Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 44

Longa Eyi di’Efile Mukulu kalolo

Longa Eyi di’Efile Mukulu kalolo

“Nuikale na ngobesha ya kupusha kalolo bula na buipi, bula bua muiyilu na bula bua muushi.”—EF. 3:18.

LOONO 95 Etaata adyende na kutama

KI’ABAKUILA MUANKA a

1-2. Mushindo kinyi wi buwa wa kuibadikila na kuilongiela Bible? Tuusha kileshesho.

 PUANDIKISHA’SHI buata kitshibilo kia kuula nshibo, nkinyi kiokumiina kutala kumpala kua kuata kitshibilo kiobe. Okumiina kuiyitala bi’ayimueneka penda pasha bisumanga su? Kushi mpaka, okumiina kuiyitala yoso ishima, kuiyifunya, kutala mu tudimbo tuayo tooso na bukata buayo booso. Bi kuikala dingi kalolo su olungula muntu auku bibaabadi bebakie yaya nshibo. P’otala yaya nshibo na kuuka mushindo ubaabadi beyibakie, okumiina kuiyula.

2 Tui kukita nka uno mushindo umune, nsaa yatuibadikala na kuilongiela Bible. Ungi muntu mulongie mianda ya mu Bible amba’shi: “Mukandu wa mu Bible wi nka bu nshibo ikata i na misungo ikata na kitako ki bukopo.” Biabia mushindo kinyi watudi balombene kuiubidishina na ino mikandu yoso i mu Bible? Su bomubadika bukidibukidi, ouku penda mianda ikata ya kitako, ‘mianda ya mbangilo ya mu Eyi d’Efile Mukulu.’ (Eb. 5:12) Kadi, nka bu bi’okumiina kutuela mu nshibo bua kuuka mianda ibungi pabitale yaya nshibo, nyi biodi mulombene kubadika Bible bua kumupusha kalolo. Kipaso kibuwa kia kulonga Bible kalolo, nyi nkutala mushindo wi mukandu wi muanka biaudi wipushene. Kushi kupusha nka penda bia binyibinyi biodi mukumiine, kadi oukie buakinyi we muibikumiine.

3. Mpoolo mutumibua atekie bena Nkidishitu naaye buabadia kukita kinyi, na buakinyi? (Bena Efeso 3:​14-19)

3 Bua kupusha kalolo Eyi di’Efile Mukulu mu bushima buadio, abitungu tulongie bia binyibinyi bia kitako. Mpoolo mutumibua balunguile bena Nkidishitu naye balume na bakashi, buabadia kulonga Eyi di’Efile Mukulu biabadi balombene kuikala na “ngobesha ya kupusha kalolo bula na buipi, bula bua muiyilu na bula bua muushi” bua bia binyibinyi. Na dingi, babaadia kuikala “bamene mishi na bashimate” mu lukumiino luabo. (Badika Efeso 3:​14-19.) N’atue namu tui na lukalo na ino mianda imune. Tutaleyi mushindo watudi balombene kulonga Eyi di’Efile Mukulu kalolo na kulamiina mianda ikata i muanka.

ELONGIELE KALOLO BIA BINYIBINYI BIA KITAKO BIA MU BIBLE

4. Abitungu tukite kinyi bua kuifubuila peepi na Yehowa? Tuusha kileshesho.

4 Bu biatudi bena Nkidishitu, t’abitungu’shi tulongie nka penda bia binyibinyi bia mu Bible bia kitako nya. Ku bukuashi bua kikudi kiselele ki’Efile Mukulu, abitungu tuikale na lukalo lua kulonga “mianda ifuame y’Efile Mukulu.” (1 Ko. 2:​9, 10) Buakinyi mu kuilongiela koobe kua pa bupenka, abikutungu otale mianda ayikukuasha bua kuifubuila peepi na Yehowa? Bu kileshesho, we kutaluula mushindo ubaadi Yehowa muleeshe bafubi baye ba kala kifulo, na mushindo wakuete nkushimiisha’shi n’obe namu mmukufule. We kulonga mushindo ubaadi Yehowa akumiina’shi bena Isaleele bamulanguile, na kupuandikisha na mushindo wakumiina’shi tumulanguile n’atue namu lelo uno. Pangi we mulombene kulonga matemuki abaadi Yesu mulombashe na mudimo waye wa bulungudi pano pa nsenga kantu pa kantu.

5. Kui muanda kampanda oodi mufule na okumiina kuibadikila mu kuibadikila koobe kua pa bupenka su?

5 Pabaadi bepushe bangi balongi ba Bible ba sha kisumi mianda yabakumiinaa kutaluula Muiyi di’Efile Mukulu. Ingi ya ku ngaluulo yaabo mbeyifunde mu kashibo akamba’shi: “ Mianda ya kuilongiela pa bupenka.” Okapete muloo wi bungi pa kulonga ino mianda ku bukuashi bua mukanda wa Index des publications des Témoins de Jéhovah sunga wa Mukanda aukwasha ba Temwe ba Yehowa bwa kukimbuula myanda. Kulonga Bible kalolo akunyingisha lukumiino lobe na nkukuasha bua kupeta ‘kiwukilo ki’Efile Mukulu.’ (Nki. 2:​4, 5) Binobino tutaluuleyi mushindo umune watudi balombene kunyiisha kulonga bia binyibinyi bia mu Bible kalolo.

NANGUSHENA NGOFU PABITALE MPANGO Y’EFILE MUKULU

6. (a) Nkuilekeena kinyi kui pankatshi pa plan na mpango? (b) Buakinyi tui kuamba’shi mpango ya Yehowa bua bantu na bua nsenga ngia “loso”? (Bena Efeso 3:11)

6 Bu kileshesho, banda kutaluula abiakula Bible pabitale mpango y’Efile Mukulu. Kui kuilekena kukuta pankatshi pa plan na mpango. Plan  i nka bu eshinda dilombene nkuludika bua kusangula k’okumiina kuenda, biabia, su kintu kampanda kiashika eshinda, tue mulombene nkafika kokumiina kuenda nya. Mpango namu, i nka bu iinyi mbalo yatukumiina kuenda. Atuuku’shi tui balombene kufudiisha luendo luetu, anka tui balombene kuata mashinda elekeenelekeene bua nkekufika. Su eshinda dimune ndishikie tui kutuela mu dingi eshinda. Bua kuakula kalolo, Yehowa mmuleshe bi “mpango yaye ya losoo” ku kapeelakapeela mu Bible. (Ef. 3:11) Yehowa mmulombene kusangula mishindo ilekeenelekeene bua kulombasha mpango yaye na ‘bakitshîne bintu byoso bua kulombasha mpango yaye.’ (Nki. 16:​4, EEM) Na dingi, bioso abikitaa Yehowa abikalaa kuanka bua ikalaika. Mpango ya Yehowa nkinyi? Na mianda kinyi yadi mushintuule bua’shi eyilombashe?

7. Kunyima kua bantu ba kumpala kutomboka, mmushindo kinyi ubaadi Yehowa mushintuule eshinda bua kulombasha mpango yaaye? (Mateo 25:34)

7 Efile Mukulu balunguile bantu ba kumpala pabitale mpango yaaye. Yehowa bebalunguile’shi, “etandênei nufwime pa nsenga pooso, nwi kale bu banfumu bâyo . . . nwikale’nyi na matalwa pe mishipa na toonyi, mpaa na tunyema toso atwikakâ pâshi.” (Kib. 1:​28, EEM) Nsaa ibaadi Adama na Eeva batombokiele Yehowa, babaadi batueshe muluisho mu kifuko kia bantu, mpango ya Yehowa ta ngilombane dingi nya. Anka baadi mushintuule dingi eshinda, bua kulombasha mpango yaaye. Bipua bi bungi kumpala, baadi muate kitshibilo kia kutuula Bufumu muiyilu abukalombasha mpango yaaye ya ku kibangilo bua bantu na bua nsenga. (Badika Mateo 25:34.) Mu kipungo kibaadi Yehowa mupue kusangula, batumine Muana aaye a kifulo eeleka pa nsenga bua kulongiesha bantu pabitale Bufumu na kuibapa muwa waye bu nkuulo, bua kuibakuula ku miluisho na lufu. Kunyima Yehowa baadi musangule Yesu, amutuula muiyilu bu Nfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu. Biabia, kui mianda ibungi yatudi balombene kulongiela pabitale mpango y’Efile Mukulu.

Nangushena kipungo akikeekala bipangua bioso bi na binangu bi muiyilu na bi pa nsenga mu buumune na lulamato luabo kui Yehowa! (Tala kikoso 8)

8. (a) Mutue wa muanda ukata wa mu Bible nkinyi? (b) Anka bu abibilesha Bena Efeso 1:​8-11, mpango ikata ya Yehowa nkinyi? (Tala kifuatulo ki ku kipusu.)

8 Mutue wa muanda ukata wa mu Bible wi’shi eshina dia Yehowa, adikalombasha mpango yaaye pa nsenga, ku bukuashi bua Bufumu buaye abukakunkushibua na Nkidishitu. Mpango ya Yehowa ta ngishintulukie, mmulee’shi mianda yooso ayikalombana nka bu bibaadi muakule. (Yesh. 46:​10, 11; Eb. 6:​17, 18) Mu kiakia kipungo, nsenga ayikaalulua bu mpaladiiso mupuidikie, bekulu ba Adama na Eeva balulame ‘abakeekala na mûwa mafuku oso.’ (Mis. 22:​27, EEM) Kukatusha biabia, Yehowa e na ingi mpango mu binangu y’akiebe kulombasha, na mpango yaaye ikata ngia kubunga bipangua biaye bi na binangu bi muiyilu na bi pa nsenga mu buumune. Na bipangua bioso bi pa nsenga na bi muiyilu bi na lulamato, abikakookiela Yehowa bu Mukunkushi aabio. (Badika Bena Efeso 1:​8-11.) Biabia, uno muanda wi buwa bukile na awitukaanyisha pa kumona’shi Yehowa akalombasha mpango yaaye!

NANGUSHENA NGOFU PABITALE MAFUKU E KUMPALA

9. P’atubadika Bible, tui kuikala na muineno kinyi bua mafuku e kumpala?

9 Tutaleeyi butemuki bua Yehowa bua ku kibangilo mu’efuba dia Edene, buabadi baleeshe mu Kibangilo 3:15. b Baadi muleeshe’shi ino mianda ayikalombasha mpango yaaye, anka ayikakitshika kunyima kua bipua bi bungi. Mu yaaya mianda ikata, mui kutandika kua muana eeleka a Abalahama badia kuikala nkambua a Nkidishitu. (Kib. 22:​15-18) Dingi, mu kipua kia 33 bino bipungo bietu (B.B.), Yesu baadi musumiibue ku kisuulu, anka bu bibaabadi bapue kutemuka. (Bik. 3:​13-15) Na kipindi kia nfudiilo kia buno butemuki, kia kusoosa Satana ku mutue akikakitshika mu bipua 1000. (Kbf. 20:​7-10) Na dingi, Bible aleesha mianda ibungi pabitale mushikua wi pankatshi pa ndumbuluilo Satana na ndumbuluilo a Yehowa.

10. (a) Mianda kinyi ikata ayikakitshika mu mafuku e kumpala amu? (b) Tui kuilumbuula mu binangu na mu mashimba eetu naminyi? (Tala mayi e kuushi ku’esaki.)

10 Nangushena pabitale mianda ibaabadi bapue kuakula pabitale kutshinkatshinka kua nsenga mu Bible. Kia kumpala, miilo ayikeela musaase wa “butaale na kuiyikela!” (1 Te. 5:​2, 3) “Musuusa umune,” mpombo ikata ayikabanga nsaa y’abakatuuku bipuilo bia madimi ngoshi kui miilo. (Kbf. 17:16) Kunyima kua biabia, abakamono mianda ikata ayikakitshika p’abakamono, “Muana a muntu kuafiki mu makumbi a muiyilu na bukome na ntumbo ikata.” (Mat. 24:30) Yesu akatshibila bantu kiimu abuule mbushi na mikooko. (Mat. 25:​31-33, 46) Mu kiakia kipungo, Satana akatungunuka nka na kuluisha Yehowa. Bu biadi mushikue muilo wa Yehowa ngofu, Satana akatakula maumbo esangie, abetanyina mu Bible bu Goge a kuiwumbo dia Magoge bua kutuuka muilo wa Yehowa ngoshi. (Es. 38:​2, 10, 11) Mu kiakia kipungo kimune, bedibue muimu booso baki pa nsenga abakebakongola bua’shi bende muiyilu bua nkebunga na Nkidishitu na kisaka kia ba mikeyilu be bukome, buabadia kulua ngoshi ya Armagedone, ku nfudiilo kua mpombo ikata. c (Mat. 24:31; Kbf. 16:​14, 16) Na dingi, Bipua Kinunu bia Kumunana kua Nkidishitu abikabanga pa nsenga.—Kbf. 20:6.

Mmushindo kinyi okepusha peepi na Yehowa kunyima k’obe kulonga pa bimutale munda mua bipua midiyala? (Tala kikoso 11)

11. Lukulupilo lua muwa wa ikalaika alupushisha kinyi koodi? (Tala dingi kifuatulo.)

11 Bangayi kunangushena kubanga binobino ku mianda ayifiki kumpala. Bible amba’shi Mupangi eetu “muele mpaa na muwa wa ikalaika mu mashimba [eetu].” (Mul. 3:​11, NWT) Nangushena akipushisha uno muanda koodi, na ku kipuano kiobe na Yehowa. Mukanda wa Efubwile pepi na Yehowa, mu esaki dio dia 319, aukaka binangu bietu ku uno muanda p’aubanga’shi: “Kunyima kwa kwikala na muwa munda mwa bipwa nkama, binunu, midiyo, sunga midiyala, atukyebe kulonga myanda ibungi pabitale Yehowa kukila yatuuku ano mafuku. Anka atwikala nka atumono shi kukii myanda ikile bungi ya kulonga. . . . Mu muwa wa looso amwikala myanda ikile bungi na ilekenelekene—na dingi kwifubwila pepi na Yehowa akukekala nsaa yooso mwanda wa muloo ukata.” Bu biatukiatutungunuka na kulonga Eyi di’Efile Mukulu, abitungu tutaluule kinyi kalolo?

TALAAYI MEESO ENU MUIYILU

12. Mushindo kinyi watudi balombene kutala meeso muiyilu? Tuusha kileshesho.

12 Eyi di’Efile Mukulu adituleesha mushindo ushaale Yehowa “mwiilu mula.” (Yesh. 33:​5, EEM) Bible aleesha mianda ya kukaanya pabitale Yehowa na kipindi kia ndumbuluilo aaye ki muiyilu. (Yesh. 6:​1-4; Nda. 7:​9, 10; Kbf. 4:​1-6) Bu kileshesho, tui kubadika pabitale mianda iyokielue ibamuene Esekyele, amba’shi: ‘Nsaa ibashitukile eyilu napetele kimonwa ki’Efile Mukulu.’—Es. 1:1.

13. Nkinyi akikusankishaa ku mudimo wi nao Yesu muiyilu bu bi’abebipatuula mu Bena Ebelu 4:​14-16?

13 Nangushena dingi pabitale mudimo winao Yesu muiyilu bu biadi Nfumu eetu etukunkusha na Tshite muakuidi e Panundu sha lusa. Kukiila kuadi tui balombene kuiseesela ku nkuasa a Bufumu a Efile Mukulu aye aleshaa bantu kalolo mu luteko na kumuteka “lusa” na bukuashi mu “kipungo kilombane.” (Badika Bena Ebelu 4:​14-16.) Ta tui balombene kukisha efuku su ndimune kushi kunangushena pabitale bitukishine Yehowa na Yesu, na ku biabaki’abatungunuka na kuitukishiina kukatukila muiyilu. Kifulo kiabo akitukumu ngofu ku mashimba na kuitutakula bua kuikala na kisumi mu mudimo wetu na mu lulanguilo luetu.—2 Ko. 5:​14, 15.

Nangushena muloo okekala nao mu nsenga ipia pa kuuka’shi we mukuashe bangi bua kufika Tumonyi tua Yehowa, na balongi ba Yesu! (Tala kikoso 14)

14. Nkintu kinyi kimune ki buwa kiatudi balombene kukita bua kulesha lutumbu luetu lui bungi kui Yehowa na Yesu? (Tala dingi kifuatulo.)

14 Mushindo umune wibuwa watudia kuleesha lutumbu luetu ngofu kui Efile Mukulu na Muana aaye, mpa kuipaana mu kukuasha bangi buabadia kufika Tumonyi tua Yehowa, na balongi ba Yesu. (Mat. 28:​19, 20) Bino ngi bibakitshiine Mpoolo mutumiibua bua kuleesha lutumbu luaye kui Efile Mukulu na kui Nkidishitu. Baadi auku’shi kikiebe ki’eshimba dia Yehowa kia’shi: “Bantu ba mishindo yoso bapaashibue na bapete kiukilo kia bia binyibinyi.” (1 Ti. 2:​3, 4) Mmufube ngofu mu mudimo wa bulungudi bua kukuasha bantu be bungi muiyile ngobesha yaaye “bua kumona bia kupaasha bamo.”—1 Ko. 9:​22, 23.

PETA MULOO P’OTALUULA KALOLO EYI DI’EFILE MUKULU

15. Muyile Misambo 1:​2, nkinyi akiketuikasha na muloo?

15 Mufundi a musambo wa kumpala, aleesha muntu e na muloo, bu muntu ‘asangeela muiya wa Yehowa‘ na ‘eunangushena kaanya na bufuku.’ (Mis. 1:​1-3, EEM) Mualuudi a Bible Joseph Rotherham p’akuila pabitale mukanda wa Misambo, mu mukanda waye wa Studies in the Psalms, amba’shi: “Muntu mulombene kuikala na muloo wi bungi pa kulonda buludiki bu’Efile Mukulu. Kuibukimba na kunangushena pa buanka.” Alombasha dingi’shi, “su muntu bakisha nka efuku kushi kubadika Bible, diadia efuku dibakidi nka bisumanga.” Mu mushindo umune we kutaluula mianda yooso ya mu Bible kantu pa kantu na kumona mushindo wayidi ipusheene. Bi muloo ukata p’atutaluula Eyi di’Efile Mukulu kalolo mu bushima buadio!

16. Nkinyi ki’atukesambila mu muisambo aulondo?

16 Bia binyibinyi bi buwa bukile bi’abetulongiesha kui Yehowa mu Eyi diaye ta bi bukopo buatudia kuibipusha nya. Mu muisambo aulondo atukataluula bia binyibinyi bimune bia kitako, ntempelo mukata a Yehowa a mu kikudi, abalesha kui Mpoolo mu mukanda waye kui bena Nkidishitu ba mu Ebelu. P’otaluula ino mianda ikata ayikupa muloo wi bungi.

LOONO 94 Lutumbu bw’Eyi dy’Efile Mukulu

a Kuibadikila Bible nkulombene kuitutuadila muloo mu nshalelo eetu ooso mushima, kuitukuasha na kuitupa mushindo wa kuifubuila peepi na Nshetu e muiyilu. Mu uno muisambo, atukataluula mushindo watudi balombene kuibadikila Bible kalolo, mu bula, mu buipi, mu bula bua muiyilu, na mu bula bua mmushii.

b Tala muisambo awamba’shi: “Butemuki bua kala bui na muulo koodi” wi mu Kitenta kia Mulami kia mueshi wa 7/2022.

c Bua kuuka bia kuilumbuula pabitale kutshinkatshinka kua nsenga akukakitshika mu mafuku e kumpala tala mukanda wa Bufumu bw’Efile Mukulu bukwete kumunana! mu esak. 230.