Oksekimej kinemiliaj ika tlen intajuan kinnauatiaj xok tepaleuiya noso melak ouijtika. Telpochtli noso ichpochtli, ¿kemantika ijkon yotiknemilijka? Miyekej kanaj ouijtika kitaj kichiuaskej yejuin tlen Jehová technauatia: “Xkintlakamatikan nemotajuan ijkon ken toTEKO otechnauatij, pampa in sanoyej kuajli” (Efes. 6:1). ¿Tlenon uelis mitspaleuis xchiua yejuin?

5. Ken kijtoua Lucas 2:​46-52, ¿tleka tikijtoskia ika Jesús yejua akin kuajli otechmachti kenon tikintlakamatiskej totajuan?

5 Tla tiknekij titetlakamatiskej, noneki tikitaskej tlenon okichiuj Jesús (1 Ped. 2:​21-24). Yejua xtlajtlakole katka, san ika, itajuan kema. Maski ijkon, okintlakaitak hasta ijkuak nopopolouayaj noso xkasikamatiyaj (Éx. 20:12). Xkita tlenon okichiuj ijkuak kipiaya 12 xiuitl (xpoua Lucas 2:​46-52). Jesús oyaj Jerusalén imiuan ichanejkauan niman ijkon konpanoltiskej se itech iluimej tlen nochiuayaj cada xiuitl. Ijkuak José niman María ouajnokuepkej inchan, okitakej ika Jesús ximiuan nemiya. Itajuan Jesús yejuamej akin nonekiya kitaskej tla yejua niman nochimej ikniuan ompa nemiyaj. Niman ijkuak okinextijkej, ¡María okitlajtlakolti Jesús ipampa tlen okichiujka! Jesús ueliskia kijtoskia ika xkinamikiya ijkon makichiuakan, san ika, xijkon okichiuj. Yejua okinnankili ika tlakaitalistli, “pero yejuamej xokajsikamatkej tlinonon yejua okinmijlij”. Maski ijkon, Jesús nochipa kintlakamatiya.

6, 7. ¿Tlenon kinpaleuis telpokamej niman ichpokamej makintlakamatikan intajuan?

6 Telpochtli niman ichpochtli, kanaj mitstekiyomakas tikintlakamatis motajuan ijkuak tikitas ika itlaj xkuajli kichiuaj noso xmitsasikamatij, ¿tlenon mitspaleuis xkintlakamati? Kachtopa, xnemili kenon Jehová nomachilia. Biblia kijtoua ika tla tekoneuan kintlakamatij intajuan, “kipaktia toTEKO” (Col. 3:20). Tla tikmachilia ika motajuan xmitsasikamatij noso itlaj mitsnauatiaj tlen xmás kinamiki, Jehová kuajli kimatstika. San ika, más kuajli tla tikintlakamati pampa yejon melak kiyolpaktis.

7 Ika ome, xnemili kenon nomachiliskej motajuan tla tikintlakamati: tikinyolpaktis niman más motech tlaneltokaskej (Prov. 23:​22-25). Niman kanaj noijki uelis más kuajli imiuan timouikas. Alexandre, se tokniuj de Bélgica, kijtoua: “Ijkuak opeuj más nikintlakamati notajuan, opeuj más kuajli touikaj niman más tiyolpakiyaj”. b Ika yeyi, xkilnamiki ika tla tikintlakamati motajuan mitspaleuis más ika tlayekapan. Paulo, de Brasil, kijtoua: “Pampa nikintlakamati notajuan yonechpaleui maniktlakamati Jehová niman oksekimej akin Jehová yokintekitlali para matechnauatikan”. ITlajtol toTajtsin techijlia tleka melak kuajli tla tikintlakamatij totajuan, kijtoua: “Para tikpiyas miyek tlatiochiualistli niman para tikpiyas ueyi nemilistli nikan ipan in tlaltikpaktli” (Efes. 6:​2, 3).

8. ¿Tleka miyekej telpokamej niman ichpokamej yokitakej ika kuajli tla kintlakamatij intajuan?

8 Miyekej telpokamej niman ichpokamej yokitakej ika kinpaleuiya ijkuak kintlakamatij intajuan. Luiza, akin noijki ualeua Brasil, kachtopa xkasikamatiya tleka itajuan xkikauiliayaj makipiya iteléfono, pampa nochimej telpokamej akin noijki iuejueyimej katkaj ken yejua, kipiayaj inteléfono. San ika, sakin okasikamat ika itajuan kitlajpixtoyaj. Yejua kijtoua: “Aman nikita ika melak kuajli tla nikintlakamati notajuan, pampa tlen nechnauatiaj melak nechpaleuiya”. Se ichpochtli de Estados Unidos akin itoka Elizabeth, kemantika ouijtika kita tetlakamatis. Yejua techijlia tlen kichiua: “Ijkuak notajuan nechnauatiaj itlaj niman xnikasikamati tleka ijkon nechnauatiaj, niknemilia kenon miyekpa yonechpaleui tlen yejuamej yonechnauatijkaj”. Monica, akin chanti Armenia, kijtoua ika ijkuak kintlakamati itajuan kipaleuiya niman ika xkuajli onkisa ijkuak xkintlakamati.

XKINTLAKAMATI “TEKIUAJKEJ”

9. ¿Tlenon kinemiliaj miyekej itech tlen kitlajtlanij tekiuajkej?

9 Miyekej yokitakej ika melak kuajli pampa nemij gobiernos, niman ika noneki tikintlakamatiskej seki tlanauatiltin tlen yokintlalijkej yejon “tekiuajkej” (Rom. 13:1). San ika, ijkuak kitlajtlanij itlaj tlen xmás kinamiki, ouijtika kitaj kitlakamatiskej yejon tlanauatijli. Matitlajtokan itech tlen gobiernos kitlajtlanij matiktlaxtlauakan. Se encuesta tlen onochiuj ne Europa, kijtoua: “Se itech naui tlaltikpakchanejkej kinemiliaj ika ‘tla yakaj kita ika xmás kinamiki tlen kitlajtlaniliaj makitlaxtlaua, kuajli tla xtlatlaxtlaua’”. Pampa ijkon tlanemiliaj, xtemojkatlachialti ika akin chantij ipan yejon país, san kitlaxtlauaj 65% itech tlen tekiuajkej kitlajtlanij makitlaxtlauakan.

¿Tlenon techmachtia pampa José niman María otetlakamatkej? (Xkimita párrafos 10-12). c

10. ¿Tleka noneki tikintlakamatiskej tlanauatiltin tlen kintlaliaj tekiuajkej maski xmás tikuelitaskej?

10 Biblia kijtoua ika gobiernos akin nemij ipan yejuin tlaltikpaktli kintlajyouiltiaj tlaltikpakchanejkej, ika Satanás yejua akin kinyekantika niman ika sa achijtsin poliui ijkuak kinpopoloskej (Sal. 110:​5, 6; Ecl. 8:9; Luc. 4:​5, 6). Noijki techijlia ika “yejuan kixnamiki sen tekiuaj, kixnamiki on akin Dios okitlalij”. Aman Jehová kitekauilijtika maoniakan gobiernos niman ijkon makitakan ika nochi kuajli maonia niman yejua kichia matikintlakaitakan. Ika yejon, Biblia kijtoua: “Nochimej xkinmakakan on tlen noneki nenkinmakaskej”. Yejuin kijtosneki ika noneki tiktlaxtlauaskej tlen techtlajtlaniliaj tekiuajkej, tikintlakaitaskej niman tikintlakamatiskej (Rom. 13:​1-7). Kanaj tiknemiliaj ika xmás techpaleuis tla tiktlakamatij se tlanauatijli noso kanaj miyek nonekis tiktlaxtlauaskej, noso tikitaj ika xmás kinamiki tlen techtlajtlaniliaj. San ika, tejuamej tiktlakamatij Jehová niman yejua kichia matikintlakamatikan tekiuajkej tla xtechtlajtlaniliaj matikchiuakan itlaj tlen yejua xkuelita (Hech. 5:29).

11, 12. Ken kijtoua Lucas 2:​1-6, ¿tlenon okichiujkej José niman María niman ijkon tetlakamatiskej maski ouijtika katka, niman tlenon opanok? (Noijki xkimita tlaixkopinaltin).

11 Miyek tlen techmachtia tlen okichiujkej José niman María. Yejuamej kinektoyaj tetlakamatiskej maski tlen kintlajtlaniliayaj ouijtika katka (xpoua Lucas 2:​1-6). Ijkuak María kipiaya 9 metstli ika koneuaj katka, yejua iuan José ononek kiteititiskej tla tetlakamatiyaj. José niman María nonekiya yaskiaj hasta Belén pampa César Augusto otlanauati ika nochimej manoijkuilokan kampa otlakatkaj. Kuakon, yejuamej nonekiya nejnemiskiaj 150 kilómetros kampa melak tepeyoj, yejon melak ouijtika yeskia, más para María. Niman kanaj José kajmanaya tlen ueliskia ipan nochiuas María niman yejon konetsintli. ¿Tlenon panoskia tla ipan ojtli uajnemiskia? ¡María kinemitiskia akin yeskia Mesías! Maski yejuin ouijtika katka, ¿kijtosnekiya ika xnonekiya tetlakamatiskej?

12 Tlen kinmajmanaya José niman María xokichiuj maka makitlakamatikan tlanauatijli. Niman Jehová okinteochiuj pampa otetlakamatkej. María kuajli oajsik Belén, okitlakatili se konetsintli akin xkualouaya niman hasta otlapaleuijkej manochiua se teotlajtojli (Miq. 5:2).

13. ¿Kenon tla titetlakamatij uelis kinpaleuis oksekimej tokniuan?

13 Ijkuak tikintlakamatij tekiuajkej, techpaleuiya niman kinpaleuiya oksekimej. ¿Kenon? Kachtopa, xtikixnamikij tlen tekiuajkej kinchiuiliaj akin xkintlakamatij tlanauatiltin (Rom. 13:4). Tla titetlakamatij, uelis kinpaleuis tekiuajkej makitakan ika iteixpantijkauan Jehová kinektokej tetlakamatiskej. Yejon tlen opanok yeuejkaui ne Nigeria. Ijkuak tokniuan nemiyaj ipan intlanechikol, sekimej soldados ompa okalakitoj. Kintejtemojtoyaj akin tlaixnamikiyaj pampa xkinekiyaj kitlaxtlauaskej tlen kitlajtlanij tekiuajkej. San ika, akin kinyekanaya oksekimej soldados okimijli mauiyan. Okimijli: “Iteixpantijkauan Jehová xtlaixnamiktinemij san pampa xkinekij kitlaxtlauaskej tlen kitlajtlanij tekiuajkej”. Tla tejua tikintlakamati tlanauatiltin tlen kintlaliaj tekiuajkej, tikchiuas kuajli matlajtokan itech ikalpan toTajtsin, niman yejon uelis kinpaleuis oksekimej tokniuan (Mat. 5:16).

14. ¿Tlenon okipaleui se tokniuj siuatl makintlakamati tekiuajkej?

14 Maski ijkon, kanaj kemantika ouijtika tikitaj tikintlakamatiskej tekiuajkej. Se tokniuj akin chanti Estados Unidos, akin itoka Joanna, yejuin techijlia: “Nejua melak ouijtika nikita nikintlakamatis tekiuajkej pampa xkuajli tlen okinchiuilijkaj nochanejkauan”. San ika, Joanna xok ijkon otlanemili. ¿Tlenon okipaleui? Kachtopa, xok okitak tlen xkuajli kijtouayaj ipan internet itech tekiuajkej, tlen kichiuaya ijkon matlanemili (Prov. 20:3). Ika ome, okitlajtlanili Jehová makipaleui itech matlaneltoka niman maka makinemilijto ika yakaj akin tlayekantok ipan yejuin tlaltikpaktli uelis kiyektlalis tlen xkuajli panotika (Sal. 9:​9, 10). Niman, ika yeyi, opeuj kinamapoua toamatlajkuiloluan kampa kijtoua ika xnoneki tokalaktiskej ipan política (Juan 17:16). Joanna kijtoua ika melak yokipaleui mayolseujto pampa kintlakaita niman kintlakamati tekiuajkej.

XTLAKAMATI TLEN MITSIJLIA IKALPAN TOTAJTSIN

15. ¿Tleka kemantika ouijtika tikitaj tiktlakamatiskej tlen techijlia ikalpan toTajtsin?

15 Jehová kineki matikintlakamatikan akin yejua yokintlali matechyekanakan ipan tlanechikojli (Heb. 13:17). Maski totlayekankauj, Jesús, xtlajtlakole, yejua yokintlali tokniuan akin techyekanaj ipan tlaltikpaktli akin kema tlajtlakolejkej. Kanaj kemantika ouijtika tikitaskej tikintlakamatiskej, más ijkuak techijliskej matikchiuakan itlaj tlen xtiknekij. Sejpatipan, Pedro noijki ijkon onomachili. Se ángel okijli makinkua yolkamej tlen iTlanauatil Moisés kijtouaya ika tsokuiltikej. Pedro yexpatipan okijto ika xijkon kichiuas (Hech. 10:​9-16). Yejua kinemiliaya ika xnonekiya kichiuas tlen kijlitoyaj pampa yonomatka tlamantik kichiuas itlaj. Tla Pedro okitekiyomakak kitlakamatis se ángel akin xtlajtlakole, xtechmojkatlachialtia ika ouijtika tikitaj tiktlakamatiskej tlen techtlajtlaniliaj tokniuan akin tlajtlakolejkej.

16. ¿Tlenon okichiuj Pablo ijkuak okitlajtlanilijkej makichiua itlaj tlen xmás kinamikiya? (Hechos 21:​23, 24, 26).

16 Apóstol Pablo okiteititi ika kinekiya tetlakamatis maski ijkuak okijlikej makichiua itlaj tlen xmás kinamikiya. Sekimej judíos akin kichiuayaj ken Cristo, yokikakkaj tlen xkuajli itech Pablo. Noijtouaya ika yejua teijlitoya “ma kitlalkauikan on tlen otlanauatij Moisés” niman ika xkitlakaitaya tlanauatijli (Hech. 21:21). Tlayekankej de Jerusalén okijlikej Pablo makiteititi ika kitlakamatstoya yejon Tlanauatijli. Ika yejon, yejua nonekiya yas templo imiuan nauimej tlakamej para onnochipauaskej. San ika, Pablo kimatstoya ika tokniuan xok noyekanayaj ika yejon Tlanauatijli niman ika yejua xokichiujka itlaj tlen xkuajli. Maski ijkon, yejua nimantsin otetlakamat. Biblia kijtoua ika “uajmostla, Pablo okinuikak on tlakamej, niman onochipauato inuan” (xpoua Hechos 21:​23, 24, 26). Pampa otetlakamat, Pablo okichiuj ika nochimej tokniuan san sekan manemikan (Rom. 14:​19, 21).

17. ¿Tlenon mitsmachtia tlen ipan onochiuj Stephanie?

17 Se tokniuj siuatl akin itoka Stephanie melak yolpakiya iuan iueuentsin pampa tlapaleuiayaj ipan se grupo kampa tlajtouayaj okse tlajtojli. San ika, sakin sucursal okimijli mauiyan ipan okse tlanechikojli pampa grupo kampa nemiyaj xok oniaskia. Tokniuj Stephanie ouijtika okitak kichiuas yejon. ¿Kenon onomachili? Yejua kijtoua: “Melak ninajmanaya, niman xniknemiliaya tla tlanechikojli kampa tlajtouayaj totlajtol nonekiya yakaj ompa matlapaleui”. Maski ijkon, yejua okichiuj tlen okijto sucursal. Kijtoua: “Sakin onikasikamat ika melak kuajli tlen tokniuan otechijlikej matikchiuakan, ipan yenkuik tlanechikojli kampa otiajkej miyekej tokniuan xkinpiyaj inchanejkauan akin iteixpantijkauan Jehová, kuakon ononek tikinpaleuiskej niman tikinyolchikauaskej. Noijki, nikmachtia se tokniuj akin xok tenojnotsaya niman xok yaya tlanechikoltin. Niman aman nikpiya más tiempo niman ijkon san noselti ninomachtis Biblia”. Tokniuj noijki kijtoua: “Nikmatstok ika yoninokojtili niman ijkon nitetlakamatis, niman yejon nechpaleuiya kuajli maninomachili”.

18. ¿Kenon techpaleuiya tla titetlakamatij?

18 Tinochimej uelis tomajmachtiskej niman ijkon titetlakamatiskej. Jesús ouel otetlakamat “itechkopa on itlajyouilis” (Heb. 5:8). Miyekpa tejuamej noijki tomajmachtiaj titetlakamatiskej ijkuak tikixnamikij tlen ouijtika. Matikonnemilikan tlen opanok ijkuak opeuj COVID-19. Otechijlikej maka sa matosentlalikan ipan kaltin kampa tosentlaliaj niman maka matitenojnotsakan techajchan. ¿Kenon otimomachili? ¿Ouijtika otikitak titetlakamatis? Maski san kenon, melak omitspaleui pampa otitetlakamat, otinen nisiuj intech tokniuan niman otikyolpakti Jehová. Aman, xok más ouijtika tikitaskej tikchiuaskej maski san tlenon techijliskej ijkuak yejkos ueyi tlajyouilistli. Tla titetlakamatij, kanaj uelis timakisaskej (Job 36:11).

19. ¿Tleka tikneki titetlakamatis?

19 Yotikitakej ika ijkuak titetlakamatij tikinseliaj miyek tlateochiualistin. San ika, tejuamej tiktlakamatij Jehová pampa tiktlasojtlaj niman tiknekij mayolpaki touan (1 Juan 5:3). Xkeman uelis tikuepiliskej Jehová nochi tlen yejua yokichiuj topampa (Sal. 116:12). San ika, onka tlen kema uelis tikchiuaskej: tiktlakamatiskej Jehová niman akin yejua yokintekitlali. Ijkuak titetlakamatij, tikteititiaj ika titlamachilisejkej, niman ijkuak titlamachilisejkej tikyolpaktiaj Jehová (Prov. 27:11).

TLAKUIKAJLI 89 Kiteochiuaj akin tlakaki niman tetlakamati

a Pampa titlajtlakolejkej, kemantika ouijtika tikitaj titetlakamatiskej, maski tla akin technauatia kinamiki ijkon makichiua. Yejuin tlamachtijli techijlis kenon melak techpaleuis tla tikintlakamatij totajuan, tekiuajkej niman tokniuan akin kiyekanaj tlanechikojli.

b Ipan tlamachtijli “¿Cómo puedo hablar con mis padres sobre las reglas que me ponen?”, tlen onka ipan jw.org, tiknextis okseki tlen mitspaleuis titlajtos iuan motajuan ijkuak mitsnauatiskej itlaj tlen ouijtika tikita tikchiuas.

c TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINALTIN: José niman María okichiujkej tlen okitlajtlan César niman oyajkej onoijkuilotoj Belén. Ipan yejuin tonaltin, akin tikchiuaj ken Cristo tikintlakamatij itlanauatiluan tekiuajkej ijkuak technauatiaj itlaj para xtikualoskej niman tiktlaxtlauaj tlen kitlajtlanij.