1. Бир пәриштә немә дәватиду вә бу бизгә қандақ тәсир қилиши керәк?

 ӘГӘР бир пәриштә сизгә сөзлисә, униң ейтқанлириға қулақ салаттиңизму? Әлвәттә, бүгүн бир пәриштә «һәртүрлүк милләт, қәбилә, тил вә хәлиқләргә» сөзләватиду. У немә дәватиду? «Худадин қорқуңлар вә Уни мәдһийиләңлар. . . Асман, йәр. . . мәнбәлириниң Яратқучисиға ибадәт қилиңлар» (Вәһ. 14:6, 7). Йәһва — бирдин бир һәқ Худадур. Һәммә киши пәқәтла Униңға ибадәт қилиши керәк. Йәһва Худа Өзиниң улуқ роһий ибадәтханисида ибадәт қилишимиз үчүн қиммәтлик пурсәтни бәргини үчүн Униңға чин қәлбимиздин миннәтдармиз!

2. Йәһваниң роһий ибадәтханиси дегән немә? ( «Немини билдүрмәйду?» намлиқ рамкиға қараң.)

² Ундақта, роһий ибадәтхана дегән немә вә уни чүшәндүридиған тәпсилатларни қәйәрдин тапалаймиз? Роһий ибадәтхана дегинимиз — Әйсаниң төләм қурбанлиғи асасида Яратқучи Йәһва қобул қилидиған ибадәт қилиш орунлаштуруши. Әлчи Паул бу орунлаштурушни Йәһудийәдә яшайдиған биринчи әсирдики ибраний Мәсиһ әгәшкүчилиригә язған хетидә чүшәндүргән b.

3, 4. Әлчи Паул Йәһудийәдики ибраний етиқатчилардин немишкә ғәм қилған вә уларға қандақ ярдәм бәргән?

³ Әлчи Паул Йәһудийәдә яшайдиған ибраний Мәсиһ әгәшкүчилиригә  немә үчүн хәт язған? Буниң икки асасий сәвәви болуши мүмкин. Биринчи — уларға илһам-мәдәт бериш. Уларниң көпинчиси йәһудий диниға ишинип чоң болған. Бәлким, уларниң бурунқи диний рәһбәрлири уларни Мәсиһкә әгәшкәнлиги үчүн мәсхирә қилған. Немә үчүн? Чүнки Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш үчүн һәйвәтлик ибадәтханиси, Худаға қурбанлиқ сунидиған көзгә көрүнидиған қурбанлиқ суписи вә хизмәт қилидиған роһанийлири йоқ еди. Бәлким, бу Мәсиһниң шагиртлирини үмүтсизләндүргән вә етиқадиниң аҗизлап кетишигә сәвәп болған (Ибр. 2:1; 3:12, 14). Һәтта бәзилири йәһудий диниға қайтишини ойлиған болуши мүмкин.

⁴ Иккинчи, Паул ибраний етиқатчиларға уларниң Худа Сөзидики «қаттиқ тамақни» қобул қилип, тәлимләрни чоңқур тәтқиқ қилиш үчүн күч чиқармайватқанлиғини ейтқан (Ибр. 5:11—14). Ениқки, бәзилири техичә Тәврат қанунини чиң тутқан. Әлчи Паул Тәврат қанунида тәләп қилинған қурбанлиқларниң гунани толуқ кәчүрүмгә ериштүрәлмәйдиғанлиғини чүшәндүргән. Шу сәвәптин, Қанун «күчидин қалдурулди». Шуңа, Паул бәзи чоңқур һәқиқәтләр тоғрисида тәлим беришкә башлиған. У Әйсаниң төләм қурбанлиғиниң асасида, Худаға йеқинлишишқа ярдәм берәләйдиған техиму яхши үмүт барлиғини етиқатчиларға әскәрткән (Ибр. 7:18, 19).

5. Ибранийларға йезилған хәттин немини чүшинишимиз керәк вә немә үчүн?

⁵ Әлчи Паул ибраний қериндашларға Йәһваға ибадәт қилишниң һазирқи усули өтмүшкә қариғанда, техиму яхши екәнлигини чүшәндүргән. Тәврат қануни бойичә йәһудийларниң қилған ибадити пәқәт «кәлгүсиниң көләңгүси еди, әслиси болса Мәсиһтә» болған (Кол. 2:17). Бир җисимниң көләңгисидин әсли һалитини әмәс, пәқәт униң тәсвирий шәклини көрәләймиз. Шуниңға охшаш, қедимдә йәһудийларниң ибадәт қилиш усули келәчәктә болидиған техиму яхши ибадәтниң көләңгиси болған. Гуналиримизниң кәчүрүлүп, Йәһваниң ирадиси бойичә ибадәт қилалишимиз үчүн У қандақ орунлаштурушни қилғанлиғини чүшинишимиз керәк. Һазир бирликтә Ибранийларға йезилған хәттә чүшәндүрүлгән «көләңгә» (йәһудийларниң ибадәт қилиш усули) билән «әслисини» (Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули) селиштуруп бақайли. Шундақ қилиш арқилиқ роһий ибадәтханини вә униң биз билән қандақ мунасивити барлиғини техиму яхширақ чүшинәләймиз.

6. Исраиллиқлар Муқәддәс чедирни немә үчүн ишләткән?

⁶ Ибранийларниң қедимқи ибадәт қилиш усули. Әлчи Паулниң роһий ибадәтхана тоғрилиқ ейтқанлири миладидин илгирики 1512-жили Муса пәйғәмбәр қурған ибадәт чедириға асасланған («Қедимий ибадәт қилиш усули — Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули» намлиқ җәдвилигә қараң). Исраиллар бир җайдин башқа җайға көчкәндә, муқәддәс чедирни өзлири билән елип маңған. Улар муқәддәс чедирни Йерусалимда ибадәтхана селинғанға қәдәр тәхминән 500 жил қолланған еди (Чиқ. 25:8, 9; Сан. 9:22). Бу «жиғин чедири» исраилларниң Худаға ибадәт қилидиған вә қурбанлиқлирини сунидиған җай еди (Чиқ. 29:43—46). Бу чедир болса, Мәсиһ әгәшкүчилири үчүн техиму яхши орунлаштурушниң символи болған.

7. Роһий ибадәтхана қачан пәйда болди?

⁷ Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули. Қедимқи муқәддәс чедир «асмандики хизмәтниң. . . көләңгиси». У Йәһваниң улуқ роһий ибадәтханисини тәсвирләп бәргән. Паул «бу чедир бәлгүлүк бир вақитниң мисали болуп хизмәт қилиду» дегән (Ибр. 8:5; 9:9). Әлчи Паул ибранийларға хәт язғанда, аллиқачан роһий ибадәтхана пәйда болуп болған. Милади 29-жили Әйса чөмдүрүлгәндә, у муқәддәс роһ билән майлинип, Мәсиһ болған вә роһий ибадәтханида «Баш роһаний» сүпитидә хизмәт қилишни башлиған c (Ибр. 4:14; Әлч. 10:37, 38).

8, 9. Ибранийларға 7:23—27 айәтләргә асасланғанда, исраилларниң баш роһанийлири билән улуқ Баш роһаний Әйса Мәсиһниң арисида қандақ пәриқ бар?

⁸ Ибранийларниң қедимқи ибадәт қилиш усули. Баш роһаний Худаниң алдида хәлиқниң вәкили болған. Муқәддәс чедир беғишланған вақитта, Йәһва Худа Өзи исраилларниң дәсләпки баш роһанийсини вәзипигә тәйинлигән. Бирақ Паул чүшәндүргәндәк, «көплири бир-бирсиниң орнини бесип роһанийлар болған, чүнки өлүм уларға шундақ қелишқа яр бәрмәтти» d (Ибранийларға 7:23—27ни оқуң). Баш роһаний намукәммәл болғачқа, улар өзлириниң гуналири үчүнму қурбанлиқларни сунған еди. Бу җәһәттә Баш роһаний Әйса Мәсиһ улардин ениқ пәриқләнгән.

⁹ Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули. Баш роһаний сүпитидә Әйса Мәсиһ «адәм әмәс, бәлки Йәһва Өзи тиккән һәқиқий чедирниң хизмәтчисидур» (Ибр. 8:1, 2). Әлчи Паул шундақ чүшәндүргән: «Әйса мәңгү яшиғачқа, униң роһанийлиғи башқисиға өтмәйду». У йәнә шундақ қошуп қойған: «Баш роһанийимиз. . . булғанмиған, гунакарлардин айрим қилинған» вә «башқа баш роһанийлардәк күндилик қурванлиқларни — алди билән өз гуналири үчүн, андин хәлиқниң гуналири үчүн — әкелиш кериги йоқ». Һазир ибранийларниң қедимқи ибадити билән Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадитики қурбанлиқлар суписи вә қурбанлиқларни селиштуруп бақайли.

10. Мис қурбанлиқ суписида сунулған қурбанлиқлар немини алдин көрсәткән?

¹⁰ Ибранийларниң қедимқи ибадәт қилиш усули. Муқәддәс чедирниң алдида Йәһва Худаға қурбанлиқларни сунидиған бир мис қурбанлиқ суписи бар еди (Чиқ. 27:1, 2; 40:29). Бирақ әшу қурбанлиқлар инсанларни гуналардин толуқ кәчүрүмгә ериштүрәлмәтти (Ибр. 10:1—4). Муқәддәс чедирда давамлиқ түрдә һайванларни қурбанлиққа елип келиш  келәчәктә инсанийәтни гуналиридин пүтүнләй кәчүрүмгә ериштүридиған бир қурбанлиқ муһтаҗ болидиғанлиғини көрситип бәргән.

11. Әйса қандақ қурбанлиқ суписида өзини қурбанлиққа сунған? (Ибранийларға 10:5—7, 10)

¹¹ Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули. Әйса шуни ениқ билгәнки, Йәһва уни йәр йүзигә инсанийәт үчүн төләм сүпитидә җенини қурбан қилишқа әвәткән еди (Мәт. 20:28). Шуңлашқа, Әйса чөмдүрүлүштин өтүп, Йәһваниң ирадисини орунлашқа тәйяр болғанлиғини көрсәткән (Йоһ. 6:38; Гал. 1:4). Худаниң ирадисигә символ қилинған көчмә мәнадики қурбанлиқ суписида Әйса өзини мукәммәл инсан һаятини «бир қетим һәм мәңгүгә» қурбанлиққа сунған. Буниңға ишинидиған кишиләрниң гуналири пүтүнләй йепилиду, йәни кәчүрүм қилиниду (Ибранийларға 10:5—7, 10ни оқуң). Әнди муқәддәс чедирниң ичидики нәрсиләр немини билдүридиғанлиғини көрүп бақайли.

12. Ким Муқәддәс җайға, ким Әң муқәддәс җайға кирәләтти?

¹² Ибранийларниң қедимқи ибадәт қилиш усули. Муқәддәс чедир билән Йерусалимда селинған ибадәтханиниң лайиһиси охшаш болған. Һәр иккисидә икки бөлүм бар еди: Муқәддәс җай вә Әң муқәддәс җай. Уларниң арисида пәрдә болған (Ибр. 9:2—5; Чиқ. 26:31—33). Муқәддәс җайниң ичидә алтун чирақдан, исриқ көйдүридиған супа, сунулған нанлар тизип қоюлидиған үстәл болған. Муқәддәс җайға пәқәт «һоқуқ берилгән майланған роһанийлар» кирип, вәзипилирини орунлиған (Сан. 3:3, 7, 10). Әң муқәддәс җайда Йәһва Худаниң шу йәрдә екәнлигини билдүридиған алтун келишим  сандуғи бар еди (Чиқ. 25:21, 22). Пәрдиниң әшу тәрәптики бөлүмигә пәқәт баш роһаний жилида бир қетим Гуналарниң кәчүрүм қилиниш күнидә кирәләтти (Лав. 16:2, 17). Өзиниң вә хәлиқниң гуналири кәчүрүлүши үчүн баш роһаний һәр жили шу бөлүмгә малниң қенини елип кирәтти. Вақит өтүп, Йәһва Өзиниң муқәддәс роһи арқилиқ муқәддәс чедирниң ичидики барлиқ нәрсиләрниң символлуқ мәнасини ечип бәргән (Ибр. 9:6—8) e.

13. Муқәддәс җай билән Әң муқәддәс җай немини билдүриду?

¹³ Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули. Аз сандики, йәни 14 4000 Әйса Мәсиһниң шагирти муқәддәс роһ билән майланған болуп, асманда Мәсиһ билән роһанийлар болуп хизмәт қилиду. Улар Яратқучи Йәһва билән алаһидә мунасивәттә болиду (Вәһ. 1:6; 14:1). Муқәддәс чедирдики Муқәддәс җай майланған етиқатчиларниң йәр йүзидә болғанда Йәһва Худа билән болидиған алаһидә мунасивитигә символ қилиниду (Рим. 8:15—17). Әң муқәддәс җай Йәһва маканлишидиған асманға символ қилиниду. Муқәддәс җай билән Әң муқәддәс җайни бир биридин айрип турған «пәрдә» болса, Әйсаниң җисманий тенигә символ қилинған. У йәр йүзидә болғанда, униң тени асманға чиқип роһий ибадәтханиниң баш роһанийси сүпитидә хизмәт қилишқа йол бәрмигән. Әйса өз тенини инсанлар үчүн қурбанлиққа берип, барлиқ майланған кишиләрниң асмандики һаятқа еришишигә йол ачти. Асмандики мукапатиға еришиши үчүн уларму җисманий тенидин айрилиши керәк (Ибр. 10:19, 20; Кор. 1-х. 15:50). Әйса тирилгәндин кейин роһий ибадәтханиниң Әң муқәддәс җайиға кирди, кейин барлиқ майланған етиқатчилар Әйсаниң қешиға кирип, униң билән җәм болиду.

14. Ибранийларға 9:12, 24—26 айәтләргә асасланғанда, Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули қедимқигә қариғанда немә үчүн үстүн?

¹⁴ Көргинимиздәк, Мәсиһ әгәшкүчилириниң бу ибадәт орунлаштуруши қедимқи ибадәт орунлаштурушидин һәқиқәтән техиму яхши. Чүнки Йәһва Худа бу пак ибадәт орунлаштурушни Әйса Мәсиһниң төләм қурбанлиғи вә роһанийлиқ вәзиписи асасида орунлаштурған. Қедимқи Исраилда баш роһаний һайванларниң қурбанлиқ қени билән инсан ясиған чедирдики Әң муқәддәс җайға киргән еди. Лекин, Әйса Мәсиһ «асманниң өзигә кирди». У аләмдики әң муқәддәс йәргә кирип, «гунани йоқ қилиш үчүн, бир қетим һәм мәңгүгә өзини пида қилди», йәни, биз үчүн өзиниң мукәммәл һаятини Худаға сунған (Ибранийларға 9:12, 24—26). Әйсаниң қурбанлиғи бизниң гуналиримизни мәңгүгә йоқ қилиду. Әнди үмүтимиз мәйли асманда яки йәрдә яшаш болсун, һәммимиз роһий ибадәтханида Йәһваға қандақ ибадәт қилалайдиғанлиғимизни көрүп бақайли.

15. Муқәддәс чедирниң һойлисида кимләр хизмәт қилған?

¹⁵ Ибранийларниң қедимқи ибадәт қилиш усули. Ибадәт чедириниң һойлиси үсти очуқ, қоршалған җай еди. У йәрдә роһанийлар өз вәзиписини орунлатти. Һойлида көйдүрмә қурбанлиғи сунидиған мис қурбанлиқ суписи вә бир чоң мис дас бар еди. Роһанийлар муқәддәс хизмитини орунлаштин бурун, шу дасни ишлитип, өзини жуятти (Чиқ. 30:17—20; 40:6—8). Кейинирәк, селинған ибадәтханиниң йәнә бир сиртқи һойлиси болған. Шу йәрдә роһанийлардин башқа кишиләр Худаға ибадәт қилалатти.

16. Муқәддәс чедирниң ички вә сиртқи һойлирида кимләр хизмәт қилиду?

¹⁶ Мәсиһ әгәшкүчилириниң ибадәт қилиш усули. Асманда Әйса билән роһанийлар сүпитидә  хизмәт қилиштин илгири, Мәсиһ қилинған етиқатчилар ички һойлида садақәтмәнлик билән Худаға хизмәт қилиду. Муқәддәс чедир ибадәтханидики мис чоң дас Худаниң һәммә хизмәтчилириниң әхлақий вә роһий җәһәттин пак болуши керәклигини әскәртиду. Ундақта, майланған қериндашларни қоллап-қувәтләйдиған зор бир топ халайиқ қәйәрдә ибадәт қилиду? Әлчи Йоһан шундақ көрүнүшни көргән: «Улар кечә-күндүз Худа тәхтиниң алдида болуп, Униң мәркизий ибадәтханисида Униңға муқәддәс хизмәт атқуруватиду». Демәк, зор бир топ халайиқ ибадәтханиниң сиртқи һойлисиға символ қилинған йәр йүзидә Худаға хизмәт қилиду (Вәһ. 7:9, 13—15). Йәһва Худа бизгә Униң роһий ибадәтханисида хизмәт қилиш үчүн пурсәт бәргинигә интайин миннәтдармиз!

17. Биз Йәһваға қандақ қурбанлиқларни суналаймиз?

¹⁷ Бүгүнки күндә Әйсаниң барлиқ шагиртлириниң вақти, күч-қувити вә мал-мүлкини ишлитип, Худа Падишалиғиниң мәнпәити үчүн хизмәт қилиш арқилиқ Йәһваға қурбанлиқ сунуш имтиязи бар. Әлчи Паул ибраний етиқатчиларға ейтқандәк, «һәрдайим Худаға мәдһийиләш қурванлиғини, йәни Униң исмини җакалайдиған еғиз мевисини» әкеләләймиз (Ибр. 13:15). Йәһва Худаға әң яхши қурбанлиғимизни сунуш арқилиқ Униңға ибадәт қилиш шан-шәрипини қәдирләйдиғанлиғимизни көрситәләймиз.

18. Ибранийларға 10:22—25 айәтләргә асасланғанда, қайси ишларға бепәрвалиқ қилмаслиқ керәк вә немини һәргиз унтумаслиғимиз керәк?

¹⁸ Ибранийларға 10:22—25ни оқуң. Ибранийларға язған хетиниң ахирида әлчи Паул Йәһваға ибадәт қилишта һәргизму бепәрвалиқ қилишқа болмайдиған ишларни тилға елип өткән. Улар дуада Йәһваға йеқинлишиш, үмүтимиз һәққидә башқиларға хуш хәвәр ейтиш, бирликтә җамаәт жиғилишлириға қатнишиш вә Йәһваниң күни йеқинлишип келиватқанлиғини көргән екәнмиз, бир-биримизни илһамландуруш қатарлиқлар ишларни өз ичигә алиду. Вәһий китавиниң ахирқи баплирида Йәһваниң пәриштиси икки қетим шундақ тәкитлигән: «Худаға ибадәт қил» (Вәһ. 19:10; 22:9). Ундақ болса, роһий ибадәтхана тоғрилиқ билгән һәқиқәтләрни унтумай, Улуқ Худайимиз Йәһваға ибадәт қилиш чоң шан-шәрипини қәдирләйли!