Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

ARTÍCULO DE ESTUDIU 48

Intiica ni guizaaca gupa confianza zacané Jehová lii

Intiica ni guizaaca gupa confianza zacané Jehová lii

«Ne lagaca nadxibalú, [ . . . ] purtiʼ naa qué zusaanaʼ laatu, ná Jehová, Dios stiʼ ca ejércitu» (AGEO 2:4).

CANCIÓN 118 «Dané laadu jma fe»

NI ZAZÍʼDINU a

1, 2. ¿Xi guendanagana nápanu yanna cásica bidxaagalú ca judíu ni bibiguetaʼ Jerusalén? (Biiyaʼ cuadru ni láʼ « Tiempu bibani Ageo, Zacarías ne Esdras»).

 ¿ÑEE riuuluʼ xizaa pur ni chiguizaaca la? Zándaca biaanaluʼ sin dxiiñaʼ ne guiníʼ íqueluʼ ximodo gudiiluʼ ni caquiiñeʼ xfamílialuʼ. O zándaca riuuluʼ xizaa pa gueeda guizaaca xfamílialuʼ xiixa pur ca cosa ni rizaaca ndaaniʼ guidxi ra nabézaluʼ, o pur gucaalú ca autoridad ca o gucueezacaʼ dxiiñaʼ de gaca predicar. Pa cadxaagaluluʼ tobi de ca guendanagana ni bizéʼtenu riʼ la? nabé zacané lii gánnaluʼ ximodo gucané Jehová ca israelita ora bidxaagalucaʼ guendanagana casi laacani.

2 Gupa xidé biluíʼ ca judíu ni guleza Babilonia nápacaʼ fe para gusaanacaʼ guiráʼ cosa risaca sticaʼ ne modo nabánicaʼ, guireecaʼ ne checaʼ ti guidxi ni qué runibiáʼ stale de laacaʼ. Qué nindaa de yendácabe raqué gúpacabe guendanagana para gudiicabe ni caquiiñeʼ xfamíliacabe, pur ca guendanagana ni gupa ca ni cayuni mandar guidxi que ne zaqueca purtiʼ cucaalú ca xhenemígucabe laacabe. Pur guiráʼ ndiʼ guca nagana para stale de laacabe gucuícabe templu stiʼ Jehová sti biaje. Nga runi, lu iza 520 ante de ca dxi stiʼ Jesús, biseendaʼ Jehová profeta Ageo ne Zacarías para cuʼ gana guidxi que (Ageo 1:1; Zac. 1:1). Zadúʼyanu ximodo gucané dxiiñaʼ ni biʼniʼ ca profeta riʼ laacabe. Peru 50 iza despué bibiguetaʼ biree ca judíu gana, para ca iza que nga biree Esdras, ti hombre ni nanna guni copiar ley stiʼ Dios, de Babilonia ne bibiguetaʼ Jerusalén para cuʼ gana guidxi que ne gacané laacabe quixhe íquecabe guni adorárcabe Jehová jneza (Esd. 7:​1, 6).

3. ¿Gunáʼ nga ca pregunta ni zacábinu? (Proverbios 22:19).

3 Gucané ca profecía stiʼ Ageo ne Zacarías ca xpinni Dios de dxiqué gápacaʼ confianza zacané Jehová laacaʼ neca guyuu tu bicaalú laacaʼ, ne laaca zanda gacané ca ni laanu tiempu stinu riʼ gápanu confianza zacané Jehová laanu lu intiica si guendanagana (biindaʼ Proverbios 22:19). Lu artículo riʼ zadúʼyanu ni gudxi Dios xquidxi ra biquiiñeʼ Ageo ne Zacarías ne laaca zadúʼyanu ejemplu stiʼ Esdras. Zacané ca ni bizéʼtenu riʼ laanu guicábinu ca pregunta riʼ: ¿ximodo bininá ca guendanagana ni gupa ca judíu que laacaʼ dxi bibiguétacaʼ xquídxicaʼ?, ¿xiñee galán quixhe íquenu gúninu ni ná Jehová primé lu xquendanabáninu neca cadídinu lu guendanagana? Ne ¿xi zacané laanu gápanu confianza Jehová neca guidxaagalunu intiica si guendanagana?

XIMODO BININÁ CA GUENDANAGANA QUE CA JUDÍU

4, 5. ¿Gunáʼ nga caadxi de ca razón ni zándaca gulee gana ca judíu? (Zacarías 4:​6, 7).

4 Ora yendá ca judíu Jerusalén, gúpacaʼ stale dxiiñaʼ. Nagueendaca bicuícabe altar stiʼ Jehová sti biaje ne gudíxhecabe ca base stiʼ templu que (Esd. 3:​1-3, 10). Peru qué nindaa bireecabe gana. ¿Xiñee yaʼ? Purtiʼ cadi templu si que nga cucuícabe, sínuque laaca naquiiñeʼ gucuícabe lídxicabe, gudxiibacabe lu ca layú stícabe ne gudiicabe ni caquiiñeʼ xfamíliacabe (Esd. 2:​68, 70). Ne laaca biʼniʼ ca xhenemígucabe xiixa: biyúbicaʼ modo gucueezacaʼ ti cadi cuiʼ templu que sti biaje (Esd. 4:​1-5).

5 ¿Xiruʼ bidxagalú ca judíu yaʼ? Biaadxaʼ bueltu laacaʼ ne laaca gúpacaʼ guendanagana pur ca ni cayuni mandar guidxi que. Ca dxi que nuu xquídxicabe lu náʼ imperiu Persa. Guti si Ciro lu iza 530 ante de ca dxi stiʼ Jesús, gurí Cambises, ne laa bizulú biseendaʼ soldadu para gucaalú ne guni ganar Egipto. Laga zécabe para Egipto zándaca gudíʼdicabe ndaaniʼ ca layú stiʼ Israel ne gunábacabe ca judíu nisa, guendaró ne ra guiaanacabe ne runi nga jmaruʼ si gupa ca israelita guendanagana. Ora bizulú biʼniʼ mandar rey Darío I nuuruʼ stale guendanagana, guyuu stale tu bicaalú gobiernu ne maʼ qué ñuu imperiu Persa tobi si. Pur guiráʼ ni cazaaca que stale de ca judíu ni bibiguetaʼ Jerusalén guyuucaʼ xizaa modo gudiicaʼ ni caquiiñeʼ familia sticaʼ. Ngue runi guyuu de laacabe guníʼ ique cadi tiempu diʼ ngue guzulú gucuícabe templu stiʼ Jehová sti biaje (Ageo 1:2).

6. ¿Xi stiʼ guendanagana bidxaagalú ca judíu ne xi gudxi Zacarías laacaʼ? (Zacarías 4:​6, 7).

6 (Biindaʼ Zacarías 4:​6, 7). Cadi biaadxaʼ si bueltu ca judíu ne cadi gupasicaʼ guendanagana pur ca ni runi mandar guidxi que, sínuque laaca guzanándacabe laacaʼ. Lu iza 522 ante de ca dxi stiʼ Jesús, bicueeza ca xhenemígucabe cuiʼ templu stiʼ Jehová sti biaje. Peru gudxi Zacarías laacabe zaquiiñeʼ Jehová espíritu stiʼ para cuee de lu neza que intiica si ni gucueeza dxiiñaʼ stiʼ. Lu iza 520, cadi guníʼ si rey Darío cuiʼ templu que, sínuque laaca bidiibe bueltu ca judíu ne gúdxibe ca autoridad ni nuu gaxha gacanecaʼ gaca dxiiñaʼ que (Esd. 6:​1, 6-10).

7. ¿Xi ndaayaʼ gucuaa ca judíu pur bíʼnicaʼ ni ná Dios primé lu xquendanabánicaʼ?

 7 Biquiiñeʼ Jehová Ageo ne Zacarías para gabi xquidxi qué zusaanabe laacaʼ pa quixhe íquecaʼ gucuicaʼ templu que sti biaje (Ageo 1:​8, 13, 14; Zac. 1:​3, 16). Guyuu ca judíu gana né ca diidxaʼ ni gudxi ca profeta riʼ laacaʼ, ne bizulú bíʼnicaʼ dxiiñaʼ stiʼ templu que lu iza 520, ne nin gaayuʼ iza qué nindaa maʼ biluxe templu que. Neca gúpacabe guendanagana gudixhe íquecabe gúnicabe ni racalaʼdxiʼ Dios, ngue runi bidii Jehová laacabe ni caquiiñecabe para guibánicabe ne zaqueca gucané laacabe chúʼcabe gaxha de laa. Pur nga gunda guyuucabe nayecheʼ ra biʼniʼ adorárcabe Jehová (Esd. 6:​14-16, 22).

BIʼNIʼ NI NÁ DIOS PRIMÉ LU XQUENDANABÁNILUʼ

8. ¿Ximodo racané Ageo 2:4 laanu quixhe íquenu gúninu ni ná Dios primé lu xquendanabáninu? (Biiyaʼ nota ca).

8 Nánnanu maʼ gaxha nuu gran tribulación, nga runi yanna nga jma caquiiñeʼ chinándanu mandatu ni bidii Jesús de guni predicarnu ca noticia galán (Mar. 13:10). Peru pa huaxiéʼ bueltu nápanu o rucaalú ca autoridad ca laanu pur runi predicarnu, zándaca gaca nagana para laanu guni cumplirnu né dxiiñaʼ riʼ. ¿Xi zacané laanu gúninu xhiiñaʼ Reinu primé lu xquendanabáninu yaʼ? Gápanu confianza cayacané «Jehová, Dios stiʼ ca ejércitu» b laanu. Zacanebe laanu pa jma quixhe íquenu gúninu xhiiñaʼ Reinu que gúninu ni rábinu. Nga runi, gastiʼ ni zanda guchibi laanu (biindaʼ Ageo 2:4).

9, 10. ¿Ximodo biiyaʼ ti guendaxheelaʼ dxandíʼ ca diidxaʼ ni zeeda lu Mateo 6:33?

9 Guidúʼyanu ejemplu stiʼ Oleg ne Irina, c ti guendaxheelaʼ ni nácacaʼ precursor. Qué nindaa de bidxaacabe ti congregación para gacanécabe, biníticabe xhiiñacabe purtiʼ huaxiéʼ bueltu nuu ndaaniʼ guidxi ra nabézacabe. Neca qué ñápacabe dxiiñaʼ fiju biaʼ ti iza, peru biiyacabe modo gunnaxhii ne gucané Jehová laacabe ne laaca guyuu biaje gucané ca hermanu laacabe. ¿Xi gucané laacabe ora gudíʼdicabe lu guendanagana riʼ yaʼ? Primeru ga que biree Oleg gana, peru despué guniʼbe, «cumu nabé biʼniʼ predicardu la? gucané ngue laadu guidúʼyanu xii nga ni jma risaca». Laga cuyubi Oleg ne xheelaʼ dxiiñaʼ, gudixhe íquecaʼ guni predicarcaʼ jma.

10 Ti dxi, despué de bibiguétacabe de yeguni predicárcabe, gudxi ti vecinu laacabe yesaana tobi de ca xhamígucabe chupa bolsa guendaró ra nuucabe ne biʼniʼ ti biaje de 160 kilómetru para yendá. Oleg bizeeteʼ: «Dxi que bidúʼyadu pabiáʼ rapa Jehová ne congregación laadu. Nanna dxíchidu qué rusiaandaʼ Jehová ca xpinni, neca ruluíʼ guizáʼ nagana ra cadíʼdicaʼ» (Mat. 6:33).

11. ¿Xi zudii Jehová laanu pa quixhe íquenu gúninu ni ná?

11 Racalaʼdxiʼ Jehová quixhe íquenu gacanenu binni gaca discípulo, ti dxiiñaʼ ni rulá binni. Casi bidúʼyanu lu  párrafo 7 que, guluu Ageo gana ca judíu gúnicaʼ dxiiñaʼ ra cabí templu que sti biaje. Casi ñaca ñábibe laacaʼ quíxhecaʼ sti biaje base stini ne gusiaandacaʼ ca iza ni qué ñúnicaʼ gastiʼ. Casi ñaca niniʼbe ni maʼ guca la? maʼ guca. Biʼniʼ Jehová promesa pa guzuubacabe diidxaʼ zaguu ndaayaʼ laacabe (Ageo 2:​18, 19). Laanu laaca zanda ganna dxíchinu zaguu Jehová ndaayaʼ laanu pa gúninu dxiiñaʼ ni maʼ bisaananebe laanu primé lu xquendanabáninu.

XI NAQUIIÑEʼ GÚNINU PARA GÁPANU JMA CONFIANZA JEHOVÁ

12. ¿Xiñee naquiiñeʼ gaca fe stiʼ Esdras naguidxi ne zaqueca ca ni bibiguetané laabe?

12 Lu iza 468 ante de ca dxi stiʼ Jesús, biree Esdras de Babilonia ne ziné guiropa grupo de judíu Jerusalén. Caquiiñeʼ gaca fe stícabe naguidxi para gúnicabe biaje riʼ. Napa xidé chécabe lu neza ra zadxaagalúcabe stale peligru, ne cumu zinécabe stale oro ne plata ni gucuaacabe para gaca chaʼhuiʼ templu que. Ngue runi zanda guiree gubaanaʼ lúcabe (Esd. 7:​12-16; 8:31). Ne cadi ngasi, nagueendacaʼ bidiicabe cuenta cadi seguru guidxi Jerusalén, purtiʼ huaxiéʼ binni nuu ndaaniʼ ni ne cadi galán nuu ca muru ne ca puertaʼ stini. ¿Ximodo racané ejemplu stiʼ Esdras laanu gápanu jma confianza Jehová yaʼ?

13. ¿Xi gucané Esdras para gapa jma confianza Jehová? (Biiyaʼ nota ca).

13 Biiyaʼ Esdras ximodo gucané Jehová guidxi que ora cadíʼdicaʼ lu guendanagana. Chupa chonna iza ante, lu iza 484, zándaca nabeza Esdras Babilonia dxi biʼniʼ mandar rey Asuero gunitilúcabe guiráʼ ca judíu ni nabeza guidubi naca ra runi mandar Persia (Est. 3:​7, 13-15). Nuu xquendanabani Esdras ra naxoo, ora gunna ca judíu ni nabeza ndaaniʼ guiráʼ ca provincia ni chigúnicabe laacaʼ la? biʼniʼ ayunarcaʼ, biuubaʼ ladxidoʼcaʼ ne zándaca gunábacaʼ Jehová gulá laacaʼ (Est. 4:3). Guiníʼ íquenu ximodo biʼniʼ sentir Esdras ne xcaadxi judíu ora málasi bichaa xquendanabánicaʼ, ca ni gucalaʼdxiʼ nunitilú laacabe laca laacaʼ binitilucaʼ (Est. 9:​1, 2). Ni bizaaca ca dxi riʼ gucané ni Esdras para ganda gudxiilú guendanagana ni gueeda despué ne jma gúpabe confianza zanda gulá Jehová xquidxi. d

14. ¿Xi biziidiʼ ti hermana ora biaana sin dxiiñaʼ?

14 Ora ridúʼyanu modo racané Jehová laanu ora tídinu guendanagana rápanu jma confianza zacanebe laanu despué. Guzéʼtenu ti ejemplu ni bizaaca ti hermana láʼ Anastasia, ni nabeza ndaaniʼ guidxi Europa del Este. Ruyubi ca xcompañérube de dxiiñaʼ modo chuʼbe lu política, ngue runi bisaanabe dxiiñaʼ que para gusihuínnibe nácabe neutral. Anastasia bizeeteʼ: «Ante guizaacaʼ ngue la? qué ñuu dxi ñaanaʼ sin bueltu». Ne guníʼrube: «Gunieniaʼ Jehová de laani ne biiyaʼ ximodo gúpabe naa né stale cariñu. Pa chuʼ dxi guiaanaʼ sin dxiiñaʼ sti biaje la? maʼ qué zadxibeʼ diaʼ. Pa rapa Bixhozeʼ ni nuu guibáʼ naa yanna la? laaca zápabe naa ca dxi ni zeeda ca».

15. ¿Xiruʼ gucané Esdras para cadi gusaana de gapa confianza Jehová? (Esdras 7:​27, 28).

15 Biiyaʼ Esdras modo gucané Jehová laa. Ra guníʼ ique Esdras guiráʼ biaje gucané Jehová laa la? gucané ni laabe gáparube confianza Jehová. Guidúʼyanu ca diidxaʼ «cayacané Jehová naa» ni zeeda lu Esdras 7:​27, 28 (biindaʼ ni). Lu libru stiʼ Esdras biquiiñeʼ caadxi diidxaʼ casi laani xcaayu biaje (Esd. 7:​6, 9; 8:​18, 22, 31).

¿Pora nga jma riduʼya dxíchinu cayacané laanu? (Biiyaʼ párrafo 16). e

16. ¿Pora zanda guiduʼyaʼ dxíchinu cayacané Jehová laanu? (Biiyaʼ ca foto ca).

16 Zanda gacané Jehová laanu ora guidxaagalunu xiixa guendanagana ra guihuinni pa naguidxi fe stinu. Guzéʼtenu ti ejemplu, zándaca caquiiñeʼ guinábanu permisu ra dxiiñaʼ para ganda chuunu ti asamblea o gudiicabe lugar guchaʼnu ora de dxiiñaʼ stinu para cadi guiaadxanu nin ti reunión. Ora guizaacanu ca cosa riʼ nga ridúʼyanu ximodo racané Jehová laanu lu xquendanabáninu. Dede zadxagayaanu ni gueeda guizaaca ne zaca confianza nápanu Jehová jma nadipaʼ.

Nuu Esdras ndaaniʼ templu cayuni orar ne cayuunaʼ pur ca pecadu stiʼ guidxi que. Laaca cayuunaʼ ca binni nuu raqué. Ridxiña Secanías laabe gudixhedxí ladxidoʼbe ne gudxi laabe: «Nuuruʼ esperanza para guidxi Israel. [ . . . ] Laadu nuunedu lii» (Esd. 10:​2, 4). (Biiyaʼ párrafo 17).

17. ¿Ximodo nánnanu guca Esdras humilde ora gudiʼdiʼ lu guendanagana? (Biiyaʼ dibuju ni zeeda lu portada).

17 Guca Esdras humilde ne gunabaʼ gacané Jehová laa. Ora runi sentirbe nadipaʼ dxiiñaʼ chigúnibe rácabe humilde ne runi orarbe Jehová (Esd. 8:​21-23; 9:​3-5). Ora biiyaʼ xcaadxi nápabe confianza Dios gucané ni laacaʼ gacanecaʼ laabe ne gápacaʼ fe cásica nápabe (Esd. 10:​1-4). Ora chuʼnu xizaa dede qué gásinu purtiʼ qué gápanu bueltu o purtiʼ qué gápanu ni caquiiñeʼ familia stinu la? galán guinínenu Jehová ne gápanu confianza zacanebe laanu.

18. ¿Xi zacané laanu gápanu jma confianza Jehová?

18 Zaroobaʼ confianza ni nápanu Jehová pa gácanu humilde ne guinábanu gacanebe laanu, ne laaca pa gudiʼnu lugar gacané ca hermanu stinu laanu. Erika, ti hermana ni napa chonna xiiñiʼ, qué nusaana de ñapa confianza Jehová neca gudiʼdiʼ lu guendanagana. Qué nindaa de guti baʼduhuiiniʼ stibe ni caʼruʼ gale beeda gati xheelabe. Ra guníʼ íquebe guiráʼ ni bizaaca que guniʼbe: «Qué zanda diʼ gánnaluʼ ximodo chigacané Jehová lii dede zadxagayaaluʼ. Ne stale biaje ruuyaʼ ximodo ricabi Jehová ca oración stinneʼ pur ni riníʼ o runi ca xhamiguaʼ. Pa gabeʼ ca xhamiguaʼ ni cayacaʼ la? jma nagueenda zacanecaʼ naa».

CADI GUSAANA DE GÁPANU CONFIANZA JEHOVÁ

19, 20. ¿Xi rizíʼdinu de ca judíu ni qué ñanda nibiguetaʼ Jerusalén?

19 Laaca zanda guizíʼdinu ti cosa nabé risaca de ca judíu ni qué nibiguétacaʼ Jerusalén. Zándaca purtiʼ maʼ huaniisicaʼ, huaracaʼ o naquiiñeʼ gúʼyacaʼ pur familia sticaʼ. Neca zacá, bidiicabe de ni nápacabe de guidubi ladxidóʼcabe ca ni bibiguetaʼ que (Esd. 1:​5, 6). Zándaca 19 iza de bibiguetaʼ primé grupu de judíu que Jerusalén, ca ni biaana Babilonia cuseendarucaʼ de ni nápacaʼ raqué (Zac. 6:10).

20 Neca qué ganda gúninu guiráʼ ni ñuuláʼdxinu ñúninu lu xhiiñaʼ Jehová la? nanna dxíchinu rusisaca Jehová Dios stinu guiráʼ ni rúninu pur laa. ¿Ximodo nánnanu ni yaʼ? Pur ni gudxi Jehová profeta Zacarías. Gúdxibe laa guni ti corona né oro ne plata ni biseendaʼ ca judíu ni biaana Babilonia (Zac. 6:11). Rusietenalaʼdxiʼ corona naroʼbaʼ riʼ laacabe nácacabe binni ni rudii de ni napa (Zac. 6:14). Nga runi, nanna dxíchinu qué ziuu dxi gusiaandaʼ Jehová guiráʼ stipa ni rúninu lu xhiiñaʼ neca nápanu guendanagana (Heb. 6:10).

21. ¿Xi zacané laanu cadi guidxíbinu pur ni chiguizaaca despué?

21 Nanna dxíchinu qué zusaana de guidxaagalunu guendanagana lu ca últimu dxi riʼ ne zeʼ dxi jmaruʼ si zaca ni nagana (2 Tim. 3:​1, 13). Cadi gudiʼnu lugar chuʼ xhaatanu xizaa. Guietenaláʼdxinu ni gudxi Jehová xquidxi tiempu bibani Ageo: «Purtiʼ naa qué zusaanaʼ laatu [ . . . ] cadi guidxíbitu» (Ageo 2:​4, 5). Laanu laaca nanna dxíchinu pa gúninu guiráʼ ni nuu lu nanu para gúninu ni ná Jehová la? qué zusaanabe laanu. Ne pa gúninu stipa gúninu ni maʼ bizíʼdinu lu ca profecía stiʼ Ageo ne Zacarías ne chinándanu ejemplu stiʼ Esdras la? qué zusaana de gápanu confianza Jehová neca guidxaagalunu intiica guendanagana.

CANCIÓN 122 ¡Naguidxi guzuhuaa guiráʼ ca xpinni Jiobá!

a Zacané artículo riʼ laanu guquídxinu confianza nápanu Jehová ora guiaadxaʼ bueltu laanu, ora guidxaagalunu guendanagana ndaaniʼ guidxi ra nabézanu ne ora gucueezacabe dxiiñaʼ de guni predicarnu.

b Lu libru stiʼ Ageo riete ca diidxaʼ «Jehová Dios stiʼ ca ejércitu» catorce biaje, bisietenalaʼdxiʼ ca diidxaʼ riʼ ca judíu ne zaqueca rusietenalaʼdxiʼ ni laanu pabiáʼ poder napa Jehová ne qué rirá ni, ne laabe nga runi dirigirbe ca ejércitu naroʼbaʼ ni nápabe de ángel (Sal. 103:​20, 21).

c Maʼ bidxaa lá caadxi binni.

d Cumu naca Esdras ti hombre ni nanna guni copiar ni cá lu ley la? maca nápabe confianza lu ca profecía ni maʼ guníʼ Jehová ante chebe Jerusalén (2 Crón. 36:​22, 23; Esd. 7:​6, 9, 10; Jer. 29:14).

e NI RIHUINNI LU CA IMAGEN RIʼ: Canabaʼ ti hermanu jefe stiʼ dxi libre para cheʼ asamblea peru qué niná. Runi orar hermanu ca Jehová rinábabe laa gacané laabe para guiníʼnebe jefe stibe sti biaje. Ruluiʼbe jefe stibe invitación stiʼ asamblea ne rusiénebe laa ximodo racané Biblia laanu gácanu binni jma nachaʼhuiʼ. Guizáʼ bidxagayaa jefe que ne bidii permisu laabe chebe asamblea.