1, 2. ¿Bix unaj u xakʼaltik máak le Bibliaoʼ? Aʼal junpʼéel ejemplo.

 KOʼOX aʼalikeʼ taak a manik junpʼéel naj. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a wil wa maʼalob ka a maneʼ? ¿Chéen wa ka eʼesaʼaktech junpʼéel foto wa ka xiʼikech a wile? ¿Máasaʼ maas maʼalob ka xiʼikech a wile? Beyoʼ yaan u páajtal a xíimbaltik tuláakal le naj utiaʼal a wilik bix yaniloʼ. Maʼ xaaneʼ hasta jeʼel a tʼaan yéetel juntúul máax il u beetaʼal le najoʼ, beyoʼ yaan a kʼaj óoltik tubeel le naj taak a máanikoʼ.

² Bey xan jeʼel u páajtal k-beetik kéen k-xakʼalxokt le Bibliaoʼ. Juntúul máak ku xakʼaltik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le Bibliaoʼ bey jeʼex «junpʼéel nuxiʼ naj kaʼanal yéetel taam u cimientoileʼ». Wa k-jáajan xookeʼ maʼ yaʼab baʼaloʼob ken k-kaniʼ, chéen yaan u pʼáatal t-tuukul le yáax baʼaloʼob k-kanmoʼ (Heb. 5:12). Maas maʼalob ka k-beet le baʼax t-aʼalaj yoʼolal le najeʼ, kʼaʼabéet k-xakʼaltik le Biblia utiaʼal k-naʼatik tubeeloʼ. Utiaʼal leloʼ kʼaʼabéet k-ilik bix u kʼaxkuba le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ chéen kʼaʼabéet k-ojéeltik baʼax ku kaʼansikiʼ, kʼaʼabéet k-ilik xan baʼaxten k-creertik le baʼax ku kaʼansikoʼ.

3. ¿Baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo tiʼ le cristianoʼob ka u beetoʼoboʼ yéetel baʼaxten? (Efesios 3:​14-19).

³ Utiaʼal k-naʼatik tubeel le Bibliaoʼ, kʼaʼabéet k-xakʼaltik tak le baʼaloʼob difíciltak ku kaʼansikoʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le cristianoʼoboʼ ka u tsʼáa u yóol u naʼatoʼob «bukaʼaj u kóochil, u chowakil, u kaʼanlil yéetel u taamil» u Tʼaan Dios. Leloʼ le áantoʼob utiaʼal ka muʼukʼaʼanchajak u fejoʼob (xok Efesios 3:​14-19). Toʼon xaneʼ bey unaj k-beetkoʼ. Koʼox ilik bix jeʼel k-xakʼaltik u Tʼaan Dios utiaʼal k-naʼatik tubeel le baʼaxoʼob ku kaʼansikoʼ.

4. Aʼal jujunpʼéel baʼaloʼob jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a maas natsʼkaba tu yiknal Jéeobaeʼ.

⁴ Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ tu conformaroʼob chéen yéetel le yáax baʼaloʼob u kanmoʼob teʼ Bibliaoʼ, baʼaxeʼ yéetel u yáantaj le espíritu santooʼ ku tsʼíiboltkoʼob u kankoʼob «tak le u taamkach naʼat Diosoʼ» (1 Cor. 2:​9, 10). Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal a xakʼaltik wa baʼax jeʼel u yáantkech a maas natsʼaba tiʼ Dioseʼ. Por ejemploeʼ jeʼel u páajtal a xakʼaltik bix tu yeʼesil u yaabilaj Jéeoba tiʼ le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ, leloʼ yaan u yáantkech a wil u yaabiltmech xan. Jeʼel xan u páajtal a xakʼaltik bix u adorartaʼal Jéeoba úuchjeakil yéetel bix u adorartaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ. Wa maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal a xakʼaltik le profecíaʼob tu béeykuntaj Jesús le ka kuxlaj way Luʼumoʼ.

5. ¿Baʼax kaʼansajil tiʼ le Biblia a kʼáat a maas xakʼalxoktoʼ?

⁵ Jujuntúul sukuʼunoʼob jach uts tu tʼaan u xakʼalxookoʼobeʼ kʼáataʼabtiʼob baʼax kaʼansajil tiʼ le Biblia u kʼáat u xakʼalxoktoʼoboʼ. Le cuadro « Baʼaxoʼob jeʼel u páajtal a xakʼaltikeʼ» ku taasik jujunpʼéel tiʼ le baʼaloʼob tu yaʼaloʼoboʼ. Jach yaan a disfrutartik a xakʼaltikoʼob yéetel u yáantaj le libro Áantaj utiaʼal u xakʼalxook u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ. Leloʼ yaan u muʼukʼaʼankúuntik a fe yéetel «yaan u béeytal a kanik baʼaloʼob yaan yil yéetel Dios» (Pro. 2:​4, 5). Koʼox ilik jujunpʼéel tiʼ le baʼaloʼob difíciltak jeʼel u páajtal k-xakʼalxoktikoʼ.

6. 1) ¿Baʼax ejemploil eʼesik Jéeobaeʼ deporsi ku béeykuntik baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik? 2) ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Diosoʼ «utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul»? (Efesios 3:11).

⁶ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Diosoʼ deporsi yaan u béeytal. Koʼox tuukul tiʼ le ejemploaʼ: koʼox aʼalikeʼ taak a bin tiʼ junpʼéel kaaj, chéen baʼaleʼ le táan a binoʼ ka wilkeʼ lubaʼan junkúul nuxiʼ cheʼ teʼ carreteraoʼ. Le oʼolal ka tuklikeʼ maʼatan kʼuchul teʼ kaaj tuʼux taak a binoʼ, pero como deporsi a chʼaʼtukultmaj a bineʼ ka kaxtik uláakʼ bej a bise. Bey xan u yúuchul yéetel le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeobaoʼ. Le baʼaxoʼob u tukultmoʼ ku yaʼalaʼal «utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u  xuul» tumen deporsi yaan u béeykuntik (Efe. 3:11). Lelaʼ k-ojel tumen «ku meyajtiʼ tuláakal baʼax yaan utiaʼal u béeykuntik baʼax u tukultmaj» (Pro. 16:4). Tsʼoʼoleʼ le utsiloʼob ku taaskoʼ maʼ tun xuʼulul. Chéen baʼaleʼ, ¿baʼax túun u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeoba? ¿Yaan wa baʼax tsʼoʼok u kʼexik utiaʼal u béeykuntik?

7. Le ka tu tsʼáajuba Adán yéetel Eva tu contra Dioseʼ, ¿baʼax kʼeexil tu beetaj Jéeoba utiaʼal u béeykuntik le baʼax u chʼaʼtukultmoʼ? (Mateo 25:34).

⁷ Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ Adán yéetel Eva baʼax ken u beetoʼob, tu yaʼalajtiʼob: «Yanchajak a paalaleʼex yéetel yaʼabchajkeʼex, chupeʼex le luʼumaʼ yéetel kanáanteʼex [ . . . ] tuláakal baʼal kuxaʼan way luʼumeʼ» (Gén. 1:28). Le ka tu tsʼáajuba Adán yéetel Eva tu contra Dioseʼ ook le kʼeban way yóokʼol kaabeʼ. Pero lelaʼ maʼ tu kʼatuba tu beel Diosiʼ. Letiʼeʼ deporsi yaan u béeykuntik baʼax u chʼaʼtukultmaj. Utiaʼal leloʼ tu kʼexaj bix ken u béeykuntil, tu séebaʼanil tu yaʼalaj yaan u yantal junpʼéel Reino teʼ kaʼan utiaʼal u béeytal le baʼax u chʼaʼtukultmaj utiaʼal wíinik bey xan utiaʼal le Luʼumaʼ (xok Mateo 25:34). Ka kʼuch u kʼiinileʼ Jéeobaeʼ tu túuxtaj u Hijo way Luʼumeʼ. Letiʼeʼ tu kaʼansaj tiʼ le máakoʼob baʼax ken u beet le Reinooʼ yéetel tu tsʼáaj u kuxtal utiaʼal u salvarkoʼon tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ. Tsʼoʼoleʼ le ka tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼaleʼ suunaj teʼ kaʼan utiaʼal u beetik u Reyil tiʼ u Reino Diosoʼ. Chéen baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Diosoʼ.

8. 1) ¿Tiʼ baʼax ku tʼaan tuláakal le Bibliaoʼ? 2) Jeʼex u yaʼalik Efesios 1:​8-11, ¿baʼax uláakʼ u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeoba? (Ilawil le dibujo yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

⁸ Tuláakal le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ bix ken u santificartil u kʼaabaʼ Jéeoba le kéen u béeykunt le baʼax u chʼaʼtukultmaj utiaʼal le Luʼumaʼ (Isa. 46:​10, 11; Heb. 6:​17, 18). Lelaʼ yaan u beetik yéetel u yáantaj u Reino u kʼubéentmaj tiʼ Jesúsoʼ. Le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeobaoʼ maʼ kʼexpajkiʼ letiʼeʼ ku prometertik yaan u béeykuntik. Maʼ kun xáantaleʼ le Luʼumaʼ yaan u suut paraísoil yéetel le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ yaan u pʼáatloʼob perfectoil yéetel yaan «u kuxtaloʼob utiaʼal mantatsʼ» (Sal. 22:26). Chéen baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼaxoʼob u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeoba. Letiʼeʼ yaan u beetik ka múuchʼ yanak le máaxoʼob yanoʼob teʼ kaʼan bey xan le yanoʼob way Luʼumeʼ. Letiʼob túuneʼ yaan u yantaloʼob yáanal u páajtalil Jéeoba, le máax yaan tiʼ u derechoil u gobernaroʼ (xok Efesios 1:​8-11). ¿Máasaʼ jach jatsʼuts bix ken u béeykuntil le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeobaoʼ?

9. ¿Baʼax k-ojel kun úuchul ikil k-xokik le Bibliaoʼ?

⁹ Tuukulnakoʼon tiʼ le profecía yaan Génesis 3:15 tu yaʼalaj Jéeoba tu jardínil Edénoʼ. b Le profecíaaʼ ku tʼaan tiʼ baʼaloʼob kun úuchul utiaʼal u béeytal baʼax u kʼáat Dios. Pero le baʼaloʼobaʼ yaan u béeytal hasta u máan u milesil añoseʼ. Junpʼéel tiʼ le baʼaloʼobaʼ letiʼe Mesías aʼalaʼan kun taal tiʼ u chʼiʼibal Abrahánoʼ (Gén. 22:​15-18). Teʼ año 33 Jesúseʼ chiʼib u tuunkuy jeʼex u yaʼalik le profecíaoʼ (Hech. 3:​13-15). Chéen baʼaleʼ todavía ku bineltik maas tiʼ 1,000 años utiaʼal ka béeychajak u tsʼook baʼax ku yaʼalik le profecíaoʼ: u púuʼchaʼataʼal u pool Satanás, le Kʼaasilbaʼaloʼ (Apo. 20:​7-10). Pero le Bibliaoʼ ku yaʼalik uláakʼ baʼaloʼob kun sen úuchul antes tiʼ u xuʼulsaʼal le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ.

10. 1) ¿Baʼaxoʼob kun úuchul ichil junpʼíit kʼiin? 2) ¿Bix jeʼel k-preparartik k-tuukul yéetel k-puksiʼikʼaleʼ? (Ilawil le notaoʼ).

¹⁰ Kʼaʼajaktoʼoneʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le  kaajoʼoboʼ yaan u yaʼalikoʼobeʼ «¡tuláakal jejetsʼkil yéetel maʼalob yanil!» (1 Tes. 5:​2, 3). Le nojoch muʼyajil túunoʼ yaan u téek káajal le kéen atacartaʼak le religiónoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajil tumen le kaajoʼoboʼ (Apo. 17:16). Maʼ xaaneʼ le kéen ilaʼak «u Paal máak táan u taal yóokʼol le múuyaloʼoboʼ, táan u taal yéetel u páajtalil bey xan yéetel u kiʼichkelmil[eʼ]» yaan u yilaʼal baʼaloʼob jelaʼantak, baʼaloʼob mix juntéen ilaʼak (Mat. 24:30). Kéen tsʼoʼokok túuneʼ Jesúseʼ yaan u juzgartik tuláakal máak, yaan u separartik le máakoʼob beyoʼob tamanoʼob tiʼ le máakoʼob beyoʼob chivoʼoboʼ (Mat. 25:​31-33, 46). Chéen baʼaleʼ Satanáseʼ maʼ kun pʼáatal chéen u méekʼmaj u kʼab. Como jach yaan u pʼuʼujuleʼ yaan u túulchʼintik «Gog ku taal tiʼ u luʼumil Magog» wa junmúuchʼ kaajoʼob utiaʼal ka u atacartoʼob u kaajal Jéeobaoʼ (Eze. 38:​2, 10, 11). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ u yalab le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ yaan u bisaʼaloʼob kaʼan utiaʼal u muchʼtaloʼob yéetel Jesús bey xan yéetel le ángeloʼob utiaʼal u baʼateloʼob tu guerrail Armagedónoʼ, bey kun tsʼoʼokol le nojoch muʼyajiloʼ (Mat. 24:31; Apo. 16:​14, 16). c Kéen tsʼoʼokok túuneʼ yaan u káajal u gobernar Cristo yóokʼol le Luʼumaʼ (Apo. 20:6).

11. A tuklikeʼ, ¿bix le kuxtal utiaʼal mantatsʼoʼ? (Ilawil xan le dibujoʼoboʼ).

¹¹ Máans ta tuukul bix kan kuxtal kéen tsʼoʼokok le 1,000 añosoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ tsʼoʼok «u tsʼáaik tu puksiʼikʼal wíinik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ» (Ecl. 3:11). ¿Tsʼoʼok wa a máansik ta tuukul bix ken a bisilaba yéetel Dios teʼ tiempo jeʼeloʼ? Le libro Acerquémonos a Jehová página 319, ku yaʼalik: «Le baʼaloʼob k-ojel yoʼolal Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ mix baʼal tu tséel le bukaʼaj baʼaloʼob kéen k-ojéelt tu yoʼolal le kéen kuxlakoʼon u cientosil, u milesil wa u millonesil añosoʼ. Pero kex beyoʼ yaan k-ilkeʼ jach yaʼab uláakʼ jatsʼuts baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-kanik tu yoʼolaleʼ. [ . . . ] Hasta maʼ tu páajtal k-máansik t-tuukul bukaʼaj jatsʼutsil le kuxtal kun antal teʼ Paraísooʼ. Pero u maas jatsʼutsileʼ yaan k-maas bisikba  yéetel Jéeoba». Chéen baʼaleʼ mientras u kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ, ¿baʼax uláakʼ baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-xakʼaltik teʼ Bibliaoʼ?

12. ¿Bix jeʼel u páajtal k-ilik le baʼaloʼob yaan teʼ kaʼanoʼ? Aʼal junpʼéel ejemplo.

¹² Le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon k-máans t-tuukul bix le «kaʼanal lugar» tuʼux yaan Diosoʼ (Isa. 33:5). Ku yaʼalik baʼaloʼob ku beetik u jaʼakʼal k-óol yoʼolal Jéeoba bey xan yoʼolal le junjaats u kaajal Dios yaan teʼ kaʼanoʼ (Isa. 6:​1-4; Dan. 7:​9, 10; Apo. 4:​1-6). Por ejemploeʼ jeʼel u páajtal k-xokik le baʼaloʼob tsʼaʼab u yil Ezequieloʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ ‹jeʼepaj le kaʼanoʼoboʼ ka tsʼaʼab u yil jujunpʼéel baʼaloʼob tumen Dios› (Eze. 1:1).

13. ¿Bix a wuʼuyikaba kéen tuukulnakech tiʼ le meyaj ku beetik Jesús teʼ kaʼanoʼ?

¹³ Máans ta tuukul baʼax táan u beetik Jesús t-oʼolal teʼ kaʼanoʼ, letiʼeʼ u Maas Nojchil le Sacerdoteʼoboʼ yéetel táan u beetik u Reyil. Chéen tu yoʼolal letiʼeʼ ku páajtal k-natsʼikba ich oración yiknal «u trono Dios» yéetel ku páajtal k-kʼáatik ka «u chʼaʼtoʼon óotsilil» «jach teʼ kʼiin kʼaʼabéettoʼon[oʼ]» (xok Hebreos 4:​14-16). Sáamsamal unaj k-tuukul tiʼ tuláakal le baʼax ku beetik Jéeoba yéetel Jesús t-oʼolaloʼ. Le nojoch yaabilaj ku yeʼeskoʼoboʼ ku péeksikoʼon k-yaabiltoʼob bey xan k-meyajtik Jéeoba yéetel kiʼimak óolal (2 Cor. 5:​14, 15).

14. ¿Bix jeʼel k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yéetel Jesús yoʼolal baʼax ku beetkoʼob t-oʼolaloʼ? (Ilawil xan le foto yéetel le dibujooʼ).

¹⁴ Junpʼéel bix jeʼel k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yéetel Jesús yoʼolal le baʼax ku beetkoʼob t-oʼolaloʼ letiʼe kéen áant u maasil utiaʼal ka u meyajtoʼob Jéeobaoʼ yéetel ka u beetubaʼob u discípuloʼob Jesúsoʼ (Mat. 28:​19, 20). Jach bey tu beetil apóstol Pablooʼ. Letiʼeʼ u yojleʼ Dioseʼ «u kʼáat ka u salvartuba tuláakal u jejeláasil máakoʼob yéetel ka kʼuchuk u kʼaj óoltoʼob  tubeel le jaajoʼ» (1 Tim. 2:​3, 4). Le oʼolal jach tu tsʼáaj u yóol u kaʼansoʼob utiaʼal u «salvartik wa jaytúuliʼ» (1 Cor. 9:​22, 23).

15. Jeʼex u yaʼalik Salmo 1:​2, ¿baʼax kiʼimakkúuntik u yóol máak?

¹⁵ U libroil Salmoseʼ ku yaʼalikeʼ le máax «jach u yaabiltmaj u ley Jéeoba[oʼ]» kiʼimak u yóol yéetel maʼalob u bintiʼ tumen «bul kʼiin yéetel bul áakʼab ku xokik le leyoʼ yéetel ku tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik» (Sal. 1:​1-3). Juntúul máak traducirtik le Bibliaoʼ tu yaʼaleʼ «le máax xokik le Bibliaoʼ kʼaʼabéet u yutstal tu yich le consejoʼob ku tsʼáaik Dios utiaʼal u kaxtikoʼ, utiaʼal u kaanbal tiʼ yéetel utiaʼal u tuukul tiʼ le baʼax ku xokikoʼ». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xaneʼ juntúul máak beyaʼ «wa maʼ tu naʼatik le baʼax ku xokikoʼ ku tuklikeʼ táan u perdertik u tiempo» (Studies in the Psalms, Joseph Rotherham). Techeʼ jeʼel a disfrutartik u xookil le Biblia wa ka xakʼaltik, ka naʼatik yéetel ka wilik bix u kʼaxkuba le baʼax ku yaʼalikoʼ. ¡Jach ku kiʼimakkúuntik k-óol k-xakʼaltik tuláakal baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Dios!

16. ¿Baʼax ken k-xakʼalt teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁶ Tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-naʼatik u kaʼansajoʼob Jéeoba yaan teʼ Bibliaoʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-xakʼaltik junpʼéel tiʼ le kaʼansajoʼob maʼ chéen chʼaʼabil u naʼataʼaloʼ: u templo espiritual Jéeoba. Lelaʼ letiʼe tu tsʼíibtaj Pablo teʼ carta tu túuxtaj tiʼ le hebreoʼoboʼ. Tuláakloʼon yaan k-disfrutartik k-xakʼaltik le xook ku segueroʼ.