1-2. Aval avé da dang mbeng naa bi lang ye yeghe Bible ? Vakh éfônan.

 TAM simane naa, wa kikh naa wa kus nda nge ki kaa. Za dzam ô ne kômô yem kaa naa ô ñong nkighane wiè ? Ye wa yi fave é fôrô a lere nda té ? Kaa bisô naa, wamièn wa kômô yen nda té ya mis, a wulu nseng ye nda té, a ñii été, ye mane tugha ke wa daghe é mam mesese me ne nda té été, ye minfa misese mi y’été. É ne fe bo mbeng nge ô ne kobe y’é môt a yem aval be nga long de. Bebela a ne naa, wa kômô yem é mam mesese ma tsinan é nda wa kômô kus.

² Bi ne fe bo aval dèè éyong bia lang ye yeghe Bible. N’yem mam ya Bible a nga dzô naa, é fuèñ é ne a Bible été é ne ane « môra nkôm nda ô ne ôyap yôp, édi mebembe ma ke ôyap a si té. » Éde, aval avé bi ne mane yem é mam mesese me ne a Bible été ? Nge ô lang ñe avôô wa ye yem fave boan be-mam, da yili naa, « metarga me-mam me ye mindzôane Nzame mi ne nfufup » (Behéb. 5:12). Ndaane de, aval wa bo de y’é nda wa kômô kus, ñiighe « été » naa ô tugha fas é mam mesese ma tsinane wô. Aval da dang mbeng ô ne yeghe Bible é ne a yen aval minfa misese mi y’é fuèñ dèñ mia laran. Vakh mengu’u naa ô wokh se ki fave é mam wa bune, ve ya fe amu dzé wa bune me.

3. Za dzam ntôl Pablo nge ki Paul a nga saghe bekristen bevoo naa be bo, amu dzé ki ? (Beéphésien 3:14-19)

³ Naa bi tugha wokh minfa misese mi ye Nkobe Nzame, bia yiène tugha fa be bebela be y’a Bible. Ntôl Pablo a nga saghe bobeñang be ne bekristen naa, be tugha yeghe Nkobe Nzame aval da ve naa, « be tugha wokh é dzam é ne ndam, ayap, ôyap yôp ya édokh » nfa bebela. A kôre ye vèè,  ba ye bo édedèè « mbeman ye n’yeman » mebun meba été (A lang Beéphésien 3:14-19). Bia yiène bo aval dèè. N’yenghan aval bi ne tugha fa Nkobe Nzame nfa ye naa, bi tugha yem meyilgha mesese mèñ.

4. Za dzam bi ne bo naa bi yir Jehôva bebéñ ? Vakh éfônan.

⁴ Bia bekristen, biaa kômô ki sughu fave a yem metarga me-mam me y’a Bible. Y’avole nsisim Nzame, bia fep a n’nem naa bi yeghe « amben bidokh bi-mam Nzame » (1 Becor. 2:9, 10). Amu dzé waa sum ki dzeng ayeghe duè wamièn été, é dzam da ye ve naa, ô yir Jehôva bebèñ ? Éfônan, ô ne tugha fa naa ô yem aval a nga lere be-bo bisèñ bèñ be ye metam ô mvus édzing dèñ, ye aval da lere wô naa a dzing fe wa. Ô ne fe yeghe aval Jehôva a nga kômô naa ayong Israel é kang ñe, ye vaghane de y’aval a kômô naa bekristen be kang ñe ému. Nge ki, ô ne tugha yeghe minkulane medzô Yésu a nga dzale éning dèñ ye minkanghle mièñ.

5. Y’ô bele nlô-adzô ézing wa kômô tugha fa ayeghe duè wamièn ?

⁵ Beyeghe Bible bézing ba dzing ba tugha fa mam, be nga dzô é mam mézing ba kômô tugha yeghe. Ô ne yen é mam mézing be nga dzô nkaalé «  Minlô medzô akal ayeghe môt émièn. » Wa ye bele abuiñ mevakh y’a yeghe aval minlô medzô mité y’évole Indice de las publicaciones Watch Tower nge ki Index des publications Watch Tower, nge ki faa, Guía de estudio para los testigos de Jehová nge ki Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah . A tugha yeghe Bible é ne wône mebun muè ye vole wa « a yen n’yemane Nzame » (Mink. 2:4, 5). Abong di, bia zu yen be bebela be ya Bible bézing be ne édokh bi ne tugha yeghe.

6. (a) Za nkane ô ne ézizang ntaane mam ye nkôman ? (b) Amu dzé bi ne dzô naa, nkômane Jehôva akal boan be-bôt be ya si ô ne « mbèmbèè » ? (Beéphésien 3:11)

⁶ Éfônan, fasghe é dzam Bible a dzô nfa nkômane Nzame. Môra nkane ô ne ézizang ntaane ye nkôman. Bi ne vaghane ntaane  ye é zen bia top naa bia ñong naa bi ke kuiñ é vôm bia kômô ke. Ve, ntaane té ô ne vus éyong ba yè é zen bi va top naa bia ñong naa bi ke kuiñ é vôm bia kômô ke. A too naa, bi ne vaghane nkôman ya é vôm ébièn bia kômô ke sian. Bia yem é vôm ébién bia kômô ke sian, ve, bi ne ñong abuiñ mezen naa bi ke kuiñ vôm té. Bi ne tsen zen té aval étèñ dèè é ne. Édi é ne mbeng é ne naa, Jehôva a nga k’a kulan ôtetak-ôtetak « nkômane wèñ ô ne mbèmbèè » a Bible été (A daghe atoan akal ayeghle ye nten Beéphésien 3:11). A bo é dzam sese é ne bo, a dzale é dzam a kômô éyong ésese, amu naa « a nga ve naa, dzam ésese é wulu mbeng akal nkômane wèñ » (Mink. 16:4). Mesughlan mesese me y’é mam Jehôva a bo ma tobe mbèmbèè. Dzé é ne nkômane Jehôva, minsonghane mivé ki a nga bo naa a dzale wô ?

7. Niène é boan be-bôt ôsua be nga bo melo, aval avé Jehôva a nga songhan aval a ye dzale nkômane wèñ ? (Matthieu 25:34).

⁷ Nzame a nga dzô é boan be-bôt ôsua, nkômane a mbe a bele akal deba. Be nga yiène « fuiñ ye bo abuiñ, a dzale si ye djié de, ye djié [. . .] é dzôm ésese da ning » a si (Atar. 1:28). Éyong Adán ba Eva be nga bo melo, be nga ve naa nsem ô ñii éning boan be-bôt été ve, dzam té déé mbe ki ve naa Jehôva a taa dzale nkômane wèñ. A nga songhan aval a ye wô dzale. Étéñ ébién dzam té é nga boban, a nga kikh naa a tele Édjié a dzôp été, édi da ye dzale nkôman a mbe a bele atarga akal boan be-bôt be ya si (A lang Matthieu 25:34). Éyong é tam a nga kômô é nga kuiñ, y’édzing Jehôva a nga lôm ntôô Moan wèñ a si va, naa a yeghle boan be-bôt adzô y’Édjié dèñ ye ve éning dèñ ane ntang nfa y’a kôre bia nsem ye awu. Niène Yésu a nga wômô, a nga bulan a dzôp été naa a ke djié ane Kéza y’Édjié Nzame. Ve, abuiñ mam mefe me ngene naa bi fas nfa nkômane Nzame.

8. (a) Dzé é ne nlô-adzô ya Bible ? (b) Aval ane nten Beéphésien 1:8-11 ô va lere de, dzé é ne sugha nkôman Nzame ? (A daghe évaghle é ne atarga).

⁸ Nlô-adzô ya Bible ô ne naa, éyôla Jehôva da ye tobe nfuban éyong a ye dzale nkômane wèñ a bele akal si ngalane Édjiè dèñ, édi Yésu a ne kéza. Nkômane Jehôva wéé se ki tsen. A nga kiagh naa, dzam asese da ye boban aval a nga dzô de (Ésaïe 46:10, 11, atoan ; Behéb. 6:17, 18). Éyong tam da ye kuiñ, si da ye venghane paradis, é vôm é mvong bôt Adán ba Eva ba ye bo kaa nsem ya sôsôe ba ye « buane éning é ne mbèmbèè » (Bya 22:26). Ve, se ki mam meté étam éme Jehôva a ye dzale. É sugha nkômane wèñ ô ne naa, a lat bebo bisèñ bèñ besese, éba be ne a dzôp y’éba be ne a si. Édeeng, é dzôm ésese da ning da ye yebe naa éñ’a ne Sugha ndjié wôba (A lang Beéphésien 1:8-11). Ye mina kam é mbemba aval Jehôva a dzale nkômane wèñ ?

9. Éyong bia lang Bible, ye ke kuiñ vé bi ne yen é mam ma zu ôsu ?

⁹ Fasghan nkulane adzô Jehôva a nga ve afup Edén, ane bia lang de nten Atarga 3:15 b. A nga lere é mam ma ye dzale nkômane wèñ, ve mam meté ma ye boban fave ébe toyini mimbu ôsu. Éfônan, Nzame a nga dzô Abraham naa, niène abuiñ mimbu mia ye lôt, môt mboo y’é mvong bôt dzèñ a ye bo Christ (Atar. 22:15-18). Éde, mbu 33 ye melu mèè, be nga lôp Yésu étsindzi  aval a nga dzô de (Bisè mintôl 3:13-15). É dzam da sughlane ébe nkulane adzô té, da yili naa ntsibane nlô Satan, da ye boban éyong 1 000 mimbu da ye lôt (Mel. 20:7-10). Éde, Bible a lere naa abuiñ mam mefe ma ye boban éyong é zing é ne ézizang édjié Satan ya Ékôan Jehôva da ye kuiñ é vôm da sughu.

10. (a) Za mam mefe ma ye boban melu ma zu ? (b) Aval avé bi ne kômane mesiman ya min’nem mia ? (A daghe fe atoan).

¹⁰ Simghane bitua bi-mam bisese Bible a kulan. Ôsusua, meyong ma ye bôm fuèñ « mvoa ye kaa ébiran ! » (1 Beth. 5:2, 3) « Étèñ té ébièn » bitsible binen bia ye sum éyong meyong ma ye lumane bivus min’yebe (Mel. 17:16). Niène mam meté ma ye lôt, éyong ézing ba ye yen ane « é Moan moan môt a so minkut été ye ngu’u ése ya fe môra duma » (Mat. 24:30). Yésu a ye kikh boan be-bôt nsang, éé kane mintôma ya bikela (Mat. 25:31-33, 46). Ve, Satan aa ye ki koarane mo. Ya é zing dzèñ été, a ye tsini élat meyong, édi Bible a luè naa, Gog y’é si Magog naa a lumane be-bo bisèñ Jehôva (Ézéch. 38:2, 10, 11). Ébe ngura tam, ba ye mane kôan é bôt be lighiyang be ye minwane mboan, ye kee be a dzôp été naa be ke kôane Christ ye minsama bizima bi y’a dzôp bièñ akal alumane Armagedón, amanegha ye bitsible binen c (Mat. 24:31 ; Mel. 16:14, 16). Éyong té éde é toyini a mimbu y’Édjié Christ ye si ése ngura da ye sum—Mel. 20:6.

11. Ébe mina, ôsimane y’a ning mbèmbèè wa yili dzé ? (A daghe fe évaghle).

¹¹ Éndagha simghane é dzam mia ye bo éyong toyini a mimbu té da ye lôt. Bible a dzô naa, Mvele waa « a nga ve amben ôsimane ya ning mbèmbèè min’nem [mia] été » (Eccl. 3:11). Simghane é dzam da yili akal mina y’a élat denan ya Jehôva. Abakh Acerquémonos a Jehová nge ki Approchez-vous de Jéhovah, afep 319, da dzô é mbemba dzam di : « Niène bia ye ning tang mintet mimbu, betoyini a mimbu, bizukh a  mimbu, amben b’akuru a mimbu, bia ye bera dang yem Jehôva a lôt ému. Amben éde, bia ye bele ôsimane naa, abuiñ mam me ngene naa bi ne me yeghe. [. . .] Éning é ne mbèmbèè da ye tobe ndzalan y’abuiñ mam aval bii se ki de simane. Éde, a ne éyong bia ye yir Jehôva bebèñ éde bia ye dang bele bura mevakh. » Nté bia ye tsini naa bia yeghe Nkobe Nzame, za dzam afe bi ne bera fa ?

12. Aval avé bi ne daghe a yôp a dzôp été ? Vakh éfônan.

¹² Nkobe Nzame wa lere bia ôyôm abim é dzôm é ne a tobe ya Jehôva « édedèè ôyap yôp a dzôp été » (Esaïe 33:5). Bible a lere bitua bi-mam nfa Jehôva ya nfa é ngap Ékôan dèñ é ne a dzôp été (Esaïe 6:1-4 ; Dan. 7:9, 10 ; Mel. 4:1-6). Éfônan, bi ne lang bitua bi-mam Ezequiel nge ki Ézéchiel a nga yen éyong « dzôp é nga yongban ya éyong a nga sum bele minyenan mi ye ôsiman mia so ébe Nzame »—Ézéch. 1:1.

13. Aval ane bia lang de nten Behébreu 4:14-16, za dzam wa dzing ébe étéñ Yésu a dzôp été ?

¹³ Simghane fe étèñ Yésu a dzôp été ane é kéza a nga djié-yang ye é Fara N’nen a ne édzing. Ngalane ñe bi ne yir « éto ndjié ye mbemba mvam » Nzame a bo bia meyaghlan été ye dzaa ñe éngôngoo ye avole « é tam da yiène » (A lang Behébreu 4:14-16). Bi taa vaghle likh naa, môs mboo ô lôt kaa naa bia fas é dzam Jehôva ba Yésu be nga bo, ye tsini naa ba bo atéé ya dzôp été akal dèè. Édzing deba da yiène bia bira name min’nem ye tsini bia naa bi bo ayông ésèñ minkanghle y’ékang bia ve ñe—2 Becor. 5:14, 15.

14. Za dzam da dang mbeng bi ne bo naa bi lere nté mbé bia dzing Jehôva ba Yésu ? (A daghe fe bivaghle).

¹⁴ Aval évoo da dang mbeng bi ne lere nté mbé bia dzing é Nzame wèè y’é Moan  wèñ, a ne a dzeng naa bia vole é bôt bevoo a bo Bengaa Jehôva, ye bo beyeghe Christ (Mat. 28:19, 20). Dzam té éde ntôl Paul a nga bo nfa ya lere naa a yem mbeng Nzame ba Christ be nga bo ñe. A mbe éé yem naa nkômane Jehôva ô ne naa, « bôt meval mesese ba yiène tobe nkôran ye bele ña n’yemane nfa bebela » (1 Tim. 2:3, 4). A nga sèñ édedèè ngu’u nfa ye minkanghle naa a vole abuiñ bôt aval sese a mbe de bo nfa ye naa « meval mesese, a kôre bevoo be y’été »—1 Becor. 9:22, 23.

15. Aval ane bia lang de Bya 1:2, za dzam da ye bia ve mevakh ?

¹⁵ Aval da yiène, ntsili bya a kobe adzô é môt mam ma wule mbeng ye bele mesan ane éñi « a yen mevakh atsing Jehôva été » ye éñi « a binan atsing Dèñ alu y’ô môs » (Bya 1:1-3 ; atoan). Éé kobe adzô éfus té abakh dèñ, Studies in the Psalms, Joseph Rotherham, éñi a nga konghlane Bible ézing, a nga dzô naa, môt a yiène « bira kômô naa Nzame a lere ñe zen aval da ve naa a ye de dzeng, a yeghe de, ye lôr abuiñ tam naa a binane de. » A nga dzô fe naa, « nge môs ézing wa lôt ye naa môt éé dzi ki biñ tam naa a lang Bible, a ne ane môt té a wiñ môs té ntukh. » Ô ne bele mevakh ya yeghe Bible, éyong wa tugha bili é bura be-mam mesese me ne éban, ye yen ane mam meté mesese ma lat nsama. Za mevakh ya fa minfa misese mi ye Nkobe Nzame !

16. Za dzam bia ye yen ayeghle da zu ?

¹⁶ Bia besese bi ne wokh be mbemba be bebela Jehôva a yeghle bia Nkobe wèñ été. Ayeghle da zu, bia ye fas bebela mboo ye be bebela ba dang éban, é môra templo y’a nsisim Jehôva, éñi Pablo nge ki Paul a nga kobe a ñe bekalare a nga tsili bekristen Behébreu. A fas nlô-adzô té, é vakh mina bura mevakh.