Skip to content

Skip to table of contents

LISAUN ESTUDU 45

Hafolin Jeová nia templu espirituál

Hafolin Jeová nia templu espirituál

“Adora bá Ida neʼebé halo lalehan no rai.”—APOK 14:7.

KNANANUK 93 Fó bensaun ba ami-nia reuniaun

IHA LISAUN NEʼE: a

1. Anju ida hatete saida, no oinsá neʼe afeta ita?

 SE ANJU ida koʼalia ba Ita, Ita sei rona ba nia ka lae? Ohin loron, anju ida koʼalia “ba nasaun, suku, língua no povu hotu”. Anju neʼe hatete saida? “Hamtaʼuk Maromak bá no fó glória ba nia . . . adora bá Ida neʼebé halo lalehan no rai.” (Apok 14:​6, 7) Jeová mak Maromak loos mesak deʼit neʼebé ema hotu tenke adora. Ita agradese tanba bele hetan oportunidade atu adora nia iha ninia templu espirituál!

2. Saida mak templu espirituál? (Haree mós kaixa “ Templu espirituál laʼós refere ba saida?”)

2 Saida mak templu espirituál? No iha neʼebé mak ita bele hetan informasaun kona-ba neʼe? Templu espirituál laʼós fatin ida iha mundu. Neʼe mak Jeová nia arranju kona-ba adorasaun loos neʼebé bazeia ba Jesus nia sakrifísiu. Apóstolu Paulo esplika liután kona-ba neʼe iha ninia karta ba ema Kristaun Ebreu neʼebé hela iha Judeia. b

3-4. Tanbasá Paulo hakerek karta ba ema Kristaun Ebreu iha Judeia, no oinsá ninia karta ajuda sira?

3 Tanbasá mak Paulo hakerek karta ba ema Kristaun Ebreu iha Judeia? Iha razaun rua. Primeiru, atu anima sira. Antes sira sai ema Kristaun, sira barak tuir relijiaun Judeu nian. Karik ulun-naʼin relijiaun goza sira tanba sai ema Kristaun. Tanbasá? Tanba ema Kristaun la iha templu atu halaʼo adorasaun, la iha altár atu hasaʼe sakrifísiu ba Maromak, no la iha amlulik atu serbí sira. Karik neʼe halo Kristu nia dixípulu sira sente laran-kraik no halo fraku sira-nia fiar. (Ebr 2:1; 3:​12, 14) Karik sira balu hanoin atu fila fali ba relijiaun Judeu nian.

4 Segundu, Paulo hakarak ema Kristaun sira-neʼe rekoñese katak sira la hakaʼas an atu komprende kona-ba hanorin kleʼan, ka “ai-han toos” neʼebé fó sai iha Bíblia. (Ebr 5:​11-14) Karik sira balu kontinua halo tuir Moisés nia Ukun-Fuan, maibé Paulo esplika katak sakrifísiu neʼebé ema hasaʼe tuir Moisés nia Ukun-Fuan labele hamoos sira-nia sala iha dalan neʼebé kompletu. Tan neʼe mak Moisés nia Ukun-Fuan “hasai tiha”. Tuirmai, Paulo hanorin sira kona-ba lia-loos neʼebé kleʼan. Nia hanorin sira kona-ba “esperansa diʼak liu” neʼebé bazeia ba Jesus nia sakrifísiu no bele ajuda sira atu “hakbesik ba Maromak”.—Ebr 7:​18, 19.

5. Saida mak ita presiza komprende husi livru Ebreu, no tanbasá?

5 Paulo esplika ba ema Kristaun sira-neʼe katak sira-nia adorasaun ba Jeová mak diʼak liu fali adorasaun neʼebé uluk sira halo kuandu sai parte ba relijiaun Judeu nian. Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun mak nuʼudar “lalatak husi buat sira neʼebé atu mai, maibé buat neʼebé realidade mak Kristu”. (Kol 2:17) Baibain ema nia lalatak la hatudu klaru kona-ba ema neʼe. Nuneʼe mós dalan neʼebé ema Judeu adora Jeová iha tempu uluk mak hanesan lalatak deʼit, tanba tuirmai sei iha dalan neʼebé diʼak liu atu halaʼo adorasaun ba Jeová. Ita presiza komprende didiʼak oinsá Jeová halo arranju atu ita bele hetan perdua ba ita-nia sala, hodi nuneʼe ita bele adora nia iha dalan neʼebé nia simu. Mai ita kompara “lalatak” katak dalan neʼebé ema Judeu sira halaʼo adorasaun, ho “realidade” katak dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun, neʼebé esplika ona iha livru Ebreu. Hodi halo nuneʼe, ita bele komprende diʼak liután kona-ba templu espirituál no oinsá ida-neʼe afeta ita.

TENDA SANTU

6. Oinsá ema Judeu uza tenda santu?

6 Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun. Paulo nia liafuan hotu liga ho tenda santu neʼebé Moisés harii iha tinan 1512 AEC. (Haree tabela “Lalatak—Realidade”.) “Tenda santu” mak fatin neʼebé ema Izraél halaʼo adorasaun no hasaʼe sakrifísiu ba Maromak. (Éx 29:​43-46) Ema Izraél lori tenda neʼe hamutuk ho sira kuandu muda husi fatin ida ba fatin seluk iha rai-fuik maran. Sira uza tenda neʼe maizumenus durante tinan 500 toʼo tempu neʼebé harii templu iha Jeruzalein. (Éx 25:​8, 9; Núm 9:22) Maibé, tenda santu mós reprezenta buat neʼebé atu mai neʼebé diʼak liu ba ema Kristaun.

7. Bainhira mak templu espirituál sai realidade?

7 Dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun. Tenda santu iha tempu antigu mak “lalatak husi buat neʼebé lalehan nian” no reprezenta Jeová nia templu espirituál. Paulo esplika katak tenda santu neʼe mak nuʼudar símbolu ba tempu agora. (Ebr 8:5; 9:9) Entaun, iha tempu neʼebé Paulo hakerek ba ema Ebreu, templu espirituál sai ona realidade ba ema Kristaun. Templu espirituál hahú iha tinan 29 EC. Iha tempu neʼebá Jesus hetan batizmu, simu espíritu santu, no hahú serbí nuʼudar “amlulik boot neʼebé aas liu” iha templu espirituál. cEbr 4:14; Após 10:​37, 38.

AMLULIK BOOT

8-9. Tuir Ebreu 7:​23-27, saida mak diferensa entre Izraél nia amlulik boot no Jesus Kristu nuʼudar Amlulik Boot?

8 Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun. Amlulik boot reprezenta povu iha Maromak nia oin. Izraél nia amlulik boot primeiru mak Arão. Jeová hili nia kuandu dedika tiha tenda santu. Paulo esplika katak, “ema barak sai amlulik tuituir malu tanba mate hanetik sira atu kontinua serbí nuʼudar amlulik”. d (Lee Ebreu 7:​23-27.) Amlulik boot sira la perfeitu, tan neʼe sira presiza hasaʼe sakrifísiu ba sira-nia sala. Neʼe mak buat neʼebé la hanesan duni entre Izraél nia amlulik boot no Jesus Kristu nuʼudar Amlulik Boot neʼebé aas liu.

9 Dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun. Nuʼudar Amlulik Boot, Jesus Kristu “serbí nuʼudar atan . . . iha tenda neʼebé loos, neʼebé Jeová rasik mak harii, laʼós ema”. (Ebr 8:​1, 2) Paulo esplika katak, “tanba [Jesus] kontinua moris nafatin, la iha ema ida mak sei troka fali ninia knaar nuʼudar amlulik”. Paulo mós hatete katak Jesus “la iha foʼer ida, la hanesan ho sala-naʼin sira” no la hanesan ho amlulik boot iha Izraél, “nia la presiza hasaʼe sakrifísiu loroloron” ba ninia sala. Agora mai ita koʼalia kona-ba diferensa entre altár no sakrifísiu neʼebé ema Judeu iha tempu uluk halo no iha ema Kristaun nia tempu.

ALTÁR NO SAKRIFÍSIU SIRA

10. Sakrifísiu iha altár husi riti reprezenta saida?

10 Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun. Iha odamatan ba tenda santu, iha altár riti hodi hasaʼe sakrifísiu ba Jeová. (Éx 27:​1, 2; 40:29) Maibé sakrifísiu sira-neʼe labele hamoos povu nia sala iha dalan neʼebé kompletu. (Ebr 10:​1-4) Sakrifísiu neʼebé hasaʼe beibeik iha tenda santu mak reprezenta sakrifísiu neʼebé bele hamoos ema nia sala iha dalan neʼebé kompletu.

11. Jesus fó ninia an nuʼudar sakrifísiu iha altár hanesan saida? (Ebreu 10:​5-7, 10)

11 Dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun. Jesus hatene katak Jeová haruka nia mai mundu atu fó ninia moris nuʼudar sakrifísiu. (Mt 20:28) Tan neʼe bainhira Jesus hetan batizmu, neʼe hatudu katak nia hakarak fó ninia moris hodi tuir Jeová nia hakarak. (João 6:38; Gal 1:4) Altár neʼebé Jesus fó ninia an nuʼudar sakrifísiu laʼós altár neʼebé ema mak halo, maibé neʼe reprezenta Maromak nia “hakarak”. Jesus fó ninia moris nuʼudar sakrifísiu “dala ida deʼit ba nafatin”, atu nuneʼe ema neʼebé hatudu fiar ba Kristu bele hetan perdua iha dalan neʼebé kompletu. (Lee Ebreu 10:​5-7, 10.) Tuirmai, ita sei koʼalia kona-ba signifikadu husi buat neʼebé iha tenda santu nia laran.

FATIN SANTU NO FATIN SANTU LIU HOTU

12. Sé mak bele tama ba Fatin Santu no Fatin Santu Liu Hotu?

12 Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun. Tenda santu no templu nia laran mak haree atu hanesan deʼit. Iha laran, iha “Fatin Santu” no “Fatin Santu Liu Hotu” neʼebé kortina mak haketak fatin rua neʼe. (Ebr 9:​2-5; Éx 26:​31-33) Iha Fatin Santu nia laran, iha ahi-oan fatin neʼebé halo husi osan-mean, altár neʼebé uza atu sunu insensu, no meza ba paun santu. Só amlulik neʼebé Jeová hili mak bele tama ba Fatin Santu atu halaʼo sira-nia knaar neʼebé sagradu. (Núm 3:​3, 7, 10) Iha Fatin Santu Liu Hotu, iha arka neʼebé halo husi osan-mean neʼebé reprezenta Jeová nia prezensa. (Éx 25:​21, 22) Tinan-tinan, só amlulik boot deʼit mak bele tama ba laran iha Loron Hamoos Sala nian. (Lev 16:​2, 17) Sin, kada tinan amlulik boot lori animál nia raan tama ba Fatin Santu Liu Hotu atu hamoos ninia sala no nasaun tomak nia sala. Ikusmai, Jeová uza ninia espíritu santu atu halo klaru signifikadu husi buat sira neʼebé iha tenda santu nia laran.—Ebr 9:​6-8.

13. Fatin Santu no Fatin Santu Liu Hotu reprezenta saida?

13 Dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun. Dixípulu balu deʼit mak Jeová hili ho ninia espíritu santu no iha relasaun neʼebé espesiál ho Jeová. Sira mak ema naʼin-144.000 neʼebé serbí nuʼudar amlulik iha lalehan hamutuk ho Jesus. (Apok 1:6; 14:1) Fatin Santu katak kondisaun husi ema neʼebé Maromak hili ona nuʼudar ninia oan no santu neʼebé sei moris hela iha rai. (Rom 8:​15-17) Fatin Santu Liu Hotu reprezenta lalehan, Jeová nia hela-fatin. “Kortina” neʼebé haketak Fatin Santu no Fatin Santu Liu Hotu reprezenta Jesus nia isin neʼebé hanetik nia atu tama ba lalehan nuʼudar Amlulik Boot iha templu espirituál. Hodi fó ninia moris nuʼudar sakrifísiu ba ema hotu, neʼe loke dalan ba ema Kristaun neʼebé Jeová hili ona atu saʼe ba lalehan. Sira mós tenke mate atu bele simu sira-nia kolen no tama ba lalehan. (Ebr 10:​19, 20; 1 Kor 15:50) Depois Jesus hetan tiha moris-hiʼas, nia tama ba Fatin Santu Liu Hotu iha templu espirituál, fatin neʼebé ema naʼin-144.000 mós sei bá.

14. Tuir Ebreu 9:​12, 24-26, tanbasá mak Jeová nia arranju kona-ba templu espirituál mak diʼak liu?

14 Ita bele haree ho klaru katak Jeová nia arranju kona-ba adorasaun neʼebé loos neʼebé bazeia ba Jesus nia sakrifísiu no nuʼudar amlulik boot mak diʼak liu. Amlulik boot iha Izraél tama ba Fatin Santu Liu Hotu ho animál nia raan, maibé Jesus “tama ba lalehan”, fatin santu liu hotu no hamriik iha Maromak Jeová nia oin. Iha neʼebá mak nia entrega folin husi ninia sakrifísiu nuʼudar ema neʼebé perfeitu ba ita hotu “atu halakon sala liuhusi ninia sakrifísiu rasik”. (Lee Ebreu 9:​12, 24-26.) Liuhusi Jesus nia sakrifísiu ita bele hetan perdua iha dalan neʼebé kompletu. Tuirmai ita sei aprende kona-ba oinsá ita bele adora Jeová iha ninia templu espirituál maski ita-nia esperansa mak atu moris iha lalehan ka iha rai.

PÁTIU SIRA

15. Sé mak bele serbí iha tenda santu nia pátiu?

15 Dalan neʼebé ema Judeu halaʼo adorasaun. Tenda santu iha pátiu ida deʼit, neʼe mak área luan neʼebé lutu haleʼu no iha neʼebá mak amlulik sira halaʼo sira-nia knaar. Iha pátiu nia laran, iha mós altár boot neʼebé halo husi riti neʼebé uza atu hasaʼe sakrifísiu sunu nian no mós basia boot husi riti neʼebé enxe ho bee. Amlulik sira uza bee neʼe atu fase sira-nia an antes halaʼo knaar sagradu. (Éx 30:​17-20; 40:​6-8) Maibé kuandu povu Izraél harii templu, sira mós halo pátiu boot, no iha neʼebá ema neʼebé laʼós amlulik mós bele adora Maromak.

16. Sé mak serbí iha pátiu sira iha templu espirituál?

16 Dalan neʼebé ema Kristaun halaʼo adorasaun. Antes sira neʼebé Jeová hili saʼe ba lalehan atu serbí nuʼudar amlulik hamutuk ho Jesus, sira serbí ho laran-metin iha pátiu kiʼik iha templu espirituál. Basia boot neʼebé nakonu ho bee fó-hanoin sira no mós ema Kristaun hotu atu nafatin moos iha dalan morál no espirituál. Entaun, “ema-lubun boot” neʼebé apoia Kristu nia alin sira bele serbí Jeová iha neʼebé? Apóstolu João haree sira “hamriik iha kadunan nia oin” no “sira halo serbisu sagradu ba nia loron no kalan iha ninia templu”. Ema-lubun boot halo ida-neʼe iha mundu iha templu espirituál nia pátiu boot. (Apok 7:​9, 13-15) Ita agradese tanba Jeová fó ita oportunidade atu adora nia iha ninia templu espirituál!

HAFOLIN PRIVILÉJIU ATU ADORA JEOVÁ

17. Ita bele fó sakrifísiu saida ba Jeová?

17 Ema Kristaun ohin loron hetan priviléjiu atu fó sakrifísiu ba Jeová liuhusi uza sira-nia tempu, enerjia, no rikusoin atu apoia Maromak nia Ukun. Hanesan apóstolu Paulo hatete ona ba ema Kristaun Ebreu, ita bele “hasaʼe nafatin sakrifísiu hahiʼi nian ba Maromak, neʼe katak, liafuan neʼebé sai husi ita-nia ibun hodi fó sai ninia naran ba ema hotu”. (Ebr 13:15) Ita bele hatudu katak ita hafolin priviléjiu atu adora Jeová liuhusi fó ita-nia sakrifísiu neʼebé diʼak liu.

18. Tuir Ebreu 10:​22-25, ita presiza kontinua halo saida deʼit, no saida mak ita presiza hanoin-hetan?

18 Lee Ebreu 10:​22-25. Iha parte ikus husi ninia karta ba ema Ebreu, Paulo hakerek kona-ba buat neʼebé ita presiza halo nafatin hodi adora Jeová. Neʼe mak halo orasaun ba Jeová, haklaken kona-ba ita-nia esperansa, tuir reuniaun sira, no anima malu ‘liuliu bainhira ita haree katak Maromak nia loron besik daudaun ona’. Iha livru Apokalipse nia parte ikus, Jeová nia anju hatete dala rua hodi tau énfaze: “Adora Maromak bá.” (Apok 19:10; 22:9) Mai ita hanoin-hetan nafatin lia-loos kleʼan neʼe kona-ba Maromak nia templu espirituál no hafolin priviléjiu neʼebé ita iha atu adora ita-nia Maromak!

KNANANUK 88 Hanorin haʼu Ita-nia dalan sira

a Hanorin kleʼan ida husi Maromak nia Liafuan mak kona-ba Jeová nia templu espirituál. Saida mak templu neʼe? Ita sei koʼalia kona-ba buat neʼebé livru Ebreu fó sai kona-ba templu neʼe. Lisaun neʼe mós sei ajuda Ita atu hafolin liután Ita-nia adorasaun ba Jeová.

b Atu hatene livru Ebreu koʼalia kona-ba saida, haree vídeo Introdusaun ba livru Ebreu iha jw.org.

c Iha Eskritura Lian Gregu, livru Ebreu deʼit mak temi Jesus nuʼudar Amlulik Boot.

d Tuir livru ida, karik iha amlulik boot maizumenus naʼin-84 iha Izraél bainhira templu iha Jeruzalein naksobu iha tinan 70 EC.