Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA 45

Mukoyamikila Mwai Wamuli Nao Wolambila m’Kacisi Wauzimu wa Yehova

Mukoyamikila Mwai Wamuli Nao Wolambila m’Kacisi Wauzimu wa Yehova

“Lambilani yove wamene epanga kululu na calo.”—CHIV. 14:7.

NYIMBO 93 Dalisani Misonkhano Yasu

ZATI TIPHUNZILE a

1. Kansi mngelo olaŵila cinji, ndipo izi zutikhuza tyani?

 NGATI kuti mngelo angalaŵile namwe, kansi mungamvwishile zaangakuuzhyeni? Masiku ŵano mngelo olaŵila “ku calo ciliconse, fuko iliyonse, cilaŵilo ciliconse na mtundu ulionse.” Kansi olaŵilanji? Olaŵila kuti: “Yopani Mulungu nomupasa ulemelelo . . . Lambilani yove wamene epanga kululu na calo.” (Chiv. 14:​6, 7) Yehova niye tyala Mulungu wacendi wamene tonse tufunika kulambila. Tuyamikila ngako mwai wapadela wawatipasa womulambila m’kacisi ukulu wauzimu.

2. Kansi kacisi wauzimu wa Yehova n’cinji? (Onani kabokosi kakuti “ Zamene Kacisi Wauzimu Utanthauza Lini.”)

2 Kansi kacisi wauzimu n’cinji, ndipo tingaupeze kuni? Kacisi wauzimu ni ng’anda lini yeneyene. M’malo mwake, ni makonzedwe a Yehova a kulambila kovomelezhyeka kozikiwa pa nsembe ya dipo ya Yesu. Mtumwi Paulo efotokoza zinyinji zokhuza makonzedwe aŵa m’kalata yake yecilembela Akhristu aciheberi a m’vyaka 100 voyambilila amene enzonkhala ku Yudeya. b

3-4. Ndaŵa yanji Paulo enzocitila nkhaŵa Akhristu aciheberi amene enzonkhala ku Yudeya, ndipo eŵayavya tyani?

3 Ndaŵa yanji Paulo elembela kalata Akhristu aciheberi a ku Yudeya? Cuoneka kuti penze vifukwa viŵili. Coyamba, enzofuna kuŵalimbikisha. Akaliyonkhala Akhristu, anyinji mwa ove enze m’cipembezo caciyuda. Payakine asogoleli acipembezo caciyuda enzoŵanyoza cifukwa conkhala Akhristu. Ndaŵa yanji? Cifukwa cakuti Akhristu enzeve kacisi wolambililamo, guwa yopelekelapo nsembe kwa Mulungu na ansembe. Izi sembe zefookesha ophunzila a Khristu nocitisha kuti cikhulupililo cao cifooke. (Aheb. 2:1; 3:​12, 14) Ayakine mwa ove payakine sembe eganiza zowelela ku cipembezo caciyuda.

4 Caciŵili, Paulo euzhya Akhristu aciheberi kuti enzocita lini khama kuti amvwishe viphunziso valomba olo viphunziso vozama vamene ni “cakulya cosheta” cupezeka m’Mau a Mulungu. (Aheb. 5:​11-14) Cuoneka kuti ayakine mwa ove enze akalukonkha Cilamulo ca Mose. Olo n’tetyo, Paulo efotokoza kuti nsembe za Cilamulo zenzotuŵisha lini macimo mofwikapo. Cifukwa ca izi Cilamulo “cecosewa.” Tetyo pavuli pake, Paulo eŵaphunzisa viyakine mwa viphunziso vozama. Ekumbusha Akhristu ayake za “ciyembekezo cabwino” cozikiwa pa nsembe ya Yesu yamene yeŵayavya cendi kuvwendela “pafupi na Mulungu.”—Aheb. 7:​18, 19.

5. Kansi tufunika kumvwisha cinji kufumila m’buku ya Aheberi, ndipo ndaŵa yanji?

5 Paulo efotokozela okhulupilila ayake aciheberi cifukwa cake njila yeenzoseŵenzesha polambila Yehova pa nthawi iyo yenze iweme ngako kupambana njila yeenzoseŵenzesha m’nthawi zakuvuli. Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila Mulungu mokatizhyana na Cilamulo, yenze tyala “cimvwilimvwili ca zinthu zenzokuza msogolo, koma zinthu zenezene zili mwa Khristu.” (Akol. 2:17) Cimvwilimvwili ni cinthu lini cenecene, koma cuonesha mwacuonekela cinthu cenecene. Molingana na izi, njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila Mulungu yenze cimvwilimvwili ca kulambila kwenzokuza msogolo. Tufunika kumvwishisha makonzedwe yecipanga Yehova kuti macimo ŵasu akhululukiwe na colinga cakuti tikomulambila m’njila yovomelezhyeka. Lomba, tiyeni tilinganizhye “cimvwilimvwili” (njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila Mulungu) na “zinthu zenezene” (njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila Mulungu) monga ni mwezefotokozewela m’buku ya Aheberi. Kucita izi kutiyavye kuti timvwishe tanthauzo ya kacisi wauzimu na mwautikhuzila.

CIHEMA

6. Kansi cihema cenzoseŵenzeshewa tyani?

6 Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila. Mfundo za m’nkhani ya Paulo, zenze zozikiwa pa cihema camene cepangiwa na Mose mu 1512 B.C.E. (Onani chati yakuti “Njila Yeenzoseŵenzesha Ayuda Polambila—Njila Yakuseŵenzesha Akhristu Polambila.”) Cihema cenzooneka monga ni msasa wopangiwa na tenti ndipo Aisiraeli enzocinyamula kufuma pa malo amozi kuluta pa malo ayakine peenze pa ulwendo wao wa m’cipululu. Ove eseŵenzesha cihema ici kwa vyaka pafupifupi 500 mpaka pecimanga kacisi mu Yerusalemu. (Eks. 25:​8, 9; Num. 9:22) “Cihema cokumanako” yenze malo kwamene Aisiraeli enzolambililako Mulungu nopeleka nsembe. (Eks. 29:​43-46) Koma cihema ici cenzopanamila cinthu ciyakine cofunika ngako ca msogolo camene cenze kuzokhuza Akhristu.

7. Kansi ni lini peweyamba kacisi wauzimu?

7 Njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila. Cihema camene cenzoseŵenzeshewa kale, cenze “cimvwilimvwili ca vinthu va kululu” ndipo cenzopanamila kacisi ukulu wauzimu wa Yehova. Paulo elaŵila kuti “cihema ici cenze cifanizilo ca nthawi yoikiwilatu yamene lomba yafwika.” (Aheb. 8:5; 9:9) Tetyo pa nthawi yecilembela izi Akhristu aciheberi n’kuti kacisi wauzimu wenzepo kale. Kacisi uyu weyamba mu 29 C.E. M’caka ici Yesu ebatizika, ezozewa na mzimu utuŵa ndipo eyamba kutumikila monga “mkulu wa ansembe wapalulu” wa Yehova mu kacisi wauzimu. cAheb. 4:14; Mac. 10:​37, 38.

MKULU WA ANSEMBE

8-9. Molingana na Aheberi 7:​23-27, kansi pali kusiyana kotyani pakati pa akulu ŵa ansembe aciisiraeli na Mkulu wa Ansembe, Yesu Khristu?

8 Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila. Mkulu wa ansembe enzopanamilako ŵanthu pamenso pa Mulungu. Yehova esankha Aroni kunkhala mkulu wa ansembe woyamba wa Aisiraeli, cihema pecepelekewa. Olo n’tetyo, Paulo efotokoza kuti, “penzofunika kunkhala ansembe anyinji oŵaloŵa m’malo cifukwa imfwa yenzoŵalola lini kupitilizhya unsembe wao.” d (Ŵelengani Aheberi 7:​23-27.) Pofwana kuti enzeve ungwilo, akulu ŵa ansembe aŵa enzofunika kupeleka nsembe za macimo ŵao. Uku ni kusiyana kukulu ngako kulipo pakati pa akulu ŵa ansembe aciisiraeli na Mkulu wa Ansembe wapalulu, Yesu Khristu.

9 Njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila. Mkulu wa Ansembe wasu, Yesu Khristu, ni “wanchito wotumikila . . . m’cihema cenecene, copangiwa na Yehova osati munthu.” (Aheb. 8:​1, 2) Paulo efotokoza kuti “cifukwa cakuti [Yesu] ali na moyo wosasila, paliye womuloŵa m’malo pa unsembe wake.” Paulo eyangizhyilapo kuti Yesu ni “wosaipishiwa, wosiyana na ŵanthu ocimwa” ndipo mosiyana na ansembe aciisiraeli, “ofunika lini kupeleka nsembe siku iliyonse” cifukwa ca macimo ŵake. Lomba, tiyeni tilaŵizhyane kusiyana kulipo pakati pa maguwa ansembe na nsembe zeenzoseŵenzesha Ayuda m’nthawi zakale na zakuseŵenzesha Akhristu masiku ŵano.

MAGUWA ANSEMBE NA NSEMBE

10. Kansi nsembe zenzopelekewa pa guwa ya nsembe ya kopa zenzopanamila cinji?

10 Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila. Panja, pasogolo pamlyango wa cihema, penze guwa ya nsembe ya kopa pamene enzopelekelapo nsembe zanyama kwa Yehova. (Eks. 27:​1, 2; 40:29) Olo n’tetyo, nsembe izi zenzocitisha lini kuti macimo a ŵanthu akhululukiwe mpaka kale-kale. (Aheb. 10:​1-4) Nsembe za nyama zamene zenzopelekewa nthawi zonse pa cihema, zenzopanamila nsembe imozi yamene yenze kuzocitisha kuti macimo a ŵanthu akhululukiwe mpaka kale-kale.

11. Ni pa guwa ya nsembe yotyani pamene Yesu ezipelekela monga nsembe? (Aheberi 10:​5-7, 10)

11 Njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila. Yesu enzoziŵa kuti Yehova emutuma pacalo kuti apeleke moyo wake monga nsembe ya dipo kuti aombole ŵanthu. (Mat. 20:28) Tetyo, pa ubatizo wake, Yesu ezipeleka kuti acite cifunilo ca Yehova. (Yoh. 6:38; Aga. 1:4) Yesu ezipeleka pa guwa ya nsembe yophiphilisila yamene yenzopanamila “cifunilo” ca Mulungu. Cifunilo ca Yehova cenze cakuti Mwana wake apeleke moyo wake wangwilo. Yesu epeleka moyo wake “kamozi” kuti macimo a ŵanthu onse amene okhulupilila Khristu akhululukiwe mpaka kale-kale. (Ŵelengani Aheberi 10:​5-7, 10.) Lomba, tiyeni tilaŵizhyane za vinthu venzopezeka mkati mwa cihema.

MALO OPATULIKA NA MALO OPATULIKA NGAKO

12. Ni ŵani enzoloŵa m’Malo Opatulika na m’Malo Opatulika Ngako a m’cihema?

12 Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila. Cihema na makacisi amene emangiwa ku Yerusalemu, yenzolingana ngako mkati. Mkati mwenze vipinda viŵili vamene venzopindiwa na cinyula. Vipinda ivi venzoitiwa kuti “Malo Opatulika” na “Malo Opatulika Ngako.” (Aheb. 9:​2-5; Eks. 26:​31-33) Mkati mwa Malo Opatulika mwenze coikapo lambi ca golide, guwa yoshokelapo nsembe zonunkhila na thebo yoikapo mikate yacioneselo. Ni “ansembe ozozewa” tyala amene enzololewa kuloŵa m’Malo Opatulika kuti acite nchito zao zaunsembe. (Num. 3:​3, 7, 10) Mkati mwa Malo Opatulika Ngako mwenzonkhala likasa ya cipangano ya golide yamene yenzopanamila kunkhalapo kwa Yehova. (Eks. 25:​21, 22) Ni mkulu wa ansembe tyala enzololewa kuloŵa m’Malo Opatulika Ngako kamozi pa caka pa Siku Yophimba Macimo. (Lev. 16:​2, 17) Caka ciliconse, enzoloŵa m’Malo Opatulika Ngako na milopa kuti aphimbe macimo ŵake na macimo ya mtundu wonse. M’kuluta kwa nthawi, Yehova poseŵenzesha mzimu wake utuŵa, emvwikisha bwino tanthauzo ya zinthu zenzopezeka m’cihema.—Aheb. 9:​6-8. e

13. Kansi Malo Opatulika na Malo Opatulika Ngako a m’cihema opanamila cinji pa kulambila kwa Cikhristu?

13 Njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila. Namba itontho ya ophunzila a Khristu ezozewa na mzimu utuŵa ndipo ali pa ushamwali wapadela na Yehova. Akhristu aŵa amene ni a 144,000 ofunika kutumikila monga ansembe pamozi na Yesu kululu. (Chiv. 1:6; 14:1) Malo Opatulika a m’cihema opanamila kusankhiwa kwao monga ŵana a Mulungu auzimu paakali pacalo. (Aro. 8:​15-17) Malo Opatulika Ngako a m’cihema opanamila kululu kwakunkhala Yehova. “Cinyula” camene cenzopinda Malo Opatulika na Malo Opatulika Ngako cupanamila muŵili wa nyama wa Yesu wamene wenzokangisha kuti aloŵe kululu monga Mkulu wa Ansembe wapalulu wa m’kacisi wauzimu. Mwa kupeleka muŵili wake monga nsembe, Yesu esegula njila ya moyo wakululu kwa Akhristu onse ozozewa. Nao ofunika kusiya miŵili yao ya nyama kuti akalandile mphoto yao kululu. (Aheb. 10:​19, 20; 1 Akor. 15:50) Pavuli pakuti Yesu waukishiwa, eloŵa m’Malo Opatulika Ngako a kacisi wauzimu amene ni malo mwakuloŵa Akhristu onse ozozewa.

14. Molingana na Aheberi 9:​12, 24-26, n’cinji cucitisha makonzedwe a kacisi wauzimu wa Yehova kunkhala ofunika ngako?

14 Pofwika pano, taona kufunika kwa makonzedwe a Yehova a kulambila kutuŵa kozikiwa pa nsembe ya dipo na unsembe wa Yesu Khristu. Akulu ŵa ansembe aciisiraeli enzoloŵa m’Malo Opatulika Ngako opangiwa na ŵanthu na milopa ya nsembe za nyama. Koma Yesu eloŵa “kululu kwenekwene” kwamene ni malo opatulika ngako kupambana malo onse kuti aonekele pamenso pa Yehova. Peciloŵa m’malo aŵa, epeleka mtengo wa muŵili wake wangwilo m’malo mwa seo kuti “acose ucimo kupitila mu nsembe yake.” (Ŵelengani Aheberi 9:​12, 24-26.) Nsembe ya Yesu yucitisha kuti macimo ŵasu akhululukiwe mpaka kale-kale. Monga ni mwati tiphunzilile, mosasamala kanthu kuti tili na ciyembekezo cakuya kululu olo cakuyonkhala pacalo, tonse tingalambile Yehova m’kacisi wake wauzimu.

MALUŴANZA

15. Ni ŵani enzotumikila pa luŵanza ya cihema?

15 Njila yeenzoseŵenzesha Ayuda polambila. Cihema cenze na luŵanza imozi. Luŵanza iyi yenze yozunguliliwa na mpanda ndipo niye mwamene ansembe enzocitila nchito zao zaunsembe. Guwa ya nsembe ikulu ya kopa yenzonkhala mu luŵanza iyi pamozi na beseni ya manzi yamene ansembe enzoseŵenzesha pozituŵisha akaliyoyamba kucita utumiki wao wopatulika. (Eks. 30:​17-20; 40:​6-8) Olo n’tetyo, makacisi amene emangiwa pavuli pake enze soti na luŵanza ya panja pamene ŵanthu amene enze lini ansembe enzopanama kuti alambile Mulungu.

16. Ni ŵani otumikila m’luŵanza ya mkati na m’luwanza yakunja ya kacisi wauzimu?

16 Njila yakuseŵenzesha Akhristu polambila. Akaliyoluta kululu kuti akatumikile pamozi na Yesu monga ansembe, Akhristu ozozewa otumikila Yehova mokhulupilika pacalo m’luŵanza ya mkati ya kacisi wauzimu. Beseni ikulu ya manzi yamene yenzonkhala pa cihema na pa makacisi, yukumbusha Akhristu onse kuti ofunika kupitilizhya kunkhala atuŵa mwamuŵili na mwauzimu. Nanga a “gulu ikulu” amene ocilikiza akwake a Khristu mokhulupilika, kansi ni kuni kwakulambilila Yehova? Mtumwi Yohane eŵaona apo n’kuti “apanama pamenso pa mpando wacifumu.” Izi zupanamila luŵanza yakunja pacalo kwamene niye kwakucitila “utumiki wopatulika mzuŵa na usiku m’kacisi wake.” (Chiv. 7:​9, 13-15) Tuyamikila ngako Yehova cifukwa cotipasa mwai womulambila m’kacisi wake wauzimu.

MWAI WATILI NAO WOLAMBILA YEHOVA

17. Kansi tili na mwai wopeleka nsembe zotyani kwa Yehova?

17 Masiku ŵano, Akhristu onse ali na mwai wopeleka nsembe kwa Yehova mwa kuseŵenzesha nthawi yao, mphamvu zao na cuma cao pomutumikila. Monga ni mwamene mtumwi Paulo euzhyila Akhristu aciheberi, nase tingapeleke “nsembe kwa Mulungu yamene ni cotwala ca milomo yasu. Tuseŵenzesha milomo iyi polengeza zina yake ku ŵanthu ayakine.” (Aheb. 13:15) Tetyo, tingaoneshe kuti tuyamikila mwai wolambila Yehova mwa kucita zilizonse zatingakwanishe pomutumikila.

18. Molingana na Aheberi 10:​22-25, kansi tufunika lini kunyalanyaza cinji, ndipo tufunika lini kuluŵa cinji?

18 Ŵelengani Aheberi 10:​22-25. Cakosilizhyila kwa kalata yake yecilembela Aheberi, Paulo efotokoza vinthu vosiyanasiyana vatisafunika kunyalanyaza pa kulambila kwasu. Vinthu ivi vuyangizhyilapo kupemphela kwa Yehova, kulalikila, kupezeka pa misonkhano ya mpingo nolimbikishana makamaka ‘patuona kuti siku ya [Yehova] yavwendela pafupi.’ Cakosilizhyila kwa buku ya Chivumbulutso, mngelo wa Yehova elaŵila kuti “Lambilani Mulungu.” (Chiv. 19:10; 22:9) Elaŵila mau aŵa kaŵili konse pofuna kuonesha kufunika kocita izi. Tetyo, lekani kuti tisaluŵe zinthu zonse zataphunzila zokhuza kacisi ukulu wauzimu wa Yehova na mwai watili nao wolambila Mulungu wasu mkulu.

NYIMBO 88 Niziŵisheni Njila Zanu

a Cimozi mwa viphunziso vozama vupezeka m’Mau a Mulungu n’cokhuza kacisi ukulu wauzimu wa Yehova. Kansi kacisi uyu n’cinji? Nkhani ino ifotokoze mfundo zupezeka m’buku ya m’Baibo ya Aheberi zokhuza kacisi uyu. Lekani kuti phunzilo iyi ikulishe ciyamikilo canu pa mwai wamuli nao wolambila Yehova.

b Kuti muziŵe mfundo zikulu za m’buku ya m’Baibo ya Aheberi, onelelani vidyo yakuti Mfundo Zokhuza Buku ya Aheberi pa jw.org.

c Buku ya Aheberi niye tyala buku ya m’Malemba Acigiliki Acikhristu yamene yulaŵila kuti Yesu ni Mkulu wa Ansembe.

d Molingana na zeyekamba buku iyakine, cuoneka kuti mu Isiraeli mwenze akulu ŵa ansembe pafupifupi 84 pa nthawi peweonongewa kacisi ku Yerusamu mu 70 C.E.

e Kuti muziŵe tanthauzo ya zinthu zeenzocita mkulu wa ansembe pa Siku Yophimba Macimo, onelelani vidyo ya m’Cizungu yakuti The Tent pa jw.org.

g Onani kabokosi kakuti “Mmene Mzimu Woyera Unaululira Tanthauzo ya Kacisi Wauzimu” mu Nsanja ya Olonda ya Chichewa ya July 15, 2010 pa peji 22.