Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 45

Omugisa ogw’Okuramiza omu Yekaru ya Yahwe ey’eby’Omwoyo Gutwale Kuba gw’Omuhendo

Omugisa ogw’Okuramiza omu Yekaru ya Yahwe ey’eby’Omwoyo Gutwale Kuba gw’Omuhendo

“Mumuramye ayakozere iguru, nensi.”​—KUS. 14:7.

EKIZINA 93 Nitusaba Ohe Ensorrokano Zaitu Omugisa

EBITURAYEGA a

1. Kiki malaika ekyarukugamba kandi eki nikitukwataho kita?

 KAKUBA malaika aba n’agonza kubaza naiwe, n’osobora kuhuliiriza kurungi ebyarukukugambira? Kasumi kanu malaika nabaza “namahanga gona, nenganda, nendimi, nabantu.” Nabagambira ki? “Mutine Ruhanga, mumuhe ekitinisa . . . Mumuramye ayakozere iguru, nensi.” (Kus. 14:​6, 7) Yahwe nuwe Ruhanga wenka ow’amananu buli muntu ow’asemeriire kuramya. Mali nitusiima muno habw’okutuha omugisa ogw’amaani ogw’okumuramya omu yekaru ye ey’eby’omwoyo!

2. Yekaru ya Yahwe ey’eby’omwoyo nikyo kiki? (Rora akasanduuko “ Ekyetarukumanyisa.”)

2 Yekaru ey’eby’omwoyo nikyo kiki, kandi ebirukugisoborra omu bwijwire nitusobora kubisanga nkaha? Yekaru ey’eby’omwoyo tikiri kyombeko. Eri ntekaniza Yahwe eyataireho ey’okumuramya omulingo ogwarukusiima kusigikirra ha kicunguro kya Yesu. Omukwenda Paulo akasoborra entekaniza enu omu bbaruha ye eyiyahandikiire Abakristaayo Abaheburaniya ab’omu kyasa eky’okubaza abaikaraga omu Buyudaaya. b

3-4. Mitalibaine ki Abakristaayo Abaheburaniya eibaali baine kandi Paulo akabakonyera ata?

3 Habwaki Paulo yahandikiire Abakristaayo Abaheburaniya abaikaraga omu Buyudaaya ebbaruha enu? N’asobora kuba yagihandiikire habw’ensonga zinu ibiri enkuru. Ey’okubanza, akaba n’agonza kubagarramu amaani. Baingi halibo baali bakuliire omu diini y’Ekiyudaaya. Obubafookere Abakristaayo, abebembezi baabo ab’ediini abaakara nibasobora kuba babasekeriize. Habwaki? Habwokuba Abakristaayo baali bataine yekaru ey’eyombekerwe nambere baakugenzere kuramya, baali bataine ekyoto nambere basobora kuhayo ebihongwa hali Ruhanga, kandi baali bataine banyakatagara abarabihayo. Kinu kiine kuba kyamaziremu abahondezi ba Kristo amaani kandi kyaleetera okwikiriza kwabo kuceka. (Baheb. 2:1; 3:​12, 14) Abamu nibasobora kuba baatekeriize kugaruka omu diini y’Ekiyudaaya.

4 Ekyakabiri, Paulo akagambira Abakristaayo Abaheburaniya ngu baali batarukuteekamu amaani kwetegereza ebintu ebihyaka ebibaali begere, rundi enyegesa ezihamire eziyayesere “ebyokulya ebigumire” ebirukusangwa omu Kigambo kya Ruhanga. (Baheb. 5:​11-14) Nikisobora kuba ngu bamu halibo bakaba nibakyahondera Ebiragiro bya Musa. Baitu Paulo akabasoborra ngu ebihongwa ebyaragirwaga omu Biragiro bya Musa, byali bitasobora kwihiraho kimu ekibi. Habw’ensonga egi, Ebiragiro bya Musa byali ‘biihirweho.’ Kandi hanyuma Paulo akabeegesa amananu agahamire. Akabaijukya “okunihira okurukukira oburungi” okurukusigikirra ha kihongwa kya Yesu, okwakubakonyiire kwirra “haihi Ruhanga.”​—Baheb. 7:​18, 19.

5. Bintu ki ebiri omu kitabu ky’Abaheburaniya ebitusemeriire kwetegereza kandi habwaki?

5 Paulo akabasoborra omulingo kuramya kwabo kasumi ako kwali nikukira omulingo baaramyamuga batakafookere Bakristaayo. Okuramya okw’Ekiyudaaya okurukusigikirra ha Biragiro bya Musa kikaba kiri “kiituuru kyebi ebirukuija, baitu ekintu kyonyini nuwe Kristo.” (Bak. 2:​17, NWT) Ekiituuru ky’omuntu kiba kikozerwe nkauwe, baitu ekiituuru eki aba atali muntu. Nahabweki, omulingo Abayudaaya baaramyamuga gukaba guli nk’ekiituuru habwokuba omulingo ogw’okuramya ogurukukirayo oburungi gwali nigugenda kwija. Tusemeriire kwetegereza entekaniza Yahwe ataireho kutusobozesa kuganyirwa ebibi byaitu, nukwo tusobole kumuramya omu mulingo ogwarukugonza. Leka turole omulingo ‘ekiituuru’ (omulingo Abayudaaya baaramyamuga) kirukusisana “ekintu kyonyini” (omulingo Abakristaayo baramyamu), nk’oku kirukusobororwa omu kitabu ky’Abaheburaniya. Nikiija kutukonyera kwetegereza kurungi yekaru ey’eby’omwoyo n’omulingo erukutukwataho.

EHEEMA EYOKUTANGATANGANIRAMU

6. Eheema eyokutangatanganiramu yakozesebwaga eta?

6 Omulingo Abayudaaya baaramyamuga. Paulo akasoborra nasigikirra ha heema eyokutangatanganiramu eyayombekerwe Musa omu mwaka 1512 Y.A. (Rora ekicweka “Omulingo Abayudaaya Baaramyamuga​—Omulingo Abakristaayo Baramyamu.”) Ha kubanza Abaisaleri baahimbaga eheema eyokutangataganiramu obubaabaga nibaruga omu kiikaro ekimu nibagenda omu kiiraro ekindi. Bakagikozesa kumara emyaka nka 500 kuhikya yekaru obuyayombekerwe omu Yerusalemu. (Kurug. 25:​8, 9; Kubar. 9:22) Abaisaleri bayesorolezaaga ha ‘heema eyokutangatanganiramu’ kusobora kuramya Ruhanga n’okuhayo ebihongwa. (Kurug. 29:​43-46) Baitu eheema enu, ekaba n’ekikirra ekintu ekirukukirayo oburungi omu kuramya okw’Abakristaayo.

7. Yekaru ey’eby’omwoyo ekatandika di kubaho?

7 Omulingo Abakristaayo baramyamu. Eheema eyokutangatanganiramu kikaba ‘kiituuru ky’eby’omu iguru,’ kandi ekisisani kya yekaru ya Yahwe erukukirayo obukuru. Paulo akagamba ngu “ehema eyokubanza . . . nikyo kisisani omu biro bya hati bunu.” (Baheb. 8:5; 9:​8, 9) Nahabweki omu kasumi yahandikiire Abaheburaniya ebbaruha, yekaru ey’eby’omwoyo ekaba eroho. Ekabaho omu mwaka 29 Y.A.K. Omu mwaka ogu, Yesu akabatizibwa, yaseswaho omwoyo ogurukwera, kandi Yahwe yamufoora “nyakatagara omukuru arukukira” omu yekaru ey’eby’omwoyo. c​—Baheb. 4:14; Eng. 10:​37, 38.

NYAKATAGARA OMUKURU

8-9. Kusigikirra ha Abaheburaniya 7:​23-27, mbaganiza ki enyakuli hagati ya banyakatagara ab’omu Isaleri na Nyakatagara Omukuru Yesu Kristo?

8 Omulingo Abayudaaya baaramyamuga. Nyakatagara omukuru akaheebwa obusobozi obw’okukikirra abantu hali Ruhanga. Nyakatagara omukuru ow’okubanza omu Isaleri akaba Aroni kandi Yahwe nuwe yamukomere eheema eyokutangatanganiramu obw’ekaba n’etongozebwa. Baitu nk’oku Paulo yasoboroire, “abo bakaforwa banyakatagara baingi, baitu okufa kukabatanga okuikaraho.” d (Soma Abaheburaniya 7:​23-27.) Kandi nk’oku banyakatagara abo baali batahikiriire, nabo baali baine kuhayo ebihongwa habw’ebibi byabo. Baitu haroho embaganiza y’amaani hagati ya banyakatagara ab’omu Isaleri na Nyakatagara Omukuru arukukirayo Yesu Kristo.

9 Omulingo Abakristaayo baramyamu. Nka Nyakatagara Omukuru, Yesu Kristo, ali ‘muheereza . . . ha heema ey’amazima, Yahwe eyiyasimbire, hatali omuntu.’ (Baheb. 8:​1, 2) Paulo akasoborra ngu habwokuba Yesu “[aikaraho] obusinge bwona, anyina obwanyakatagara obutahwaho.” Paulo akongera yasoborra ngu Yesu ‘taine kamogo, abaganiziibwe n’abasiisi.’ Nahabweki kwahukanaho na banyakatagara abakuru ab’omu Isaleri, Yesu tikirukumwetaagisa “okuhongaga ebyonzira obukyabukya” habw’ebibi bye. Hati leka tubazeeho embaganiza eri hagati y’ebyoto n’ebihongwa eby’omu kuramya okw’Ekiyudaaya n’eby’omu kuramya okw’Ekikristaayo.

EBYOTO N’EBIHONGWA

10. Ebihongwa ebyahebwayoga ha kyoto eky’omulinga byakikirraga ki?

10 Omulingo Abayudaaya baaramyamuga. Omu maiso g’eheema y’okutangatanganiramu hakaba haroho ekyoto ky’omulinga nambere ebihongwa by’ebisoro byahebwayoga hali Yahwe. (Kurug. 27:​1, 2; 40:29) Baitu ebihongwa ebi tibyaihirahoga kimu ebibi by’abantu. (Baheb. 10:​1-4) Abaisaleri kugumizaamu nibahayo ebihongwa by’ebisoro ha yekaru, kikaba nikikikirra ekihongwa kimu ekikaba nikigenda kwihiraho kimu ebibi by’abantu.

11. Kyoto ki nambere Yesu yahaireyo obwomeezi bwe nk’ekihongwa? (Abaheburaniya 10:​5-7, 10)

11 Omulingo Abakristaayo baramyamu. Yesu akaba akimanyire ngu Yahwe akamusindika omu nsi nk’ekihongwa ekiracungura abantu. (Mat. 20:28) Nahabweki ha kubatizibwa kwe, Yesu akehayo kukora Yahwe ekyakaba n’agonza akole. (Yoh. 6:38; Bag. 1:4) Ekyoto eky’akokurorraho nambere Yesu yahaireyo obwomeezi bwe kikaba nikikikirra Ruhanga ekyarukugonza. Yahwe akaba n’agonza Omwana we aheyo obwomezi bwe obuhikiriire nk’ekihongwa. Yesu akahayo obwomeezi bwe “omurundi gumu gwonka” kuliihirra rundi kwihiraho kimu ebibi bya buli muntu anyakumwikiririzaamu. (Soma Abaheburaniya 10:​5-7, 10.) Hati, leka tubazeeho ebintu ebikaba biri omunda y’eheema yokutangatanganiramu.

EKIIKARO EKIRUKWERA, N’EKIIKARO EKIRUKUKIRA OKWERA

12. Nibaha abaikirizibwaga kutaaha omu buli kisiika eky’eheema eyokutangatanganiramu?

12 Omulingo Abayudaaya baaramyamuga. Eheema yokutangatanganiramu na yekaru ezayombekerwe omu Yerusalemu zikaba zitekaniziibwe omu mulingo ogurukusisana omunda. Omunda hakaba haliyo ebisiika bibiri kandi ebyo nibyo ‘Ekiikaro Ekirukwera’ hamu ‘n’Ekiikaro Ekirukukira Okwera’ ebyabaganizibwamuga enyigamo rundi orutimbi. (Baheb. 9:​2-5; Kurug. 26:​31-33) Omu Kiikaro Ekirukwera hakaba harumu etaara y’ezaabbu, ekyoto eky’okwokezaaho emigaju, n’emeeza ey’eroho omugati gw’okwoleka. “Banyakatagara abaseserweho amagita” nubo bonka abaikirizibwaga kugenda omu Kiikaro Ekirukwera kukora emirimo y’obwanyakatagara. (Kubar. 3:​3, 7, 10) Ekiikaro Ekirukukira Okwera kikaba kirumu esanduuko ey’ekiragano ey’ekozerwe omu zaabbu kandi yakikirraga kubaho kwa Yahwe. (Kurug. 25:​21, 22) Nyakatagara omukuru wenka nuwe yaikirizibwaga kuhingura ha rutimbi akagenda omu Kiikaro Ekirukukira Okwera omurundi gumu omu mwaka ha Kiro eky’Okulihirra. (Lev. 16:​2, 17) Buli mwaka, yagendayoga aine esagama ey’ebisoro kulihirra ebibi bye n’ebiihanga lyona. Hanyuma, Yahwe akakozesa omwoyo gwe ogurukwera kwoleka ebintu binu ekibikaba nibikikirra.​—Baheb. 9:​6-8. e

13. Ekiikaro Ekirukwera hamu n’Ekiikaro Ekirukukira Okwera eby’omu heema eyokutangatanganiramu nibikikirra ki omu kuramya kw’Abakristaayo?

13 Omulingo Abakristaayo baramyamu. Abahondezi ba Kristo abake baseserweho omwoyo ogurukwera kandi baine enkoragana ey’embaganiza na Yahwe. Banu abarukuhika 144,000 nibaija kuheereza nka banyakatagara na Yesu omu iguru. (Kus. 1:6; 14:1) Ekiikaro Ekirukwera eky’omu heema yokutangatanganiramu nikikikirra enyikara eibarumu bakyali omu nsi, hanyuma y’okuseswaho omwoyo ogurukwera bakakomwa nk’abaana ba Ruhanga. (Bar. 8:​15-17) Ekiikaro Ekirukukira Okwera eky’omu heema yokutangatanganiramu nikikikirra omu iguru nambere Yahwe aikara. Kandi orutimbi orwabaganizaamuga Ekiikaro Ekirukwera n’Ekiikaro Ekirukukira Okwera, nirukikirra omubiri gwa Yesu ogwakumulemeseze kutaaha omu iguru kufooka Nyakatagara Omukuru arukukirayo omu yekaru ey’eby’omwoyo. Obuyahaireyo omubiri gwe nk’ekihongwa habw’abantu, akakinguraho omuhanda ogwakusobozeseze Abakristaayo boona abaseserweho amagita kutunga obwomeezi omu iguru. Nabo baine kulekaho omubiri gwabo kusobora kutunga empeera yabo omu iguru. (Baheb. 10:​19, 20; 1 Kol. 15:50) Hanyuma ya Yesu kuhumbuuka, akataaha omu Kiikaro Ekirukukira Okwera omu yekaru ey’eby’omwoyo nambere abaseserweho amagita boona bamweteranizaaho.

14. Kusigikirra ha Abaheburaniya 9:​12, 24-26, habwaki yekaru ya Yahwe ey’eby’omwoyo nekira okuramya okurukusigikirra ha Biragiro bya Musa?

14 Hati nitukirorra kimu ngu entekaniza ya Yahwe ey’okuramya eyerukusigikirra ha kicunguro kya Yesu n’obwanyakatagara bwe, mali niyo erukukirrayo kimu obukuru. Nyakatagara omu Isaleri yataahaga omu Kiikaro Ekirukukira Okwera ekikozerwe abantu aine esagama ey’ebisoro, baitu Yesu akataaha “omu iguru honyini,” ekiikaro ekirukukirrayo kimu okwera, yagenda omu maiso ga Yahwe. Kandi akahayo omuhendo gw’obwomeezi bwe obuhikiriire nk’omuntu habwaitu “okuihaho ebibi, nayehonga wenka nkekyonzira.” (Soma Abaheburaniya 9:​12, 24-26.) Ekihongwa kya Yesu nikyo kyonka ekirukwihiraho kimu ekibi. Nk’oku twagenda kurora, katube twine okunihira okw’okwikara omu iguru rundi omu nsi, itwena nitusobora kuramya Yahwe omu yekaru ye ey’eby’omwoyo.

EZIGATI

15. Nibaha abaaheerezaaga omu zigati y’eheema eyokutangatanganiramu?

15 Omulingo Abayudaaya baaramyamuga. Eheema eyokutangatanganiramu ekaba aine ezigati enkooto ey’ekaba eyetoroire orugo nambere banyakatagara baakorraga emirimo yabo. Omu zigati enu hakaba harumu ekyoto ekikooto eky’omulinga nambere baayokezaaga ebihongwa, hamu n’orwoho rundi ebbeeseni enkooto ey’omulinga, ey’ekaba erumu amaizi nambere banyakatagara banaabiraga batakatandikire kukora emirimo erukwera. (Kurug. 30:​17-20; 40:​6-8) Baitu yekaru ezayombekerwe hanyuma zikaba ziine ezigati nambere abantu abandi abatali banyakatagara, bakaba nibasobora kwemerra nibaramya Yahwe.

16. Nibaha abaheereza omu zigati ey’omunda n’omu zigati ey’aheeru eya yekaru ey’eby’omwoyo?

16 Omulingo Abakristaayo baramyamu. Abaseserweho amagita obubaba batakagenzere omu iguru kuheereza nk’abanyakatagara hamu na Yesu, n’obwesigwa baheereza omu zigati ey’omunda eya yekaru ey’eby’omwoyo hanu omu nsi. Ebbeeseni enkooto ey’erumu amaizi ey’ekaba eri ha heema na ha yekaru ebaijukya ngu, kusisanaho n’Abakristaayo abandi boona, nabo basemeriire kwikara bali becumi omu ngeso n’omu by’omwoyo. Hati, ab’ekitebe ekingi abarukusagika bagenzi ba Kristo n’obwesigwa ubo baramiza nkaha? Omukwenda Yohana akabarora bemeriire “omu maiso gekitebe kyobukama” kandi kinu nikimanyisa ngu, hanu omu nsi bali omu zigati ey’aheeru, ‘nibakorra Ruhanga omu yekaru ye nyamusana n’ekiro.’ (Kus. 7:​9, 13-15) Mali nitusiima muno Yahwe habw’okutuha omugisa ogw’okumuramya omu yekaru ye ey’eby’omwoyo!

OMUGISA OGUTWINE OGW’OKURAMYA YAHWE

17. Bihongwa bya mulingo ki ebituhayo hali Yahwe?

17 Kasumi kanu Abakristaayo boona baine omugisa ogw’okuhayo ebihongwa hali Yahwe kuraba omu kukozesa obwire bwabo, amaani hamu n’ebintu byabo kusagika Obukama bwa Ruhanga. Nk’oku Paulo yagambiire Abakristaayo Abaheburaniya, nitusobora “[kuhonga] hali Ruhanga obutosa ekyonzira ekyokusiima, nikyo kyana ekyeminwa erukwatura ibaralye.” (Baheb. 13:15) Nitusobora kwoleka ngu nitusiima Yahwe habw’omugisa ogw’atuhaire kuraba omu kumuha ebihongwa ebirukukirrayo kimu oburungi.

18. Kusigikirra ha Abaheburaniya 10:​22-25, bintu ebitusemeriire kwekamba kukora kandi ki ekitusemeriire kwikara nitwijuka?

18 Soma Abaheburaniya 10:​22-25. Paulo obwakaba ali haihi kumalirra ebbaruha ye hali Abaheburaniya, akabazaaho ebintu ebikuru ebirukukwata ha kuramya kwaitu ebitusemeriire kwekamba kukora. Binu nibitwarramu kusaba hali Yahwe, kutebeza, kusorrokana hamu, n’okugarramungana amaani “nkoku [turukurora] ekiro kiri haihi nokuhika.” Omu suura z’okumalirra omu kitabu eky’Okusuku’rwa, malaika wa Yahwe akagamba ati: “Ramya Ruhanga!” (Kus. 19:10; 22:9) Akabaza ebigambo binu emirundi ebiri kwoleka ngu mali bikuru muno. Leka twikale nitwijuka amananu ganu agahamire agarukukwata ha yekaru ya Yahwe ey’eby’omwoyo kandi omugisa ogw’okuheereza Ruhanga waitu tugutwale nk’ekintu eky’omuhendo!

EKIZINA 88 Onyegese Emihanda Yaawe

a Emu ha nyegesa ezihamire eziri omu Kigambo kya Ruhanga niyo erukubazaaho yekaru ya Yahwe ey’eby’omwoyo. Yekaru egi nikyo kiki? Ekicweka kinu nikibazaaho ebiri omu kitabu ky’Abaheburaniya ebirukukwata ha yekaru egi. Leka ekicweka kinu kikukonyera kweyongera kwoleka okusiima habw’omugisa ogwoine ogw’okuramya Yahwe.

b Kumanya ebirukukwata ha kitabu eky’Abaheburaniya rora vidiyo Enyanjura y’Ekitabu kya Abaheburaniya ha jw.org.

c Ekitabu eky’Abaheburaniya nikyo kyonka omu Byahandiikirwe by’Ekikristaayo eby’Oruyonaani ekibazaaho Yesu nka Nyakatagara Omukuru.

d Kusigikirra ha kuseruliiriza okumu, banyakatagara abakuru abarukuhika omu 84 nibasobora kuba nubo baali baheeriize ha Yekaru omu kasumi Yerusalemu yahwerekereziibwe omu mwaka gwa 70 Yesu Amazire Kuzaarwa.

e Kumanya emirimo nyakatagara omukuru eiyakoraga ha Kiro ky’Okulihirra ekaba n’ekikirra ki rora vidiyo The Tent ha jw.org.