Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 45

Osimiswe n’Olukengo l’Okukolera Yehova omu Hekalu Lyage ly’Ekiroho

Osimiswe n’Olukengo l’Okukolera Yehova omu Hekalu Lyage ly’Ekiroho

“Muharamye Owalemaga embingu n’egulu.”—UFU. 14:7.

OLWIMPO 93 Ogishe Embuganano Yerhu

OKU BUGEKE a

1. Bichi malayika ali aderha, na nka gurhe ebyola binwa birhulolere?

 RHUDERHE oku malayika amakuganiza, wakayunviriza ebi ali alonza kukubwira si? Nechi, zene, malayika ali aganira “na buli shanja, buli buko, buli lulimi na buli bantu.” Bichi ali aderha? “Muyubahe Mungu munamuhe obukuuze . . . Muharamye Owalemaga embingu n’egulu.” (Ufu. 14:6, 7) Yehova yenyine ye Mungu w’okuli eyi buli yeshi akwanene kuharamya. Rhugwerhe obusime bunene, bulala arhuhere orozo lw’akamaro l’okumuharamya omu hekalu lyage lizibu-zibu ly’ekiroho!

2. Ehekalu ly’ekiroho lya Yehova bye bichi? (Olole n’echisanduku “ Lirhali Bichi.”)

2 Kweri, ehekalu ly’ekiroho bili bichi, na ngahe rhwakabona amafasiriyo oku bilolere elyola hekalu? Ehekalu ly’ekiroho erhali nju nyanju. Guli mupango Yehova ahebereho yirhumuharamya omu njira ayemerere eyumangire oku nterekero y’enchungu ya Yesu. Entumwa Paulo alifasiriye bwinja ogola mupango amango ayandikira Abakristu b’Abaebrania b’omu kagana kaburhanzi balilamire omu Yudeya. b

3-4. Bichi byalilazize Paulo oku bilolere Abakristu b’Abaebrania baliri omu Yudea, na nka gurhe alibarhabere?

3 Bulagurhe Paulo ayandikiraga Abakristu b’Abaebrania balilamire e Yudeya? Nkabaga hali mpanvu ebiri z’akamaro zarhumaga. Ey’oburhanzi, kwaliri kubaheba omurhima. Embere babe Bakristu, banene mubo baliri omu dini ly’Echiyahudi. Nkabaga abakulu b’elyola dini, baliri babashekera bulala babere Bakristu. Bulagurhe? Bulala abola Bakristu barhaligwerhe ehekalu ly’okujiriramo embuganano, nta mazabahu baligwerhe m’okuhanirako enterekero na nta badahwa baliherhe b’okubakolera. Echola chakavunire omurhima abanafunzi ba Yesu n’okunosya obwemere bwabo. (Ebr. 2:1; 3:12, 14) Nkabaga baguma mubo bakawazize oku bashube bagaluke chiro omu dini ly’Echiyahudi.

4 Echa kabiri, Paulo abwira abola Bakristu b’Abaebraniya oku, nta bushiru baliri bayerekana yibayunva bwinja enyigirizo zihyahya changwa enyigirizo zikomeere z’ekiroho, k’okuderha, “ebilyo bikomeere” bibonekene omu Chinwa cha Mungu. (Ebr. 5:11-14) Kweri, baguma barhaliri tayari kuleka kukulikira Esheriya ya Musa. Aliko Paulo aderha, oku enterekero zalihemerwe n’Esheriya zirhakakulire echaha loshi. Eju y’echola, eyola Sheriya yaheberwe “eburhambi.” Buzinda Paulo abayigiriza ziguma mw’ezola nyigirizo zikomeere z’obukweri. Aliyibwise ababo Bakristu “obulangalire bwinja kulusha loshi” buyumangire oku nterekero ya Yesu yakabarhabere kweri, “bayegere na Mungu.”—Ebr. 7:18, 19.

5. Bichi rhukenere kumenya omu chitabu che Biblia ch’Abaebrania, na bulagurhe?

5 Paulo afasiriya bene-babo b’Abaebraniya oku, okuntu bali baharamya Yehova zene bowe nka Bakristu, k’okwinja loshi kulusha okuntu baliri bamuharamya omu dini ly’Echiyahudi. Okuntu Abayahudi baliri baharamya nk’oku Esheriya yaliderhere, “chaliri chichuchu konyine ch’ebintu nji byayinja, aliko Kristu yiwaliri bukweri bw’ebyola bintu.” (Kol. 2:17) Echichuchu, chiba chintu chirhayerekene bwinja chintu chilebe chibaho. Kon’oko, okuntu Abayahudi baliri baharamya Mungu mira, chaliri chichuchu ch’enjira nyinja y’okuharamya yaliri hofi kuyinja. Rhukenere kumenya omupango Yehova ahebereho yirhubabalirwa ebyaha, n’okugala kumuhereza emparamyo ayemerere. Rhujage rhwahuzanya “echichuchu” (okuntu Abayahudi baliri baharamya) “n’obukweri” (okuntu Abakristu banaharamya), nk’oku biyerekenwe omu Waebrania. Omu kujira ntyo rhwamenya bwinja ehekalu ly’ekiroho n’okuntu ebyola birhulolere.

ETABERNAKULO

6. Gurhe etabernakulo yaliri yakoleswa?

6 Okuntu Abayahudi baliri baharamya. Enganiro ya Paulo yaliyimangiire oku tabernakulo yayumbakagwa na Musa omu mwaka gwa 1512 M.K.Y. (Olole Omuchoro “Okuntu Abayahudi Baliri Baharamya—Okuntu Abakristu Banaharamya.”) Etabernakulo yaliri nka nju y’ehema Abaizraeli baliri bagenda nayo amango baliri bahama-hama. Balilikoleseze hofi mu myaka 500 kugera amango bayumbakaga ehekalu e Yerusalemu. (Kut. 25:8, 9; Hes. 9:22) Elyola “hema ly’embuganano” yaliri fasi nkulu Abaizraeli baliri babuganana yibaharamya Mungu n’okuhaana enterekero zabo. (Kut. 29:43-46) Aliko kandi, etabernakulo yalishushanyize echindi chintu chikwirire bwenene, chakahikiire Abakristu.

7. Mangochi ehekalu ly’ekiroho lyahwanzaga kubaho?

7 Okuntu Abakristu banaharamya. Etabernakulo ya mira, “chaliri chichuchu ch’ebintu by’embingu,” kandi yalishushanyize ehekalu lizibu-zibu lya Yehova ly’ekiroho. Paulo aderhere oku “elyola hema [changwa, etabernakulo] guli mufano gw’ebintu bili zene.” (Ebr. 8:5; 9:9) Bobola amango ayandikiraga Abaebrania, ehekalu ly’ekiroho lyalikala liliho. Lyabagaho omu mwaka gwa 29 N.K.Y. Ogola mwaka, gu Yesu abatizwagamo, n’okushigwa amavurha n’eroho lichesibwa, n’okurhondera kukolera Yehova nka “mudahwa mukulu bwenene” omu hekalu ly’ekiroho. cEbr. 4:14; Mdo. 10:37, 38.

OMUDAHWA MUKULU

8-9. Nk’oku olwandiko lwa Waebrania 7:23-27 luderhere, nka gurhe Omudahwa Mukulu bwenene, Yesu Kristu, alekene bwenene n’abadahwa bakulu b’omu Izraeli?

8 Okuntu Abayahudi baliri baharamya. Omudahwa mukulu alihabirwe oruhusa l’okuderhera abantu embere za Mungu. Haruni ye mudahwa mukulu murhanzi we Izraeli, washimikagwa na Yehova, amango bahaana etabernakulo emwa Yehova. Aliko, nk’oku Paulo afasiriye, “banene balibere badahwa, bulala olufu lurhaliri lwaziga muguma agenderera kuba mudahwa.” d (Osome Waebrania 7:23-27.) Kandi bowe nka bantu barhashinganene, abola badahwa bakulu, balikwanene kuhana eyabo nterekero oku byaha byabo bowe bonyine. Ahola h’abadahwa bakulu b’omu Izraeli balekene loshi n’Omudahwa Mukulu bwenene, Yesu Kristu.

9 Okuntu Abakristu banaharamya. Yewe nka Mudahwa werhu Mukulu, Yesu Kristu, “ali mukozi . . . w’ehema ly’okuli, eli Yehova yenyine ayumbakaga, s’arhali muntu.” (Ebr. 8:1, 2) Paulo alifasiriye oku “bulala [Yesu] alamire esiku zoshi, ntaye nji wamugombola oku budahwa.” Paulo ayongerere oku, Yesu “arhagwerhe zinga, akulwa haguma n’abanyabyaha” na bulala arhali kuguma n’abadahwa bakulu b’Abaizraeli, “birhalimuhemere oku ahaane enterekero buli lusiku” eju y’ebyaha byage. Rhujage rhwalola okuntu amazabahu n’enterekero Abayahudi baliri bakolesa omu buharamye birhali kuguma n’okuntu Abakristu banaharamya.

AMAZABAHU N’ENTEREKERO

10. Bichi enterekero y’oku mazabahu me cuivre yalishushanyize?

10 Okuntu Abayahudi baliri baharamya. Embuga w’etabernakulo, haliri amazabahu m’okuhaanirako enterekero z’enyama emwa Yehova. (Kut. 27:1, 2; 40:29) Aliko, ezola nterekero zirhakarhumire abantu bababalirwa ebyaha byabo burundu. (Ebr. 10:1-4) Enterekero z’enyama Abaizraeli baligenderere kuhaana oku tabernakulo, zalishushanyize nterekero nguma yakakuulire abantu ebyaha byabo burundu.

11. Mazabahu ma nyabachi Yesu alichihaanireko nka nterekero? (Waebrania 10:5-7, 10)

11 Okuntu Abakristu banaharamya. Yesu alimenyere oku Yehova akamurhumire oku gulu y’ahaana akalamo kage nka nchungu oku bantu boshi. (Mt. 20:28) Na ntyo, amango abatizwa, Yesu ayerekana oku alonzeze kujira obulonza bwa Yehova. (Yoh. 6:38; Gal. 1:4) Amazabahu Yesu achihaanagako malishushanyize “obulonza” bwa Mungu. Obulonza bwa Yehova bwaliri, oku omwana wage akahaanire enterekero y’akalamo kage kashinganene yewe nka muntu. Yesu alihaanire akalamo kage nka nterekero “liguma na liguma amango moshi” y’ashukulira burundu ebyaha by’abantu bagwerhe obwemere mu ye. (Osome Waebrania 10:5-7, 10.) Rhukala kuja rhwaganira oku bigabi by’etabernakulo n’abichi byalishushanyize.

AHACHESIBWA N’AHACHESIBWA BWENENE

12. Inde walikwanene kuja mu buli chumba ch’etabernakulo?

12 Okuntu Abayahudi baliri baharamya. Etabernakulo n’amahekalu mayumbakagwa buzinda omu Yerusalemu, moshi maliyumbakirwe kuguma omu ndani. Omu nju mwaliri byumba bibiri, k’okuderha, “Ahachesibwa” na “Ahachesibwa Bwenene” haligabirwe n’erido liriko ebroderi. (Ebr. 9:2-5; Kut. 26:31-33) Omu ndani y’Ahachesibwa haliri echinara ch’etara chikolerwe ne oro, amazabahu m’okuyoseza k’obuvumba, n’ameza mali kw’emigati y’echerekane. “Abadahwa bashigwa” bonyine babaligwerhe oruhusa l’okuja omu hachesibwa yi bayeneza engabane zabo zichesibwa. (Hes. 3:3, 7, 10) Ahachesibwa Bwenene haliri esanduku y’endagano ye oro, yaliyerekene okubaho kwa Yehova. (Kut. 25:21, 22) Omudahwa mukulu yenyine yiwalihaabirwe oruhusa l’okuchubuka erido ly’Ahachesibwa n’okuja Ahachesibwa Bwenene liguma omu mwaka omu Lusiku l’Okushukulira Ebyaha. (Law. 16:2, 17) Omwaka oku gwindi, aliri aja Ahachesibwa ey’agwerhe eshagama y’enyama y’ashukulira ebyaha byage n’eby’eshanja lyoshi. Buzinda, kugerera eroho lyage lichesibwa, Yehova ayerekana wazi bichi ebigabi by’etabernakulo byalishushanyize.—Ebr. 9:6-8.

13. Bichi Ahachesibwa n’Ahachesibwa Bwenene h’etabernakulo halishushanyize omu okuntu Abakristu banaharamya?

13 Okuntu Abakristu banaharamya. Oluganjo lugeke lw’abanafunzi ba Kristu bashigirwe amavurha n’eroho lichesibwa. Kandi bali basimira obwira bwago-bwago haguma na Yehova. Abola 144 000 bakwanene kukola nka badahwa omu mbingu haguma na Yesu. (Ufu. 1:6; 14:1) Ahachesibwa h’etabernakulo haliyerekene oku bayemererwe nka bagala ba Mungu b’ekiroho amango bachili hanola oku gulu. (Ro. 8:15-17) Ahachesibwa Bwenene h’omu tabernakulo hashushanyize embingu, aha Yehova alamire. “Erido” ligabire Ahachesibwa n’Ahachesibwa Bwenene, lishushanyize omubiri gwa Yesu gw’enyama gurhakamuyemerere aje embingu nka Mudahwa Mukulu bwenene w’ehekalu ly’ekiroho. Omu kuhaana omubiri gwage g’omuntu nka nterekero oku bantu boshi, Yesu afungulira Abakristu bashigwa boshi enjira y’okulama embingu. Bakwanene kuleka omubiri gwabo gw’enyama yibahaabwa oluhembo lwabo embingu. (Ebr. 10:19, 20; 1 Ko. 15:50) Amango Yesu amala kufuuka, aja Ahachesibwa Bwenene h’omu hekalu ly’ekiroho emunda abashigwa boshi nji bamubugana.

14. Nk’oku olwandiko lwa Waebrania 9:12, 24-26 luderhere, bulagurhe okuntu rhuharamya omu hekalu ly’ekiroho lya Yehova, k’okwinja bwenene kulusha okuntu baliri baharamya nk’oku esheriya ya Musa yaliderhere?

14 Hanola, rhwakabona obwinja loshi b’omupango gwa Yehova g’obuharamye buchere buyumangiire oku nterekero y’enchungu n’obudahwa bwa Yesu Kristu. Omudahwa mukulu omu Izraeli aliri aja Ahachesibwa Bwenene hayumbakagwa n’omuntu, ey’agwerhe eshagama y’enyama bahaana nka nterekero. Aliko Yesu alijire “omu mbingu nyambingu” ahantu hachesibwa bwenene kulusha hoshi y’abonekana embere za Yehova. Eyola munda aliyerekene akamaro k’akalamo kage oku gulu nka muntu oshinganene ahaanaga eju yerhu “y’arhukulira ebyaha kugerera enchungu yage yewe yenyine.” (Osome Waebrania 9:12, 24-26.) Enchungu ya Yesu yarhuhere orozo l’okubabalirwa ebyaha byerhu burundu. Nk’oku rhukala kuyiga, rhube rhugwerhe obulangalire b’okuja kulama omu mbingu changwa oku gulu, rhweshi rhuli rhwaharamya Yehova omu hekalu lyage ly’ekiroho.

EBIBUGA

15. Bande baliri bakola omu chibuga ch’etabernakulo?

15 Okuntu Abayahudi baliri baharamya. Etabernakulo yaligwerhe chibuga chiguma, k’okuderha, haliri hantu hagalihire hazungulukirwe n’olugurhu, ah’abadahwa balikwanene kukolera engabane zabo. Amazabahu mazibu-zibu me cuivre m’okuhaanira kw’enterekero z’okusirezwa, maliri ahagarhi omu chibuga. Haliri n’ebeseni ye cuivre, abadahwa baliri bakalabiramo embere bakole engabane zabo zichesibwa. (Kut. 30:17-20; 40:6-8) Aliko, amahekalu mayumbakagwa buzinda namo, maligwerhe echibuga ch’embuga ah’abantu abarhaliri badahwa balikwanene kuyumanga n’okuharamya Mungu.

16. Bande bali bakolera mu buli chibuga ch’ehekalu ly’ekiroho?

16 Okuntu Abakristu banaharamya. Embere bahwanze kukola nka badahwa omu mbingu haguma na Yesu, abashigwa bayorhere oku gulu bali bakola oku bwimana omu chibuga cha ndani ch’ehekalu ly’ekiroho. Okubonekana kw’ebeseni nzibu-zibu y’amenji, chili chintu ch’akamaro ch’okubayibusa abashigwa, n’abandi Abakristu boshi oku bakwanene kuyorha bachere ekiroho n’omu lugenzi. Bobola si, ngahe “echigusho chinene” chili chashigikira bene-babo Kristu b’abashigwa oku bwimana chili chaharamiza Yehova? Entumwa Yohana alibabwene “bayumangire embere w’echirhi ch’Obwami,” hashushanyize echibuga ch’embuga hanola oku gulu, aha “bali bakolera [Mungu] akasi kachesibwa ezuba n’obudufu omu hekalu lyage.” (Ufu. 7:9, 13-15) Kweri, rhugwerhe shukrani nene emwa Yehova bulala arhuhere orozo lw’akachiro bwenene l’okumuharamya omu hekalu lyage lizibu-zibu ly’ekiroho!

OLUKENGO RHUGWERHE L’OKUHARAMYA YEHOVA

17. Rhugwerhe olukengo l’okuha Yehova enterekero za nyabachi?

17 Zene, Abakristu boshi bagwerhe olukengo l’okuha Yehova enterekero omu kukolesa ebisanzi byabo, emisi yabo, n’ebikulo byabo omu kumukolera. Nk’oku entumwa Paulo abwiraga Abakristu b’Abaebrania, “buli mango rhuhereze Mungu enterekero y’obukuuze, k’okuderha, etunda ly’obunu bwerhu bunaderhera ezino lyage oku mugarogaro.” (Ebr. 13:15) Rhwakayerekana eshukrani yerhu k’olola lukengo Yehova arhuhere l’okumukolera, omu kukola koshi rhugalire omu kasi kage.

18. Nk’oku olwandiko lwa Waebrania 10:22-25 luderhere, bichi rhurhakwanene kusuzagura haba n’akatyu, na bichi rhurhakwanene kuyibagira?

18 Osome Waebrania 10:22-25. Hofi oku buzinda bw’amaruba mage ayandikiraga Abaebrania, Paulo ayandika ebintu rhukwanene kujira buli mango oku rhunali rhwaharamya Yehova. Echola chiheberemo okuyegera Yehova omu sala, okuhubiri abandi bantu, okubuganana haguma nka chibaga, n’okuhebana omurhima buli muguma n’owindi “bwenene nk’oku [rhuli] rhwabona olusiku [lwa Yehova] lwayegera.” Hofi oku buzinda bw’echitabu cha Ufunuo, malayika wa Yehova aderha kabiri koshi ebila binwa: “Oharamye Mungu!” (Ufu. 19:10; 22:9) Rhurhakayibagira haba n’akatyu ezila nyigirizo zikomeere z’okuli ziderhere oku bilolere ehekalu lizibu-zibu ly’ekiroho lya Yehova, n’olukengo lw’akachiro rhugwerhe l’okuharamya Mungu werhu mukulu!

OLWIMPO 88 Onyigirize Enjira Zawe

a Ziguma omu nyigirizo zikomeere zili omu Chinwa cha Mungu, ziderheere oku hekalu lizibu-zibu ly’ekiroho lya Yehova. Elyola hekalu bili bichi? Gunola mwazi gwaganira oku bintu bishamberwe omu chitabu che Biblia ch’Abaebrania oku bilolere elyola hekalu. Kandi, gwashuba kurhurhabala rhugwarhe shukrani nene oku lukengo lunene rhugwerhe l’okuharamya Yehova.

b Y’omenya binene oku bilolere echitabu ch’Abaebrania, olole oku jw.org evideo Ebili omu Chitabu ch’Abaebrania omu Myazi Migeke.

c Echitabu ch’Abaebrania, che chitabu chonyine ch’Amandiko m’Echigiriki m’Echikristu chiyerekene oku Yesu ali Mudahwa Mukulu.

d Nk’oku chitabu chiguma chiderhere, bishushire oku nkabaga halihikire kuba badahwa bakulu 84 omu Izraeli kuhikira amango ehekalu lilimbulwa omu Yerusalemu omu mwaka gwa 70 N.K.Y.

f Olole echisanduku Jinsi Roho Ilivyofunua Maana ya Hekalu la Kiroho (Okuntu Eroho Lyabishulaga Bichi Ehekalu ly’Ekiroho Liderhere) omu Munara g’Omulanzi gwa Siku 15, Mwezi gwa 7, 2010, bukurasa 22.