1-2. Kodi ndila yapama yowelengela koma teto funjedela Baibulo chiivi? Pelekani isazo.

 KAEREKEZELANI ira munafuna mugule nyumba. Kodi keda ona ithuzithuzi yotonyi-eda usogolo wa nyumbeyo unokoza kala okwakwanela ira muigule? Mookaikela, munokoza funa ira mudowe mwaione, irungunuwa, volowa m’masubi mwiwa koma teto ona iliyetene yokuza nyumbeyo. Mwina teto munokoza ona pulani ya nyumbeyo ira muiziwe mwemo yamangiweleathu. Pivyoiziweya ira munokoza funa iziwa iliyetene yokuza nyumba ineyo munafuna nyo guleyo.

² Ninokoza panga vyofwanafwana na vyevi vevo ninawelenga iyo koma teto funjeda Baibulo. Kaswiri m’mo-iwa ooerekezela uthenga wa m’Baibulo na “nyumba ilukulu ineyo in’na vipilala vyolapa koma teto maziko olimba.” Ndiye ninapange avi ira niiziwe pama vyetene vyevyo vili m’Baibulo? Akala munaliwelenge mombaraanya, munokoza keda iziwa “makudo owambeela a m’mawu opatuleya a Mulungu.” (Aheb. 5:12) Koma mofwanafwana na vyevyo munapange nyo na nyumbele, munafuneya volowa muwari kapena ira lifunjeda mosamala ira mulivwecheche. Ndila yapama vinjinji yofunjedela Baibulo kuona mwemo mbali do-iyana-iyana da uthengiwa dililiathu dogwilizana. Muesaesenga ira muvwecheche, o-okala makundo a choonadi anayo munaaroromela nyo oka koma chifukwa iwa teto munaaroromela.

3. Kodi namarumiwa Paulo alimbikisile Akiristu afwae panga n’ni, nanga chifukwa n’ni? (Aifeso 3:14-19)

³ Ira nivwechechenga pama Mawu a Mulungu, ninafuneya funjedanga mosamala makundo odii-a a choonadi. Mtumwi Paulo oolimbikisa abali na arongolae ira kafunjedenga Mawu a  Mulungu mwatindi nayolinga yoi ‘kaiziwe pama mulifupi na mulitali nogwela nodii-a’ wa choonadi. Aliwa kaapange vyevi, ‘kakala olimba nokala ogarateya’ muiroromelo iwa. (Welengani Aifeso 3:14-19.) Na-iyene ninafuneya panga chimozimozi. Tiyemoni nione vyevyo ninapange iyo ira nifunjedenga Mawu a Mulungu mosamala ira niavwechechenga pama.

4. Kodi ninapange avi ira nikale vausamwali na Yehova? Pelekani visazo.

⁴ Monga Akiristu, kaninakeda kutira novwechecha makundo owambeela a m’Baibulo. Mokami-iwa na zimu wa Mulungu, ninofunechecha iziwa “ngakale vyongo vyodii-a vya Mulungu.” (1 Akor. 2:9, 10) Bwanji o-opanga vyoi mufufuze modii-a vyongo vyevyo vinaukami-eni ira mukale vausamwali wolimba na Yehova. Mwaisazo, munokoza fufuza mwemo atonyi-edele liye ira oowaomeliwana atumikae awale koma teto mwemo vyevyo vinatonyi-edelaathu ira nanyen’ne unouomeliwanani. Munokoza funjeda teto vyevyo Yehova afuna liye ira Aizarayeli kapangenga vomulambela novierekezela na vyevyo unafuna liye ira na-iyene nipangenga vomulambela malambwano. Kapena teto munokoza funjeda modii-a vyokuza maulosi anayo Yesu aakwakwaneli-ede liye va utumikae vailambo yavati.

5. Kodi chikhani iivi ineyo munafuna nyo ifufuza mosamala vofunjeda Baibulo vaekinyu?

⁵ Athu amo-i anayo kanaomeliwana funjeda Baibulo mwatindi koofukiwa ira kafotokoze vyongo vyodii-a vyevyo kanafuneathu ira kafufuze m’Mawu a Mulungu. Vyevyo amo-i kasomedileathu vili mubokosi loi “ Nkhani Zoti Ndifufuze Ndikamaphunzira Pandekha.” Buku la Mboni za Yehova Lofufuzira Nkhani linokoza ukami-ani ira musangalalenga vofunjeda khani ngati dedi. Funjeda Baibulo modii-a unokoza limbi-a iroromelo inyu koma teto ukami-ani ira ‘mumuiziwe Mulungu.’ (Miya. 2:4, 5) Sopano tiyemoni nione makundo amo-iwa odii-a a choonadi anayo ninafufuze iyo.

6. (a) Kodi pulani ina-iyana avi na yolinga? (b) Chifukwa n’ni ninaonge ira yolinga ya Yehova yokuza athu koma teto ilambwela “chiyamuyaya”?

⁶ Sopano tiyemoni nikambirane vyevyo Baibulo linaongaathu vyokuza yolinga ya Mulungu. Kaana pulani ko-iyana vinjinji nokaana  yolinga. Kaana pulani ninokoza erekezela nosakula sewu woi nivire vodowa umo-iwa wene. Koma pulani inokoza lepeleya ngati sewuyo u-eiwe. Koma yolinga ninokoza ierekezela na malo anayo munafuna nyo dowa. Ninokoza iziwa malo anayo ninadowa iyo koma kaninasakula sewu woi nivire. Ngati sewu umo-i u-eiwe ninokoza vira sewu umo-iwa. Ninoyamikela vinjinji ira mwavang’ono navang’ono, Yehova ukala aululanga vya “yolinga [yae] yamuyaya” m’Baibulo. Yehova unokoza indi-eda chito ndila do-iyana-iyana vofuna kwakwaneli-eda yolinga yae ndipo thawi detene unopangi-a ira yolinga yae ikwakwaneli-ediwe. (Miya. 16:4) Koma teto vyo-arelavo vya vyevyo unapanga liye vinokalavo mpakana walewale. Kodi yolinga ya Yehova choi avi, nanga uchenjile vyongo viivi ira aikwakwaneli-ede?

7. Athu owambeela kangachimwile, kodi Yehova achenjile avi ndila yokwakwaneli-eda yolinga yae? (Mateyu 25:34)

⁷ Mulungu oowandela athu owambeela vya yolinga ineyo an’na liye. Liye afuna ira aliwa ‘kabalane, kainjive, kazaale ilambo yavati, ndipo kaiing’anele, kaing’anele teto yolengiwa iliyetene . . . vailambo yavati.’ (Gen. 1:28) Adamu na Hava kangamuchimwele Yehova koma teto pangi-a ira athu etene kakale ochimwa, yolinga yae kilepeleile. Akede chenja ndila yokwakwaneli-eda yolingeyo. Thawi ineyo, liye oogarati-a Umwene udimu ira ukwakwaneli-ede yoliga yae yokuza ilambo koma teto athu. (Welengani Mateyu 25:34.) Vathawiwa, Yehova oomutumiza Mwanae owambeela baliwa vailambwela ira aze afunji-e athu vyokuza Umwene koma teto zapeleka moywae monga dipo ira aniombole wu uchimo na imfa. Vanduli viwa Yesu oovenyi-iwa nowelela udimu ira adowe akale Mwene wa Umwene wa Mulungu. Komave vikala vyongo vinjinji vyofuneya funjeda vyokuza yolinga ya Mulungu.

8. (a) Kodi khani ilukulu m’Baibulo choi avi? (b) Mogwilizana na Aifeso 1:8-11, kodi yolinga ilukulu ya Yehova chin’ni? (Onani ithuzithuzi yavatakuru lowambeela.)

⁸ Khani ilukulu m’Baibulo choi zina la Yehova lize liweli-iwe aza akwakwaneli-edanga yolinga yae yokuza ilambo yavati vo-indi-eda chito Umwene wolamuleliwa na Kiristu. Yolinga ya Yehova kinachenjiwe. Liye unoza akwakwaneli-ede yolinga iliyetene ineyo ulonjezile liye ndipo kavinaza vilepeleya. (Yes. 46:10, 11; Aheb. 6:17, 18) Vanduli viwa ilambwela inoza ichenjiwe nokala Paradaizo ndipo a-ima a Adamu na Hava angwilo koma teto olungama ‘kanoza kakale na moyo wo-omala muilambweyo.’ (Sal. 22:26) Enjedela vevo, vikala vyongo vimo-i vyevyo Yehova unafuna liye panga. Yolinga yae ilukulu choi etene udimu na vailambo yavati kakale ogwilizana. Ndipo etene anayo kanaze kakaena moyo kanoza kagonjelenga Mulungu monga Olamuleliwa. (Welengani Aifeso 1:8-11.) Onga vyoona, Yehova unokwakwaneli-eda yolinga yae mundila yopangi-a chidwi.

9. Kodi welenga Baibulo unanikami-e iziwa vyongo viivi vya usogolo?

⁹ Kaganizelani ulosi wa va Genesesi 3:15 unoyo Yehova aufotokozile liye m’munda wa Edeni. b Ulosila waonga vya vyongo vyevyo vinaze vikwakwaneli-ede yolinga yae koma vangavirile chaka masauzande angasene. Vyevi vyatangani-avo baliwa wa a-ima a Abulahamu anayo kakalile zela obaliwela wa Kiristu. (Gen. 22:15-18) Ndiye mogwilizana na ulosila, Yesu ooporechiwa izondo mu 33 C.E. (Vyo. 3:13-15) Ndipo mbali yomari-a ya ulosi unola, ineyo  ili phwanya muru wa Satana, inaza iireya muchaka dokwaranya 1 000 usogolowu. (Chiv. 20:7-10) Ndipo Baibulo linofotokoza vinjinji vyevyo vinaze viireye udani wa vaari va ilambo ya Satana na gulu la Yehova waza ufiya vachimake.

10. (a) Kodi pivyongo viivi vyevyo vinaireye chineneveva? (b) Kodi ninakozeeli-e avi maganizo na murimi-u? (Onani mawu a mpedi.)

¹⁰ Kaganizelani vyongo vimo-i vyavadelavi vyevyo Baibulo laongileathu. Yowambeela, vilambo zinoza vilengeze vya “bata na murendele.” (1 Ates. 5:2, 3) “Thawi ineyo” chisauso ilukulu inoza iambeele vevo vilambo vinazeathu viukele vipembezo vyetene vyonama. (Chiv. 17:16) Eno vanduli viwa vanoza vaoneye vyongo vyodabwi-a “Mwana wa muthu azanga va mirambo da udimu na kopolo na ulemelelo ulukulu.” (Mat. 24:30) Yesu unoza aweluze athu etene ndipo unoza amwalani-e khosa na budi. (Mat. 25:31-33, 46) Koma Satana kanaza akeda garati. Chifukwa yolunduwa, liye unoza alimbikise mgwilizano wa vilambo unoyo Baibulo linauromolaathu ira Gogi wa uilambo ya Magogi ira aukele athu a Yehova. (Ezek. 38:2, 10, 11) Vathawi imo-iwa, ozoziwa anayo kanaze kakale kangali va ilambwela kanoza kalandiwe ira kadowe kakale limo-i na Kiristu na gulu la kondo la udimu ira kaze kavaze kondo ya Aramagedo, ndipo inela inaza ikala chimake ya chisauso ilukulu. c (Mat. 24:31; Chiv. 16:14, 16) Vanduli viwa Ulamulilo wa Chaka 1 000 wa Kiristu unoza uwambeele lamulela ilambwela.— Chiv. 20:6.

11. Kodi chiyembekezo ya moyo wo-omala inaukami-eni avi? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹¹ Sopano kaganizelani vyevyo vinaze viireye vanduli va chaka 1 000 dedo. Baibulo linaonga ira Mulengi-u unoza aava-e athu “murima ofuna kaana moyo mpakana walewale.” (Nam. 3:11) Kodi likundo leli linaukuzani avi nyo koma teto usamwalinyu na Yehova? Vatakuru 319 m’buku la Yandikirani kwa Yehova, vikala likundo lopangi-a chidwi loi: “Vanduli vokala na moyo wa chaka mahandiredi anjinji, masauzande, mamiliyoni, ngakale mabiliyoni anjinji, ninoza niiziwe vyongo vyoinjiva vyokuza Yehova Mulungu kwaranya mwemo ninaiziwela iyo vathawi ila. Koma ninoza nioneve ira vikala  vyongo vyodabwi-a vyo-owelengeya vyoi nivifunjede. . . . Moyo wamuyaya unoza ukale wa tantauzo vinjinji na wa vyoira vyo-iyana-iyana, ndipo thawi detene andamana na Yehova inaza ikala mbali yopinduli-a vinjinji ya moyo unoyo.” Koma kodi pi vyongo vimo-i viivi vyevyo ninavifunjede iyo m’Mawu a Mulungu vathawiila?

12. Kodi chin’ni inanikami-e ira niganizelenga vyongo vyaudimu? Pelekani isazo.

¹² Mawu a Mulungu kanonikami-a iziwa vyongo vimo-i vyokuza ‘malo avadimu’ anayo Yehova unakala liye. (Yes. 33:5) Kanonikami-a iziwa vyongo vyopangi-a chidwi vyokuza Yehova koma teto mbali yaudimu ya Yehova na gulu lae. (Yes. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Chiv. 4:1-6) Mwaisazo, ninowanda welenga vyongo vyopangi-a mantha vyevyo Ezekieli aonile liye vevo ‘udimu wa-uleileathu ndipo [liye] oowambeela ona masomphenya a Mulungu.’ — Ezek. 1:1.

13. Mogwilizana na Aheberi 4:14-16, kodi munavwa avi mwaganizela udindo unoyo Yesu un’na liye udimu?

¹³ Kaganizelani vya udindo wa Yesu monga Mwene koma teto Ndimuwa wa Asembe wachifundo. Zela mwa liye ninokoza fiya “upando wa Umwene ooma murima ulukulu” vopempela wa Mulungu ira aniirele chifundo koma teto ira anikami-e ‘vathawi yofwanelela.’ (Welengani Aheberi 4:14-16.) Eno kanilolenga ira dambo livire na-anaganizele vyevyo Yehova na Yesu kanipangeleathu koma teto vyevyo kananipangelaathu vathawiila kangali udimu. Chikondiwa inifiyenga vamurima ndipo inipangi-enga kala atindi votumikela Mulungu koma teto mulambela. — 2 Akor. 5:14, 15.

14. Fotokozani yongo yofuneya vinjinji ineyo ninapange iyo votonyi-eda ira ninoyamikela Yehova na Yesu? (Onani teto vithuzithuzi.)

¹⁴ Ndila yapama vinjinji yotonyi-edela ira ninomuyamikela Mulungu na Mwanae kuesaesa akami-a amo-iwa ira kakale a Mboni da Yehova koma teto ofunjeda a Yesu. (Mat. 28:19, 20) Vyevi pivyevyo namarumiwa Paulo  apangile liye chifukwa yomuyamikela Mulungu na Kiristu. Liye ooiziwa ira yolinga ya Mulungu choi “athu, kaya kakale a tundu woi avi, kavulumuwe nokala oiziwa choonadi molondola.” (1 Tim. 2:3, 4) Paulo oopanga utumikae mwatindi vinjinji ira akami-e athu anjinji mwemo unawandele liye nayolinga yoi ‘mulimwetene mwemo vinakaleleathu avulumuchewo athu amo-iwa.’ — 1 Akor. 9:22, 23.

15. Mogwilizana na Salimu 1:2, kodi chin’ni inanikami-e kala osangalala?

¹⁵ Olemba masalimo aongile ira muthu odala kapena ira osangalala ngunoyo “unaomeliwana chilamulo ya Yehova” ndipo ‘unoisinkhasinkha tana na ma-iyu.’ (Sal. 1:1-3) Omasulela Baibulo m’mo-iwa zina lae Joseph Rotherham oofotokoza lembali m’buku lae limo-i (Studies in the Psalms) ira muthu unafuneya “asangalalenga vinjinji na malangizo a Mulungu, aesaesenga afufuza, afunjeda koma teto aganizela.” Liye aongile teto ira “ngati dambo livirile a-anawelenge Baibulo ira afwanyemo zelu unaona ira dambolo likede onongeya.” Muthu unokoza tonyi-eda ira unosangalala nofunjeda Baibulo apanganga chidwi na makundo odii-a koma teto aonanga gwilizanauwa. Vinokala vyosangalasa vinjinji muthu aesaesanga ira avwecheche pama Mawu a Mulungu.

16. Kodi ninaza nikambilana n’ni mukhani yo-arela?

¹⁶ Makundo a choonadi osangalasa anayo Yehova unanifunji-a liye m’Mawae kai orucha avwechecha. Mukhani yo-arela ninoza nikambirane likundo limo-i lodii-a la choonadi lokuza kachisi mulukulu wauzimu unoyo Paulo amufotokozile liye mukalata ineyo alembele liye Akiristu a Chiheberi. Ninororomela ira munosangalala vinjinji mwafunjedanga khani inela.