1-2. N’nga ndhila yaphama yolerela thitho funjedha Bibilya njivi? Muonge ifwanafwani-o.

 MUFWANAFWANI-EDHELE ira munofuna gula nyumba. N’nga ona iruthiruthi yooni-a sogolo wa nyumbiyo baa-i, vinooda kala vyokwakwanela ira muigule nyumbiyo? Mo-okaikela munodha funa dhowa maiwona no volowa m’mbamo na makwartuni mwethene thitho ona yongo iliyothene yokuza nyumbiyo. Venango munodha funa idhiwa masaka-edho a nyumbiyo ira muidhiwe moda umangiwile aliwa. Pyooneelatu ira munodha funa idhiwa vyongo vyothene vyokuza nyumba inofunanyo guliyo.

² Ninooda irana vyongo vimbo-ive ninga nafunanga gula nyumba na leringa Bibilya thitho lifunjedha. Mutu mwinango wa dodoliso atoofwanafwani-edha milanyu ya Bibilayani na “nyumba ilukulu ina vipilala vyolapa thitho sapato ya nyumbiyo aliwa kala yolimba.” N’nga ninaire a-vi ira niidhiwe phama vyongo vyothene vili Bibilyani? Akala munolileri mombaranya, munoidhiwa makundo oroma “opambuleya a M’madhu a Nlungu baa-i.” (Aeb. 5:12) Mbwenye mofwanafwana na vinaire nyo mwafunanga gula nyumba, munofwanela volowa “wari” venango lifunjedha mopwasedha ira mulivwecheche. Ndhila yaphama yofunjedhela Bibilya kuona mwemo vikundu vyo-iyana i-yana vya milanyu ya Bibilyani mukalele aliwa yovwelana. Mudhilimbi-edhenga ira muvwecheche a-kala likundo  laimbarimbari linororomela nyo baa-i mbwenye mwasee unororomelela nyo.

3. N’nga rumiwi Paulo alimbi-idhe Makristau afwee ira tairengan’ni, n’nga mwasiwa ngwan’ni? (Aefeso 3:14-19)

³ Ira nilivwecheche phama Bibilya, ninofwanela funjedha mopwasedha makundo odi-a aimbarimbari. Rumiwi Paulo atoalimbi-a abali naarongolee ira tafunjedhenga Madhu a Nlungu mwathindhi na ifunelo yoi “taidhiwe phama mokwivela na molapela thitho mogwela na modi-a” wa imbarimbari. Aliwa ta-airena vyevi tangakanle ninga “michichi yodhowa vathi maningi nokaatheya” muiroromelwiwa. (Muleri Aefeso 3:14-19.) I-yo thitho ninofwanela irana vimbo-ive. Dhoweni nioneni vyevyo vinaire i-yo ira nifunjedhenga Madhu a Nlungu mopwasedha ira naavwechechenga phama.

4. N’nga ninaire a-vi ira nikale vauxamwali olimba na Yohova? Muonge ifwanafwani-o.

⁴ Ninga Makristau, kaiira ninokwakwanana vwechecha makundo oroma a Bibilyani baa-i. Mokami-iwa na Nlungu ninofunechecha idhiwa “masiki vyongo vyodi-a vya Nlungu.” (1 Akor. 2:9, 10) N’nga munoona a-vi nyo ira masaka-edho oi musakesake vyongo vyodi-a ira mukale vauxamwali olimba na Yohova? Mofwanafwai-a, munooda sakasaka mwemo mwathonyi-edhele liye ira anoadhiveliwana arumiwee awalelene, thitho vyevyo vinothonyi-edhela aliwa ira unoudhiveliwanani. Munooda funjedha vyafuna Yohova ira Anaisraeli tairenga vom’lambela novifwanafwani-edha na vyevyo vinofuna liye ira niirenga volambela wi-u malamboano. Munooda funjedha thitho modi-a vyokuza maulosi enao Yesu aakwakwaneli-edhe liye muurumiwee vailambo yavathi vano.

5. N’nga ngumwasa uuvi unofuna nyo usakasaka mopwasedha mwafunjedhanga Bibilya vamwekene?

⁵ Atu enango tadhiveliwana funjedha Bibilya mwathindhi, tatoofukiwa ira taonge vyongo vinango vyafuna aliwa ira tasakesake M’madhu a Nlungu. Vyevyo vyawakule atu enango vili mukwadru yoi “ Myasa yoi ndisakesake ndafunjedhanga Bibilya vamekene.” Buku la Mboni za Yehova Lofufuzira Nkhani, linodha ukami-ani ira musangalalenga vofunjedha myasa ninga dhedhi. Funjedha Bibilya  modi-a unooda limbi-a iroromelo inyu noukami-ani ira “mum’muidhiwedi Nlungu.” (Sang. 2:4, 5) Va-eni dhoweni nioneni makundo enango odi-a aimbarimbari anasakesake i-yo.

6. (a) N’nga masaka-edho ano-iyana a-vi na ifunelo? (b) Mwasiwa ngwan’ni ninooda onga ira ifunelo ya Yohova yokuza atu thitho ilamboi “njokalavo dhowa nodhowa”? (Aefeso 3:11)

⁶ Va-eni dhoweni nitapanyeni vinoonga Bibilya vyokuza ifunelo ya Nlungu. Kaana masaka-edho ko-iyana maningi nokaana ifunelo. Kaana masaka-edho ninooda fwanafwani-edha nosakula ndhila yoi muivire mwadhowanga limburo n’nango. Mbwenye dhiliyo yafungiwa, masaka-edhwinyu anoimwananeya venango anorucha. Mbwenye ifunelo ninooda ifwanafwani-edha na limburo linofunanyo dhowa. Ninooda idhiwa limburo n’nango unofuna i-yo dhowa, mbwenye kaninosakulelatu ndhila inofuna i-yo vira. Ee-no ndhila inango yafungiwa ninovira ndhila inango. Ninosimba maningi ira mwavang’ono navang’ono Yohova ukadhi aonganga “ifunelwee yokalavo dhowa nodhowa” Bibilyani. (Aef. 3:11) Yohova unooda i-ndi-edha basa ndhila dho-iyana i-yana vofuna “kwakwaneli-edha ifunelwee thitho hora dhothene unoiri-a ira ifunelwee ikwakwaneli-edhiwe.” (Sang. 16:4) Mbwenye vyo-arelavo va vyevyo vinoira liye, vinokalavo dhowa nodhowa. N’nga ifunelo ya Yohova choi a-vi? N’nga uchinjile vyongo viivi ira aikwakwaneli-edhe?

7. N’nga atu oroma tangadawile, Yohova achinjile a-vi ndhila yokwakwaneli-edhela ifunelwee? (Mateu 25:34)

⁷ Nlungu atoowandela atu oroma vya ifunelo yana liye. Liye afuna ira “tabalane, tainjive, tadhali-e ilambo yavathi noiing’anela, thitho taing’anele . . . yopanduchiwa iliyothene” vailambo yavathi. (Maro. 1:28.) Adamu na Eva tangam’dawele Yohova thitho iri-a ira atu othene takale odawa, ifunelo ya Nlungu chaaimwananeile. Mbwenye achinjile ndhila yokwakwaneli-edhela. Vahora yeniyo Yohova atokaathei-a Umwene dhulu ira akwakwaneli-edhe ifunelwee yokuza ilambo thitho atu. (Muleri Mateu 25:34.) Voi e-no Yohova atom’tumiza Mwanee oroma baliwa vailamboi ira adhafunji-e atu vyokuza Umwenuo thitho dhavelela ingumee ninga khuto ira aniombole wu vyodawa na wukwa. Voi e-no Yesu atoovenyathi-iwa nowelela dhulu ira amakale Mwene wa Umwene wa Nlungu. Mbwenye vatokala vyongo vinango vyofuneya vifunjedha vyokuza ifunelo ya Nlungu.

8. (a) N’nga mwasa nlukulu wa Bibilya nguvi? (b) Movwelana na lemba la Aefeso 1:8-11, n’nga ifunelo ilukulu ya Yohova chini? (Muone iruthiruthi yavakapani.)

⁸ Mwasa nlukulu oongiwa Bibilyani ngoi dhina la Yohova linodha cheni-iwa adhakwakwaneli-edhanga ifunelwee yokuza ilambo yavathi, vo-indi-edha basa Umwene otongiwa na Kristu. Ifunelo ya Yohova kinodha chinjiwa. Liye unodha kwakwaneli-edha yongo iliyothene ilanyedhile liye thitho kinodha imwananeya. (Esaya 46:10, 11; Aeb. 6:17, 18) Vasogolovee ilambo inodha chinjiwa nokala paradaizo thitho a-ima a Adamu na Eva olongomana “anodha kaana ingumi yo-omala muilambwiyo.” (Sal. 22:26) Wenjedhela vevo vatokala vyongo vinjinji vyevyo Yohova vinofuna liye dhaira. Ifunelwee ilukulu choi othene dhulu na availambo yavathi takale ovwelana. Thitho atu othene anofuna dhakaana ingumi anodha gonjelanga Nlungu ninga Namatongiwa. (Muleri Aefeso 1:8-11.) Onga imbarimbari, Yohova unaakwakwaneli-edha ifunelwee mundhila yova-a ifunelo.

9. N’nga leri Bibilya unanikami-e idhiwa vyongo viivi vya sogolou?

⁹ Kathuulelani ulosi unofwanyeya va lemba la Maromelo 3:15, waongile Yohova mundani mwa Edeni. b Ulosuo waonga vya vyongo vinofuna dhakwakwaneli-edha ifunelwee mbwenye vangavirile vyawa mamilyau mangasi. Vyevi vinothangani-avo baliwa wa a-ima a Abrahamu enao tadhidhe dhakala zele obaliwela Kristu. (Maro. 22:15-18) Movwelana na ulosuo, Yesu atoopei-iwa izondo mu yawa ya 33 EC. (Mayir. 3:13-15) Thitho ikundu yomari-a ya ulosula yeniyo ili pwanya muru wa Satana, unodha ireya vyawa vyokwaranya 1.000 sogolou. (Apok. 20:7-10) Thitho Bibilya linoonga vyongo vinjinji vyevyo vinofuna dhaireya idana wa ilambo ya Satanila na gulu la Yohova vyongo vyafiya vorucha.

10. (a) N’nga ndi vyongo viivi vinofuna ireya vo-odembuwava? (b) N’nga ninakozeeli-edhe a-vi mathuulelwi-u na rimi-u? (Muone madhu achindo.)

¹⁰ Kathuulelani vyongo vinango vyavakunduvi vyaongeletu Bibilya. Vilambo vinodha laleela ira “Pwaseya na rendele.” (1 Atez. 5:2, 3) “Hora yeniyene” nyarwa ilukulu inodha roma vevo vilambo vanofuna aliwa dhaukela mareligiau onama. (Apok. 17:16) Vasogolovee vanodha oneya vyongo vyodabwi-a vevo “Mwana mutu vanofuna liye dhanga mumiramboni ya dhulu na kopolo thitho titimi-o nlukulu.” (Mat. 24:30) Yesu unodha tonga atu othene thitho unodha i-yani-a mabila na mbudi. (Mat. 25:31-33, 46) Mbwenye kaiira Satana unodhaira kaathi baa-i. Namwasa onyanyuwa unodha limbi-a vwelano wa vilambo unoonga Bibilya ira Gogi wa vilambo vya Magogi ira taukele atu a Yohova. (Zakiy. 38:2, 10, 11) Vahora yeniyo ozoziwa tali vailambo yavathi anodha tukuliwa ira tadhowe tamakale vambo-i na Yesu Kristu na gulu la anyakondo adhulu ira tadhawane kondo ya Armagedo thitho yen’na inodha kala hora yorucha wa nyarwa ilukulu. c (Mat. 24:31; Apok. 16:14, 16) Voi e-no utongi wa Kristu wa vyawa 1.000 unodha roma tonga ilambo yavathi.—Apok. 20:6.

11. N’nga idedi-edho ya ingumi yo-omala inaukami-eni a-vi? (Muone thitho iruthiruthi.)

 ¹¹ Kathuulelani vinofuna dhaireya vasogolo va vyawa 1.000. Bibilya linoonga ira Namapanduchi-u atoova-a atu “rima ofuna kaana ingumi yokalao dhowa nodhowa.” (Namal. 3:11) N’nga likundo leli linoukuzani a-vi nyo thitho uxamwalinyu na Yohova? Va thakuru 319 la bukhu la Yandikirani kwa Yehova, vatokala likundo lova-a chidwi loonga ira: “Vasogolo vokaana ingumi wa vyawa masee manjinji, milyau, mamilyau na mabilyau manjinji, ninodha idhiwa vyongo vinjinji vyokuza Yohova Nlungu kwaranya mwemo munoidhiwela i-yo malamboano. Mbwenye ninodha onanga ira vatokala vyongo vyodabwi-a vyo-olengeseya vyoi nivifunjedhe. . . . Ingumi yokalao dhowa nodhowa inodha kaana yothapulela na vyoira vyo-iyana i-yana thitho hora dhothene kwivelana na Yohova inodha kala ikundu yoganyali-a maningi ya ingumi yeniyo.” N’nga ndi vyongo vinango viivi vyoganyali-a, vinafunjedhe i-yo M’madhu a Nlungu va-eeni?

12. Chini inanikami-e ira nithuulelenga vyongo vya dhulu? Muonge ifwanafwani-o.

¹² Madhu a Nlungu anonikami-a idhiwa vyongo vinango vyokuza “mamburo adhulu” anokala Yohova. (Esaya 33:5) Anonikami-a idhiwa vyongo vyova-a ifunelo vyokuza Yohova thitho ikundu ya gululee la dhulu. (Esaya 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Apok. 4:1-6) Mofwanafwani-a, ninooda leri vyongo vyoniiri-a ova vyevyo vyaoni Zakiyeli vevo “dhulu wadhuleile aliwa thitho atooroma ona masopenya a Nlungu.”—Zakiy. 1:1.

13. Movwelana na lemba la Aebere 4:14-16, n’nga munovivwa a-vi mwathuulela vya izo ina Yesu dhulu?

¹³ Kathuulelani vya izo ya Yesu ninga Mwene thitho ndimuwa wa alimbo velela sembe wa tangaranga. Dhela mwa liye Ninooda fiya wu  “pando waumwene oriya rima ulukulu” volobela wa Nlungu ira anivwele tangaranga thitho anikami-e “vahora yofwanelela.” (Muleri Aebere 4:14-16.) Kanirumeli-engani ira vavire dambo na-anathuulele viniirele Yohova na Yesu thitho vinoniirela aliwa va-eni vili aliwa dhulu. Udhiveliwa unifiyenga varimani thitho uniiri-enga kaana thindhi ira nim’labelenga Nlungu nom’lambela.—2 Akor. 5:14, 15.

14. Muonge yongo yofuneya maningi inaire i-yo vothonyi-edha ira ninom’simba Yohova na Yesu. (Muone thitho iruthiruthi.)

¹⁴ Ndhila yaphama yothonyi-edha ira ninom’simba Nlungu na Mwanee, Kudhilimbi-edha kami-a atu enango ira takale Amboni dha Yohova thitho anamafunjedha a Yesu. (Mat. 28:19, 20) Vyevi ndi vyevyo vyairile rumiwi Paulo namwasa om’simba Nlungu na Kristu. Liye atoidhiwa ira ifunelo ya Nlungu choi “atu akala takale atundu oi a-vi, tavulumuwe thitho taidhiwe imbarimbari.” (1 Timo. 2:3, 4) Paulo anoolaba mwathindhi maningi vaurumiwee ira akami-e atu anjinji mwemo munaodele liye na ifunelo yoi “mulimothene mwemo munakalele aliwa avulumuche atu enango.”—1 Akor. 9:22, 23.

15. Movwelana na lemba la Salimo 1:2, chini inanikami-e ira nikalenga osangalala?

¹⁵ Mulimbo lemba masalimo alimbile ira mutu osangalala venango oraeli-iwa, ngwenuo “unodhiveliwana ilamulo ya Yohova” thitho “unoithuulela thana na ma-iyu.” (Sal. 1:1-3) Mulimbo thapulela Bibilya mwinango dhinalee Joseph Rotherham atoonga vya lembali mubukhulee n’nango la (Studies in the Psalms) ira mutu unofwanela “asangalalenga maningi na malangi-o a Nlungu, adhilimbi-edhenga sakasaka, afunjedha thitho athuulelanga.” Liye atowenjedhela onga ira “Akala dambo litovira a-analeri Bibilya ira afwanyemo zelu aonenga ira dambolo livirile pezi venango litonongeya.” Mutu unooda thonyi-edha ira unosangalala nofunjedha Bibilya, akaana thindhi na makundo odi-a thitho aonanga vwelana ulivo. Vinokala vyosangalali-a maningi mutu adhilimbi-edhanga ira avwecheche phama Madhu a Nlungu.

16. N’nga ninodha tapanyan’ni muyofunjedha yo-arela?

¹⁶ Makundo aimbarimbari osangalali-a anonifunji-a Yohova M’madhwee kai orucha avwechecha. Muyofunjedha yo-arela ninodha tapanya makundo enango odi-a aimbarimbari okuza kachisi nlukulu wauzimu waongile Paulo mukartalee lodhowa wa Makristau Aiyeberi. Ninororomela ira munodha sangalala maningi mwafunjedhanga yofunjedhiyo.