Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 44

Limvwisisisye Chakumaninina Bbayibbili

Limvwisisisye Chakumaninina Bbayibbili

‘Bumvwisisisye chakumaninina busasa, bulamfu, bulamfu bwakuya mujulu abubbile.’—EF. 3:18.

LWIIMBO 95 Mumuni Uyabumwekesya

ZITAYIIGWE a

1-2. Njiili nzila mbotu loko yakubala Bbayibbili? Amba chikozyano.

 ATUTEEDI uyanda kuula ng’anda. Niinzi nchuyanda kusaanguna kubona kutanasala kwiiwula? Nkubona pikicha iitondeezya mbiibede nkwiili kunembo kupela na? Zilaantanganana kuti ulasala kwiinka kuti ukayibone ng’anda eeyo, ukayilange-lange mbiibede aanze, ukalange-lange marumu woonse azintu zyoonse zili mukati. Amwi ulakonzya kuyanda kuziba pulani yang’anda eeyo ambuyakayakwa. Nichoonzyo, unooli walipeda kuchita zyoonse eezi kuti uzibe ng’anda njuyanda kuula kuti ilibiyeni.

2 Eezi zilikozyenie anzitweelede kuchita chiindi nitubala Bbayibbili. Umwi sikulanga-langa makani aamuBbayibbili wakaamba kuti, “Bbayibbili lili mbuli ng’anda mpati, ndamfu alubo iiyakidwe aantalisyo iibbide kuyaansi.” Nkinkaako, niinzi chikonzya kutugwasya kuti tuzimvwisisisye kabotu zyoonse zili muBbayibbili? Kuti walibala kuchijaana, ulakonzya kwiiya zintu ziche biyo “zyakusaanguna zili atala amakani aasalala aaLeza.” (Heb. 5:12) Mbuli mbuwayinoochita kaansinga wategwa wuule ng’anda, lipe chiindi chakulanga-langa zintu zili muBbayibbili. Imwi nzila iilikabotu yakubala Bbayibbili nkubona kuti majwi aali mukati anjililana biyeni. Yezya kumvwisisisya kasimpe kamuBbayibbili nkusyoma akubona kuti nkamboonzi nusyoma kasimpe aako.

3. Mwaapostoli Pawulu wakasungwaazya bakombinyina kuti bachiteenzi alubo nkamboonzi? (Ba-efeso 3:​14-19)

3 Kuti tukonzye kulimvwisisisya chakumaninina Jwi lyaLeza, tweelede kunika kukwiiya kasimpe kamuBbayibbili. Mwaapostoli Pawulu wakasungwaazya bakombinyina kuti babe basungu mukubala Jwi lyaLeza kuchitila kuti “bakonzye kubumvwisisisya chakumaninina busasa, bulamfu, bulamfu bwakuya mujulu abubbile” bwakasimpe. Eezi zyakali kuyoopa kuti “basimpe miyanda, bazyate aantalisyo” mulusyomo lwabo. (Bala Ba-efeso 3:​14-19.) Andiswe nzitweelede kuchita. Atubone kuti nga tulachita biyeni kuti tumvwisisisye mulumbe uuli muJwi lyaLeza chiindi nituubala.

KAMVWISISISYE CHAKUMANININA KASIMPE KAMUBBAYIBBILI

4. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tuswene aafwiifwi aJehova? Amba zikozyano.

4 Mbukunga tuli maKkristu, tatugoleli aakuziba njiisyo zyakusaanguna zyamuBbayibbili. Kwiinda mukugwasigwa aamuuya uusalala, tulilipedelede kwiiya “niziba zintu zinikide zyaLeza.” (1 Kor. 2:​9, 10) Nuli aawulikke, ulakonzya kusaanguna kubala atala azintu zipa kuti uswene aafwiifwi aJehova. Muchikozyano, ulakonzya kubala atala aJehova mbaakabatondeezya luyando bakombi bakwe bachiindi ambalikubatondeezya luyando mazubaano. Ulakonzya kubala atala aJehova mbaakali kuyanda kuti ma-Israyeli bamukombe ambayanda kuti maKkristu bamukombe mazubaano. Naakuti ulakonzya kubala atala abupolofita bwamuBbayibbili buli atala abuumi bwaJesu amulimu ngwaakachita naakali aanyika.

5. Njiili nkani njuyanda kuyanduulisisya muBbayibbili?

5 Bamwi banga bayanduulisisya zinikide bakabuzigwa kuti nziizili zintu ziche nzibayanda kuzooyanduulisisya muJwi lyaLeza. Nsandulo zyabo bamwi zililembedwe mukabbokesi kati, “ Zintu Nzukonzya Kuyandulisisya Nulikubala.” Ulakonzya kubotelwa loko chiindi nwaanoobala nkani eezi kubelesya Watch Tower Publications Index naakuti Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lyaBakamboni baJehova. Kubala Bbayibbili munzila iinikide kulakonzya kusimya lusyomo lwako alubo kulakugwasya kuti ujane “luzyibo lwa Leza.” (Tus. 2:​4, 5) Lino atulange-lange kamwi kasimpe kamuBbayibbili nkitweelede kuyanduulisisya.

YEEYESESYA ATALA AMAKANZE AALEZA

6. (a) Nguuli musiyano uuliwo aakati kakupulana akuba aamakanze? (b) Nkamboonzi nituli aachoonzyo chakuti makanze aaJehova atala abantu anyika “anooliwo lyoonse”?

6 Atubone nzilyaamba Bbayibbili atala amakanze aaLeza. Kuli musiyano uuliwo aakati kakupulana akuba aamakanze. Kupulana kuli mbuli kubelesya nzila iimwi kuti ukasike kundawu nkuyanda kuyoosika. Nikuba boobo, kuti nzila njuwabelesya wajana yakajalwa, lweendo lwako ngalwayingwa nsya. Kuti kuli aamakanze ubikkila maanu kundawu nkuya. Nga ulizi kuti uya kuli, alubo kuti nzila njwaabelesya wajana yajalwa, tuteyi mulenga pe, ulabelesya iimbi. Ulakonzya kuchincha-chincha kweendelana achiimo kuti kuli aamakanze, kuchita oobu kupa kuti ukasike nkuya. Tulamulumba Jehova akaambo kakuti ulikutuyubunwida mbichaani-mbichaani “makanze [aakwe] aatamani” kabelesya Bbayibbili. (Ef. 3:11.) Jehova ulakonzya kubelesya nzila zisiyene-siyene kuti azuzikizye makanze aakwe akaambo kakuti “wakabamba zintu zyoonse kuti azuzikizye makanze aakwe.” (Tus. 16:4) Eezi zitondeezya kuti zintu zyoonse nzyachita zinooliwo chiindi choonse. Ngaali makanze aaJehova alubo nkuukuli kuchincha nkwaakachita kuti makanze aakwe azuzikizigwe?

7. Chiindi bantu bakusaanguna nibakapapila, Jehova wakachitaanzi kuti makanze aakwe azuzikizigwe? (Mateyo 25:34)

7 Leza wakabuzya bantu bakusaanguna makanze ngaakalaawo atala ambabo. Bakeelede ‘kuzyalana bavwule, bazuzye nyika akuyeendelezya alimwi akweendelezya . . . zilenge zyoonse’ zyeenda aanyika. (Matl. 1:28) Chiindi Adamu a-Eva nibakapapila Jehova, bakapa kuti chibi chitabukile kubana babo. Eezi teezyakapa kuti Jehova aleke kuzuzikizya makanze aakwe. Jehova wakachincha nzila yakuti azuzikizye makanze aakwe. Chakufwambaana, wakabikka Bwaami kujulu bwakali kuzoozuzikizya makanze aakwe aakusanguna aali atala abantu anyika. (Bala Mateyo 25:34.) Muchiindi chakwe cheelede, Jehova wakatondeezya luyando kwiinda mukutuma Mwanaakwe wakusaanguna aanyika kuti azooyiisye bantu atala aBwaami akuti azoope buumi bwakwe kuti atununune kuchibi alufu. Kuzwa waawo, Jesu wakabusigwa mpawo wakabweeda kujulu kuti akeendelezye kali Mwaami waBwaami bwaLeza. Pesi kuli zyiingi nzitukonzya kwiiya atala amakanze aaLeza.

Yeeya mbukunoobede chiindi zilenge zili aabusongo zili kujulu azili aanyika nizyaakujatana kwiinda mukulibombya kuli Jehova (Langa fuka 8)

8. (a) Nguuli mulumbe mupati uuli muBbayibbili? (b) Mbuli mbukupandulwidwe muli Ba-efeso 1:​8-11, ngaali makanze mapati ngalaawo Jehova? (Langa pikicha iili aachivumbyo.)

8 Mulumbe mupati uuli muBbayibbili ngwakuti zina lyaLeza lilemekwe chiindi nayabuzuzikizya makanze aakwe aanyika kabelesya Bwaami bwakwe bweendelezegwa aaKkristu. Makanze aaJehova taachinchi pe. Wakabikka chidindo chakuti ayoozuzikizigwa. (Is. 46:​10, 11; Heb. 6:​17, 18) Muchiindi chili kunembo, nyika izoochincha akuba paradayizi alubo bana ba-Adamu a-Eva bamaninide ‘bayoozumanana kupona mane kukabe kutamani.’ (Int. 22:26) Teengawo kupela pe makanze Jehova ngalaawo. Makanze aakwe mapati ngakujatanisya zilenge zyoonse zili kujulu azili aanyika. Kuzwa waawo, boonse banoomuswiilila bayooba aansi aaBweendelezi bwakwe. (Bala Ba-efeso 1:​8-11.) Tazikubotezyi na kuziba kuti Jehova uyanda kuzoozuzikizya makanze aakwe?

YEEYESESYA ATALA ABUUMI BWAKUNEMBO

9. Kubala Bbayibbili kutugwasya kuti tuzibe atalaanzi?

9 Atubone bupolofita Jehova mbwaakaamba mumuunda wa-Edeni bulembedwe muli Matalikilo 3:15. b Bupolofita oobu bwaambuula atala azintu zyakali kuzoochitika zyakali kuzoopa kuti makanze aaLeza azuzikizigwe. Zintu eezyo zyakali kuzoochitika kakuli kwayinda minyaka myiingi. Muchikozyano, Leza wakabuzya Abbrahamu kuti muzyalani lyakwe, kwakali kuzoozyalwa Kkristu. (Matl. 22:​15-18) Mpawo mu33 C.E., Jesu wakalumwa kukasindi mbuli mbubwakaamba bupolofita. (Mil. 3:​13-15) Chipanzi chamamanino chakuzuzikizigwa kwabupolofita oobu nkupwayigwa kwamutwe waSaatani kuyoochitika muminyaka iili 1 000. (Chi. 20:​7-10) Alubo Bbayibbili liyubununa zintu zyiingi zitakachitike kunembo mbukunga kuzondana kuliwo aakati kabweendelezi bwaSaatani ambunga yaJehova kwaba aafwiifwi kumana.

10. (a) Niinzi ziyoochitika mubuumi lino-lino? (b) Kujana twalibambila biyeni? (Langa makani aamunsi.)

10 Yeeya atala azintu zyakaambwa aaBbayibbili zigambya zitazoochitike. Chakusaanguna, zisi ziyoowambilizya atala “luumuno akulyiiba!” (1 Tes. 5:​2, 3) ‘Katutayeeyeli pe,’ mapenzi mapati ayoosaanguna chiindi zisi niziyoolwana bukombi bwakubeja. (Chi. 17:16) Kuzwa waawo, tuyoobona “Mwanaamuntu kaza aamayoba aakujulu kali aamanguzu abulemu bupati.” (Mt. 24:30) Jesu uyoobeteka bantu kali kwaanzaania mbelele kuzwa kumpongo. (Mt. 25:​31-33, 46) Nikuba oobo, Saatani takapeti maboko pe, uyooyinkilila kunembo kulwana bakombi baLeza. Akaambo kakuti ulabazonda, uyoopa kuti zisi zitakajatane nkukwaamba Gogo wakuMagogo zikalwane bakombi baJehova bakasimpe. (Ezk. 38:​2, 10, 11) Aachiindi eecho, nkamu yamaKkristu bananikidwe batanoosyeede aanyika bazoobunganizigwaamwi kuti bayinke kujulu. Bayooba aamwi aKkristu amasooja aakujulu mpawo bayoolwana munkondo ya-Amagedoni. Aaya anooli mamanino aamapenzi mapati. c (Mat. 24:31; Chi. 16:​14, 16) Kuzwaawo, bweendelezi bwaKkristu bwaminyaka iili 1 000 buyoosaanguna kweendelezya.—Chi. 20:6.

Kwiiya atala aJehova kwaminyaka myiingi kuyoopa kuti ube aafwiifwi anguwe zili biyeni? (Langa fuka 11)

11. Bulangilizi bwabuumi butamani bupa kuti uyeeyesesye atalaanzi? (Langa pikicha.)

11 Yeeya atala azintu ziyoochitika yaakwiinda minyaka iili 1 000. Bbayibbili lyaamba kuti Mulengi wesu ‘wakabikka buumi butamani mumyoyo yesu.’ (Muk. 3:11) Yezya kuyeeyesesya kuti zyaambaanzi eezi kulinduwe akubweenzinyokwe mbulaabo aJehova. Bbuku litii, Amubaa Cilongwe a Jehova, peji 319, likabikka munzila iimvwisisika kaambo aaka, lyaamba kuti: “Twaakupona myaanda-myaanda, zyuulu-zyuulu, tuulunzuma notuba tuulunzuma twazyuulu zyamyaka, tunoozyi zintu zinji kapati kujatikizya Jehova Leza kwiinda nzyotuzyi lino. Pele tucinoolimvwide kuti kuli zintu zinji zitaliboteli nzyotweelede kwiiya. . . . Ibuumi butamani bunooli ampindu munzila njotutakonzyi kuyeeyela mumbazu ziindene-indene kapati—alimwi ikuzumanana kubaa cilongwe ciyumu a Jehova cinooli cibeela ciyandika lyoonse cabuumi oobo butamani.” Chiindi nitwiinkilila kunembo kubala Jwi lyaLeza, kuli zimbi nzitukonzya kujana nituli kuyanduulisisya.

LANGA MAJULU

12. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tuzibe zintu zili kujulu? Amba chikozyano.

12 Jwi lyaLeza litubuzya zintu ziche atala akubawo kwaJehova “kujulu.” (Is. 33:5) Bbayibbele litubuzya zintu zigambya atala aJehova ambunga yakwe yakujulu. (Is. 6:​1-4; Dan. 7:​9, 10; Chi. 4:​1-6) Muchikozyano, tulakonzya kubala atala azintu zigambya nzyaakabona Ezekkiyele chiindi naakabona ‘majulu aakajaluka eelyo wakatalika kubona zilengaano zya Leza.’—Ezk. 1:1.

13. Mulimu ngwalikuchita Jesu upa kuti umvwe biyeni mbuli mbukupandulwidwe muli Mahebberu 4:​14-16?

13 Ulakonzya kuyeeya mulimu ngwalaawo Jesu kujulu kali Mwaami alubo kali Mupayizi Mupati uulalweetelelo. Kwiinda mulinguwe, tulakonzya kuswena “kuchuuno chabwaami chaluzyalo lupati” kwiinda munkombyo akukumbila lweetelelo akuti tujane lugwasyo “aachiindi cheelede.” (Bala Mahebberu 4:​14-16.) Buzuba abuzuba, atukanze kuyeeyesesya zintu nzyaakatuchitila Jehova aJesu anzibalikutuchitila lino kabali kujulu. Luyando lwabo lweelede kutusika aamoyo alubo lupe kuti tube basungu mumilimu yoonse yabukombi njituchita.—2 Kor. 5:​14, 15.

Libone kulikubotelwa munyika mpya, kuzi kuti wakagwasya bantu kuti babe Bakamboni baJehova akuti babe basikwiiya baJesu (Langa fuka 14)

14. Njiili imwi nzila mbotu loko njitukonzya kutondeezya kuti tulamulumba Jehova aJesu? (Langa mapikicha.)

14 Imwi nzila njitukonzya kutondeezya kuti tulamulumba Leza aMwanaakwe nkubeleka changuzu kuti tugwasye bamwi kuti baze mumbunga yaJehova akuti babe basikwiiya baJesu. (Mt. 28:​19, 20) Eezi nzizyo nzyaakachita mwaapostoli Pawulu kali kulumba Leza aKkristu. Wakalizi kuti kuyanda kwaJehova nkwakuti “bantu bamisyobo yoonse bafutulwe akuti babe aaluzibo lwachoonzyo lwakasimpe.” (1 Tim. 2:​3, 4) Mwaapostoli Pawulu wakabeleka changuzu mumulimu wakukambawuka kuti agwasye bantu biingi ‘kuchitila kuti afutule bamwi kuti kazikonzeka.’—1 Kor. 9:​22, 23.

KUBALA BBAYIBBILI AKUPE KUTI UBOTELWE

15. Kweendelana a-Intembauzyo 1:​2, niinzi chipa kuti tubotelwe?

15 Mulembi wa-Intembawuzyo wakapandulula kuti muntu uubotelwa alubo uuzwidilila “ukkomanina mulawo wa Jehova” alubo “ulazinzibala kuyeeya mulawo wakwe syikati amasiku.” (Int. 1:​1-3; makani aamunsi.) Kapandulula atala amavesi aaya, umwi musanduluzi waBbayibbili uutegwa Joseph Rotherham wakaamba kuti muntu umwi awumwi “weelede kuzulwidwa aamilawu yaLeza zyakuti weelede kuyanduulisisya, kwiibala akukkala kayeeyesesya atala anjiyo.” Alubo wakayungizya kuti muntu uubala Bbayibbili weelede “kulimvwa kali wasweekelwa chimwi chintu kuti wajampa zuba limwi katabalide Jwi lyaLeza.” Ulakonzya kubotelwa kuti wabala Bbayibbili akubikkila maanu kuzintu zyoonse zilembedwe mukati akubona kuti zintu eezyo zinjililana biyeni. Tulabotelwa kuti twabeleka changuzu kuti tumvwisisisye zintu zyoonse zilembedwe muJwi lyaLeza.

16. Tuzoolanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

16 Kasimpe nkatuyiisya Jehova kali muJwi lyakwe kalamvwisisika. Muchiiyo chitobela, tuyoobona kamwi kasimpe kali muBbayibbili kali atala atempele pati lyaJehova lyakumuuya lyakapandululwa aaPawulu mulugwalo ndwaakalembela maKkristu bachiHebberu. Kulanga-langa atala ankani eeyi kweelede kuyoopa kuti ubotelwe loko.

LWIMBO 94 Kulumba Akaambo ka Jwi lya Leza

a Kubala Bbayibbili kulakonzya kukunoneezya akupa kuti ubotelwe kwabuumi bwako boonse akuti uswene afwiifwi aTaateesu wakujulu. Muchiiyo eechi, tulabona mbutukonzya “kubumvwisisisya chakumaninina busasa, bulamfu, bulamfu bwakuya mujulu abubbile” bwaJwi lyaLeza.

b Langa chiiyo chiti, “Bupolofita Bwachiindi Buyandikana Kulinduwe” muNgaziyakulinda yamuJuly 2022.

c Kuti uzibe mbukonzya kulibambila kuzintu zigambya ziyoochitika kunembo, bala bbuku liti, Bwami bwa Leza Bulalela! p. 230.