1-2. I mushind kaay mulengel menmen utudy mwa kubal ni kulong Bibl? Twaal cileejel.

 LANG neey ukaakam kuland nzubw. I biny biwiikal mwa kukaam kwiitadil uw kaayeeb kuuhal kwa kwangat dihangadik eedy? I fotoh bituh wa nzubw oow eeny? Wakweeh, kakuy kulandul wiiyiiy kukaam kwiitadil uw kaayeeb ni mibuh mabidy nzubw oow, naak wiiyiiy umuyunguluk utweel mund bwa kutal bunen ni buuny bwa shambr idyey naay. Wiiyiiy kukaam bwa kutal mushind udyobw bamwiibak ni biit bidyobw bamwiibak naaby. Mu kuleeb kulengel, wiiyiiy kukontonon nzubw oow mu bul ni mu bucyaam.

² Tudy mwa kulong nook hatubaabal ni tulong Bibl. Mumanyik a myand ya mu Bibl kaahand ufwaafwaanyikij musah a mu Bibl ni “kabeet a nzubw muleeh udy ni bishimacil ‵bikasakan.” Ki, i mushind kaay utudy mwa kwiibidilangan ni myand yoos yidy mu Bibl? Tut tubal lwang-lwang katwaakumanyikoh bend biit bivul bwaal, twiiyiiy kumanyik teng “myand ya ku butambwiil ya musah a Mawej.” (Ebr. 5:12) An, bu mudyeby bikaam bwa kutweel ’’mund’’ mwa nzubw bwa kumukontonon bilengel, mushind mulengel wa kulong Bibl i kutal mudy misah yishiil-shilangan yidyomw yitutal tut kayeet. Tudy mwa kwiikashishomw bwa kulek kumanyik teng bituh myand yitwiitaatabij ki bikaam tumanyik cikwaabw bwabiny twiiyitaatabij.

3. I biny byaakady mupostol Pool mukashish biin Krist nend bwa kulong, ni bwabiny? (Biin Efez 3:14-19)

³ Bwiitut kumvw bilengel bul ni bucyaam bwa Diiy dya Mawej bikaam tulong mu bondok myand ya biin-biin yidyomw. Mupostol Pool ukashishil biin Krist nend baan-balum ni baan-bakai bwa kwiikalobw babal diiy dya Mawej ni lubacy loos bwa neey “Bwa nujingunun bilengel menmen bucyaam ni bul ni bundok”  Bwaal bab balong nook biiyiiy ’’kujamij mij ni kushaal bashimat’’ mu lwiitabij. (Bal Biin Efez 3:14-19.) I mumw mudyeby bikaam bwa tulong byeet. Tutalaayaak kaabaakoow mutudy mwa kukontonon diiy ya Mawej ni kumanyik mu bul ni mu bucyaam cidyedy dyumvwiij.

4. I biny bitudy mwa kulong bwiitut kufweej habwiih ni Yehow? Twaal cileejel.

⁴ Bu mutudy biin Krist katwiin tusangal bituh teng bwa kumanyik myand ya hamut hamut ya mu Bibl bwaal. Ki spirit mujilang a Mawej wiitukwaakwanjok bwiitut kwiikal tuzukil bwa kulong myand ’yondok yidy mu mukand mwa Mawej.’ (1 Kor. 2:​9, 10) Bwabingany kwiin mwa kwiilongololokoh bwiibuh kutang kwiilongel kaayeeb keeb myand yikal mwa kukukwanjok bwiibuh kufweej habwiih ni Yehow? Cileejel, udy mwa kukontonon mwaakadyey muleej baat baakady bamuhambidil kal lukat ni mudyey uleej neey i mukukat uw byeeb leeloow. Udy mwa kufwanyikij mushind waakady Yehow mulongolol bwa kumuhambidilobw kudy biin Izaleel ni mudyey mulongolol bwa biin Krist baaleel. Misang yikwaabw bikaakaam neey ulong mu bondok may ma buprofet maakady makumbanyin Yeez mu shikacil indiy ni mu mudimw indiy a bukajaady akadyey ha bulab aah.

5. Kudyokoh ciin bwaal kaahand ciwudy mukat kukamunwiinoh myand uw kaayeeb eeny?

⁵ Bajoojel baat bakwaabw badyaakal bakat kulong myand yondok ya buseeb ya mu Bibl bidyaakalobw bakat kukontonon. Maalabul maababw bimafundil mu “ Biin bwaal bya kwiilongel.” Udy mwa kuhet musangal muvul wa kwiilongel uw mukal mudimw ni bimw bya ku biin bwaal bidy mu Mukanda wa makebulula wa Bantemu ba Yehowa. Kondol myand ya mu Bibl kwiiyiiy kukashish lwiitabij lwiibuh ni “wiiyiiy kumanyik bilengel Mawej.” (Tus. 2:4, 5) Bwa kaabaak tukontononay yumw ya ku myand yondok ya biin-biin ya mu Bibl.

6. a) I kushilangan kaay kudy hakacy ha myand yilongolol ni kiihacil? b) Bilondeshel Biin Efez 3:11, bwabingany tudy mwa kuleeb neey kiihacil ka Yehow bwa baat ni bulab i ka “buyiil”?

⁶ Tal cileejel bwa cidyBibl uleeb bwa myand yidy Mawej mulongolol. Kudy kushilangan  hakacy ha myand yilongolol ni kiihacil. Myand yilongolol yidy teng bu njil kaahand udy mwa kukufikish ha cyaab ciwudy mukat bwa kuy. Ki, kuk kumweek cihumbish kahaand mu njil aamw, udy mwa kukaakal bwa kuy kafik cyaab ciwudy mukat. Kiihacil tudy mwa kwiikafwanyikij ni cyaab citudy bakat bwa kuy. Ki tudy mwa kwiikal bamanyik bilengel cyaab citudy bakat bwa kuy, ki katwiish bamanyik njil yoos yifiifikish ha cyaab eecy. Tudy mwa kumushintulul hadyok mushind. Tufwiifwiijok, Yehow bwa mudyey mwiituleej mu Bibl ku bikeeh bikeeh “kiihacil kindiy ka mwendelel.” (Efez 3:11) Yehow udy mwa kusungul njil kaay yoos bwa kukumbaj myand yidyey mulongolol, bwaal ‘i mulong ciit cyoos bwa kukumbaj kiihacil kindiy.’ (Tus. 16:4) Ni bihet bya myand yidy Yehow ulong bidyok buyiil. I kiihacil kaay kady naak Yehow, ni i myand kaay yidyey mulongolol bwa kwiikakumbajey?

7. Bilondeshel Matewus 25:34, kuunyim kwa Adam ni Eev baman kutombokel Mawej, i cingany cilongel Yehow cyaakady mwa kukumbaj kiihacil kindiy?

⁷ Mawej wambiil baat ba kuuhal kiihacil kindiy bwaababw. Baakady mwa ‘kulelangan, kuvulangan, kwiiwuj bulab teeteet, kudyaacil bya ha bulab byoos haash.’ (Kbwa. 1:28) Hatombokel Adam ni Eev,batweejel mpekaat mu baat ni kiihacil kaakady naak Yehow kaakaakasdyoh bend kakumban. Ki ulongolweel mushind wa kwiiyey kwiikakumbaj cikwaabw.Musang umw, ujaadikil Bukaleng mwiiwul bwaakady mwa kwiiy kukumbaj kiihacil kaakadyey naak ku butambwiil bwa baat ni bulab. (Bal Matewus 25:34.) Mu ciisang aacy, ni lukat loos Yehow utumin Mwaan indiy a diimung ha bulab bwa kudiiley baat musah a Bukaleng ni kutwaaley buumy bwindiy bu cyaakukuloh naacy baat ku mpekaat ni ku lufw. Ki bwabiny babuushil Yeez wahingomw mwiiwul bwa kulomboley bu Mukalng a Bukaleng bwa Mawej. Ki kucidy bivul bya kulangil habitaatal kiihacil ka Mawej.

8. a) II ciin bwaal kaay citam cya mu Bibl? b) Bilondshil Biin Efez 1:8-11, i kiihacil katam kaay kady naak Yehow? (Tal cifwaatul; cya ha diibij.)

⁸ Ciin bwaal citam cya Bibl i cya neey diijin dya Yehow diikal dijilang, bwa akumbaj kiihacil kindiy bwa bulab kuhicil ku Bukaleng bwindiy bwiikalobw balombol kudy Krist. Kiihacil ka Yehow kakiishoh bend mwa kushintuluk. Ujaajaadik neey ning biby bya bicy kiiyiiy teng kakumban. (Ye. 46:​10, 11; Ebr. 6:​17, 18) Mu kuhit kwa mafuk, bulab butuutul bwiiyiiy kushaal paradiiz mulengel, mwiikal lelakan ya Adam ni Eev yiiwaakan mwa kwiikal ni “buumy buyiil.” (Mis. 22:26, NWT.) Ki bwiinoobw kabwiishoh bend bwaal bwaakaabumw bwiikal Yehow mwa kwiiy kukumbaj bwaal. Kiihacil kindiy katam i ka kukongakanyey bifukiibw bindiy byoos bya meej bidy mwiiwul ni ha bulab. Nook bab boos biiyiiy kukooyel Yehow ni lulamat loos bu Mukaleng aababw. (Bal Biin Efez 1:8-11.) Kabiish bikusangejok bwa mushind mulengel wiikal Yehow mwa kukumbaj kiihacil kindiy eeny?

9. I mushind kaay udy kubal kwa Bibl kwiitwambulwish bwiitut kutal myand yiciiyiiy kuuhal?

⁹ Langil ha may ma buprofet maleebel Yehow mu budimy bwa Eden madyobw bafund mu Kutang kwa Bwanjil 3:15. b Uleebel myand yaakady mwa kulong bwa neey kiihacil kindiy kakumban menmen ki yaakady mwa kukumban teng haakady mivw binun ni binun mwa kuhit. Myand eey yaakady yital lelakan ya Abraham yaakady mwa kwiikal yend ni kulelangan teng ni mwaakadyobw mwa kwiiy kulel Krist. (Kbwa. 22:15-18) Nook, mu muvw a  33 B.B, basumin Yeez ku kahombweel teng mulayilobw. (Yil. 3:13-15) Bwaal bwa bulekel bwa mu may ma buprofet aam, i kuboz kwa Sataan mut, kwiiyiiy kulongek kuunyim kwa mivw ciinun yiciiyiiy (Yis. 20:7-10) Bibl umvumvwiij bilengel menmen ciikal mwa kulongek bwa lukun ludy hakacy ha bulongolody bwa Sataan ni bwa Yehow.

10. a) I myand kaay yiikal mwa kulongek mu mafuk maciiyiiy kuuhal? b) I mushind kaay utudy mwa kwiikal baman kulongolol kuuhal kwa diib micim ni meej mituut? (Tal dimanyish kuush kwa diibij.)

¹⁰ Anj langil ket a myand yikwaakwaaciy mooy yidy Bibl mulay yiikal mwa kulongek kuuhal ook. Bwaal bwa kuuhal, baat biiyiiy kuleeb neey “tudy bashikat talal, bavulaminok.” (1 Tes. 5:2, 3) “Teng diinaady,” mal miimiin miiyiiy matang iikal baat ki bend ni kubutul bitendeleel bya makos. (Yis. 17:16) Kuunyim kwa bwaal oobw, bwaal bukekemesh bwiiyiiy kulongek mu diiwul “Mwaan a muut wiiyil mu mavuby ni bukash boos ni lutumb.” (Mat. 24:30) Yeez wiyiiy kulumbulwiish baat ba ha bulab ni ukabulul mikook ni mbuj. (Mat. 25:31-33, 46) Sataan naabw, kakushaloh bend muvung mabok. Bwa mucim indiy mubiih wiyiiy kusak Bibunj Biikong bidy Bibl ubiikan neey Kok a mu malab ma ku Makok bwa kulwiishey baat ba Yehow bady mu kuhambidil kuwaakan. (Ezek. 38:2, 10, 11) Mu ciisang kaahand bashadil boos ba ku bashing diisaby biiyiiy kwiibakongakany bwa kuyobw mwiiwul bwa neey bab ni Krist ni bilwiil bya mu diiwul bay bakal diivit dya Harmakedon, bwiinobw i bubw bulekel bwa mal miimin. c (Mat. 24:31; Yis. 16:14, 16) Naak mivw ciinun ya Kulombol kwa Yeez bulab yumbw yitwadij.—Yis. 20:6.

11. Kutakamin kwa buumy bwa mwendeleel kumvumvwiijok biny bwiibuh? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

¹¹ Kaabaak lang bwa myand yikal mwa kulongek mafuk miiyiiy kuuhal. Bibl uleeleb neey Cyakahang iitut “uteekel lungeny lwa kwiikalok buyiil mu micim yiitut.” (Mul. 3:11, NWT) Lang ket cidy bwaal oobw bumvwiij bwiibuh ni bwa bulund bwiibuh ni Yehow. Mukand a  Semena pabuipi ne Yehowa ukookok meej miitut hadyey uleeb neey: “Hanyim iitut baman kulaal mivw nkam ni nkam, binun ni binun, miliyo ni miliyo eecy miliyar ni miliyar twiiyiiy tumanyik myand yivul menmen yitaatal Yehow Mawej iitut. Ki ning naak twiiyiiy teng twiiyumvw neey kucidy biit bilengel bivul bitudy ni bwa kumanyik. . . . Buumy bwa mwendelel bwiikakal ni biit bivul bishil- shilangan—ni kufweej habwiih ni Yehow kwiikaakal cyumw cya ku biit aaby.” Nook bu mutucituutungunuk ni kulong myand ya Mawej i bwaal kaay bukwaabw butwiikal mwa kukontonon?

12. I mushind kaay utudy mwa kutal mu diiwul? Twaal cileejel.

¹² Diiy dya Mawej ditwaakakish kadyoosh ka cidy Yehow “mwiiwul mwah” mudyey mushikacil. (Ye. 33:5) Bibl usoosokolol myand yikeekemesh yiiyin yeeh yitaatal Yehow ni cituh cya bulongody bwindiy bwa mwiiwul. (Ye. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Yis. 4:1-6) Cileejel, tudy mwa kubal myand yikwaabw yikeekemesh yitadiil Ezekiyeel haakady “mwiiwuul mwaabuuluk ni Mawej waaleej myand bu mu cilot.”—Ezek. 1:1.

13. Bilondeshel Biin Ebreh 4:14-16, bwabiny waanaan mudimw udy nend Yeez mu diiwul?

¹³ Lang bwa cidy Yeez wend ni kwiitulongel kwaalukil mwiiwul mudyey ukookesh bu Mukaleng ni Mutam a Balambul ba milambw mulengel. Ni ku dyambulwiish dindiy tudy mwa kufweej ku “kwaas a bukaleng a Mawej bwaal i kuk kudy bukish” mu kusambil bwa biitufwiilok lus ni biitukwanjok mu ‘ciisang ciwakanyin.’ (Bal Biin Ebreh 4:14-16.) Katulekoh bend diifuk dihit katuy balang meej bwa cyaakady Yehow ni Yeez biitulongel ni cidyobw bend ni kwiitulongel ni kaabaak kwaalukil mu diiwul. Bikaam bwa lukat lwaabab luteng micim iitut bikasakan ni lwiitusaak bwa kwiikal ni cisumy mu mudimw a bukajaady ni mukuhambildil kwiitut.—2 Kor. 5:14, 15.

14. I biit kaay bya buseeb bitudy mwa kulong bwa kuleej neey twaanaan bikasakan byoos bidy Yehow ni Yeez biitulongel? (tal cikwaabw cifwaatul.)

 ¹⁴ Mushind mulengel weeh utudy mwa kuleej neey twaanaan byoos bidy Mawej ni Mwaan indiy bitulongel i hatwiikaakashishomw bwa kwambulwiish baat bakwaabw bwa kwiiyobw bakajaady ba Yehow ni biiyij ba Yeez. (Mat. 28:19, 20) I cicy cyaakady mupostol Pool mulong bwa kulej mwaakadyey waan byoos byaakady Mawej ni Mwaan indiy Krist bamulongel. Umanyikil neey, lukat lwa Yehow i lwa neey “baat boos biikal bakuuloh ni bafik ku kumanyik myand ya biin-biin.” (1 Tim. 2:3, 4) Ukadil mudimw bikasakan wakudiilangan musah bwa kukwanjok baat bavul mutwiishibw neey waakady ‘teng mwa kuukuloh bamw ba mukacy mwaababw.’—1 Kor. 9:22, 23.

15. Bilondeshil Misambw 1:2, i biny biitwaakakish musangal?

¹⁵ Mufund a musambw a kuuhal uleebel neey udy ni musangal, eecy udy myand yindiy yiy kuuhal, i oow udy “musangal indiy waalukil mu mikenj ya Yehow” ni oow “ulaalangil ha mikenj Yindiy bufuk ni munyiny.” (Mis. 1:1-3, NWT; tal kamanyin kuush kwa diibij.) Mufutulul a Bibl kaahand dindiy Joseph Rotherham uleebel bwa verseh oow neey: Muut udy “mukat bikasakan bwa Mawej amulombol, ukaakamunun myand yivul menmen mu Diiy dindiy, wiidilong, ni uhitij diib divul mu kulangiloh.” Uleebel cikwaabw neey: Muut ubaabal Bibl “yiy muhitish diifuk kay mumubal ubaakaakal kumvw kwa myand yitook ni lunyeny bya mu Diiy dya Mawj diifuk aady.” Udy mwa kuhet musangal bwa kulong Bibl hawiikaakashishomw bwiibuh kulong myand mu bondok ni kutal mudyey yihetangan. I musangal buuny kaay utuheehet hatukokontonon Diiy dya Mawej mu bul ni mu bucyaam!

16. I bingany biitwiikal mwa kulong mu ciin bwaal ciiyiiy?

¹⁶ Myand ya biin-biin yilengel yeeh yidy Yehow wiitulongweesh mu Diiy dindiy kayishoh bend yikasakan bwiitut kwiiyumvw. Mu ciin bwaal ciiyiiy, twiiyiiy kulong yimw ya ku myand ya biin-biin yondok bu mudy yitaatal—ntempel Mawej mutam wa mu spirit waakady Pool mumvwiij mu mukand indiy waakadyey mufundil biin Krist biin Ebreh. Kukontonon kabidy myand ya mu ciin bwaal eecy kwiiyiiy kukwaakish cikwaabw musangal muvul.