1. Ere kaka jotich Nyasaye noyudo teko e kinde machon?

 MUMA wacho ni jotich Nyasaye momakore kode nigi teko. Kata kamano, nitie kinde ma jotich Nyasaye moko machon ne winjoga ka gionge teko. Kuom ranyisi, nitie kinde moko ma Ruoth Daudi ne winjo ‘kochung’ matek ka got,’ to kinde moko nowinjoga ‘koluor.’ (Zab. 30:7) Kata obedo ni roho mar Nyasaye nomiyo Samson teko mang’eny, nofwenyo ni ka ne Nyasaye ok omiye tekono, to nodhi bedo ‘mana kaka jomamoko.’ (Bura 14:5, 6; 16:17) Jotich Nyasayegi noyudo teko mana nikech Jehova e ma nomiyogi tekono.

2. Ang’o momiyo jaote Paulo nowacho ni nonyap to bende ne en gi teko? (2 Jo-Korintho 12:9, 10)

² Jaote Paulo nong’eyo ni Jehova e ma ne nyalo miyo obed gi teko. (Som 2 Jo-Korintho 12:9, 10.) Paulo nonyagore gi tuoche mana kaka thothwa bende nyagorega. (Gal. 4:13, 14) Bende, nitie kinde moko ma nonyagore mondo otim gik mabeyo. (Rumi 7:18, 19) To seche moko noparorega kendo nowinjo koluor. (2 Kor. 1:8, 9) Kata kamano, sama ne Paulo winjo ka onyap, e ka nobedo gi teko. Ere kaka noyudo teko? Jehova e ma nomiye teko mar nano e bwo chandruoge ma nokaloe.

3. Gin penjo mage ma wabiro nono e sulani?

³ Jehova osingo ni wan bende obiro miyowa teko. (1 Pet. 5:10) Kata kamano, ok wanyal geno ni wabiro yudo tekono  ka ok watimo kinda moro amora. Par ane ranyisini: Injin mar mtoka e ma miye teko mar ringo. Kata kamano, dereba nyaka nyon mo e ka mtoka chak ringo. E yo ma kamano bende, Jehova oikore miyowa teko, kata kamano, nyaka wakaw okenge moko ma dwarore e ka wayud tekono. Ere kaka Jehova miyowa teko? To ang’o ma dwarore ni watim mondo e ka wayud tekono? Wabiro yudo dwoko mag penjogo kuom nono kaka Jehova notego jotichne moko adek miwuoyo kuomgi e Muma, ma gin janabi Jona, Maria min Yesu, kod jaote Paulo. Bende, wabiro neno kaka Jehova dhi nyime tego jotichne e kindewagi mana kaka notego jotichne e kinde machon.

4. Gin ang’o ma wanyalo timo mondo wayud teko ma Jehova chiwo?

⁴ Achiel kuom yore ma wayudogo teko ma Jehova chiwo en ka wawuoyo kode e lamo. Jehova nyalo dwoko lamowa kuom miyowa “teko mokalo ma pile.” (2 Kor. 4:7) Bende, wanyalo yudo teko sama wasomo Wachne kendo paro matut kuom gik ma wasomo. (Zab. 86:11) Weche ma Jehova nyisowa e Muma ‘nigi teko.’ (Hib. 4:12) Sama iwuoyo gi Jehova e lamo kendo isomo Wachne, ibiro yudo teko ma biro konyi nano, siko kimor, kendo chopo migepe ma nyalo nenore ni tek. Ne ane kaka Jehova notego janabi Jona.

5. Ang’o momiyo ne dwarore ni janabi Jona oyud teko?

⁵ Ne dwarore ni janabi Jona oyud teko. Noringo migawo moro ma ne Jehova omiye. Mano nomiyo odwa tho e nam kaachiel gi joma ne en-go e meli. Ka ne jowetenego owite e i nam, rech moro maduong’ nomwonye, kendo nobedo e i rech, kama ne pok oparoga nyaka nene ni nonyalo betie. Iparo ni Jona nowinjo nade? Be noparo ni nonyalo tho kanyo? Dibed ni noparo ni Jehova nosejwang’e? Nyaka bed ni Jona noluor ahinya.

6. Ka luwore gi Jona 2:1, 2, 7, ang’o ma nomiyo Jona teko ka ne en e i rech?

⁶ Ang’o ma Jona notimo mondo oyud teko ka ne en e i rech maduong’no? Mokwongo, nolemo. (Som Jona 2:1, 2, 7.) Kata obedo ni ne ok owinjo Jehova, nobolore kendo noloko chunye gadier, to mano nomiyo obedo gadier ni Jehova ne dhi winjo lamone. Mar ariyo, noparo matut e wi Ndiko. Ang’o momiyo wawacho kamano? En nikech e lamone mondik e Jona sula mar 2, notiyo gi weche mang’eny ma yudore bende e Zaburi. (Kuom ranyisi, pim Jona 2:2, 5 gi Zaburi 69:1; 86:7.) Nenore maler ni Jona nong’eyo wechego maber, kendo nikech noparo matut kuom wechego, nobedo gadier ni Jehova ne dhi konye. Bang’e, rech ma nomwonyeno nong’oge e dho wath moro, kendo koro noikore timo migawo machielo ma Jehova ne dhi miye.—Jona 2:10–3:4.

7-8. Ere kaka owadwa moro ma a Taiwan noyudo teko mar nano e bwo tembe ma nokaloe?

⁷ Ranyisi mar Jona nyalo konyowa sama wakalo e chandruoge mopogore opogore. Kuom ranyisi, Owadwa Zhiming ma a Taiwan, nyagore gi midekre. b E wi mano, joodgi kwedega matek nikech yie ma en-go kuom Jehova. Oyudoga teko kokalo kuom lamo kod puonjruok. Owacho kama: “Nitie kinde moko ma sama an gi chandruok, aparoraga ahinya kendo ok anyal kuwe mos mondo atim puonjruok ma mara awuon.” Kata kamano, ogenoga kuom Jehova mondo okonye. Owacho kama: “Mokwongo, awuoyoga gi Jehova e lamo, kae to arwako earphones  mondo awinj wendewa mag Pinyruoth. Kinde moko aweroga wendego gi dwol mapiny nyaka chop awinj ka koro akuwe mos. Kae to achako puonjora.”

⁸ Puonjruok osemiyo Zhiming teko e yo ma ne ok opar kata. Kuom ranyisi, kinde moro noyang’e, to ka nosechako chango, nas moro nonyise ni ne dhi dwarore ni omede remo nikech rembe ne tin. E otieno mogik ka pok noyang’e, Zhiming nosomo sigand nyaminwa moro ma bende notimne yeng’o ma chal gi mare. Nyaminwano rembe ne tin ma kata mar Zhiming ne ber berie, to e ma ne ok oyie mondo omede remo, kendo nochango. Gima notimore ne nyaminwano notego Zhiming mondo osik komakore gi Jehova.

9. Ka tem moro mikaloe omayi teko, ang’o minyalo timo? (Ne pichni bende.)

⁹ Sama ikalo e tem moro, be iparoriga ahinya ma ok inyal wuoyo gi Jehova e lamo? Koso iwinjoga ka iol ahinya ma ok inyal puonjori? Par ni Jehova ong’eyo maber gima ikaloe. Omiyo, kiwacho kata mana lamo machuok, inyalo bedo gadier ni Jehova biro miyi gima ikwaye. (Efe. 3:20) Ka lit miwinjo e dendi kata e chunyi moni somo Muma kata timo puonjruok mari, inyalo temo mondo iwinj dwol momaki mar Muma kata mar bugewa ma lero Muma. Bende, inyalo winjo achiel kuom wendewa kata neno vidio manie jw.org. Sama wawuoyo gi Jehova e lamo kendo watiyo gi chiemb chuny momiyowa, wamiye thuolo mar tegowa.

10. Ere kaka Jokristo wetewa nyalo tegowa?

¹⁰ Jehova nyalo tiyo gi owetewa gi nyiminewa mondo otegwa. Ginyalo ‘hoyo chunywa ahinya’ sama wakalo e tem moro, kata sama wanyagore mondo watim migawo moro matek. (Kol. 4:10, 11) Dwarore ni wabed gi osiepe ma kamago “chieng’ chandruok.” (Nge. 17:17) Sama wawinjo ka wanyap, Jokristo wetewa nyalo konyowa e yor ringruok kod e yor chuny. Ne ane kaka jomamoko notego Maria min Yesu.

11. Ang’o momiyo ne dwarore ni Maria oyud teko?

¹¹ Ne dwarore ni Maria oyud teko mar timo dwach Jehova. Par ane kaka nowinjo bang’  ka ne malaika Gabriel onyise migawo moro ma nonego otim. Nodhi mako ich kata obedo ni ne oonge dichwo. Ne pok opidhoga nyithindo, to koro ne dwarore ni odhi opidh wuoyi ma ne dhi bedo Mesia. Bende, nikech ne en nyako ma silili, ere kaka nodhi lero wechego ne Josef ma nosetimogo singruok mar kend?—Luka 1:26-33.

12. Ka luwore gi Luka 1:39-45, ere kaka Maria noyudo teko?

¹² Ere kaka Maria noyudo teko mar chopo migawono? Nokwayo jomamoko mondo okonye. Kuom ranyisi, nokwayo Gabriel mondo omiye weche momedore e wi migawono. (Luka 1:34) Kinde machuok bang’ mano, nodhi nyaka “e piny motimo gode” e dala moro mar Juda mondo olim Elizabeth watne. Limbeno nokonye ahinya. Elizabeth nopwoyo Maria kendo Jehova notayo Elizabeth gi rohone maler mondo ojiw Maria gi wach moro ma nokor e wi nyathi ma Maria ne dhi nyuolono. (Som Luka 1:39-45.) Maria nowacho ni Jehova “osetimo gik madongo gi bade.” (Luka 1:46-51) Jehova notiyo gi Gabriel kod Elizabeth mondo omi Maria teko mar timo dwache.

13. Ere kaka noguedh nyaminwa moro ma a Bolivia sama ne okwayo Jokristo wetene mondo okonye?

¹³ Mana kaka Maria, in bende Jokristo weteni nyalo tegi. Ne dwarore ni Nyaminwa Dasuri ma a Bolivia oyud teko. Ka ne oyud wuon-gi gi tuo moro ma ne nyalo nege mi orwake e wod, Dasuri noyie kawo ting’ mar rite. (1 Tim. 5:4) Mano ne ok en tich mayot. Owacho kama: “Nitie kinde mang’eny ma naneno ni ok nanyal dhi nyime rito wuonwa.” Be nokwayo mondo jomoko okonye? Mokwongo kwongo, ne ok otimo kamano. Owacho kama: “Ne ok adwar chando owete gi nyimine. Naparoga e chunya ni, ‘Jehova e ma dhi miya teko ma dwarore ni abedgo.’ Kata kamano, naduogo afwenyo ni sama abedo mabor gi jowetena, mano nyiso ni atemo loyo chandruogena kenda.” (Nge. 18:1) Dasuri nong’ado mar ndiko ne moko kuom osiepege mondo olernegi chal ma nokaloe. Owacho kama: “Jokristo wetenago nomiya teko mokalo apima. Ne gikelonwa chiemo e osiptal kendo ne gihoya gi ndiko moko. Awinjo maber ahinya ng’eyo ni ok wan kendwa. Wan e od Jehova, moriwo owete gi nyimine moikore konyowa, ywak kodwa, kendo kedonwa.”

14. Ang’o momiyo onego wayie mondo jodongo okonywa?

¹⁴ Jehova miyowa teko bende kokalo kuom jodong-kanyakla. Jodongo gin mich momiyowa mondo okonywa kendo oduog chunywa. (Isa. 32:1, 2) Kuom mano, sama in gi parruok, nyis jodongo gik ma chandi. Sama gimiyi kony moro, yie konyno gi chuny maler. Jehova nyalo miyi teko kokalo kuomgi.

15. En geno mane ma Jokristo duto nigo?

¹⁵ Geno manie Muma nyalo miyowa teko mar dhi nyime tiyo ne Jehova. (Rumi 4:3, 18-20) Nikech wan Jokristo, wan gi geno mar dak nyaka chieng’. Jokristo moko nigi geno mar dak nyaka chieng’ e polo, to moko nigi geno mar dak e paradiso e piny kae. Geno ma wan-go miyowa teko mondo wanan e bwo tembe, waland wach maber, kendo watim migepe mopogore opogore e kanyakla. (1 The. 1:3) Genono e ma nomiyo jaote Paulo teko.

16. Ang’o momiyo ne dwarore ni jaote Paulo oyud teko?

¹⁶ Ne dwarore ni Paulo oyud teko. E barua ma nondiko ne Jo-Korintho, nopimore  gi agulni ma nyalo tore. Nowacho ni ‘nodiye matek,’ ‘nodhier nono,’ ‘nosande,’ kendo ‘nogoye piny.’ Ngimane ne nie kind akuru gi asumbi. (2 Kor. 4:8-10) Paulo nondiko wechego e kinde ma ne en e wuodhe mar adek mar misonari. Bang’ ndiko wechego, chandruogene nomedore ameda. Nogoye, nomake, meli nokethorene e nam, kendo notueye e jela.

17. Ka luwore gi 2 Jo-Korintho 4:16-18, ang’o ma nomiyo Paulo teko mondo onan e bwo tembe?

¹⁷ Paulo noyudo teko mar nano kuom keto pache e geno ma ne en-go. (Som 2 Jo-Korintho 4:16-18.) Nonyiso Jo-Korintho ni kata obedo ni dende ne “rumo,” ne ok odhi yie mondo wachno onyos chunye. Noketo pache e kinde mabiro. Geno ma ne en-go mar dak e polo nyaka chieng’ ne “duong’ miwuoro,” kendo noikore nano e pek moro amora mondo oyud pokne. Paulo noparo matut kuom geno ma ne en-go, to mano nomiyo owinjo ka odoko “manyien pile ka pile.”

18. Ere kaka geno ma Tihomir gi joodgi nigo osemiyogi teko?

¹⁸ Owadwa Tihomir ma a Bulgaria yudoga teko kuom geno ma en-go. Higni moko matin mokalo, owadgi matin miluongo ni Zdravko notho e aksident moro. Mano nomiyo Tihomir okuyo ahinya kuom kinde. Mondo ginyagre gi wachno, en kaachiel gi joodgi gijaparoga kaka chier biro bedo e kinde mabiro. Owacho kama: “Seche moko wawuoyoga e wi kama wabiro romoe gi Zdravko, chiemo ma wabiro tedone, joma wabiro gwelo e nyasi mokwongo ma wabiro timo kosechiere, kod gik ma wabiro nyise e wi ndalo mag giko.” Tihomir wacho ni keto pachgi e geno ma gin-go nomiyo joodgi teko mondo gidhi nyime nano kendo hore ka girito kinde ma Jehova biro chieroe owadgi.

19. Ang’o minyalo timo mondo iteg geno ma in-go? (Ne picha bende.)

¹⁹ Ere kaka inyalo tego geno ma in-go? Ka in gi geno mar dak e piny kae nyaka chieng’, inyalo somo gik ma Muma wacho e wi paradiso  kendo ipar matut kuom wechego. (Isa. 25:8; 32:16-18) Par ane kaka ngima biro chalo e piny manyien. Temie paro ka in kanyo. Ineno ng’a? Gin dwol mage miwinjo? Iwinjo nade e chunyi? Mondo okonyi paro matut, inyalo ng’iyo pichni manie bugewa ma nyiso paradiso kata inyalo neno vidio mag wendewa makende, kaka Piny Manyien ma Warito, Paradiso Chiegni, kata Par ane Kindego. Ka geno ma wan-go ogurore e pachwa, chandruogewa biro bedo ‘ma kadho piyo kendo ma tindo.’ (2 Kor. 4:17) Geno ma Jehova omiyi biro tegi mondo inan e bwo tembe.

20. Ere kaka wanyalo yudo teko sama wawinjo ka wanyap?

²⁰ Kata ka wawinjo ka wanyap, “Nyasaye biro miyowa teko.” (Zab. 108:13) Jehova osechiwo gik ma dwarore ni ibedgo mondo iyud teko kuome. Kuom mano, sama dwarore ni ichop migawo moro, inan e bwo tem moro, kata isik ka in gi mor, wuo gi Jehova e lamo kendo iyie mondo otayi kokalo kuom puonjruok ma mari iwuon. Yie mondo Jokristo weteni ojiwi kendo okonyi. Kinde ka kinde, kaw thuolo mar paro matut e wi geno ma in-go mar kinde mabiro. Kae to ibiro bedo ‘gi teko duto kaluwore gi duong’ mar nyalo mar Nyasaye eka mondo inan chuth ka in gi horuok kod mor.’—Kol. 1:11.