1. Na cava eda na rairai rere kina ena so na gauna?

 EDA dau rere kece ena so na gauna. Nida vulica na iVolatabu eda na sega ni rerevaki ira kina na mate, ira na timoni, se na veigauna e se bera mai. Ia eda se bula tiko qo ena dua na gauna e yaco tiko kina na “veika vakadomobula” me vaka na ivalu, basulawa, kei na matedewa. (Luke 21:11) Eda na rairai rerevaka tale ga na tamata, okati kina o ira na vakailesilesi ni matanitu era vakasaurarataki keda se o ira na lewenivuvale era dau tusaqata na sokalou dina. Eso era leqataka nira na sega ni vosota rawa na ituvaki dredre era sotava ena gauna qo kei na veigauna se bera mai.

2. Vakamacalataka na ituvaki kei Tevita ni tiko e Kaca.

² E dau rere o Tevita ena so na gauna. Me kena ivakaraitaki, ni vaqarai koya tiko o Tui Saula me vakamatei koya, e dro o Tevita ena nodra koro na kai Filisitia o Kaca. E qai kila na tui Kaca o Akisi ni dau vala qaqa o Tevita, e lagati na kena sere ena meke ni vakamatea e “oba vakaoba” na kai Filisitia. E ‘rere’ kina vakalevu o Tevita. (1 Sam. 21:10-12) E leqataka na ka ena cakava vua o Akisi. Na cava gona e vukei Tevita me kua ni rere?

3. Me vaka e tukuni ena Same 56:1-3, 11, na cava e vukei Tevita me kua ni rere?

³ Ena ika56 ni Same, e vakamacalataka o Tevita na ivakarau ni lomana ena nona tiko mai Kaca. E vakavotui ena Same qori na nona rere, e tukuna tale ga na ka e vukei koya me kua ni rere. Ni rere o Tevita e vakaraitaka nona nuitaki Jiova. (Wilika na Same 56:1-3, 11.) E sega ni matewale na nona vakanuinui. Ena veivuke i Jiova e vakasamataka kina e dua na iwalewale vinaka e sega ni dau vakayagataki vakalevu, ya me lialia vakalasulasu! E raici Tevita kina o Akisi me dau veivakasosani, ia e sega ni rerevaki, e rawarawa  kina me dro bula o Tevita.—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Na cava meda cakava meda nuitaki Jiova kina vakalevu? Vakatauvatana.

⁴ Nida nuitaki Jiova, eda na sega ni rere. Na cava meda cakava meda nuitaki Jiova kina vakalevu, vakabibi nida rere? Vakasamataka mada e dua na ivakatautauvata. Ke o kila ni tauvi iko tiko e dua na mate, o na rairai rere. Ia o na sega ni rere vakalevu ke o dau nuitaka nomu vuniwai. De dua sa vakabula e levu e tauvi ira tale ga na mate qori. Ena vakarogoci iko matua qai vakadeitaka ni kila vinaka na nomu lomaleqa. E rawa ni vakatututaka e dua na iwalewale ni veiqaravi e yaga vei ira eso. E va tale ga qori na noda nuitaki Jiova vakalevu nida vakasamataka na ka sa cakava oti, na ka e cakava tiko qo, kei na ka ena qai cakava ena vukuda. Qori sara ga na ka e cakava o Tevita. Nida veivosakitaka eso na tikina ena ika56 ni Same, vakasamataka na sala o na nuitaki Jiova kina vakalevu mo kua ni rere.

NA CAVA SA CAKAVA OTI O JIOVA?

5. Na cava e vakasamataka vakatitobu o Tevita me kua kina ni rere? (Same 56:12, 13)

⁵ Ni leqataki na bula i Tevita, e dau vakasamataka vakalevu na ka sa cakava oti o Jiova. (Wilika Same 56:12, 13.) Qori na ivakarau ni vakasama i Tevita ena nona bula taucoko. Me kena ivakaraitaki, ena so na gauna e dau vakasamataka vakatitobu na ka e bulia o Jiova, e nanuma kina na kaukaua levu i Jiova kei na nona lomani keda vakalevu. (Same 65:6-9) E vakasamataka vakatitobu na ka sa cakava oti o Jiova vei ira eso tale. (Same 31:19; 37:25, 26) E vakasamataka tale ga vakabibi na ka sa cakava oti ena vukuna. E tokoni Tevita o Jiova, e taqomaki koya tale ga ni se gonedramidrami. (Same 22:9, 10) Macala ga ni nona vakasamataka vakatitobu na ka qori o Tevita e nuitaki Jiova kina vakalevu!

6. Na cava meda cakava meda nuitaki Jiova kina nida rere?

⁶ Ni o rere, o rawa ni taroga qo, ‘Na cava sa cakava oti o Jiova?’ Vakasamataka  mada na veika e bulia. Me kena ivakaraitaki, e sega ni buli ira na manumanuvuka na Kalou mera ucui koya se sokaloutaki koya. Ia nida ‘raica vinaka’ na sala e kauaitaki ira kina, e macala ga ni na kauaitaki keda tale ga. Qori na vuna meda nuitaki koya kina vakalevu. (Maciu 6:25-32) Vakasamataka tale ga na ka sa cakava oti o Jiova vei ira na dau sokaloutaki koya. O na rairai vulica e dua e talanoataki ena iVolatabu e vakaraitaka na levu ni nona vakabauta ena ka e cakava. a Kena ikuri, mo vakasamataka vakatitobu na ka sa cakava oti ena vukumu o Jiova. E vukei iko vakacava mo kila na ka dina? (Joni 6:44) E sauma vakacava nomu masu? (1 Joni 5:14) Sa yaga tiko vakacava vei iko e veisiga na isoro i Luvena lomani?—Efeso 1:7; Iper. 4:14-16.

7. E uqeti Vanessa vakacava na nona ivakaraitaki na parofita o Taniela me kua ni rere?

⁷ E yaco e dua na ka e vakavuna me rere o Vanessa, b e dua na tacida yalewa mai Haiti. E dau qiriti koya tiko e dua na turaga ena nona itikotiko, e vakauta tale ga vua eso na itukutuku ena nona talevoni, ni vinakata me rau veitau. Ia e cata matua qori o Vanessa. E cudru sara ga na turaga qori qai vakarerei koya. E kaya o Vanessa: “Dua na ka noqu rere.” Na cava e cakava me kua kina ni rere? E cakava eso na ka me taqomaki koya kina. E vukei koya e dua na qase ni ivavakoso me tukuna na ka e sotava tiko vei ira na vakailesilesi. Ia vakasamataka vakabibi o Vanessa na sala e dau taqomaki ira kina nona dauveiqaravi o Jiova ena gauna sa oti. E kaya: “Na imatai ni dauveiqaravi au vakasamataka na parofita o Taniela. E biu ena qara ni laione era viakana tu ia e sega nona cala. E qai vakabulai koya o Jiova. Au kerei Jiova gona me qai lewa ga na ka kece qori. Oti sara ga kina noqu rere.”-Tani. 6:12-22.

NA CAVA SA CAKAVA TIKO QO O JIOVA?

8. Na cava e nuidei kina o Tevita? (Same 56:8)

⁸ E leqataki na bula nei Tevita ni tiko e Kaca, ia e sega ni vakasamataka tiko ga na ka e vakavuna nona rere. E kauaitaka ga na ka sa cakava tiko o Jiova ena vukuna ena gauna ya. E raica o Tevita ni dusimaki koya tiko o Jiova, e taqomaki koya, e kila vinaka tale ga na lomana. (Wilika Same 56:8.) Kena ikuri, era tiko na nona itokani voleka me vakataki Jonacani, kei na Bete Levu o Eimeleki, erau dau vukei koya tale ga. (1 Sam. 20:41, 42; 21:6, 8, 9) E via vakamatei koya tiko o Tui Saula, ia e dro bula o Tevita. E nuidei ni kila vinaka o Jiova na ka e sotava tiko kei na ivakarau ni lomana.

9. Na cava e raica tiko o Jiova me baleti keda yadua?

⁹ Ni o sotava tiko na ituvaki e vakavuna nomu rere, nanuma tiko ni raica vinaka tu qori o Jiova kei na ka o vakila. Me kena ivakaraitaki e raica vinaka sara tu ga o Jiova na nodra vakasaurarataki na Isireli e Ijipita, kei na “ka mosimosi era vakila tiko.” (Lako 3:7) E lagata o Tevita ni raica o Jiova na nona “rarawa.” E kila tale ga na ‘levu ni leqa e sotava.’ (Same 31:7) Kena ikuri, nira rarawa na dauveiqaravi ni Kalou, ke vu mada ga ena nodra vakatulewa ca, “ena rarawa [kina] o koya.” (Aisea 63:9) Ni o rere gona, e kila vinaka tu  o Jiova na lomamu, e via vukei iko sara ga mo kua ni rere.

10. Na cava o nuidei kina ni kauaitaki iko o Jiova, ena vukei iko tale ga mo vosota na ituvaki dredre?

¹⁰ O na rairai vakasamataka, ena vukei iko vakacava o Jiova ni o sotava na ituvaki e vakavuna nomu rere. Kerei koya gona me vukei iko mo raica na nona veitokoni. (2 Tui 6:15-17) Oti mo vakasamataka: Sa bau vakayaloqaqataki iko e dua na ivunau se ivakamacala ena soqoni ni ivavakoso? Vakacava e uqeti iko e dua na ivola, vidio, se sere vou? E wasea vei iko e dua na tacida na vakasama veivakauqeti se tikinivolatabu? Eda rawa ni vakawalena nodra dau lomani keda na tacida kei na kakana vakayalo e vakarautaki me baleti keda. Qori era isolisoli talei kece mai vei Jiova. (Aisea 65:13; Mari. 10:29, 30) E vakaraitaka qori nona kauaitaki keda. (Aisea 49:14-16) E vakaraitaka tale ga ni o rawa ni nuitaki koya.

11. Na cava e cakava o Aida me yaloqaqa tiko ga kina?

¹¹ E raica o Aida e tiko mai Senegal na nona vukei koya o Jiova ni sotava na ituvaki dredre. Ni ulumatua ena nona vuvale, rau namaka nona itubutubu me rawa ilavo me qaravi koya kei ratou na vo ni vuvale. Ia ni saga me bula rawarawa ga me rawa ni painia kina, sa lailai na nona ilavo. Ratou cudruvi koya na nona vuvale, ratou vakalewai koya tale ga. E kaya: “Au rere niu sa na sega ni rawa ni vukei rau na noqu itubutubu, era na cati au tale ga e levu. Au beitaki Jiova ena ka ca kece e yaco qori.” Oti e qai rogoca e dua na ivunau ena soqoni. “E kaya o koya e vunau tiko me keimami nanuma ni o Jiova e kila vinaka na ka kece e vakamosia na lomada. Toso na gauna, ena nodra ivakasala na qase kei na so tale, au vakadeitaka kina ni lomani au o Jiova. Niu masu vei Jiova, au nuidei vakalevu, au lomavakacegu tale ga ni saumi na noqu masu.” Oti toka e dua na gauna sa qai dua nona cakacaka, e vukei koya ena nona veiqaravi vakapainia, vaka kina nona veivuke vakailavo vei rau na nona itubutubu kei ira eso tale. E kaya: “Au vulica meu nuitaki Jiova vakatabakidua. Niu masu ena gauna qo, e oti sara ga noqu rere.”

 NA CAVA ENA CAKAVA O JIOVA?

12. Na cava e yalodei kina o Tevita me vaka e tukuni ena Same 56:9?

¹² Wilika Same 56:9. E tukuni ena tikinivolatabu qo e dua tale na sala e vukei kina o Tevita me kua ni rere. E leqataki tiko ga nona bula, ia e vakasamataka vakatitobu na ka ena cakava o Jiova ena vukuna. E kila o Tevita ni o Jiova ena vakabulai koya ena kena gauna donu. E tukuna mada ga o Jiova ni o Tevita ena tui tarava e Isireli. (1 Sam. 16:1, 13) Ena rai nei Tevita, ena yaco dina na ka e yalataka o Jiova.

13. Na cava eda nuitaka tu ni na cakava o Jiova?

¹³ Na cava e yalataka o Jiova me cakava ena vukumu? Eda sega ni namaka me taqomaki keda mai na leqa kece. c Se mani ituvaki cava eda sotava ena vuravura ca qo, ena vakaotia vakadua o Jiova ena vuravura vou se bera tiko mai. (Aisea 25:7-9) E tu na kaukaua vua na Dauveibuli me vakaturi ira na mate, me vakabulai keda mai na tauvimate, me vakaotia na rarawa ni lomada, me vakarusai ira tale ga na dau veitusaqati.—1 Joni 4:4.

14. Na cava eda rawa ni vakasamataka vakatitobu?

¹⁴ Ni o rere ena vinaka mo vakasamataka vakatitobu na veika ena cakava o Jiova ena gauna se bera mai. Mo vakasamataka na ka o na vakila ni sa vakarusai o Setani, ni sa sosomitaki ira na tamata ca o ira na tamata yalododonu, sa na oti yani vakamalua ena veisiga na noda bula ivalavala ca. Eda rawa ni cakava qori nida vakasamataka vakatitobu na noda inuinui ena dua na vakatasuasua ena soqo ni veiwasewase ena 2014. E veivosakitaka e dua na tama kei na nona vuvale na kena veisautaki na 2 Timoci 3:1-5 me vaka e parofisaitaka tiko na bula ena parataisi: “Ena marautaki na vuravura vou, era na veilomani na tamata, era na taleitaka na ka dina, era na yalomalumalumu, era na dau vakacaucautaka na Kalou, era talairawarawa vei ira na nodra itubutubu, era dau vakavinavinaka, era yalodina, era na veilomani vakaveiwekani, era na dau veiyalayalati, era na sega ni vakaucacataka e dua, era na lewa vinaka na yalodra, era yalomalua, era na vinakata na ka e dodonu, era na nuitaki, yalorawarawa, era na sega ni viavialevu, era lomana ga na Kalou, era sega ni lomana na marau, era na qarava na Kalou ena yalodina, mo kabiti ira e va qori na nodra ivakarau.” Vakacava o dau veivosakitaka kei na nomu vuvale se o ira na tacimu vakayalo na bula ena vuravura vou?

15. E rere o Tanja, ia na cava e vukei koya?

¹⁵ O Tanja e dua na tacida yalewa mai na Vualiku kei Masitonia. E vukei koya me kua ni rere nona dau vakasamataka vakatitobu na veivakalougatataki ena veigauna se bera mai. Rau tusaqati koya vakalevu na nona itubutubu ni vulica tiko na ivolatabu. E kaya: “E qai yaco dina na ka au leqataka tiko. E dau mokulaki au o tinaqu ena gauna kece au suka mai kina na soqoni. Rau vakarerei au na noqu itubutubu ni rau na vakamatei au keu iVakadinadina i Jiova.” E qai tini vakatalai mai vale o Tanja. Na cava e cakava? E kaya: “Au vakasamataka vakalevu noqu marau tawamudu niu vakatulewataka meu yalodina tiko ga. Au vakasamataka ni na vakaicovitaki au o Jiova ena vuravura vou, sa na guilecavi tale ga na veika ca kece.” E yalodina tiko ga o Tanja. Ena veivuke  i Jiova e kunea e dua na vanua me tiko kina. Ena gauna qo, sa vakawati kei na dua na tacida tagane yalodina, rau marautaka tiko nodrau veiqaravi vakatabakidua.

NUITAKI JIOVA VAKALEVU ENA GAUNA QO

16. Eda na yaloqaqa vakacava nida raica na vakayacori ni parofisai ena Luke 21:26-28?

¹⁶ Donuya na veivakararawataki levu, “era na cibati ira na tamata ena nodra rere.” Ia era na yalodina tiko ga na dauveiqaravi ni Kalou ra qai yaloqaqa. (Wilika Luke 21:26-28.) Cava meda yaloqaqa kina? Nida sa vulica oti meda nuitaki Jiova. E kaya o Tanja sa vakamacalataka oti mai, ni vukei koya na veika e sotava me vosota eso tale na ituvaki dredre. E vakadinadinataka qo: “Au vulica ni o Jiova ena vukei keda meda vosota na ituvaki dredre kece, ena vakalougatataki keda tale ga. Eso na gauna e vaka mera lewa tu na ka kece eso tale, ia e vakatau tiko ena ka e vakatara vei ira o Jiova. Ke dredre sara na ituvaki, ena vakaotia ga.”

17. E uqeti keda vakacava na noda tikinivolatabu ni yabaki 2024? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

¹⁷ Levu na ka e dau vakavuna noda rere ena gauna qo. Ia meda vakataki Tevita mada ga, meda kua ni rere. Na noda tikinivolatabu ni yabaki 2024 na masu i Tevita vei Jiova: “Niu rere, au nuitaki kemuni ga.” (Same 56:3) E vakamacalataka va qo e dua na ivoladusidusi ni iVolatabu ni o Tevita “e sega ni vakasamataka tiko ga na ka e vakavuna nona rere se ka e lomaleqataka tiko, ia e nuitaki koya na Dauveivakabulai me vakabulai koya.” Ena vica na vula mai qo, dau vakasamataka na tikinivolatabu ni yabaki, vakabibi ni o sotava na ituvaki e vakavuna nomu rere. Me tiko na gauna mo vakasamataka kina na veika sa cakava oti o Jiova, na ka e cakava tiko qo, kei na veika ena cakava ena dua na gauna se bera mai. O na rawa ni kaya me vakataki Tevita: “Au nuitaka na Kalou, au sega ni rere.”—Same 56:4.