1. Ginipai maraika agumbaha, na si naida gipai re sarani ani du wai?

 KA SI ngia maraika naida ka fura na mo, ya mo mo degeturo kuti gupai ni aida ka pehe? Sidu, areme, maraika nafura “fu arikaaboro, na ngbatunga aboro, na ngbatunga afugoyo, na aboro.” Ginipai ko agumbaha? “Oni gúnde ti Mbori, ki taasi rimoko . . . Oni írisi gu ko naamangi ngbangbaturũ na kpotosende.” (Yugo. 14:6, 7) Yekova nga gu yangara ndikidi Mbori si aida aboro dunduko irisiko. Nairiwo gu tambuahe du ani na ni nga ko ima fu bakerepa mamu furani nga ani irisiko rogo gako bakere yekaru nga ga toro!

2. Ginihe nga ga Yekova yekaru nga ga toro? (Oni bi gu sanduki a nga, “ Guhe Angianga gu Yekaru Nga ga Toro Ya.”)

² Ginihe nzunzu nga gu yekaru nga ga toro, na wari rengbe ani ka gbia futufutuapai ni nga gu nasakapai tipa ha? Gu yekaru nga ga toro nga ndikidi duadua bambu te. Si nga ga Yekova mbakadapai tipa ka fu gu iriso fu Ko ko aida na ni du mburuhe rii ga Yesu motumo tumorii. Gu mokedi nangia Pauro asakipai tipa gi mbakadapai re rogo gu gako waraga yo ko akehe fu agu aKristano nangia aEbere nadu rogo bambata sa kama agarã naaraka Yuda yo. b

3-4. Ginipai Pauro aabakabangiriko tipaha nibipa agu aKristano nangia aEbere naaraka Yuda yo, na waigu ko aundo yo?

³ Tipagine Pauro ake gako waraga ti ni fu agu aKristano nangia aEbere naaraka Yuda yo? Si nawiraha wa tipa bangua nduapai ue. Bambatapai nga, ka fu ngarasaro fuyo. Badunguyo i asonosi yo rogo gu pambori nangia ga aYudo. Si nawiraha nga  gu gayo abarumbatayo rogo gu pambori nadu mbata aima sawia yo tipa da yo ni aKristano. Tipagine? Bambiko yekaru aadunga ho aKristano arengbe ka ndu ku rogoho kaa irisombori te, na bamotumo aadunga ho i arengbe kaa zo motumo riihe fu Mbori te, na aboromotumo aadunga ho naamanga sunge te. Gipai re aima rengba ka ba gberãrago ti ga Yesu abawiriki na ki rungburasi gayo idapase. (Eb. 2:1; 3:12, 14) Si nawiraha wa bete aguyo aima berãpa karagatiyo berewe ku rogo gu pambori nangia ga aYudo.

⁴ Uepai nga, Pauro ayugu gupai fu agu aKristano nangia aEbere re nga, i aamanganga ome tipa ka giarogo gu vovo watadu dudunguro yugopai nga ga toro te, du nga gu “nyanyaki riahe” du rogo Fugo Mbori yo. (Eb. 5:11-14) Si ziazia tie nga, agu akurayo aaka kindi kuti ga Moize aNdiko. Ono tie, Pauro asaki gupai nga, agu amotumo Ndiko anaaidaha aarengbanga ka dia ingapai dunduko kusayo te. Mbiko gu ndupai re, i aima mbu Ndiko “kusayo.” Sidu, Pauro andu kumbatayo ka yugo dudunguro arengo fuyo. Na ko atingidi akurako aKristano na pa gu “vovo maabangirise” du mburuhe rii ga Yesu motumo tumorii nga gu narengbe ka undo yo nzunzu i ‘mbedi na Mbori.’—Eb. 7:18, 19.

5. Ginipai si aida ani rugutirani na ni rogo gu kitabu nga ga Baibiri nga AEbere, na tipagine?

⁵ Pauro asakipai fu agu awirinako nangia aEbere nga, gu gene i airiso Yekova awere ngbaha ima ngba kisusi gu gene i anaairiso ko ngbaha mbata kusayo. Gu gene aYudo aairiso Mbori mbata ngbaha adu ringbisihe kuti Ndika, si angia ‘kpia  agu ahe nikaye, ono ga Kristo nga boroho.’ (Koro. 2:17) Anga kpiahe nga ndikidi he te. Wakina gure, gu gene aYudo aairiso Mbori mbata kusayo ngbaha angia kpia gu wene irisombori naaye kumbatayo. Si naida ani rugutirani na pa gu mbakadapai Yekova namangihe ka mbupai furani ti gaani aingapai tipa wa ka ani irisiko ngba gu gene ko aida na ni. Ani ringbisinga gu ‘kpiaha’ (nga gu gene aYisaraere aairisombori ngbaha) na gu “boroho” (nga gu gene ndikidi aKristano airisombori ngbaha), a wa i nasakipai tipa ha rogo AEbere. Pa manga ani he wo, nika undo rani ani rugutirani wenengai na pa gu yekaru nga ga toro na wai si akoda rani.

6. Sunge banye angia gine?

⁶ Gu gene aYisaraere aairiso Mbori ngbaha. Pauro amoimburu gako sakapai rii gu banye Moize amoihe rogo 1512 Mbata fu Batikayo  Kristo. (Mo bi gu kekeapai du dagba gbakigbaki agene nga, “Gu Gene AYisaraere Aairiso Mbori Ngbaha— Gu Gene Ndikidi AKristano Airiso Mbori Ngbaha.”) Banye adu wakina bamburoko nga gu aYisaraere anaatindaha na yo ho i anaata ni rogo aba. I amangisunge na ni tipa agarã naima mbeda kuti 500 daho i ame yekaru ni Yerusarema yo. (Gate 25:8, 9; Geda 9:22) Gi “bamburoko dungurati” re angia gu ba aYisaraere anaaye kaa mbeda na Mbori rogoho na kini fu gayo amotumo na kini irisiko. (Gate 29:43-46) Ono tie, gi banye re aarukuba bawenehe kisusi si adunga si nika ye fu aKristano.

7. Gini regbo gu yekaru nga ga toro atona ti ni?

⁷ Gu gene ndikidi aKristano airiso Mbori ngbaha. Gu banye nadu bakuru kusayo aayugo ‘kpia agu ahe,’ nga ga ngbangbaturũ na si aarukuba ga Yekova bakere yekaru nga ga toro. Pauro ape gupai nga ‘gi pai [watadu banye] re ki du ni kpia pai tipa gu rago du awere.’ (Eb. 8:5; 9:9) Sidu, ti gu regbo ko aake waraga fu aEbere, gu yekaru nga ga toro aima daho ni ndikidipai fu aKristano. Si atona rogo 29 Fuo Batikayo Kristo. Rogo gu garã re, Yesu azi bapatiza, i ki mbedi ko na ziazia toro, na ko ki tona mangasunge fu Yekova nga “bakere gbiamotumo” rogo gu yekaru nga ga toro. c—Eb. 4:14; Amo. 10:37, 38.

8-9. Ringbisihe kuti AEbere 7:23-27, gini kparakparapai du dagba agu agbiamotumo nangia ga aYisaraere yo na bakere Gbiamotumo nga, Yesu Kristo?

⁸ Gu gene aYisaraere aairiso Mbori ngbaha. Gbiamotumo anaarukuba aboro barabangiri Mbori. Yekova asia gu bambata gbiamotumo fu aYisaraere nangia Arona ti gu regbo i akpara banye. Ono tie, a wa Pauro asakirogoyo, “agu aboromotumo re ange, bambiko i arengba nga ka nye ri gayo sunge te mbiko kpio.” d (Oni gedi AEbere 7:23-27.) Na mbiko gupai nga agu agbiamotumo re angia kpakpa aboro, si aaida aida i fu motumo tipa gayo aingapai. Gere nga gu bakere kparakparapai du dagba agu agbiamotumo nangia ga aYisaraere yo na bakere Gbiamotumo, nga Yesu Kristo.

⁹ Gu gene ndikidi aKristano airiso Mbori ngbaha. Wa duhe nga Yesu Kristo nga gaani Gbiamotumo, ko nga “moyambu ziazia rago, ki du ni moyambu ndikidi bamburoko dungurati, nga gu boro adua nga ha ya, ono Gbia nadua ha.” (Eb. 8:1, 2) Pauro asaki gupai nga “wa nye [Yesu] anye kindi, ko du gu pa boromotumo be ko apaya nga ya.” Pauro agbia kurapai kuti ni nga, Yesu “du ni ziazia ko, adu nga na biriki ti ko ya, du ni kparakpara ko ti aboro ingapai” na ko aadunga wa kura agbiamotumo nga ga aYisaraere yo te, ‘bambiko si aaidanga ko naatumo na aˈuru’ dunduko tipa gako aingapai te. Awere, oni bingo gu kparakparapai du dagba agu aba i anaazo motumo rogoho na agu amotumo i anaafuhe nadu rogo gu gene irisombori nangia ga aYisaraere na gu gene ndikidi aKristano airisombori ngbaha areme.

10. Ginipai agu amotumo i anaafuhe rii gu bamotumo i ambakadihe rogo sirigi yo aayugoho kumbatayo?

¹⁰ Gu gene aYisaraere aairiso Mbori ngbaha. Zegi yo pati ngbadimo banye angia ba zo motumo i ambakadi he rogo sirigi i anaafu motumo anya riihe fu Yekova. (Gate 27:1, 2; 40:29) Ono tie, agu amotumo re aarengbanga ka sa gupai nga i mbupai fu aboro ti gayo aingapai dunduko te. (Eb. 10:1-4) Agu amotumo i anaafuhe nga ga anya dedede banye yo aayugopa gu  motumo i nika fuhe nga gu nika dia ga aboro aingapai dunduko kusayo.

11. Gini bamotumo Yesu afu tiko ni motumo riihe? (AEbere 10:5-7, 10)

¹¹ Gu gene ndikidi aKristano airiso Mbori ngbaha. Yesu aima ino gupai nga Yekova akedi ko ku auru kpotosende no tipa ko ye ka fu gako raka ni motumo tipa aboro. (Mt. 20:28) Sidu, ti regbo ga Yesu bapatiza, ko afu tiko ka manga gupai Yekova akpinyemuhe. (Yo. 6:38; Gara. 1:4) Gu bamotumo Yesu akpi riihe aangianga gu bamotumo aboro ambakadihe te, ono si aarukuba manga gupai Mbori “akpi nyemu he” nga ko fu rengberengbe unga ko ni motumo. Yesu afu gako raka ni motumo “bara sa kindi” tipa ka dada agu aingapai nyeanye kindi nga ga agu aboro dunduko nika du na idapase kuti Kristo. (Oni gedi AEbere 10:5-7, 10.) Fuo gure, ani nika sakapai tipa gupai agu ahe nadu banye yo aarukubaha.

12. Ada narengbe ka rimo kurogo agu avurubambu yo ni basasa nangia ga banye?

¹² Gu gene aYisaraere aairiso Mbori ngbaha. Gu banye na ayekaru i amehe Yerusarema yo kusa adu na apai tipa ha dimo yo kina sa. Abambu adu vuruhe yo ue—“ziazia ba” gbiati “Gu ba du ni ziazia ha susi”—nga gu remu aakparakaha. (Eb. 9:2-5; Gate 26:31-33) Vuru Ziazia ba yo, ba baduawe adu rogoho, na mbisa, na kpakuto yugopai. Kina agu aboromotumo “i ambedi yo ni nzeme” i anaaidaha fuyo tipa i rimi kurogo Ziazia ba tipa ka manga gayo kparakpara asunge. (Geda 3:3, 7, 10) Kparakpara Ziazia Ba Kisusi adu na sanduki mokido rogoho nga gu naarukuba padu Yekova ho.  (Gate 25:21, 22) Kina gbiamotumo sa si anaida ko susi ku gii remu dada rago yo kurogo Kparakpara Ziazia Ba kisusi bara sa rogo garã yo ti regbo Uru Dada Ingapai. (Pa Mot. 16:2, 17) Rogo agarã na agarã, ko anaarimo na kure anya tipa ka dada gako aingapai na agu aingapai nangia ga awiri aYisaraere. Ni yangaraha, Yekova aima yugo agu apai agu ahe nadu vuru banye yo aarukubaha vurube gako ziazia toro.—Eb. 9:6-8. e

13. Ginipai Ziazia ba na Kparakpara Ziazia Ba Kisusi arukubaha rogo gu gene irisombori nga ga aKristano?

¹³ Gu gene ndikidi aKristano airiso Mbori ngbaha. Kina bete aboro dagba ga Yesu abawiriki yo i nambediyo na ziazia toro, na i na kparakpara pagume na Yekova. Agi aboro du bange yo nga 144,000 re nika mangasunge ngbangbaturũ yo na Yesu ni aboromotumo. (Yugo. 1:6; 14:1) Ziazia ba nga ga banye narukuba padu yo ni awiri Mbori ho du yo ni kindi auru kpotosende ane. (Rom. 8:15-17) Kparakpara Ziazia Ba Kisusi narukuba ngbangbaturũ, nga gu ba Yekova araka rogoho. “Gu remu dada rago” nga gu naakpara ziazia ba ti Kparakpara Ziazia Ba Kisusi narukuba gu kpoto Yesu naaká na ko ti rimo ko ku ngbangbaturũ yo ni gu bakere Gbiamotumo nga ga gu yekaru nga ga toro. Ni fu Yesu tiko ni motumo tipa aboro, ko azaki gene fu mbedimbedi aKristano dunduko tipa i ga ku ngbangbaturũ yo. Si naida aida a i mbu gu kpotoyo nga ga borose tipa ka gbia gu gayo mosoro nga ga ngbangbaturũ. (Eb. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50) Tingbafuo i zingisi Yesu be kpio, ko arimi kurogo gu Kparakpara Ziazia Ba Kisusi nga gu yekaru nga ga toro, yo mbedimbedi aKristano nika ndu ka gbia ko ni.

14. Ringbisihe kuti AEbere 9:12, 24-26, ginipai nasa gupai nga ga Yekova mbakadapai nga ga gu yekaru nga ga toro du na tumbatumba paha kuari?

¹⁴ Ani ima rengba ka bi wai du ga Yekova mbakadapai tipa ziazia irisombori ni tumbatumbaha kuari gbe riimburu gu motumo tumorii nga ga Yesu Kristo gbiati gako sunge ni boromotumo. Gbiamotumo Yisaraere yo anaarimo kurogo gu Kparakpara Ziazia Ba Kisusi i ambakadihe ni bee na kure anya ka fuhe ni motumo, ono Yesu arimi “kina boro ku ngbangbaturũ yo,” nga gu ba du ni ziazia ha kisusi aba dunduko ka ru barangba Yekova. Yo du ko ayugu pa nyakapa gu rengberengbe raka ni ko afuhe tipa rani “ka dia ingaapai ku sa yo mbiko tumo ni tiko.” (Oni gedi AEbere 9:12, 24-26.) Ga Yesu motumo nasa gupai nga i mbupai furani ti gaani aingapai nyeanye kindi. A wa ani nika wirikaha, singia ani na maabangirise ka raka ngbangbaturũ yo watadu ka raka auru kpotosende, ani dunduko ima rengba ka iriso Yekova rogo gu gako yekaru nga ga toro.

15. Ada naamangasunge rogo gu vurukporo nadu banye yo?

¹⁵ Gu gene aYisaraere aairiso Mbori ngbaha. Banye adu na bavurukporo rogoho sa—nga gu nadu na ndugu pati ni, yo aboromotumo anaamanga gayo sunge ni. Gu bakere ba zo motumo i ambakadihe rogo sirigi yo adu vurukporo, wa sa na gu kurungbu i ambakadihe rogo sirigi yo nga gu aboromotumo anaamangasunge na ni ka giriso tiyo mbata fu i mangi gayo ziazia sunge. (Gate 30:17-20; 40:6-8) Ono tie, agu ayekaru i amehe kusa adu na vurukporo zegi yo nga gu agu aboro naangianga aboromotumo ya anaaru rogoho na kini irisi Mbori.

16. Ada namangasunge rogo agu avurukporo ni basasa nga ga gu yekaru nga ga toro?

¹⁶ Gu gene ndikidi aKristano airiso Mbori ngbaha. Mbata fu yangara mbedimbedi aKristano ga ka mangasunge na Yesu ngbangbaturũ yo ni aboromotumo, gi ruru awirina re namangasunge auru kpotosende rogo gu vurukporo du ku dimoyo rogo gu yekaru nga ga toro. Gu  bakiki kurungbu nga ga ime nadu banye yo na yekaru yo, nga nyanyakipa tingidapai fuyo, nga i nye gigiri rogo mangapai yo na rogo toro yo na kinawo duhe fu aKristano dunduko a. Wari gu tie gu “bakere rimbasa,” nga agu yo nasongoda awirina Yesu ni ruruyo airiso Yekova ni? Gu mokedi nangia Yoane abiyo ‘i narundu barangba mbatabakindo,’ nga gu narukuba gu vurukporo du ku zegi yo auru kpotosende nga gu ba ‘i amanga pa Mbori rogoho uru na yuru rogo gako yekaru.’ (Yugo. 7:9, 13-15) Ani ima rengba kadu nzunzu na bakere tambuahe nga Yekova ima fu gu nyanyaki pa momu furani nga ka irisoko rogo gako bakere yekaru nga ga toro!

17. Gini amotumo du ani na momu ka fuhe fu Yekova?

¹⁷ Areme, aKristano dunduko du na gu momu beyo nga ga iriso Yekova ni mangayo sunge na gayo regbo, ome, gbiati agu ahe du beyo tipa ka mangasunge fuko. A wa gu mokedi nangia Pauro apehe fu agu aKristano nangia aEbere, ani ima rengba ka “tumo ni motumo tambuahe fu Mbori rogo ko yo dedede, gu zuzuhe nga ga ngbarani nakusa pa rimoko.” (Eb. 13:15) Ani rengbe ka yugo gupai nga ani na bakere tambuahe tipa gu momu du ani na ni nga ga iriso Yekova, ni manga ani gupai ngba kisusi rengbe ani ka mangaha ti ngba gako sunge.

18. Ringbisihe kuti AEbere 10:22-25, gini apai si aida ani naamangaha dedede na ginipai si aidanga bangirani go ti ni ya?

¹⁸ Oni gedi AEbere 10:22-25. Bara ti digido ga Pauro waraga yo fu aEbere, ko ake agu apai si aida ani naatingidaha dedede wa ani airiso Yekova. Agi apai re nakoda manga kparakpee fu Yekova, gumbapa gaani maabangirise fu kura aboro, nduge tipa adunguratise na kini ngarasi akuarani “ki nimangi he susi, wa bi [ani] he ya ga [Yekova] uru re si nambeda.” Mbembedi kuti digido gu pangbanga du rogo Yugoti, ga Yekova maraika ape agi apai re bara ue tipa ka nyakasapai nga: “Mo írisi Mbori!” (Yugo. 19:10; 22:9) Ka bangirani ya gonga ti agu apai dunduko ani nawirikihe tipa gu ga Yekova bakere yekaru nga ga toro ya na ani naabi gu momu du berani nga ga iriso gaani bakere Mbori na nyanyakipaha!