1-2. (a) Ano an mga kaparihoan han aton sitwasyon ngan han sitwasyon han mga Judio nga binalik ha Jerusalem? (b) Ihulagway an pipira nga kakurian nga gin-atubang han mga Judio. (Kitaa an kahon nga “ An mga Adlaw Nira Hagai, Zacarias, Ngan Ezra.”)

 NABABARAKA ka ba usahay han imo kabubuwason? Posible nga nawad-an ka hin trabaho ngan nababaraka ha pagtagana ha imo pamilya. Bangin nababaraka ka mahitungod ha seguridad han imo pamilya tungod ha kasamok ha politika, pagtimaraot o pagkontra ha pagsangyaw nga buruhaton. Naatubang ka ba hin sugad hini nga mga problema? Kon oo, magpapahimulos ka ha paghisgot kon paonan-o ginbuligan ni Jehova an kadaan nga mga Israelita han inatubang hira hin puropariho nga mga problema.

² An mga Judio nga inukoy ha Babilonya ha bug-os nira nga kinabuhi nagkinahanglan hin pagtoo ha pagbaya ha ira komportable nga pagkinabuhi ngan pagbiyahe ha usa nga nasud nga an kadam-an ha ira diri pamilyar. Waray pag-iha tikang han inabot hira, nakaeksperyensya hira hin kakuri ha ekonomiya, politika, sugad man hin pagkontra. Salit an iba nakurian ha pagpokus ha pagtukod utro han templo ni Jehova. Tungod hito, han mga 520 B.C.E., nagsugo hi Jehova hin duha nga propeta, hira Hagai ngan Zacarias, basi dasigon utro an katawohan. (Hag. 1:1; Zac. 1:1) Sugad han aton hihisgotan, nagin epektibo gud an pagdasig nga iginhatag hini nga mga propeta. Pero paglabay hin haros 50 ka tuig, an binalik nga mga Judio nagluya na liwat. Hi Ezra, nga maopay gud nga parakopya han Balaud, nagbiyahe ha Jerusalem tikang ha Babilonya basi dasigon an katawohan han Dios nga  iprayoridad an tinuod nga pagsingba.​—Ezra 7:​1, 6.

3. Ano nga mga pakiana an aton hihisgotan? (Proberbios 22:19)

³ Sugad la nga an mga tagna nira Hagai ngan Zacarias nakabulig ha katawohan han Dios ha naglabay basi padayon nga sumarig kan Jehova ha panahon han pagkontra, makakabulig liwat ito ha aton yana nga magpabilin nga nasarig ha bulig ni Jehova bisan pa han mga kakurian. (Basaha an Proberbios 22:19.) Samtang aton ginhihisgotan an mensahe han Dios nga iginsumat nira Hagai ngan Zacarias ngan gin-uusisa an ehemplo ni Ezra, babatunon ta ini nga mga pakiana: Paonan-o naapektohan han mga kakurian an binalik nga mga Judio? Kay ano nga dapat kita padayon nga magpokus ha pagbuhat han kaburut-on han Dios ha panahon han mga kakurian? Paonan-o naton paririg-unon an aton pagsarig kan Jehova ha panahon han krisis?

4-5. Ano an bangin nagin hinungdan ha kawara han kadasig han mga Judio ha pagtukod utro han templo?

⁴ Han an binalik nga mga Judio inabot ha Jerusalem, damu an ira kinahanglan buhaton. Gintukod dayon nira an halaran ni Jehova ngan ginhimo an pundasyon han templo. (Ezra 3:​1-3, 10) Pero damu an ira problema, salit nawara dayon an ira kadasig. Labot la han ira mga buruhaton ha templo, kinahanglan nira himoon an ira mga balay, magtanom ha ira mga uma, ngan pakaunon an ira pamilya. (Ezra 2:​68, 70) Inatubang liwat hira hin pagkontra tikang ha ira mga kaaway nga nagplano ha pagpaundang ha pagtukod utro han templo.​—Ezra 4:​1-5.

⁵ An binalik nga mga distyero naapektohan liwat han problema ha ekonomiya ngan ha politika. An ira tuna sakop na han Imperyo han Persia. Katapos mamatay hi Hadi Ciro han Persia han 530 B.C.E., an sumunod ha iya nga hadi nga hi Cambyses nag-organisar hin pakiggirra basi sakupon an Ehipto. Han tikadto na hira ha Ehipto, posible nga an iya mga kasundalohan nangaro ha mga Israelita hin pagkaon, tubig, ngan urukyan salit nakadugang ito han ira kakurian. Ha siyahan nga bahin han pagmando ni Dario l, nga sumunod kan Cambyses, may-ada la gihapon damu nga problema sugad han mga pagrebelde ngan kasamok ha politika. Tungod hini nga mga kahimtang, sigurado nga nabaraka gud an damu nga binalik nga distyero kon paonan-o nira tataganahan an ira pamilya. Tungod hito nga mga kakurian nga ira gin-atubang, inabat han pipira nga mga Judio nga diri ito an tama nga panahon nga tukuron utro an templo ni Jehova.​—Hag. 1:2.

6. Sumala ha Zacarias 4:​6, 7, ano pa nga mga kakurian an gin-atubang han mga Judio, ngan ano nga pasarig an iginhatag ni Zacarias ha ira?

⁶ Basaha an Zacarias 4:​6, 7. Labot pa han kakurian ha ekonomiya ngan kasamok ha politika, an mga Judio naatubang liwat hin pagtimaraot. Han 522 B.C.E., an ira mga kaaway naglampos ha pagpaundang ha pagtukod utro han templo ni Jehova. Pero ginpasarig ni Zacarias an mga Judio nga gagamiton ni Jehova an Iya gamhanan nga espiritu basi tanggalon an bisan ano nga mga ulang. Han 520 B.C.E., gintanggal ni Hadi Dario an pagdiri ha pagtukod utro han templo ngan naghatag pa ngani ha mga Judio hin pundo ngan suporta han gobyerno.​—Ezra 6:​1, 6-10.

7. Han ginprayoridad han binalik nga mga Judio an pagbuhat han kaburut-on han Dios, ano nga mga bendisyon an ira nakarawat?

 ⁷ Pinaagi kanda Hagai ngan Zacarias, nagsaad hi Jehova ha iya katawohan nga bubuligan niya hira kon ipaprayoridad nira an pagtukod utro han templo. (Hag. 1:​8, 13, 14; Zac. 1:​3, 16) Tungod kay an binalik nga mga Judio nadasig han mga propeta, iginpadayon nira an  pagtukod utro han templo han 520 B.C.E. ngan waray pa maglima ka tuig natapos ito. Tungod kay ginprayoridad han mga Judio an pagbuhat han kaburut-on han Dios bisan pa han mga kakurian, nakarawat nira an bulig ni Jehova, diri la ha materyal kondi pati liwat ha espirituwal. Sugad nga resulta, nagsingba hira kan Jehova nga may kalipay.​—Ezra 6:​14-16, 22.

8. Paonan-o an mga pulong ha Hagai 2:4 makakabulig ha aton nga magpokus ha pagbuhat han kaburut-on han Dios? (Kitaa liwat an footnote.)

⁸ Tungod kay an daku nga kasakitan hirani na gud, importante gud ha aton yana nga hinumdoman nga kinahanglan naton sugton an sugo nga makigbahin ha pagsangyaw nga buruhaton. (Mar. 13:10) Pero bangin makurian kita nga magpokus ha aton ministeryo kon nagkukuri kita ha pinansyal o kon ginkukontra kita ha aton pagsangyaw nga buruhaton. Ano an makakabulig ha aton nga unahon an mga buruhaton han Ginhadian? Kinahanglan sumarig kita nga hi “Jehova han mga hugpo” b kaupod naton. Bubuligan kita niya kon padayon naton nga uunahon an mga buruhaton han Ginhadian imbes han aton. Salit waray kita angay kahadlokan.​—Basaha an Hagai 2:4.

9-10. Paonan-o nagin totoo ha usa nga mag-asawa an mga pulong ni Jesus ha Mateo 6:33?

⁹ Pansina an ehemplo han mag-asawa nga payunir nga hira Oleg ngan Irina. c Katapos nira bumalhin ha iba nga lugar basi buligan an usa nga kongregasyon, nawad-an hira hin trabaho tungod han problema ha ekonomiya ha ira nasud. Bisan kon mga usa ka tuig nga waray hira permanente nga trabaho, pirme nira inaabat an mahigugmaon nga bulig ni Jehova ngan may mga panahon nga nakakakarawat hira hin bulig tikang ha kabugtoan. Ano an nakabulig ha ira nga maatubang an mga kakurian? Hi Oleg, nga  ha siyahan nadepres, nagsiring, “An pagin busy ha ministeryo nakabulig ha amon nga magpokus ha pinakaimportante ha kinabuhi.” Samtang hira nga mag-asawa namimiling hin trabaho, nagpapabilin hira nga busy ha ministeryo.

¹⁰ Usa ka adlaw han inuli hira tikang ha pagsangyaw, nahibaroan nira nga usa han ira duok nga sangkay an nagbiyahe hin mga 160 ka kilometro basi dad-an hira hin duha ka bag nga groseri. Hi Oleg nagsiring: “Hito nga adlaw, naeksperyensyahan na liwat namon an daku nga gugma ni Jehova ha amon ngan han kongregasyon. Kombinsido kami nga diri gud ginkakalimtan ni Jehova an iya mga surugoon anoman kakuri an ira kahimtang.”—Mat. 6:33.

11. Ano an aton malalaoman kon padayon kita nga magpupokus ha pagbuhat han kaburut-on han Dios?

¹¹ Karuyag ni Jehova nga magpokus kita ha nagtatalwas hin kinabuhi nga buruhaton nga panhimo hin mga disipulo. Sugad han gin-unabi ha  parapo 7, gin-aghat ni Hagai an katawohan ni Jehova nga tikangan an pagtukod utro han pundasyon han templo. Kon bubuhaton nira ito, nagsaad hi Jehova nga ‘maghahatag hiya hin bendisyon.’ (Hag. 2:​18, 19) Makakasarig liwat kita nga bibendisyonan ni Jehova an aton paningkamot kon ipaprayoridad naton an buruhaton nga igintoka niya ha aton.

12. Kay ano nga hi Ezra ngan an iya mga igkasi-distyero kinahanglan hin marig-on nga pagtoo?

¹² Han 468 B.C.E., hi Ezra nagbiyahe ngadto ha Jerusalem upod an ikaduha nga grupo han mga Judio tikang ha Babilonya. Basi makaya ito nga pagbiyahe, hi Ezra ngan an mga kaupod niya nagkikinahanglan hin marig-on nga pagtoo. Magbibiyahe hira ha delikado nga mga dalan nga dara an damu gud nga bulawan ngan silber nga igindonar para ha templo. Salit puntirya hira han mga tulisan. (Ezra 7:​12-16; 8:31) Dugang pa, nahibaroan nira waray pag-iha nga bisan an Jerusalem delikado. Diri damu an naukoy ha syudad, ngan an mga pader ngan ganghaan kinahanglan aydon. Ano an aton mahibabaroan kan Ezra mahitungod ha mas marig-on nga pagsarig kan Jehova?

13. Paonan-o hi Ezra nagkaada marig-on nga pagsarig kan Jehova? (Kitaa liwat an footnote.)

¹³ Nakita ni Ezra kon paonan-o ginbuligan ni Jehova an iya katawohan ha makuri nga mga panahon. Ha nahiuna nga tuig, han 484 B.C.E., posible nga hi Ezra naukoy ha Babilonya han hi Hadi Ahasuero naghimo hin balaud nga poohon an mga Judio ha bug-os nga Imperyo han Persia. (Est. 3:​7, 13-15) Naninelikado hi Ezra ngan an ngatanan nga Judio! Han nabatian nira ito, nabaraka gud hira salit waray na hira kumaon, lugod nagtinangis hira samtang nag-aampo kan Jehova para hin bulig. (Est. 4:3) Imadyina la an gin-abat ni Ezra ngan han iya mga igkasi-Judio han an nagpaplano pagpatay ha ira amo lugod an ginpamatay! (Est. 9:​1, 2) An naeksperyensyahan ni Ezra hito nga magkuri nga panahon posible nga nag-andam ha iya ha tiarabot pa nga mga kakurian ngan sigurado gud nga nagparig-on han iya pagsarig ha abilidad ni Jehova nga protektaran an iya katawohan. d

14. Ano nga leksyon an nahibaroan han usa nga sister han nakarawat niya an bulig ni Jehova ha mga panahon han kakurian?

¹⁴ Kon nakakarawat naton an bulig ni Jehova ha mga panahon han kakurian, mas nagririg-on an aton pagsarig ha iya. Pansina an eksperyensya ni Anastasia nga taga-Eastern Europe. Ginbayaan niya an iya trabaho basi makapabilin hiya nga neutral. Hiya nagsiring: “Yana pa gud la ako nawarayan hin kwarta.” Katapos nagsiring hiya: “Nag-ampo ako kan Jehova ngan nakita ko kon paonan-o niya ako gin-ataman. Kon mawad-an ako utro hin  trabaho diri na ako mahahadlok. Kon gin-aataman ako han akon langitnon nga Amay yana, aatamanon niya ako buwas.”

15. Ano an nakabulig kan Ezra nga matipigan an iya pagsarig kan Jehova? (Ezra 7:​27, 28)

¹⁵ Nakita ni Ezra nga ginbuligan hiya ni Jehova. An pagpamalandong ni Ezra ha mga panahon nga ginbuligan hiya ni Jehova sigurado nga nakabulig nga matipigan an iya pagsarig ha Iya. Tagda an mga pulong nga “an kamot ni Jehova nga akon Dios nakadi ha akon.” (Basaha an Ezra 7:​27, 28.) Naggamit hi Ezra hin pariho nga mga pulong hin makaunom ka beses ha libro nga iginngaran ha iya.​—Ezra 7:​6, 9; 8:​18, 22, 31.

16. Ha ano nga mga sitwasyon bangin makita naton hin mas klaro nga ginbubuligan kita ni Jehova? (Kitaa liwat an piktyur.)

¹⁶ Hi Jehova makakabulig ha aton kon naatubang kita hin makuri nga sitwasyon. Pananglitan, kon nasarit kita ha aton employer nga diri kita masulod ha trabaho basi makaatender hin kombensyon o kon naghahangyo kita nga bag-uhon an aton eskedyol ha trabaho basi makaatender ha ngatanan naton nga katirok, naghihimo kita hin oportunidad nga makita kon paonan-o kita ginbubuligan ni Jehova. An mga resulta hito bangin mas maopay kay han aton ginlalaoman. Tungod hito, mas nagririg-on an aton pagsarig kan Jehova.

17. Paonan-o hi Ezra nagin mapainubsanon ha magkuri nga panahon? (Kitaa an piktyur ha kobre.)

¹⁷ Mapainubsanon nga nag-ampo hi Ezra kan Jehova para hin bulig. Ha kada panahon nga nababaraka hi Ezra tungod han iya mga responsabilidad, mapainubsanon nga nag-aampo hiya kan Jehova. (Ezra 8:​21-23; 9:​3-5) An disposisyon ni Ezra nagpagios ha iba nga buligan hiya ngan subaron an iya pagtoo. (Ezra 10:​1-4) Kon nababaraka kita mahitungod ha aton materyal nga mga panginahanglan o ha seguridad han aton pamilya, kinahanglan sumarig kita kan Jehova pinaagi ha pag-ampo.

18. Ano an makakabulig ha aton nga mas sumarig kan Jehova?

¹⁸ Kon mapainubsanon kita nga mangangaro hin bulig kan Jehova ngan kakarawaton an bulig han aton mga igkasi-tumuroo, an aton pagsarig ha Dios magririg-on. Hi Erika, nga may tulo nga anak, padayon nga sinarig kan Jehova bisan kon inatubang hiya hin mga trahedya. Ha halipot la nga panahon, nag-antos hiya hin kamatyi han iya waray pa katatawo nga anak ngan han iya hinigugma nga bana. Mahitungod hito nga mga panhitabo, nagsiring hiya: “Diri mo mahibabaroan hin abanse kon paonan-o ka bubuligan ni Jehova. Mahimo makarawat an bulig ha diri ginlalaoman nga mga paagi. Nahibaroan ko nga damu han akon pag-ampo an  ginbaton pinaagi han mga pulong ngan buhat han akon mga sangkay. Kon iginsusumat ko ha akon kasangkayan an akon gin-aatubang, mas masayon nira ako mabuligan.”

19-20. Ano an aton mahibabaroan tikang ha mga Judio nga diri makakabalik ha Jerusalem?

¹⁹ May mahibabaroan liwat kita nga importante nga leksyon ha mga Judio nga diri makakabalik ha Jerusalem. An pipira posible nga waray makabalik tungod han kalagas, grabe nga sakit, o mga obligasyon ha pamilya. Bisan pa hito, malipayon nga ginbuligan nira an mga mabalik pinaagi ha paghatag hin materyal. (Ezra 1:​5, 6) Bisan kon baga hin mga 19 ka tuig na tikang nga inabot an siyahan nga grupo nga binalik ha Jerusalem, an mga nahibilin ha Babilonya padayon la gihapon nga naghahatag hin donasyon para ha Jerusalem.​—Zac. 6:10.

²⁰ Bisan kon baga hin limitado na an aton nahihimo ha pag-alagad ha Dios, makakasiguro kita nga gin-aapresyar ni Jehova an aton sinsero nga mga paningkamot nga lipayon hiya. Kay ano nga makakasiring kita hito? Ha panahon ni Zacarias, ginsugo ni Jehova an iya propeta nga maghimo hin korona tikang ha bulawan ngan silber nga iginpadara ha mga distyero ha Babilonya. (Zac. 6:11) Ini nga “maopay gud nga korona” usa nga “pahinumdom” han ira pagin mahinatagon. (Zac. 6:​14, ftn.) Makakasiguro kita nga diri gud kakalimtan ni Jehova an aton kinasingkasing nga mga paningkamot nga mag-alagad ha iya bisan ha magkuri nga panahon.​—Heb. 6:10.

21. Ano an makakabulig ha aton nga atubangon naton nga may pagsarig an tiarabot?

²¹ Sigurado nga padayon kita nga makakaeksperyensya hin mga kakurian hinin kataposan nga mga adlaw, ngan bangin magtikagrabe pa gud an mga kahimtang ha tiarabot. (2 Tim. 3:​1, 13) Pero kinahanglan diri kita magkinabaraka. Hinumdumi an mga pulong ni Jehova ha iya katawohan ha panahon ni Hagai: “Kaupod ako niyo . . . Ayaw kamo kahadlok.” (Hag. 2:​4, 5) Makakasiguro liwat kita nga maupod ha aton hi Jehova samtang aton ginhihimo an aton pinakamaopay ha pagbuhat han iya kaburut-on. Pinaagi ha pag-aplikar han mga leksyon nga aton nahibaroan tikang ha mga tagna nira Hagai ngan Zacarias ngan ha ehemplo ni Ezra, matitipigan naton an aton pagsarig kan Jehova anoman nga mga kakurian an bangin naton maeksperyensyahan ha tiarabot.