1. Anni i kagian na anghel, anna anni i kebalinan natun ta nittam?

 NU TADDAY nga anghel i makibbida ta niko, magginna ka kari ta kagian na? Sangawe, tadday nga anghel i makibbida ta ‘totolay nga madduma-ruma i rasa, tribu, paguvovug, anna nasion na.’ Anni i kagian na? ‘Maganassing kamu ta Dios anna iyawa nu sa i pammakakua! Daya-rayawan nu yayya nga namaro ta langi anna davvun.’ (Nep. 14:6, 7) Si Jehova i tattadday nga kurug nga Dios nga mepangngo nga dayawan na ngamin nga totolay. Mappabalo ittam ta niyawa na tu makakkasta nga pribilehio nga dayawan yayya ta dakal nga espiritual nga templo!

2. Anni i espiritual nga templo ni Jehova? (Innan gapa i kahon nga “ Anni i Ari Na nga Kebalinan?”)

² Anni talaga i espiritual nga templo, anna sitaw tam mabibbig i detalye nga mangipakanawag tatun? I espiritual nga templo ay ari tu literal nga pataddag. Yatun i unnug ni Jehova para ta pangitavvung tu mepangngo nga paddayaw base ta sakrifisio nga tavvu ni Jesus. Nipakanawag ni apostol Pablo yaw nga unnug ta tura na ta ollu-siglo nga Hebreo ira nga Cristiano nga maddian ta Judea. b

3-4. Anni i problema nga nasingan ni Pablo ta Hebreo ira nga Cristiano ta Judea, anna kunnasi na ira dinuffunan?

³ Ngatta sinurakkan ni Pablo i Hebreo ira nga Cristiano ta Judea? Posible nga megafu ta dua nga rason. Ollu, pinasikan na i nono da. Magaru ta nira ay napadakal ta relihion nga Judaismo. Turi ta nabbalin ira nga Cristiano, awayya na tu inuyu-uyaw ira na lider ira na dati nga relihiodda. Ngatta? Megafu  ta i Cristiano ira ay awan tu magarbo nga templo da nga paddayawan, awan tu altar nga pangitavvungadda ta Dios, anna awan tu papari nga masserbi ta nira. Awayya na tu nakadismaya yaw ta disipulo ira ni Cristo anna namakkafi ta pangurug da. (Heb. 2:1; 3:12, 14) Karuan ta nira ay awayya na tu nanono da nga manoli ta Judaismo.

⁴ Mekadua, nikagi ni Pablo ta Hebreo ira nga Cristiano nga ari da nikaguman nga alippawatan i bagu anna aralam nga espiritual nga tuddu, i ‘matagga nga makan’ ta Uvovug na Dios. (Heb. 5:11-14) Tuttuttulan gare na karuan ta nira i Mosaiko nga Dob. Nipakanawag ni Pablo nga i tavvung ira nga ikiddaw na Dob ay ari na malattu i ngamin nga liwa. Megafu taw, “nari” i Dob. Yayya nga sinudduan ira ni Pablo tu aralam paga ira nga kinakurug. Niperaddam na ta kavvulu na ira nga Cristiano i “mas mapia nga pagiddanama” base ta sakrifisio ni Jesus. Makaduffun yatun nga ‘mangiyaranni nira ta Dios.’—Heb. 7:18, 19.

5. Anni i mawag tu malippawa tam ta libru na Biblia nga Hebreo, anna ngatta?

⁵ Nipakanawag ni Pablo ta kapangngurug na ira nga Hebreo nu ngatta mas arayyu nga makasta i paddayoda nga Cristiano anne ta dati nga paddayoda. I paddayaw na Judio ira nga nebase ta Dob ay “aninu laman na ganna-gannug ira nga mesimmu ta mappange; ta si Cristo gabbalaman i kurug.” (Col. 2:17) I aninu ay forma laman na tadday nga gannug. Ari tu yatun i aktual nga gannug. Kunnatun gapa i paddayaw na Judio ira ta Dios ta nappasa. Megitta laman yatun ta aninu megafu ta egga i mas makasta nga paddayaw nga duttal. Mawag tu malippawa tam i niyunnug ni Jehova para ta kapakoma na liwi-liwa tam tapenu alawatan na i paddayaw tam. Innattam i nakkaduman na “aninu” (i paddayaw na Judio) ta “kurug” (i paddayaw na Cristiano) nga nepakanawag ta Hebreo. Nu kuattam yatun, mas malippawa tam i espiritual nga templo anna nu kunnasi ittam mabbalin tu parte natun.

6. Anni i keyusan na tabernakulo?

⁶ I paddayaw na Judio. Nibase ni Pablo i pakanawag na ta tabernakulo ta nipataddag ni Moises ta 1512 B.C.E. (Innan i chart nga “I Paddayaw na Judio—I Paddayaw na Cristiano.”) I tabernakulo ay kagitta na tolda nga pataddag nga kakkattuan bi na Israelita ira ta pagala-ali da ta tadday nga lugar.  Niyusa da yatun ta maggi 500 nga dagun adde ta kepataddag na permanente nga templo ta Jerusalem. (Ex. 25:8, 9; Num. 9:22) I “tolda na paggarammammung” i sentro nga lugar nu sitaw umaranni i Israelita ira ta Dios anna iyawa i tavvung anna paddayoda. (Ex. 29:43-46) Ngem egga gapa i mas makasta nga irepresenta na tabernakulo nga zimittal ta Cristiano ira.

7. Kanni nga nepataddag i espiritual nga templo?

⁷ I paddayaw na Cristiano. I tabernakulo gari ay “aninu laman na egga ta langi” anna isimbolo na i dakal nga espiritual nga templo ni Jehova. Kinagi ni Pablo nga i tabernakulo onu “[i tolda] i keyarigan ta paddia-paddian toye ta maddagga-raggun.” (Heb. 8:5; 9:9) Yayya nga ta tiempo nga sinurakkan na i Hebreo ira, egga ngana i espiritual nga templo. Nepataddag yatun ta 29 C.E. Tatun nga dagun, nabawtisowan si Jesus, nazelugan na masanto nga espiritu, anna namegafu nga masserbi bilang “Katannangan nga Pari” ni Jehova ta espiritual nga templo. c—Heb. 4:14; King. 10:37, 38.

8-9. Base ta Hebreo 7:23-27, anni i dakal nga pakkaduman na atannang ira nga papari ta Israel anna i Katannangan nga Pari nga si Jesu-Cristo?

⁸ I paddayaw na Judio. Irepresenta na atannang nga pari i totolay ta arubang na Dios. Sinunno ni Jehova i ollu nga atannang nga pari na Israel nga si Aaron turi ta inagurasion na tabernakulo. Ngem kagitta na nipakanawag ni Pablo, “aru gari i papari nga natturubba, ta natay ira anna ariad-da nga mekanayun i annungad-da.” d (Bibbigan i Hebreo 7:23-27.) Megafu gapa ta imperfekto i atannang ira nga pari, mawag tu mangitavvung ira para ta sarili da nga liwi-liwa. Yatun i dakal nga pakkaduman na atannang ira nga pari na Israel anna i Katannangan nga Pari nga si Jesu-Cristo.

⁹ I paddayaw na Cristiano. Kunna Atannang nga Pari tam, si Jesu-Cristo “i masserbi . . . ta unag na kurug nga tolda nga pinataddag na Yafu, ari tu tolay.” (Heb. 8:1, 2) Nipakanawag ni Pablo nga megafu ta ‘matolay adde noka si Jesus, ari nga magimmang i ka-pari na.’ Niyammung ni Pablo nga si Jesus ay ‘awan tu mancha onu katagarulian na anna nesina ta minattagaruli ira,’ anna ari tu kagitta na papari ira na Israel, ‘ari ngana nga mawag tu kagaggaw nga mangitavvung yayya tu sakrifisio’ para ta sarili na nga liwa. Ikonsidera tam ngana i nakkaduman na altar anna i tavvung ira ta paddayaw na Judio anna ta paddayaw na Cristiano.

10. Aninu na anni i netavvung ira ta bronse nga altar?

¹⁰ I paddayaw na Judio. Egga i bronse nga altar ta lawan na pattallungan na tabernakulo nu sitaw metavvung i aya-ayam ira nga meyawa kani Jehova. (Ex. 27:1, 2; 40:29) Ngem awan tu pakawayya danatun nga pakarenuan i ngamin nga liwi-liwa na totolay. (Heb. 10:1-4) I metotoli nga pangitavvung ta ayam ira ta tabernakulo ay aninu laman na tadday nga tavvung nga mamakarenu ta ngamin nga liwi-liwa na totolay.

11. Ta anni nga altar nga nitavvung ni Jesus i baggi na? (Hebreo 10:5-7, 10)

¹¹ I paddayaw na Cristiano. Ammu ni Jesus nga zinog yayya ni Jehova tawe ta davvun tapenu itavvung i baggi na para ta totolay ira. (Mat. 20:28) Yatutta turi ta nabawtisowan si Jesus, nipresenta na i baggi na tapenu kuan i  uray ni Jehova. (Juan 6:38; Gal. 1:4) Nitavvung ni Jesus i baggi na ta figuratibo nga altar nga mangirepresenta ta “uray” na Dios. Uray ni Jehova nga itavvung na Ana na i perfekto nga inango na bilang tolay. Niyawa ni Jesus i inango na “mittan laman adde noka” tapenu permanente nga makallabban i liwi-liwa na ngamin nga mangurug ta Cristo. (Bibbigan i Hebreo 10:5-7, 10.) Gigiammuattam i irepresenta na unag ira nga parte na tabernakulo.

12. Sinni i awayya na nga tullung ta kada kuarto na tabernakulo?

¹² I paddayaw na Judio. Maggi parehu i masingan ta unag na tabernakulo anna ta unag na templo ira nga nepataddag ta Jerusalem. Egga i dua nga kuarto ta unag na—“i Masanto nga Lugar” anna “i Kuruga Masanto nga lugar”—nga pinassina na naburdan nga kurtina. (Heb. 9:2-5; Ex. 26:31-33) Egga ta unag na Masanto i vulawan nga aggitannakkan na kandela, i altar nga pattuggian na insensu, anna i lamesa na pan nga metavvung. Danuri i “natunno nga papari” laman i awayya na tullung ta Masanto tapenu kuan i sagradu nga trabahu da. (Num. 3:3, 7, 10) Egga i vulawan nga kaban na pakkasinabban ta Kuruga Masanto nga mangirepresenta ta presensia ni Jehova. (Ex. 25:21, 22) I atannang nga pari i awayya na laman nga tullung ta unag na kurtina na Kuruga Masanto ta zinagun nga Aggaw na Pangitavvung. (Lev. 16:2, 17) Kada ragun, tullung yayya nga agga-vulu na i daga na aya-ayam ira tapenu metavvung para ta sarili na nga liwi-liwa anna para ta interu nga nasion. Turi kua, niyusa ni Jehova i masanto  nga espiritu na tapenu ipakanawag i kurug nga irepresenta danatun nga parte na tabernakulo.—Heb. 9:6-8. e

13. Anni i irepresenta na Masanto anna Kuruga Masanto ta tabernakulo ta paddayaw na Cristiano?

¹³ I paddayaw na Cristiano. Zinelugan na masanto nga espiritu i limitadu nga bilang na disipulo ni Cristo anna espesial i relasiodda kani Jehova. Masserbi i 144,000 nga kunna papari ta langi kavulu si Jesus. (Nep. 1:6; 14:1) Habang egga ira ta davvun, zinelugan ira na Dios ta masanto nga espiritu na anna ampunan na ira bilang ána na. Irepresenta gafu na Masanto ta tabernakulo yatun nga espesial nga relasiodda ta Dios. (Roma 8:15-17) Irepresenta gapa na Kuruga Masanto ta tabernakulo i langi nu sitaw maddian si Jehova. “I kurtina” nga mangisina ta Masanto anna Kuruga Masanto ay irepresenta na i nepattaggan nga baggi ni Jesus nga makagamma ta nisa nga tullung ta langi kunna Katannangan nga Pari na espiritual nga templo. Gukaban na pangibattang na ta nepattaggan nga baggi na kunna tavvung ta totolay ira, nivuka ni Jesus i dalan mappange ta nelangitan nga inango para ta ngamin nga nazelugan nga Cristiano. Mawag gapa nga ibattadda i nepattaggan nga baggi da tapenu malawa da i nelangitan nga bala-balo. (Heb. 10:19, 20; 1 Cor. 15:50) Kabalin na kapaginnolay ni Jesus, simillung yayya ta Kuruga Masanto nga espiritual nga templo nu sitaw mevulu saw ngamin i nazelugan ta nisa.

14. Base ta Hebreo 9:12, 24-26, ngatta mas makasta i unnug ni Jehova ta espiritual nga templo?

¹⁴ Nasingattam i mas makasta nga unnug ni Jehova para ta marenu nga paddayaw base ta sakrifisio nga tavvu anna ta pakka-pari ni Jesu-Cristo. Simillung i atannang nga pari na Israel ta Kuruga Masanto nga pinataddag na tolay nga agga-vulu na i daga na netavvung nga aya-ayam. Ngem si Jesus ay simillung “mismu ta langi,” i pinakamasanto ta ngamin nga lugar tapenu umarubang kani Jehova. Tatun nga nipresenta ni Jesus i balor na perfekto nga inango na bilang tolay para ta nittam “tapenu pawanan na i katagarulian ira gafu ta pangitavvung na ta baggi na.” (Bibbigan i Hebreo 9:12, 24-26.) Egga i pakawayya na sakrifisio ni Jesus nga pakarenuan ta mannanayun i ngamin nga liwi-liwa. Kunna magigiammu tam ta mappange, awayya tam nga dayawan si Jehova ta espiritual nga templo na, nelangitan man onu neravvunan i iddanama tam.

15. Sinni i masserbi ta patio na tabernakulo?

¹⁵ I paddayaw na Judio. Egga i tadday nga patio ta tabernakulo. Yatun ay dakal nga espasio nga napalevutan na gibaw nu sitaw kuan na papari i trabahu da. Malegan gapa ta patio i dakal nga bronse nga altar nga pattuggian na tavvung anna i bronse nga palanggana para ta danum nga usan na papari ira nga pakarenuan i baggi da nige da kuan i sagradu nga serbisiu. (Ex. 30:17-20; 40:6-8) Ngem ta templo ira nga nepataddag pappasa na tiempo, egga gapa i patio ta lawan nu sitaw maddayaw ta Dios i ari nga papari.

16. Sinni i masserbi ta lawan anna unag nga patio ta espiritual nga templo?

¹⁶ I paddayaw na Cristiano. Nige nga umay ta langi i nazelugan ira nga nabattang ta davvun tapenu masserbi kunna papari kavulu ni Jesus, matalo ira nga masserbi taw ta davvun ta patio ta unag na espiritual nga templo. I kegga na dakal nga palanggana na danum ay mangiperaddam ta nira nga mattalupaddian  nga marenu ta moral anna espiritual kunna ngamin nga Cristiano ira. Sitaw gafu nga masserbi kani Jehova i “magaru nga totolay” nga matalo nga massuporta ta nazelugan ira nga wawwaragi ni Cristo? Nasingan ira ni apostol Juan nga ‘agga-taddag ira ta arubang na trono na Dios anna aggaw-gabi nga masserbi sa.’ Kukukuan yatun na magaru nga totolay taw ta davvun ta patio ta lawan na espiritual nga templo. (Nep. 7:9, 13-15) Mappabalo ittam kani Jehova megafu ta niyawa na i makasta nga pribilehio nga dayawan yayya ta dakal nga espiritual nga templo!

17. Anni ira nga tavvung i pribilehio tam nga iyawa para kani Jehova?

¹⁷ Pribilehio na ngamin nga Cristiano sangawe nga iyawa i tavvung da kani Jehova gukaban na pangusa ta tiempo, sikan, anna pakkukua tapenu passerbian yayya. Kagitta na kinagi ni apostol Pablo ta Hebreo ira nga Cristiano, ‘kanayun nga iyawa tam ta Dios i sakrifisio na paddaya-rayaw, nga vunga na bibig ira nga mangilammuyag ta ngagan na.’ (Heb. 13:15) Awayya tam nga ipasingan i pappabalo tam ta pribilehio nga dayawan si Jehova gukaban na pangiyawa tam ta pinakamakasta nga tavvung tam.

18. Base ta Hebreo 10:22-25, anni i mawag nga kanayun nga kuattam, anna anni i ariattam nga kattaman?

¹⁸ Bibbigan i Hebreo 10:22-25. Turi ta aranni ngana nga mabalin i tura ni Pablo ta Hebreo ira, nikagi na i meyannung ta gannug ira nga mawag nga kanayun nga kuattam ta paddayaw kani Jehova. Nelagum tatun i pakimallo kani Jehova, pallayyagayya ta tanakuan, paggarammammung ta kongregasion, anna pakkapasa-pasikan tu nono, “netallugaring ta masingat-tam tu aranni ngana i Aggaw na Yafu.” Turi ta aranni ngana nga mabalin i libru na Nepakannammu, nikagi na anghel ni Jehova: “I Dios i daya-rayawam-mu!” (Nep. 19:10; 22:9) Namiddua nga kinagi na yatun tapenu ipasingan i importansia na. Ariattam nakuan kattaman yaw nga aralam nga espiritual nga kinakurug meyannung ta dakal nga espiritual nga templo ni Jehova anna ta pribilehio tam nga dayawan i makapabbaw nga Dios tam!