1. Lubanga okonyo luticce ma lugen i kare mukato angec nining?

 BAIBUL pol kare lwongo co ma lugen ni jo matego. Ento kadi wa jo matego loyo i kingi onongo i kare mukene pe giwinyo calo gitek. Me labolle, i kare mogo, Kabaka Daudi onongo winyo calo ‘ecung liking macalo got matek,’ ento i kare mukene, en ‘obedo ki lworo madwong.’ (Jab. 30:7) Cwiny pa Lubanga omiyo ki Samson tek kom madwong adada. Ento Samson oniang ni labongo teko ma a ki bot Lubanga, ‘tek kome biweke woko, ebidoko goro, ebedo macalo dano mukene ducu.’ (Lungol. 14:​5, 6; 16:17) Co ma lugen magi gubedo jo matego pien Jehovah aye ominigi teko.

2. Pingo lakwena Paulo owaco ni onongo egoro dok etek bene? (2 Jo Korint 12:​9, 10)

² Lakwena Paulo oye ni en bene emito teko ki bot Jehovah. (Kwan 2 Jo Korint 12:​9, 10.) Calo jo mapol i kinwa, Paulo obedo ka yelle ki two. (Gal. 4:​13, 14) I kare mogo, en bene onongo ni tek me timo gin ma atir. (Rom. 7:​18, 19) Dok i kare mukene, en obedo ki par kun lworo gin ma twero timme i kome. (2 Kor. 1:​8, 9) Ento i kare ma Paulo onongo goro, en odoko tek adada. Nining? Jehovah omiyo bot Paulo teko ma mitte me ciro pekkine.

3. Lapeny mene ma wabinyamogi i pwony man?

³ Jehovah ocikke ni ebiminiwa teko me ciro pekkiwa. (1 Pet.  5:10) Ento pe omyero watam ni wabinongo teko man labongo tute mo keken. Me labolle, ka kiketo cam i nyimmi, mitte ni icwal cingi i atabo wek icam dek. Meno aye biweko inongo moc cam ma mitte ki i dek man. I yo acel-lu, Jehovah tye atera me miyo botwa teko ma wamito, ento omyero watim gin mo wek wanong kony ma mege. Ngo ma Jehovah tiyo kwede me miyo botwa teko? Dok ngo ma omyero watim me nongo teko meno? Wabinongo lagam pi lapeny magi ki nyamo kit ma Jehovah omiyo kwede teko bot jo adek ma kiloko i komgi i Baibul​—lanebi Yona, Maliam min Yecu, ki lakwena Paulo. Wabineno bene kit ma Jehovah medde kwede ki jingo jone i kare-ni i yo acel-lu.

4. Watwero nongo teko ki bot Jehovah nining?

⁴ Yo acel ma watwero nongo kwede teko ki bot Jehovah aye ki lega bote. Jehovah bigamo legawa ki miniwa “tek madwong me twero.” (2 Kor. 4:7) Watwero bene nongo teko ma wamito ka wakwano Lokke kun walwodo. (Jab. 86:11) Lok pa Jehovah botwa ma nonge i Baibul “tiyo matek.” (Ibru 4:12) Ka ilego bot Jehovah kun bene ikwano Lokke, ci ibinongo teko ma imito me ciro can, bedo ki yomcwiny, nyo cobo tic mo ma inongo ni tek adada. Nen kong kit ma Jehovah okonyo kwede lanebi Yona.

5. Pingo onongo lanebi Yona mito tekcwiny?

⁵ Lanebi Yona onongo mito tekcwiny. En onongo tye ki lworo me cito ka ma Jehovah oore iye. Pi meno, en oito meli ma cito i kabedo mapat. Macalo adwogine, en kacel ki jo ma onongo gitye i meli gubwot to i nam i kare ma yamo magwar ocako kodo. I kare ma lukwang meli gubole i nam, rec mo madit omwonye woko. Yona opo onongo ni etye i kabedo mo malik adada​—i i rec. Itamo ni Yona owinyo nining? Tika en otamo ni dong ebito woko ki kunnu? Tika en owinyo calo Jehovah dong okwere woko? Yona nen calo obedo ki par matek adada.

6. Ma lubbe ki Yona 2:​1, 2, 7, gin ango ma omiyo ki Yona tekcwiny i kare ma en tye i i rec?

⁶ Gin ango ma Yona otimo me nongo teko i kare ma onongo ni etye kene i twon rec mo madit? Me acel, en olego. (Kwan Yona 2:​1, 2, 7.) Kadi bed Yona onongo okwero winyo dog Jehovah, en ongut dok obedo ki niye ni Jehovah biwinyo legane. Yona bene obedo ka lwodo Ginacoya ma onongo okwano con. Pingo watwero waco kit meno? Pien legane, ma kicoyo pire i Yona cura 2, tiyo ki lok mapol ma nonge i Jabuli. (Me labolle, por Yona 2:​2, 5 ki Jabuli 69:1; 86:7.) Nen ka maleng ni Yona onongo ngeyo wang ginacoya magi maber. Bedo ka lwodo tyeng magi omiyo ki Yona tekcwiny ni Jehovah bikonye. Jehovah oweko rec ongoko Yona i wi tera dok lacen Yona obedo atera me timo tic ma Jehovah omine.​—Yona 2:10–3:4.

7-8. Omego mo ma bedo i Taiwan onongo teko nining i kare me peko?

⁷ Lanen pa Yona twero konyowa ka watye ka kato ki i pekki mapatpat. Me labolle, omego mo ma nyinge Jimmy b ma bedo i lobo Taiwan, tye ka yelle ki two mapatpat malit. Medo i kom meno, mitte ni en okany aunauna magwar ma a ki bot lupacone. En nongo teko ki bot Jehovah ki i lega kacel ki kwan. En oye ni, “I kare mogo, ka peko onura adada, abedo ki par mukato kare woko ma genga kwan pira kena.” Ento en pe oilo cinge woko. En owaco ni, “Mukwongo, alego bot Jehovah. I nge meno, aruko earphone i wiya ci awinyo werwa me Ker. I kare mogo, awero wer magi ki  dwan ma lapiny nio wang ma wiya opye mot. I nge meno acako kwan.”

⁸ Kwan pire kene ojingo Jimmy i yo ma en onongo pe obyeko. Me labolle, i kare ma onongo en tye ka cang ki i ayango mo madit, nac mo owacce ni kit macalo remone nok, bimitte ni kimed remo i kome. I dyewor ma onongo peya kiyange, Jimmy onongo okwano lok i kom laminwa mo ma okato ki i ayango acel-li. Remo pa laminwa meno onongo nok ma loyo pa omego Jimmy, ento laminwa-ni pe oye ni kimed remo i kome dok ocang maber. Gin mutimme meno omiyo teko ki Jimmy me medde ki bedo lagen.

9. Ka peko moni onuri woko, gin ango ma itwero timone? (Nen bene cal.)

⁹ I kare me peko, tika iwinyo ni itye ki par mukato kare woko ma gengi lega bot Jehovah? Nyo mono iwinyo ni iol tutwal ma pe itwero kwan? Wi myero opo ni Jehovah niang kit ma iwinyo kwede maber adada. Dong kadi bed ileg lega mo mayot, itwero bedo ki gen ni en bimini gin ma imito kikome. (Ep. 3:20) Ka inongo ni tek me kwan i yo matut pien komi lit, iol, nyo par onuri woko, ci itwero winyo kwan me Baibul nyo bukkewa mukene ma kimako i dwan. Itwero bene winyo werwa mo nyo neno vidio ki i jw.org. Jehovah mito miyo boti teko dok en bitimo meno ka ilego bote dok iyenyo lagam me legani i Baibul ki i jami mukene ducu ma en miyo me konyi.

10. I yo ma nining ma wanongo kwede teko ki bot omegiwa ki lumegiwa?

¹⁰ Jehovah twero tic ki omege ki lumege me kacokke me jingowa. Gitwero ‘kweyo cwinywa tutwal’ ka watye ka kato ki i peko nyo watye ka yelle me cobo tic mo matek. (Kol. 4:​10, 11) Wamito lurem ma kit meno adada “i kare me can.” (Car. 17:​17, NWT) Ka wawinyo ni wagoro, omegiwa ki lumegiwa gitwero miniwa jami ma mitte, gikweyo cwinywa, dok gicuko cwinywa me medde ki tic pi Jehovah ki gen. Nen kong kit ma Maliam min Yecu onongo kwede teko ki bot jo mukene.

11. Pingo onongo Maliam mito tekcwiny?

¹¹ Maliam onongo mito teko me timo miti pa Jehovah. Go kong par ma Maliam obedo kwede  i kare ma lamalaika Gabriel owacce ni ebigamo ic kadi bed en onongo pud peya onyomme. En onongo pud pe ki ngec mo ka odok i kom gwoko latin ma mege, ento kimine tic me gwoko latin awobi ma bidoko Meciya. En onongo peya ongeyo laco, ento onongo mitte ni otit ki Yucepu ni etye ki ic. Tito lok meno onongo bibedo tek adada.​—Luka 1:​26-33.

12. Ma lubbe ki Luka 1:​39-45, Maliam onongo cuko cwiny ma en mito nining?

¹² Maliam onongo teko ma en mito me cobo tic matek dok ma kite pat-ti nining? En oyenyo kony ki bot jo mukene. Me labolle, en openyo Gabriel ni omine ngec matut madok i kom ticce manyen-ni. (Luka 1:34) Ma pe otero kare i nge meno, en omako wot wa “i lobo ma obedo gotgot” i gang mo me Juda me limo watte Elicabet. Lim meno obedo me kony adada. Elicabet opwoyo Maliam dok Jehovah oweko en oloko macalo lanebi kun tito lok me cuko cwiny madok i kom latin ma tye i i Maliam. (Kwan Luka 1:​39-45.) Maliam owaco ni Jehovah “otiyo tic matek ki bade.” (Luka 1:​46-51) Jehovah otiyo ki Gabriel kacel ki Elicabet me cuko cwiny Maliam.

13. Mot ango ma laminwa mo ma bedo i Bolivia onongo i kare ma openyo pi kony ki bot omege ki lumege?

¹³ Calo Maliam, in bene itwero nongo teko ma imito ki bot luye luwoti. Laminwa mo ma nyinge Dasuri, ma a ki i lobo Bolivia, onongo mito teko adada. I kare ma kinongo ni wonne tye ki two mo ma pe cang dok kigamo i ot yat, Dasuri aye obedo ka gwoko wonne. (1 Tem. 5:4) Tic meno pe obedo yot kare ducu. Dasuri oye ni, “Pol kare onongo awinyo calo pe dong atwero medde ki tic man.” Tika en openyo pi kony? I acakkine en pe olego pi kony ki bot ngat mo keken. En otito ni, “Onongo pe amito yelo omege ki lumege. Atamo kekena ni, ‘Jehovah aye bimina kony ma amito.’ Ento lacen aniang ni ka pe apenyo pi kony ki bot jo mukene, ci nongo atye ka tute me cobo pekkina kekena.” (Car. 18:1) Dasuri omoko tamme me kubbe ki lureme mogo dok otittigi peko ma en tye ka kato ki iye. En owacci, “Ka ni atit kit ma omege ki lumege gukonya kwede ci lok loya woko. Gukeliwa cam i ot yat dok gunywako kweda wang Baibul mogo ma okweyo cwinya adada. Pud dong ber ya me ngeyo ni pe watye kenwa. Wan ducu wabedo jo me ot pa Jehovah. Omegiwa ki lumegiwa gitye atera me miniwa jami me kom ma wamito, me kok kacel kwedwa, ki me cuko cwinywa wek wamedde ki woro Jehovah kacel kwedgi.”

14. Pingo omyero wajol kony ma a ki bot luelda?

¹⁴ Yo mukene ma Jehovah tiyo kwede me jingowa aye ki tic ki luelda. Co magi gubedo mot ma en tiyo kwede me miniwa teko ki kweyo cwinywa. (Ic. 32:​1, 2) Dong ka itye ki par, tit ki laelda mo gin ma tye ka keli par meno. Dok ka gumine me konyi, pe ikwer kony meno. Jehovah twero tic kwedgi me miyo boti kony ma imito.

15. Gen ango ma Lukricitayo ducu gitye kwede?

¹⁵ Cikke ma nonge i Baibul twero miniwa gen kacel ki teko me medde ki tic pi Jehovah. (Rom. 4:​3, 18-20) Lukricitayo mogo gitye ki gen me kwo i polo, kun mukene gitye ki gen me kwo pi naka i paradic i lobo kany. Pi gen man, watye ki teko me ciro can, tito kwena maber-ri, ki me cobo tic ma watye kwede i kacokke. (1 Tec. 1:3) Gen meno bene ojingo lakwena Paulo.

16. Pingo onongo lakwena Paulo mito teko?

¹⁶ Paulo onongo mito teko. I waragane bot Lukricitayo me Korint, en opore kekene ki atabo magoro ma kicweyo ki lobo. ‘Gidiye tungi ki tungi,’ ‘tamme ocung woko,’ ‘giune’  dok ‘gibole piny i ngom ligwek.’ Ki lok ada, i kare mogo kwone obedo ka mading. (2 Kor. 4:​8-10) Paulo ocoyo lok magi i kare ma tye i wotte me adek macalo lamiconari. Dok i nge coyo lok meno, en okato ki i pekki madongo makato. Ma wotte meno peya otum, lwak gulwenyo i kome, kimake, meli otur kwede, dok kitweye i mabuc.

17. Ma lubbe ki 2 Jo Korint 4:​16-18, gin ango ma omiyo ki Paulo teko me ciro pekkine?

¹⁷ Paulo onongo teko me ciro pekkine ki keto tamme i kom genne. (Kwan 2 Jo Korint 4:​16-18.) En owaco bot Lukricitayo me Korint ni kadi bed kome ma woko “tye ka balle,” en pe biweko meno turo cwinye. Paulo oketo tamme i kom anyimme. Genne me kwo pi naka i polo onongo obedo “deyo mapek ma pe tum.” Gen pa Paulo onongo pire tek adada bote ma oweko en onongo tye atera me kanyo peko mo keken wek enong motte. Paulo olwodo lok i kom gen meno, dok macalo adwogine, en owinyo calo ‘etye ka roc, edoko nyen nino ki nino.’

18. Gen ma Timothy kacel ki jo me ode gitye kwede pi anyim ocuko cwinygi nining?

¹⁸ Omego mo ma nyinge Timothy ma bedo i lobo Bulgaria nongo teko ki i gen ma en tye kwede pi anyim. Mwaki mogo angec, omine matidi ma nyinge Stravko, oto i can me gudi. Macalo adwogine, Timothy obedo ki arem me cola malit adada. Me kanyone, Timothy kacel ki dakone ki wode gibedo ka goyo i wigi kit ma nicer bibedo kwede. Timothy otito ni: “Me labolle, waloko i kom kabedo ma wabirwatte iye ki Stravko, cam ma wabitedo pire, jo mene ma wabilwongogi pi pati mukwongo i nge cerre, ki dong gin ma wabititte madok i kom kare me agikki.” Timothy owaco ni keto tamgi i kom gengi jingo jo me ode me medde ki ciro peko man kun gikuro kare ma Jehovah bicero iye omine.

19. Gin ango ma itwero timo me jingo genni pi anyim? (Nen bene cal.)

¹⁹ Itwero jingo genni nining? Me labolle, ka itye ki gen me kwo pi naka i lobo, kwany kare me kwano kacel ki lwodo lok ma Baibul tito i  kom Paradic. (Ic. 25:8; 32:​16-18) Tam i kom kit ma kwo bibedo kwede i lobo manyen. Go ni dong itye kunnu. Anga ma itye ka nenone? Dwan mene ma itye ka winyone? Man weko iwinyo nining? Me konyi goyo i wi kit ma Paradic twero nen kwede, nen cal ma nonge i bukkewa nyo nen vidio me wer, calo I Lobo Manyen ma Bino, Ngwece Dong Duny Mamit, nyo Go Kong Kwo i Paradic. Ka kare ducu wakwanyo kare me goyo i wiwa kit ma kwo bibedo kwede i lobo manyen, ci wabiwinyo calo pekkiwa “pe pek, bedo pi kare manok mo keken.” (2 Kor. 4:17) Gen ma Jehovah omini twero konyi me ciro peko.

20. Kadi bed wawinyo ni wagoro, watwero nongo teko nining?

²⁰ Kadi bed wawinyo ni wagoro, “ka Lubanga tye ka lweny kacel kwedwa ci wabiloyo.” (Jab. 108:13) Jehovah dong otyeko mini jami ducu ma mitte wek inong teko ki bote. Dong ka imito teko me cobo tic ma itye kwede, me ciro peko mo, nyo me medde ki bedo ki yomcwiny, leg bot Jehovah dok itim kwed piri keni me nongo kony. Jol cuko cwiny ma a ki bot omege ki lumege. Bed ka kwanyo kare me tam i kom genni pi anyim. Ka itimo jami magi, ci ibinongo ‘teko ducu ma rwatte ki twero me deyone [Lubanga], wek icir can ducu kun idiyo cwinyi i yo ducu ki yomcwiny.’​—Kol. 1:11.