1-2. Enzira eyuwene eyangawatikya omundu eryowa emyatsi yo ndeke omughulu akasoma n’erigha eBiblia ni yahi? Teka eky’erileberyako.

 TUBUGHE tuti wanzire erighula enyumba nyilebe. Ni myatsi yahi yo wangananza erilebya embere sy’erighulayo? Wanganatoseka lisa n’erisunga epitsa y’enyumba eyo? Ahate eritika-tika, ighukendiya ahali enyumba eyo, iwatimba-timba kuyo, iwingira muyo utoke eriyiteghererya ebyumba ebirimo, n’eriyiteghererya ndeke eyindi myatsi oko nyumba eyo. Nibya iwanganayasondya e plan y’enyumba eyo kutse iwabulya abahimba kuyo utoke eriminya nga yahimbawa yiti. Kwenene, ighukendyanza eriminya obuli mwatsi oko nyumba eyo wanzire erighula.

² Ko litolere itwakola tutya n’omughulu tukasoma eBiblia n’erighayo. Omusomi mughuma w’eBiblia akalingiriranaya ebiri omo Biblia “n’enyumba nene kandi nyiri-nyiri eyihimbire oko fondasyo eyisikire.” Neryo twangatoka tuti eriminya ndeke emyatsi yosi eyiri omo Biblia? Wamabisomayo luba-luba, ighukendiminya emyatsi y’endata-ndata misa, ni bughambu “emyatsi yʼerimbere yʼebinywa [by’oMungu].” (Ebr. 5:12) Ngoko omundu akaningira omo nyumba akasonda erighulayo, naghu kutya, litolere iwigha eBiblia yo ndeke imo watoka eriminyayo ndeke. Enzira eyuwene kutsibu y’erigha eBiblia, ly’erilebya emilaghe eyirimo nga yihambane yiti. Uyikase eriminya ndeke emyatsi eyo wikirirye, aliwe kandi uyikase eriminya ekikaleka iwikirirya ngoko ni y’ekwenene.

3. Omukwenda Paulo mwahana Abakristo balikyabo erikolaki, kandi busanaki? (Efeso 3:14-19)

³ Twamanza eriminya Ekinywa ky’oMungu kyo ndeke, hali emyatsi milebe eyo litolere itwigha ndeke. Omukwenda Paulo mwahana Abakristo balikyabo ati babye bakigha Ekinywa ky’oMungu  n’omuhwa imo batoka eriminya ekwenene oko ‘bunene, n’obugali n’obuli erilola endata n’obuli erilola eyikwa.’ Ekyo kyangabawatikirye ‘erihanda emirihi’ omo bwikirirrya ‘n’erisika’ mubo. (Soma Abanya Efeso 3:14-19.) Netu ko tunatolere erikola tutya. Tulebaye ngoko twangigha Ekinywa ky’oMungu kyo ndeke n’eriyiteghererya ndeke emyatsi eyiri mukyo.

4. Twamanza eriyitunda hakuhi na Yehova, litolere itwakolaki? Teka eky’erileberyako.

⁴ Itwe Bakristo, tukanza erigha bingyi oko Biblia, butsira amangirirya w’eritsukirako masa. Ekirimu kibuyirire ky’oMungu kikaleka itwabya n’omuhwa w’erigha, nibya n’“emyatsi milito y’oMungu.” (1 Kor. 2:9, 10, NWT) Utsuke eribya ukigha emyatsi yo kutsibu utoke eriyitunda hakuhi na Yehova. Wamalangira omwatsi oyo wo uti? Ng’eky’erileberyako, wanganayikasa erikwesa-kwesa bingyi utoke eriminya oMungu nga mwakangania ati olwanzo lwiwe oko baghombe biwe ba kera, n’ekyo nga kikakanganaya kiti ngoko naghu akwanzire. Wanganatsopolya enzira eyo Yehova abya akasaba ati Abaisraeli ibamuramyamo kera, n’erilangira nga yisosene yiti n’eyo Abakristo ba munabwire bakamuramayamo. Kutse wanganakwesa-kwesa utoke eriminya bingyi oko maminyereri agho Yesu aberereraya erilabira engebe yiwe y’oko kihugho n’omubiri wiwe.

5. Hane omwatsi mulebe ogho wanzire eriminya kutsibu omw’iyiyisya lyaghu?

⁵ Mubabulya abandu balebe abali n’omuhwa w’erigha eBiblia, nga ni myatsi yahi yo banzire erigha kutsibu omo Kinywa ky’oMungu. Emighuma y’oko myatsi eyo bahula, yine omo kasanduku “ Emyatsi eyangawatikya omundu erigha eBiblia yo ndeke omughulu akayighisaya.” Wanganabana obutseme bunene wamabya ukakolesya ebitabu by’erikwesa-kweseramo ukigha. Wanganakolesya nge Index des publications des Témoins de Jéhovah kutse Musaada wa Kutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova. Erigha eBiblia yo kutsibu, lyanganawatya obwikirirya bwaghu n’erikuwatikya “eribana eriminya [ly’oMungu].” (Emi. 2:4, 5) Hatya tukanaye oko makangirirya malebe w’eBiblia awasikire agho twangatsopolya kutsibu.

6. (a) Ebyo omundu akalandamirira, n’ebyo akakola atoke eribihikira, biseghene biti? (b) Busanaki twanganabugha tuti erisonda lya Yehova oko bandu n’oko kihugho ni rya “kera na kera”? (Abanya Efeso 3:11)

⁶ Tulebaye eBiblia nga yibughire itiki okw’isonda ly’oMungu. Ebyo omundu akalandamirira n’ebyo akakola atoke erihikira ebyo akalandamirira, bisighene kutsibu. Ebyo omundu akakola atoke erihikira ebyo akalandamirira, biri ng’enzira nyilebe eyangamukolya aho akasonda eriya. Nikwa enzira eyo yamabibyamo ekikakiryo, ikabya iyamaghana; ikikenditolera inyalaba omo yindi. Aliwe Ebyo omundu akalandamirira, byanganasosekanibwa n’aho akaya. Akabya inyanasi ndeke aho akaya, aliwe erisyasala ahikaho, inyanganasyalaba omo nzira mbiriri-mbiriri. Omundu anganalaba omo nzira mbiriri-mbiriri, aliwe inyakendihika ahanalue akasonda eriya. Yehova abirighenda akabisula lyolo-lyolo ebyo “ayisunza kera na kera” omo Biblia; n’ekyo kikatsemesaya. (Efe. 3:11) Yehova anganakolesya esyonzira mbiriri-mbiriri atoke eriberererya erisonda liwe. Kandi mughulu wosi akatoka kundi “abirihangika obuli kindu busana n’eritegekania lyakyo.” (Emi. 16:4) N’ebikaluira omo ebyo Yehova akakola, byasyabyaho kera na kera. Ibwa, erisonda ly’oMungu niki, kandi abirikola mbinduka syahi atoke eriberereryalyo?

7. Abandu babere bayisamambula, Yehova mwabindula ati enzira y’eriberereryamo erisonda liwe? (Matayo 25:34)

⁷ OMungu mwabwira abandu b’erimbere erisonda liwe okw’ibo nga niki. Mwabwirabo ati “mubute mukanyirire, musulaye ekihugo, mugondayekyo; mutabale oko . . . obuli kindu ekiriho, ekikalendera oko kihugo.” (Enz. 1:28) Eriyisamambula lya Adamu na Eva, mulyaleka erilolo iryahika oko bandu bosi, aliwe ekyo sikyangakakirye Yehova eriberererya erisonda liwe. Mwabindula enzira y’eriberereryamo erisonda liwe. Enyuma syaho, mwalw’inyayisogha erihangania Obwami omo lubula obukendisyaberererya erisonda liwe ry’erimbere oko bandu n’oko kihugho. (Soma Matayo 25:34.) Oko ndambi yiwe eyo ayisogha, Yehova omo lwanzo lwiwe, mwatuma Mughala wiwe, akambere kiwe oko kihugho. Mwamutuma, erisyakangirirya abandu oko Bwami obo n’eriherera engebe yiwe busana netu tutoke erisabuka oko rilolo n’oluholo. Neryo Yesu abere alubuka, mwasuba elubula eriyabya Mwami w’Obwami bw’oMungu. Aliwe hakine bingyi by’erigha okw’isonda ly’oMungu.

8. (a) Enzumwa ngulu y’eBiblia ni yahi? (b) Ngoko kiri omo Abanya Efeso 1:8-11, erisonda ly’enduli lya Yehova ni lyahi? (Ulebaye epitsa y’oko kijalada.)

⁸ Enzumwa ngulu y’eBiblia y’eno: Erina lya Yehova likendisyayirwa mo ribuyirire erilabira Obwami bwiwe obukasondolawa na Kristo. Erisonda lya Yehova si ryangabinduka n’ahake. Abiribugha ngoko emyatsi yosi ikendisyaberera ngoko anabya asondire. (Isa. 46:10, 11; Ebr. 6:17, 18) Endambi ikendisyahika ekihugho kyosi ikyabya paradiso. Omo paradiso eyo, abitsikulu ba Adamu na Eva abahika-hikene, kandi abatunganene, bakendisyatsemera engebe yo kera na kera. (Esy. 22:26) Aliwe hane n’eyindi myatsi mingyi eyo Yehova akendisyaberererya. Erisonda liwe ly’enduli, ry’erihindania ebihangyikwa biwe byosi ebiwite obwenge; eby’omo lubula n’eby’oko kihugho. Neryo omo buhangwa bosi, abosi bakendisyayikehya oko Yehova, inyabya Mutabali wabo. (Soma Abanya Efeso 1:8-11.) Ahate eritika-tika, wamatsemera kutsibu enzira eyo Yehova akaberererayamo erisonda liwe. Ko bite bitya?

9. Erigha eBiblia lyanganaleka itwaminya myatsi yahi y’omo biro ebikasa?

⁹ Tukanaye oko buminyereri obo Yehova abugha omo ririma lye Edeni, obuli omo Enzuko 3:15. b  Bwabya bulebirye emyatsi eyendisyaberererya erisonda liwe. Aliwe emyatsi eyo yangahikire enyuma sy’amaelfu w’emyaka. Omughuma w’oko myatsi eyo abya erihulukya olubuto lwa Abrahamu, olulyendisyakolya okw’ibutwa lya Kristo. (Enz. 22:15-18) Neryo oko mwaka 33 M.W., Yesu mwahutalibwa oko kasinziro, ngoko obuminyereri bwanabugha. (Emib. 3:13-15) Ekitsweka ky’enduli ky’obuminyereri obu, ry’erihinolera omutwe wa Sitani. Hakinasigha emyaka eyilabire oko 1 000 embere ekyo kibererere. (Erib. 20:7-10) Embere obuyighu obuli omo kati-kati k’ekihugho kya Sitani n’endondeka ya Yehova buhwe, eBiblia ikabisula emyatsi mingyi eyikendisyabya.

10. (a) Ni myatsi yahi eyikendibya omo biro ebiri hakuhi hano? (b) Twangakolaki tutoke eriteghekania obulengekania bwetu n’omutima wetu? (Ulebaye ebinywa by’eyikwa.)

¹⁰ Terilengekania oko myatsi eyikendisuka-sukania ekihugho, eyo eBiblia yakanayako embere. Ow’erimbere, ebihanda bikendisyakola omulaghe w’“obuholo nʼeriyisyandira!” (1 Tes. 5:2, 3) “Neryo-neryo,” obulighe bunene bukendisyalw’ibatsuka omughulu ebihanda byasyalwa n’ebisomo byosi by’amabehi. (Erib. 17:16) Enyuma syaho, hanganasyabya omwatsi owakaswekaya kutsibu, ni bugha ambu “Omugala wʼomundu akasa oko bitu byʼekyanya nʼobutoki bunene nʼolukengerwa lunene.” (Mat. 24:30) Yesu akendisyatswera abandu, inyahira esyombuli sy’oho wasyo, n’esyombene sy’oho wasyo. (Mat. 25:31-33, 46) Aliwe oko mughulu oyo, Sitani akendisyabya inyakinakola. Omo buhitane bwiwe, akendisyakuna ebihanda ebyabiriyihira haghuma, ebyo eBiblia ikahula mo Gogi w’ekihugho kya Magogi, erilwa n’abandu b’oMungu. (Ezek. 38:2, 10, 11) Oko ndambi silebe, abahirirweko amaghuta bakendisyatwalwa elubula eriyabya haghuma na Kristo n’emilondo yiwe y’elubula batoke eriyalwa oko malwa w’Eharmagedoni, awakendisyabya nduli y’obulighe bunene. c (Mat. 24:31; Erib. 16:14, 16) Neryo enyuma syaho, Obutabali bwa Kristo bw’eritabala ekihugho omo myaka elfu moya bukendisyatsuka.​—Erib. 20:6.

11. Erisyabyaho kera na kera, likendisyaleka itwakolaki? (Ulebaye n’epitsa.)

¹¹ Ibwa,  terisyalengekania oko bikendisyabya enyuma w’emyaka 1 000. EBiblia ikabugha yiti Omuhangyiki wetu “abirihira erikota omo mutima [wetu].” (Omug. 3:11) Terilengekania ekyo nga kikamanisayaki okw’iwe n’oko bwira bwaghu haghuma na Yehova! Ekitabu Mkaribie Yehova, akayani 319, kikatula omwatsi owakaswekaya. Kibughire kiti: “Tukendisyabya twabugha amamiya, amaelfu, amamiliyoni, nibya n’amamiliare w’emyaka, tukendisyaminya bingyi kutsibu oko Yehova Mungu kulenga ebyo twasi lino. Aliwe tukendisyabya itukinalangira ngoko hakine obututukira bw’emyatsi eyikaswekaya eyo twangigha okw’iye. . . . Engebe y’erikota omo paradiso, ikendisyabya eyuwene kundu kandi eyikatsemesaya kutsibu, nibya kulenga ngoko tukalengekanaya. N’eriyitunda hakuhi na Yehova, akendisyabya mughulu wosi iw’omwatsi owakatsemesaya kutsibu oko yosi.” Tukalindirira omughulu oyo, ni yindi myatsi yahi eyo twangatsopolya kutsibu tukigha ekinywa ky’oMungu?

12. Twangatoka tuti erilebya endata yo hali omo lubula? Teka eky’erileberyako.

¹² Ekinywa ky’oMungu kikatubisulira hake oko myatsi y’“endata,” eyo Yehova ali. (Isa. 33:5) EBiblia ikatubisulira emyatsi eyikaswekaya oko Yehova n’oko kitsweka ky’elubula eky’endondeka yiwe. (Isa. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Erib. 4:1-6) Ng’eky’erileberyako, twanganasoma oko bilebirye emyatsi eyikaswekaya eyo Ezekieli alangira omughulu ‘olubula lwakingukala, [naye] amalangira esyonzoli [sy’oMungu].’​—Ezek. 1:1.

13. Ngoko kiri omo Abaebrania 4:14-16, ni kyahi kyo wamatsemera oko mubiri ogho Yesu awite omo lubula?

¹³ Terilengekania n’oko mubiri ogho Yesu anemukola omo lubula busana netu, iye ng’Omwami kandi Muhereri Mukulu oyukakwira abandu b’obulighe. Erilabira iye, twanganasaba obughanyiri n’obuwatikya “oko mugulu wʼobwaga,” n’eriseghera hakuhi n’“ekitumbi ky’obwami ky’oMungu, ahali olukogo” erilabira omusabe. (Soma Abaebrania 4:14-16.) Isitwanatabya tukalabya ekiro n’ekighuma butsira erilengekania  oko ebyo Yehova na Yesu babiritukolera n’ebyo banemutukolera lino ibane elubula. Ngambe olwanzo olo bawite okw’itwe ilwatula oko mitima yetu ko kutsibu, n’eritukuna eriramya Yehova n’omuhwa.​—2 Kor. 5:14, 15.

14. Enguma y’oko syonzira esyuwene esyo twangakanganiryamo ngoko tukasima Yehova na Yesu bo kutsibu ni yahi? (Ulebaye n’epitsa.)

¹⁴ Enguma y’oko syonzira esyuwene esyo twangakanganiryamo ngoko tukasima oMungu wetu na Mughala wiwe, ry’eriyikasa eriwatikya abandi nabo babye Bimiri ba Yehova n’abigha ba Yesu. (Mat. 28:19, 20) Omukwenda Paulo kw’abya akakola atya, erikangania erisima liwe oko Mungu na Kristo. Abya asi ngoko oMungu asondire “abandu bosi balamibawe, nʼeriminya ndeke omwatsi wʼekwenene.” (1 Tim. 2:3, 4) Paulo mwakola omubiri wiwe n’omuhwa busana n’eriwatikya abandu bangyi ngoko angatokire iniatoka “omo misindo yosi [syonzira syosi] erilamya abandi.”​—1 Kor. 9:22, 23, NTN62.

15. Erikwamana n’ Esyonyimbo 1:2, ekyangatuletera obutseme ni kyahi?

¹⁵ Oyo wahandika Esyonyimbo ekihande 1, mwabugha ati omundu oyukatoka omo ngebe, yo mundu oyo “Emigambo ya Yehova ni butseme buwe” kandi ‘oyukiga Emigambo yiwe omo musibo nʼomo kiro.’ (Esy. 1:1-3) Joseph Rotherham oyukabindula eBiblia omo yindi mibughe, mwakania oko risako eri omo kitabu kiwe Studies in the Psalms. Mwabugha ati litolere omundu “inyatsemera obusondoli bw’oMungu bo kutsibu, erihika oko kika inyabya akasondyabo, akighabo, n’erilabya endambi nene akalengekania kubo.” Kandi mwabugha ati omusomi w’eBiblia “amabilabya ekiro kighuma isyetakwesa-kwesa oko menge awalimo, ekiro ekyo ikyamakwira busa.” Wamabiyikasa eribya ukayiteghererya emyatsi mingyi eyuwene eyo eBiblia ikakanayako, n’erilangira nga yihambene yiti, iwanganatsemera erisoma eBiblia. Eritsopolya Ekinywa ky’oMungu kyo ndeke, likaletera obutseme kundu!

16. Omo mwatsi owakwamire, tukendisyakania okuki?

¹⁶ Emyatsi mibuya kundu eyo Yehova akatukangiriraya omo Kinywa kiwe, siyikalire okw’itwe, twanganowayo. Omo mwatsi owakwamire, tukendisyakania oko mughuma w’oko myatsi milito; ni bughambu ehekalu ngulu ya Yehova, eyo omukwenda Paulo akanayako omo baruha yiwe eyahandikira Abakristo Baebrania. Eritsopolya omwatsi oyu, likuletere obutseme bunene.