1. Yehova o khwaṱhisa hani vhashumeli vhawe vha fhulufhedzeaho tshifhingani tsho fhiraho?

 IPFI ḼA MUDZIMU ḽi anzela u amba nga ha vhathu vha fhulufhedzeaho sa vha re na maanḓa. Fhedzi vho vha vha sa dzuleli u ḓipfa vhe na maanḓa tshifhinga tshoṱhe. Sa tsumbo, kha zwiṅwe zwiitea Khosi Davida o ḓipfa ‘o khwaṱha sa thavha,’ fhedzi kha zwiṅwe zwiitea o ḓipfa ‘a tshi khou ofha.’ (Ps. 30:7) Muya wa Yehova wo ṋea Simisoni maanḓa, fhedzi Simisoni o vha a tshi zwi ḓivha uri arali a sa wana maanḓa a bvaho kha Mudzimu, o vha a tshi ḓo ‘fhelelwa nga nungo a fana na muthu muṅwe na muṅwe.’ (Vhahaṱ. 14:5, 6; 16:17) Vhenevha vhathu vha fhulufhedzeaho vho vha vho khwaṱha ngauri Yehova o vha ṋea maanḓa.

2. Ndi ngani muapostola Paulo o amba uri u vha na maanḓa musi a si na nungo? (2 Vhakorinta 12:9, 10)

² Muapostola Paulo o zwi ṱhogomela uri na ene o vha a tshi ṱoḓa maanḓa a bvaho kha Yehova. (Vhalani 2 Vhakorinta 12:9, 10.) U tou fana na riṋe roṱhe, Paulo o lwisana na thaidzo dza mutakalo. (Vhagal. 4:13, 14) Nga tshiṅwe tshifhinga zwo vha zwi tshi mu konḓela u ita zwo lugaho. (Vharoma 7:18, 19) Nga zwiṅwe zwifhinga o ḓipfa a tshi ofha uri hu nga itea mini khae. (2 Vhakor. 1:8, 9) Naho zwo ralo, musi Paulo a si na nungo, o ḓipfa e na maanḓa. Nga nḓila-ḓe? Yehova o ṋea Paulo maanḓa e a vha a tshi a shaya. O ita uri a khwaṱhe.

3. Ri ḓo fhindula mbudziso dzifhio kha ino thero?

³ Yehova o fhulufhedzisa uri na riṋe u ḓo ri khwaṱhisa. (1 Pet. 5:10) Fhedzi ri nga si lavhelele uri Yehova a ri khwaṱhise ngeno riṋe ri sa khou ita vhuḓidini. Sa tsumbo, nzhini i ita uri goloi i vhe na maanḓa a u gidima. Naho zwo ralo, muthu ane a khou reila u fanela u kanda mapfura uri yeneyo goloi i kone u tshimbila. Nga hu  fanaho, Yehova o ḓiimisela u ri ṋea maanḓa ane ra a ṱoda, fhedzi ri tea u dzhia maga uri ri kone u vhuyelwa nga eneo maanḓa. Ndi mini zwe Yehova a ri ṋea u itela u ri khwaṱhisa? Nahone ri fanela u ita mini uri ri wane eneo maanḓa? Ri ḓo wana phindulo dza dzenedzo mbudziso nga u haseledza nga ha nḓila ye Yehova a khwaṱhisa ngayo muporofita Yona, Maria mme a Yesu na muapostola Paulo. Ri ḓo dovha ra vhona uri Yehova u bvela hani phanḓa a tshi khwaṱhisa vhashumeli vhawe namusi nga nḓila dzi fanaho.

4. Ri nga wana hani maanḓa kha Yehova?

⁴ Iṅwe nḓila ine ra nga wana ngayo maanḓa a bvaho kha Yehova, ndi nga u rabela khae. Yehova u ḓo fhindula thabelo dzashu nga u ri ṋea “maanḓa a songo ḓoweleaho.” (2 Vhakor. 4:7) Ri nga dovha ra khwaṱhiswa musi ri tshi vhala Ipfi ḽawe na u elekanya nga haḽo. (Ps. 86:11) Mulaedza wa Yehova u re Bivhilini u na “maanḓa.” (Vhahev. 4:12) Musi ni tshi rabela Yehova na u vhala Ipfi ḽawe, ni ḓo wana maanḓa ane na a ṱoḓa uri ni kone u konḓelela, uri ni dzule no takala kana uri ni kone u ita mushumo u songo leluwaho une na vha nawo. Ṱhogomelani nḓila ye Yehova a khwaṱhisa ngayo muporofita Yona.

5. Ndi ngani muporofita Yona o vha a tshi ṱoḓa maanḓa?

⁵ Muporofita Yona o vha a tshi ṱoḓa maanḓa. O vha a tshi khou ofha u ya he Yehova a mu ruma hone. Nga zwenezwo, a ya a ṋamela tshikepe tshe tsha vha tshi tshi khou ya fhethu ho fhambanaho na he a vha a tshi khou tea u ya hone. Nga nṱhani ha zwenezwo, o ṱoḓou xelelwa nga vhutshilo hawe musi o sedzana na ḓumbu. Nahone o vhea vhutshilo ha vhathu vhe a vha o ṋamela navho tshikepe khomboni. Musi vhe Yona a vha o ṋamela navho tshikepeni vha tshi mu posa lwanzheni, o miliwa nga khovhe khulu. Nahone o vha e fhethu hu ofhisaho ngomu thumbuni ya khovhe. Ni humbula uri Yona o ḓipfa hani? U thomani a nga vha o humbula uri u ḓo fa. Nahone a nga vha o pfa u nga Yehova o mu laṱa. Yona a nga vha o vha a tshi khou vhilaela vhukuma.

6. U ya nga Yona 2:1, 2, 7, ndi mini zwo khwaṱhisaho Yona musi e thumbuni ya khovhe?

⁶ Yona o ita mini uri a kone u wana maanḓa musi e eṱhe thumbuni ya khovhe? O rabela. (Vhalani Yona 2:1, 2, 7.) Naho Yona a songo thetshelesa Yehova, o vha e na vhungoho ha uri Yehova u ḓo thetshelesa thabelo yawe ya u ḓiṱukufhadza na i sumbedzaho uri o rembuluwa. Yona o dovha a elekanya nga ha Maṅwalo e a a vhala tshifhingani tsho fhiraho. Ndi ngani ri tshi ralo? Kha thabelo yawe ine ya wanala kha Yona ndima 2, o shumisa maipfi a fanaho na ane a wanala kha Dziphisalema. (Sa tsumbo, vhambedzani Yona 2:2, 5 na Phisalema 69:1; 86:7.) Zwi khagala uri Yona o vha a tshi ḓivha eneo maṅwalo zwavhuḓi. Dzenedzo ndimana dzo ita uri Yona a vhe na vhungoho ha uri Yehova u ḓo mu thusa. Yehova o tshidza Yona nahone nga murahu Yona o vha o ḓiimisela u ita mushumo we Yehova a mu vhudza uri a u ite.​—Yona 2:10–3:4.

7-8. Muṅwe wahashu wa ngei Taiwan o wana hani maanḓa musi a tshi khou sedzana na milingo?

⁷ Tsumbo ya Yona i nga ri thusa musi ri tshi khou sedzana na milingo. Sa tsumbo, muṅwe wahashu wa ngei Taiwan ane a pfi Zhiming, b u na thaidzo ya zwa mutakalo. Nahone vha muṱa wa hawe vha mu fara nga nḓila i si yavhuḓi nga nṱhani ha uri u na lutendo kha Yehova. U rabela na u guda zwi ita uri a wane maanḓa kha Yehova. U ri: “Nga zwiṅwe zwifhinga musi ndi tshi vha na thaidzo, ndi pfa ndi tshi khou vhilaela uri ndi nga si kone u dzika u itela u ita ngudo yanga ya muthu nga eṱhe.” Fhedzi u ḓitika nga Yehova. U ri: “Ndi thoma nga u rabela, nga murahu nda ambara earphone dzanga nda thetshelesa nyimbo dzashu dza Muvhuso. Nga zwiṅwe zwifhinga ndi a ita na u tou dzi imba, ndi tshi khou imbela fhasi u swika ndi tshi dzika. Nda kona u thoma u guda.”

⁸ Zhiming o wana maanḓa a u konḓelela  zwiimo zwi konḓaho kha zwithu zwe a zwi guda musi a tshi ita ngudo ya muthu nga eṱhe. Sa tsumbo, musi a tshi kha ḓi tou bva u itwa muaro, nese o mu vhudza uri nga nṱhani ha uri tsiki tswuku dza malofha awe dzo fhungudzea, o vha a tshi ḓo tea u shelwa malofha. Nga vhusiku ha musi a sa athu u itwa muaro, Zhiming o vha o vhala nga ha muṅwe wahashu wa tshifumakadzini we a itwa muaro u fanaho. Tsiki tswuku dza malofha dza onoyo wahashu wa tshifumakadzini dzo vha dzi ṱhukhu kha dza Zhiming. Naho zwo ralo onoyo wahashu wa tshifumakadzini ha ngo tenda u shelwa malofha nahone a fhola. Yeneyo tshenzhemo yo thusa Zhiming uri a dzule a tshi fhulufhedzea.

9. Ni nga ita mini arali ni tshi khou vhilaela nga nṱhani ha mulingo? (Sedzani zwifanyiso.)

⁹ Musi ni tshi khou sedzana na mulingo, naa ni a vhilaela nga maanḓa lune ni si tsha kona na u rabela kha Yehova? Kana naa ni a ḓipfa no neta nga maanḓa lune na balelwa na u guda? Ni humbule uri Yehova u a pfesesa zwavhuḓi vhuimo haṋu. Nga zwenezwo, naho na rabela thabelo pfufhi, ni nga vha na vhungoho ha uri u ḓo ni ṋea zwine na zwi ṱoḓa. (Vhaef. 3:20) Arali zwi tshi ni konḓela u guda nga nṱhani ha uri ni khou lwala, no neta kana hu na zwine zwa khou ni vhilaedzisa, ni nga thetshelesa Bivhili yo tou rekhodiwaho kana iṅwe ya dzikhandiso dzashu dzo thewaho Bivhilini. Ni nga thetshelesa luṅwe lwa nyimbo dzashu kana na ṱalela vidio kha jw.org. Yehova u ṱoḓa uri ni vhe na maanḓa nahone u ḓo ni khwaṱhisa musi ni tshi rabela khae, na u ṱoḓa phindulo dza thabelo dzaṋu kha Bivhili na kha zwiṅwe zwithu zwoṱhe zwine a ri ṋea.

10. Vhahashu vha ri khwaṱhisa hani?

¹⁰ Yehova a nga shumisa vhahashu u itela u ri khwaṱhisa. Vha nga ri ‘khuthadza vhukuma’ musi ri tshi khou sedzana na mulingo kana musi ri tshi tea u ita mushumo u konḓaho. (Vhakol. 4:10, 11) Ri ṱoḓa khonani dzi ngaho dzenedzi, zwihuluhulu nga “musi wa khombo.” (Mir. 17:17) Musi ri tshi pfa ri si na nungo, vhahashu vha nga ri ṋea zwine ra zwi ṱoḓa, vha ri khuthadza na u ri ṱuṱuwedza uri ri bvele phanḓa ri tshi khou shumela Yehova nga u fhulufhedzea. Ṱhogomelani nḓila ye Maria mme a Yesu a khwaṱhiswa ngayo nga vhaṅwe.

11. Ndi ngani Maria o vha a tshi ṱoḓa maanḓa?

¹¹ Maria o vha tshi ṱoḓa maanḓa a u ita zwi funwaho  nga Yehova. Humbulani uri Maria a nga vha o vhilaela lungafhani musi Gabriele a tshi mu vhudza uri u ḓo vhifha muvhilini naho o vha a sa athu u vhingwa. O vha a sa athu u vhuya a vha na ṅwana fhedzi o vha tshi tea u ṱhogomela ṅwana we a vha a tshi ḓo vha Messia. Samusi o vha a sa athu u ita zwa vhudzekani, o vha a tshi ḓo ṱalutshedza hani Yosefa we a vha o fhulufhedzisa u mu vhinga uri o vhifha muvhilini?​—Luka 1:26-33.

12. U ya nga Luka 1:39-45, Maria o wana hani maanḓa e a vha a tshi a ṱoḓa?

¹² Maria o wana hani maanḓa a u ita mushumo u songo ḓoweleaho na u songo leluwaho we a vha a tshi tea u u ita? O ḓitika nga vhaṅwe uri vha mu thuse. Sa tsumbo, o humbela Gabriele u ri a mu vhudze zwidodombedzwa zwo engedzeaho nga ha mushumo wawe. (Luka 1:34) Nga murahu ha zwenezwo, o fara lwendo lwa u ya “shangoni ḽi re na dzithavha” ngei Yuda a tshi ya u dalela shaka ḽawe Elisabetha. Lwonolo lwendo lwo vha lwendo lwavhuḓi. Elisabetha o khoḓa Maria nahone a hevhedzwa uri a vhudze Maria nga ha vhuporofita vhu ṱuṱuwedzaho, vhu ambaho nga ha murwa wa Maria we a vha a sa athu u bebwa. (Vhalani Luka 1:39-45.) Maria o amba uri Yehova “o ita mishumo ya maanḓa nga tshanḓa tshawe.” (Luka 1:46-51) Yehova o khwaṱhisa Maria a tshi shumisa Gabriele na Elisabetha.

13. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Bolivia o lambedzwa hani nge a ṱoḓa thuso kha vhahawe?

¹³ U fana na Maria, na inwi ni nga kona u khwaṱhiswa nga vhahaṋu. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Bolivia ane a pfi Dasuri, o vha a tshi ṱoḓa u khwaṱhiswa. Musi khotsi awe vha tshi vha na vhulwadze vhune ha vhulaya nahone vha valelwa sibadela, Dasuri o ita zwine a nga kona u itela u vha ṱhogomela. (1 Tim. 5:4) Zwenezwo zwo vha zwi songo leluwa. O ri “Tshifhinga tshinzhi ndo vha ndi tshi pfa unga ndi nga si tsha kona u bvela phanḓa.” Naa o ṱoḓa thuso? U thomani ha ngo ṱoḓa thuso kha vhaṅwe. U ri: “Ndo vha ndi sa ṱoḓi u dina vhahashu. Ndo ḓivhudza uri ‘Yehova ndi ene ane a ḓo nthusa,’ fhedzi ndo ṱhogomela uri nga u ḓisendedza kule na vhaṅwe, ndo vha ndi tshi khou lingedza u tandulula thaidzo dzanga ndi ndoṱhe.” (Mir. 18:1) Dasuri o ita phetho ya u ṅwalela vhaṅwe vha khonani dzawe nahone a vha ṱalutshedza vhuimo he a vha e khaho. U ri: “A hu na na maipfi ane a nga kona u ṱalusa nḓila ye nda khwaṱhiswa ngayo nga vhahashu. Vho ḓisa zwiḽiwa sibadela na u nkhuthadza nga ndimana dza Bivhili. Ndi zwavhuḓi u ḓivha uri a ri roṱhe. Ri tshipiḓa tsha muṱa muhulu wa Yehova. Nahone vhahashu vha a ṱoḓa u ri thusa musi ri tshi ṱoḓa thuso, vha a ri tikedza musi ri tshi khou sedzana na zwi konḓaho, na u ri ṱuṱuwedza uri ri bvele phanḓa ri tshi khou shumela Yehova ri navho.”

14. Ndi ngani ri tshi tea u tenda u thuswa nga vhahulwane?

¹⁴ Yehova u dovha hafhu a shumisa vhahulwane u itela u ri khwaṱhisa. Vhenevha vhanna vha tou vha zwifhiwa zwine Yehova a zwi shumisa u itela u ri khwaṱhisa na u ri homolosa. (Yes. 32:1, 2) Nga zwenezwo, musi ni tshi pfa ni tshi khou vhilaela, ambani na vhahulwane nga ha zwine zwa khou ni vhilaedzisa. Ni tende musi vha tshi ni thusa. Yehova a nga vha shumisa u itela u ni khwaṱhisa.

15. Vhakriste vhoṱhe vha na fhulufhelo ḽifhio ḽine ḽa vha ḽa ndeme khavho?

¹⁵ Fhulufhelo ḽashu ḽo thewaho Bivhilini ḽi nga ri khwaṱhisa. (Vharoma 4:3, 18-20) Vhaṅwe Vhakriste vha na fhulufhelo ḽa u tshila tshoṱhe ṱaḓulu, ngeno vhaṅwe vhe na fhulufhelo ḽa u tshila tshoṱhe kha ḽifhasi ḽa pharadiso. Fhulufhelo ḽashu ḽi a ri thusa uri ri konḓelele milingo, ri huwelele mafhungo maḓifha na u ita mishumo yo fhambanaho tshivhidzoni. (1 Vhathes. 1:3) Na muapostola Paulo o khwaṱhiswa nga ḽeneḽo fhulufhelo.

16. Ndi ngani muapostola Paulo o vha a tshi ṱoḓa maanḓa?

 ¹⁶ Paulo o vha a tshi ṱoḓa maanḓa. Kha vhurifhi he a vhu ṅwalela Vhakorinta, o ḓifanyisa na mudzio wo itwaho nga vumba. O vha o “kwanyeledzwa,” o “hanganea,” a tshi khou “tovholwa” nahone o “tsikeledzwa.” Zwavhuḓivhuḓi, ho vha na zwifhinga zwe vhutshilo hawe ha vha vhu khomboni. (2 Vhakor. 4:8-10) Paulo o ṅwala enea maipfi musi e kha lwendo lwawe lwa vhuraru lwa vhurumiwa. Nga murahu ha u ṅwala enea maipfi, o dovha a sedzana na vhuṅwe vhuimo vhu konḓaho. O ṱhaselwa nga tshigwada tsha vhathu, a fariwa, a kwashetshelwa nga tshikepe na u valelwa dzhele.

17. U ya nga 2 Vhakorinta 4:16-18, ndi mini zwo khwaṱhisaho muapostola Paulo uri a konḓelele milingo?

¹⁷ Paulo o wana maanḓa a u konḓelela nga u livhisa ṱhogomelo kha fhulufhelo ḽawe. (Vhalani 2 Vhakorinta 4:16-18.) O vhudza Vhakorinta uri naho muvhili wawe u tshi khou “ṱahala,” o vha a sa ḓo zwi tendela zwi tshi mu kula nungo. Paulo o livhisa ṱhogomelo kha zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. Fhulufhelo ḽawe ḽa u tshila tshoṱhe ṱadulu ḽo vha ḽi ‘ḽihulu lune ḽa ḓi engedzea ḽi tshi ya.’ Ḽeneḽo fhulufhelo ḽo vha ḽi ḽa ndeme khae lwe a vha o ḓiimisela u konḓelela thaidzo iṅwe na iṅwe uri a kone u wana eneo malamba. Paulo o elekanya nga ha ḽeneḽo fhulufhelo zwa ita uri a ḓipfe a tshi khou “vusuluswa ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.”

18. U vha na fhulufhelo ḽa vhumatshelo zwo khwaṱhisa hani Vho Tihomir na muṱa wavho?

¹⁸ Wahashu Vho Tihomir vha ngei Bulgaria vho khwaṱhiswa nga fhulufhelo ḽavho ḽa vhumatshelo. Miṅwahani i si gathi yo fhiraho, murathu wavho ane a pfi Zdravko o vha kha khombo ya goloi nahone a lovha. Zwenezwo zwo ita uri Vho Tihomir vha ṱungufhale vhukuma. U itela u konḓelela, vhone na muṱa wavho vho vha vha tshi humbula nga ha fhulufhelo ḽa mvuwo. Vha ri: “Sa tsumbo, ri haseledza nga ha uri ri ḓo ṱangana nae ngafhi musi a tshi vuswa, ri ḓo mu lugiselela zwiḽiwa zwifhio, uri ndi vhonnyi vhane ra ḓo vha ramba kha tshimima tsha u thoma musi a tshi kha ḓi tou bva u vuswa na uri ri ḓo mu vhudza mini nga ha maḓuvha a vhufhelo.” Vho Tihomir vha ri u livhisa ṱhogomelo kha fhulufhelo ḽavho zwi  khwaṱhisa muṱa wavho uri vha bvele phanḓa vha tshi khou konḓelela na uri vha dzule vho lindela tshifhinga tshine Yehova a ḓo vusa ngatsho murathu wavho.

19. Ni nga ita mini u itela u khwaṱhisa fhulufhelo ḽaṋu? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁹ Ni nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽaṋu? Arali ni na fhulufhelo ḽa u tshila tshoṱhe kha ḽifhasi, vhalani nga zwine Bivhili ya zwi amba nga ha Pharadiso nahone ni elekanye nga hazwo. (Yes. 25:8; 32:16-18) Humbulisisani nga ha nḓila ine vhutshilo ha ḓo vha vhu ngayo shangoni ḽiswa. Ḓivhoneni ni henefho. Ni khou vhona nnyi? Ndi miungo ifhio ine na khou i pfa? Ni ḓipfa hani? U itela u ni thusa u humbula uri Pharadiso i ḓo vha i hani, sedzani zwifanyiso zwine zwa vha kha khandiso dzashu kana ni ṱalele vidio dza muzika dzi ngaho sa ya Shangoni Ḽiswa, Ḽi Tou Vha Tsini-tsini kana Humbulani Zwi Ḓaho. Arali ra dzula ri tshi humbula nga ha fhulufhelo ḽashu ḽa shango ḽiswa, thaidzo dzashu dzi ḓo vha dza ‘tshifhinganyana, dzi ṱhukhu.’ (2 Vhakor. 4:17) Fhulufhelo ḽe Yehova a ni ṋea ḽone ḽi nga ni thusa uri ni konḓelele milingo.

20. Naho ri tshi khou pfa ri sina nungo, ri nga wana hani maanḓa?

²⁰ Naho ri tshi ḓipfa ri si na nungo, “Mudzimu u ḓo ri ṋea maanḓa.” (Ps. 108:13) Yehova o no ḓi ri ṋea zwine ra zwi ṱoḓa uri ri kone u wana maanḓa khae. Musi ni tshi ṱoḓa thuso uri ni kone u ita mushumo we na ṋewa, uri ni konḓelele mulingo kana uri ni dzule no takala, ambani na Yehova nga thabelo nahone ni ite ngudo ya muthu nga eṱhe uri ni kone u wana thuso. Ni tende musi vhahaṋu vha tshi ni ṱuṱuwedza. Ni dzule ni tshi humbula nga fhulufhelo ḽaṋu ḽa vhumatshelo. Ndi hone Mudzimu a tshi ḓo ni ‘khwaṱhisa a tshi shumisa maanḓa awe mahulu uri ni konḓelele nga vhuḓalo ni sa fheli mbilu no takala.’​—Vhakol. 1:11.