Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 45

Amucikkomanine Coolwe Ncomujisi Cakukomba Jehova Mutempele Lyakwe Lyakumuuya

Amucikkomanine Coolwe Ncomujisi Cakukomba Jehova Mutempele Lyakwe Lyakumuuya

‘Amukombe yooyo wakapanga julu, anyika.’—CIY. 14:7.

LWIIMBO 93 Kotuleleka Twaswaangana

IZILI MUCIBALO a

1. Ncinzi mungelo ncaamba, alimwi ino caamba nzi kulindiswe?

 KUTI mungelo kayanda kumwaambila cintu cimwi, sena inga mwamuswiilila? Mazuba aano, mungelo ulaambaula “kumasi oonse, kumisyobo yoonse, kumilaka yoonse alimwi akubantu bamisyobo yoonse.” Ino waamba nzi? Waamba kuti: ‘Amuyoowe Leza akumupa bulemu . . . Amukombe yooyo wakapanga julu, anyika.’ (Ciy. 14:​6, 7) Jehova ngo Leza wakasimpe alikke bantu boonse ngobeelede kukomba. Eelo kaka tulamulumba kukutupa coolwe citaliboteli cakumukomba mutempele lyakwe lipati lyakumuuya!

2. Ino tempele lya Jehova lyakumuuya ninzi? (Amubone akabbokesi kakuti “ Ncolitaambi.”)

2 Ino mubwini tempele lyakumuuya ninzi, alimwi nkuli nkotukonzya kujana bupanduluzi bwandilyo? Eeli tempele tabuli busena buyakidwe buya pe. Pele mbubambe bwakukomba Jehova munzila iitambulika kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu. Mwaapostolo Paulo wakabupandulula bubambe oobu, mulugwalo ndwaakalembela Banakristo Bahebrayo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ibakali kukkala mu Judaya. b

3-4. Nkulibilika nzi nkwaakajisi Paulo kujatikizya Banakristo Bahebrayo bamu Judaya, alimwi ino wakabagwasya buti?

3 Nkaambo nzi Paulo ncaakabalembela lugwalo oolu Banakristo Bahebrayo ibakali kukkala mu Judaya? Ambweni, akaambo katwaambo tobilo ootu. Kakusaanguna, kutegwa abakulwaizye. Kayi kabatanaba Banakristo, banabunji bakali kutobela bukombi bwaci Juda. Aboobo, basololi bazikombelo mobakazwa ambweni bakali kubafwubaazya akaambo kakuba Banakristo. Nkaambo nzi? Nkaambo Banakristo tiibakajisi tempele lyeebeka mwakukombela, cipaililo cakayakidwe buya aakutuulila Leza zipaizyo alimwi abapaizi bakubakutaukila. Eeci cakali kukonzya kubatyompya basikwiiya ba Kristo akupa kuti lusyomo lwabo luceye. (Heb. 2:1; 3:​12, 14) Mane buya, ambweni bamwi bakali kukonzya kusunkwa kupiluka kubukombi bwaci Juda.

4 Kabili, Paulo wakaambila Banakristo Bahebrayo kuti tiibakali kusolekesya kumvwisya njiisyo zipya naa ‘cakulya cakumuuya ciyumu’ eeco cijanika mu Jwi lya Leza. (Heb. 5:​11-14) Kulibonya kuti, bamwi bakacili kukakatila kutobela Mulawo wa Musa. Nokuba boobo, Paulo wakabapandulwida kuti, zipaizyo izyakali kutuulwa akaambo ka Mulawo tiizyakali kukonzya kupa kuti zibi zilekelelwe cakumaninina. Akaambo kaceeci, Mulawo ‘wakagusyigwa.’ Aboobo Paulo wakazumanana kubayiisya njiisyo eezyi ziyumu. Wakabayeezya Banakristonyina kujatikizya ‘bulangizi butaliboteli’ ibwakayeeme acipaizyo ca Jesu calo cakali kukonzya ‘kubaswenya ncobeni afwaafwi a Leza.’—Heb. 7:​18, 19.

5. Ncinzi ncotweelede kumvwisya kuzwa mulugwalo lwa Bahebrayo? Alimwi nkaambo nzi?

5 Paulo wakabaambila Banakristo Bahebrayo ikaambo bukombi bwabo ncobwakasumpukide kapati kwiinda bukombi bwaci Juda. Bukombi bwaci Juda kweelana amulawo cakali ‘cimvwule buyo cazintu ziciboola kumbele, pele icintu cini-cini ngu Kristo.’ (Kol. 2:17) Cimvwule inga tacili cintu cini-cini pe, pele ciiminina buyo cintu cimwi. Aboobo, abwalo bukombo bwaci Juda bwakali cimvwule buyo cacintu cini-cini icakali kuyooboola. Tweelede kumvwisya kububambe Jehova mbwabikkide bwakulekelela zibi kutegwa tumukombe munzila njayanda. Lino atweezyanisye “cimvwule” (nkokuti ibukombi bwaci Juda) ‘acintu cini-cini’ (nkokuti ibukombi bwa Banakristo), kweelana ambokupandulwidwe mulugwalo lwa Bahebrayo. Kwiinda mukucita boobo, tulalimvwisya kabotu-kabotu tempele lyakumuuya alimwi akubona mbolitujatikizya.

TENTE LYAKUBUNGANINA

6. Ino tente lyakubunganina lyakali kubelesyegwa buti?

6 Bukombi bwaci Juda. Mubandi wa Paulo wakayeeme atente lyakubunganina ilyakapangwa a Musa mu 1512 B.C.E. (Amubone ccaati yakuti “Bukombi Bwaci Juda—Bukombi bwa Banakristo.”) Tente lyakubunganina cakali cintu ncobakali kunyamuna bana Israyeli nobakali kulonga kuzwa abusena bumwi kuunka abusena bumbi. Bakali kulibelesya tente eeli kwamyaka iitandila ku 500 kusikila ciindi tempele nolyakayakwa mu Jerusalemu. (Kul. 25:​8, 9; My. 9:22) Eeli “tente lyakuswaanganina,” bwakali busena bana Israyeli mpobakali kuswaanganina kutegwa bakombe Leza alimwi akutuula zipaizyo. (Kul. 29:​43-46) Nokuba boobo, tente lyakubunganina alyalo lyakali kwiiminina cintu ciyandika kapati icakali kuyooboola ku Banakristo.

7. Ino tempele lyakumuuya lyakatalika lili?

7 Bukombi bwa Banakristo. Tente lyakubunganina lyakaindi cakali ‘cimvwule cazintu zyakujulu’ alimwi lyakali kwiiminina tempele lya Jehova lipati lyakumuuya. Paulo wakaamba kuti “Itente eeli [naa tente lyakubunganina] ncikozyanyo cakuciindi ecino.” (Heb. 8:5; 9:9) Aboobo ciindi naakalembela Bahebrayo, tempele lyakumuuya lyakaliko kale. Lyakatalisyigwa mu 29 C.E. Ooyu ngomwaka Jesu ngwaakabbapatizyigwa, kunanikwa amuuya uusalala alimwi akutalika kubeleka kali “mupaizi mupati” mutempele lyakumuuya. cHeb. 4:14; Mil. 10:​37, 38.

MUPAIZI MUPATI

8-9. Kweelana alugwalo lwa Bahebrayo 7:​23-27, ino ndwiindano nzi luliko akati kabapaizi bapati bamu Israyeli alimwi a Mupaizi Mupati, Jesu Kristo?

8 Bukombi bwaci Juda. Mupaizi mupati wakali kwiiminina bantu kumbele lya Leza. Mupaizi mupati wakusaanguna wabana Israyeli, Aroni, wakasalwa a Jehova ciindi tente lyakubunganina nolyakaabwa. Nokuba boobo, kweelana ambwaakaamba Paulo, “kwakaba bapaizi banji basimulyazina nkaambo lufwu lwakali kubakasya kuzumanana kabali bapaizi.” d (Amubale Bahebrayo 7:​23-27.) Alimwi mbwaanga aaba bapaizi bapati tiibakalondokede, nkokuti abalo bakeelede kupa zituuzyo zyakumanya milandu yabo. Ooku nkokwiindana kupati kwakali akati kabapaizi bapati bana Israyeli alimwi a Mupaizi Mupati, Jesu Kristo.

9 Bukombi bwa Banakristo. Mbwali Mupaizi wesu Mupati, Jesu Kristo ‘ngomubelesi wamutente lini-lini eelyo ndyaakayaka Jehova, ikutali muntu pe.’ (Heb. 8:​1, 2) Paulo wakapandulula kuti “akaambo kakuti [Jesu] walo ulapona lyoonse mane kukabe kutamani, ibupaizi bwakwe tabujisi basimulyazina pe.” Paulo wakayungizya kuti, Jesu uliindene abapaizi bana Israyeli mukuti, walo muntu “uutasofweede, uuzandwidwe kuli basizibi” alimwi akuti “walo tayandiki kutuula zituuzyo abuzuba pe” kuti zibi zyakwe zilekelelwe. Lino amubone kwiindana kuli akati kazipaililo azipaizyo zyabukombi bwaci Juda alimwi abukombi bwa Banakristo.

ZIPAILILO ALIMWI AZIPAIZYO

10. Ino zituuzyo izyakali kutuulilwa acipaililo camukuba zyakali kwiiminina nzi?

10 Bukombi bwaci Juda. Anze aamulyango watente lyakubunganina, kwakali cipaililo camukuba aawo mpobakali kutuulila banyama kazili zipaizyo kuli Jehova. (Kul. 27:​1, 2; 40:29) Nokuba boobo, zipaizyo eezyo kunyina nozyakali kupa kuti bantu balekelelwe zibi zyabo cakumaninina. (Heb. 10:​1-4) Aboobo, kupa zituuzyo zyabanyama ikwakali kucitwa kutente lyakubunganina, cakali citondezyo cacipaizyo comwe icakali kuyoopa kuti bantu boonse balekelelwe zibi zyabo cakumaninina.

11. Ino mpaacipaililo cili Jesu mpaakatuulila buumi bwakwe? (Bahebrayo 10:​5-7, 10)

11 Bukombi bwa Banakristo. Jesu wakalizyi kuti Jehova wakamutuma aano anyika kutegwa azikwaabe buumi bwakwe kacili cipaizyo cacinunuzyo kubantu boonse. (Mt. 20:28) Aboobo naakali kubbapatizyigwa, Jesu wakalyaaba kucita kuyanda kwa Jehova. (Joh. 6:38; Gal. 1:4) Jesu wakalyaaba acipaililo cacikozyanyo icakali kwiiminina “kuyanda” kwa Leza kwakuti Mwanaakwe atuule buumi bwakwe bulondokede. Jesu wakaaba buumi bwakwe “ciindi comwe buyo kukabe kutamani” kunununa, naa kuvwumba zibi zyabantu boonse cakumaninina aabo ibatondezya lusyomo muli Kristo. (Amubale Bahebrayo 10:​5-7, 10.) Aboobo, lino atulange-lange ncozyakali kwiiminina zintu izyakali kujanika mutente lyakubunganina.

BUSENA BUSALALA ALIMWI ABUSALALISYA

12. Ino mbaani bakazumizyidwe kunjila mumasena aamutente lyakubunganina?

12 Bukombi bwaci Juda. Tente lyakubunganina alimwi amatempele aakazikuyakwa mu Jerusalemu zyakalikozyenye. Mukati mwakali masena obilo, “Busena Busalala” alimwi a “Busena Busalalisya” alo aakaandaanizyidwe acisitilizyo. (Heb. 9:​2-5; Kul. 26:​31-33) Mubusena Busalala, kwakali cibikkilo camalambe camukuba, cipaililo cakuumpila tununkilizyo alimwi atebulu lyazinkwa zyacitondezyo. Balikke ‘bapaizi bakananikidwe’ mbabakali kuzumizyigwa kunjila mu Busena Busalala kuyoocita milimo yabo. (My. 3:​3, 7, 10) Mubusena Busalalisya kwakali bbokesi lyacizuminano, lyalo ilyakali kwiiminina kubako kwa Jehova. (Kul. 25:​21, 22) Alikke mupaizi mupati nguwakali kuzumizyigwa kunjila mu Busena Busalalisya ciindi comwe amwaka, mu Buzuba Bwakumanya Milandu. (Lev. 16:​2, 17) Mwaka amwaka, mupaizi mupati wakali kunjila mubusena oobu kumwi kajisi bulowa bwamunyama ibwakumanya milandu yakwe alimwi ayacisi coonse. Kumbele, kwiinda mukubelesya muuya wakwe uusalala, Jehova wakapandulula ncozyakali kwiiminina zintu izyakali mutente lyakukombela.—Heb. 9:​6-8. e

13. Ino Busena Busalala alimwi a Busalalisya bwamutente lyakubunganina ziiminina nzi mubukombi bwa Banakristo?

13 Bukombi bwa Banakristo. Basikwiiya ba Kristo ibasyoonto buyo, bakananikwa amuuya uusalala alimwi balikkomene kuba acilongwe cilibedelede a Jehova. Aaba ibali 144,000 bayooba bami abapaizi antoomwe a Jesu. (Ciy. 1:6; 14:1) Busena Busalala bwamutente lyakubunganina bwiiminina coolwe ncobajisi aaba icakuba bana ba Leza bakumuuya kabacili waano anyika. (Rom. 8:​15-17) Busena Busalalisya bwamutente lyakubunganina bwiiminina kujulu, ooko Jehova nkwakkala. “Cisitilizyo” icakali kwaandaanya Busena Busalala alimwi a Busalalisya, ciiminina mubili wa Jesu wanyama ooyo iwatakali kumuzumizya kuunka kujulu kali Mupaizi Mupati watempele lyakumuuya. Kwiinda mukwaaba buumi bwakwe kacili cipaizyo, Jesu wakajalwida Banakristo bananike boonse nzila yabuumi bwakujulu. Aboobo, abalo beelede kusiya mibili yabo yanyama kutegwa bakatambule bulumbu bwabo bwakujulu. (Heb. 10:​19, 20; 1Kor. 15:50) Naakabusyigwa Jesu, wakanjila mu Busena Busalalisya bwatempele lyakumuuya, ooko bananike boonse nkobayoomusangana.

14. Kweelana alugwalo lwa Bahebrayo 9:​12, 24-26, ncinzi cipa kuti bubambe bwa Jehova bwatempele lyakumuuya kabusumpukide kapati?

14 Kusikila waawa, twabona mbobusumpukide kapati bubambe bwa Jehova bwabukombi busalala kweelana acipaizyo cacinunuzyo alimwi akuti Jesu Kristo mupaizi mupati. Mupaizi mupati mu Israyeli wakali kunjila mu Busena Busalalisya ibwakapangwa abantu kumwi kajisi bulowa bwabanyama kacili cipaizyo, pele walo Jesu “wakanjila kujulu kwini buya,” ibusena busalalisya kapati akulibonya kumbele lya Jehova. Okuya wakaaba mpindu yabuumi bwakwe bulondokede akaambo kandiswe “kuti amanizye cibi kwiinda mucipaizyo cakwe mwini.” (Amubale Bahebrayo 9:​12, 24-26.) Aboobo cituuzyo ca Jesu cipa kuti tulekelelwe zibi zyesu cakumaninina. Lino kweelana ambotutiibone, kufwumbwa naa tujisi bulangizi bwakuyoopona kujulu naa aano anyika, toonse buyo tulakonzya kumukomba Jehova mutempele lyakwe lyakumuuya.

MABUWA

15. Ino mbaani bakali kubelekela mulubuwa lwatente lyakubunganina?

15 Bukombi bwaci Juda. Tente lyakubunganina lyakajisi lubuwa lomwe, ibusena bupati ibwakakwabilidwe alukwakwa aawo bapaizi mpobakali kukutaukila. Cipaililo camukuba cipati mpobakali kuumpila zituuzyo, cakali mulubuwa munsi-munsi acakusambila camukuba mwalo bapaizi mobakali kusambila kabatanatalika kubeleka milimo yabo iisetekene. (Kul. 30:​17-20; 40:​6-8) Nokuba boobo, matempele akazikuyakwa kumbele, aalo akalijisi lubuwa lwaanze, aawo mpobakali kwiimina aabo ibatakali bapaizi kutegwa bakombe Leza.

16. Ino mbaani ibabelekela mumabuwa aatempele lyakumuuya?

16 Bukombi bwa Banakristo. Kabatanaunka kujulu kuyoobeleka kabali bapaizi antoomwe a Jesu, bananike ibacili anyika beelede kuzumanana kusyomeka nobabeleka mulubuwa lwamukati katempele lyakumuuya. Cakusambila cipati icakaliko mutente lyakubunganina alimwi amumatempele, nciyeekezyo cibotu kubananike aku Banakristo boonse kuti beelede kuzumanana kusalala mukulilemeka alimwi akumuuya. Aboobo, ino nkuli nkobakombela Jehova ‘bankamu mpati,’ aabo cakusyomeka ibagwasyilizya banabokwabo Kristo bananike? Mwaapostolo Johane wakababona “kabaimvwi kumbele lyacuuno cabwami,” calo aano anyika iciimininwa alubuwa lwaanze, alimwi “balamubelekela [Leza] mulimo uusetekene isyikati amasiku mutempele lyakwe.” (Ciy. 7:​9, 13-15) Eelo kaka tulalumba kucoolwe ncotujisi cakukomba Jehova mutempele lyakwe lipati lyakumuuya!

COOLWE NCOTUJISI CAKUKOMBA JEHOVA

17. Ino tujisi coolwe cakutuula zipaizyo nzi kuli Jehova?

17 Mazuba aano, Banakristo boonse balijisi coolwe cakupa zituuzyo kuli Jehova kwiinda mukubelesya ciindi, nguzu alimwi amali aabo ikutola ambele ziyandika zya Bwami. Mbubwenya Mwaapostolo Paulo mbwaakaambila Banakristo Bahebrayo, aswebo “lyoonse katutuulila Leza cipaizyo cantembauzyo, nkokuti, micelo yamilomo yesu iyaambilizya zina lyakwe antangalala.” (Heb. 13:15) Tulakonzya kutondezya kuti tulalumba kucoolwe ncotujisi cakukomba Jehova kwiinda mukumupa zituuzyo ziinda kubota.

18. Kweelana alugwalo lwa Bahebrayo 10:​22-25, nzintu nzi nzyotweelede kunoocita lyoonse? Alimwi nkasimpe nzi nkotweelede kuzumanana kuyeeya?

18 Amubale Bahebrayo 10:​22-25. Kumamanino aalugwalo lwakwe ku Bahebrayo, Paulo wakaamba zintu nzyotweelede kunoocita lyoonse ciindi notukomba Jehova. Eezyi zibikkilizya kupaila kuli Jehova, kukambaukila bamwi, kuswaangana alimwi akukulwaizyanya ‘ikapati mbotubwene kuti buzuba bwa Jehova bwaswena afwaafwi.’ Kumamanino abbuku lya Ciyubunuzyo, mungelo wa Jehova kasola kukakankaizya wakaamba kwaziindi zyobilo majwi aakuti “Komba Leza.” (Ciy. 19:10; 22:9) Aboobo, atuzumanane kukayeeya kasimpe aaka ikajatikizya tempele lya Jehova lipati lyakumuuya alimwi acoolwe ncotujisi cakukomba Leza wesu mupati.

LWIIMBO 88 Kondipa Kuzyiba Nzila Zyako

a Imwi yanjiisyo ziyumu zijanika mu Jwi lya Leza ijatikizya tempele lya Jehova lipati lyakumuuya. Ino tempele eelyo ninzi? Mucibalo eeci tulalanga-langa twaambo tujatikizya tempele eeli itujanika mubbuku lyamu Bbaibbele lya Bahebrayo. Cibalo eeci acimugwasye kulumba kucoolwe ncomujisi cakukomba Jehova.

b Kutegwa mubone zili mubbuku lyamu Bbaibbele lya Bahebrayo, amweebelele vidiyo ya Makani Aantalisyo Aabbuku lya Bahebrayo a jw.org.

c Bbuku lya Bahebrayo ndebbuku lyamu Bbaibbele lilikke mu Magwalo aa Banakristo aa Chigiriki ilyaamba Jesu kuti Mupaizi Mupati.

d Bbuku limwi lyakaamba kuti, ciindi tempele lyamu Jerusalemu nolyakanyonyoonwa mu 70 C.E., kweelede kuti kwakali bapaizi bapati bali 84 mu Israyeli.

e Kutegwa muzyibe ncoyiiminina milimo njaakali kucita mupaizi mupati mu Buzuba Bwakumanya Milandu, amweebelele vidiyo yamu Cikuwa yakuti The Tent a jw.org.